O projekcie

O słowniku

Cyfrowy słownik biobibliograficzny Tłumacze arcydzieł literatury w odrodzonej Rzeczypospolitej (1914-1939) powstał w Pracowni Dokumentacji Literatury Współczesnej Instytutu Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk w latach 2019-2025. Pomieszczono w nim sylwetki 150 haseł tłumaczy literatur obcych, a w uzasadnionych przypadkach także literatury polskiej na języki obce, aktywnych po 1914 roku. Dostarcza on wiedzy o ich biografii i dorobku translatorskim, stanowiąc źródło badań w zakresie historii kultury, literatury i przekładu w XX wieku. Jest adresowany do badaczy różnych dziedzin nauk humanistycznych i społecznych, tłumaczy-praktyków i dydaktyków przekładu, jak też do specjalistów w zakresie nauk pomocniczych w obrębie literaturoznawstwa oraz odbiorców zainteresowanych profesjonalnie zweryfikowaną informacją naukową. 

Geneza słownika

Kompendium stanowi kontynuację i rozwinięcie dorobku leksykograficznego Instytutu Badań Literackich PAN, a także towarzyszącej tym pracom metodologii skodyfikowanej w kilku seriach słowników:

Słownik współczesnych pisarzy polskich. T. 1-3. Red.: E. Korzeniewska. Zespół autorski: Z. Biłek, M. Brykalska, J. Czachowska, J. Kądziela, E. Korzeniewska, F. Lichodziejewska, R. Loth, J. Stradecki, B. Winkiel. Warszawa: PWN 1963-1966;

Słownik współczesnych pisarzy polskich. Seria II. T. 1-4. Red.: J. Czachowska. Zespół autorski: M. Brykalska. J. Czachowska, E. Głębicka, F. Lichodziejewska, R. Loth, A. Szałagan (od t. 2), B. Winklowa. Warszawa: PWN 1977-1980;

Współcześni polscy pisarze i badacze literatury. Słownik biobibliograficzny. T. 1-10. Red.: J. Czachowska, A. Szałagan. Zespół autorski: K. Batora, J. Czachowska, Dorosz, E. Głębicka, A. Hejman, J. Kaczyńska, M. Kotowska-Kachel, F. Lichodziejewska, R. Loth, B. Marzęcka, J. Pitera, M. Sęczek, A. Szałagan, B. Tyszkiewicz, B. Winklowa, J. Zawadzka. Warszawa: WSiP 1994-2007;

Dawni pisarze i badacze literatury od początków piśmiennictwa do Młodej Polski. Przewodnik biograficzny i bibliograficzny. T. 1-4. Red.: R. Loth, W. Albrecht-Szymanowska. Warszawa: Fundacja Akademia Humanistyczna 2003-2004;

Bibliografia literatury polskiej Nowy Korbut. [T. 1] Hasła ogólne i anonimowe. Red. E. Aleksandrowka, K. Budzyk. Oprac. R. Pollak. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1963; 

Bibliografia literatury polskiej Nowy Korbut. Literatura Pozytywizmu i Młodej Polski. Hasła osobowe A-F. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1970;

Bibliografia literatury polskiej Nowy Korbut. Literatura Pozytywizmu i Młodej Polski. Hasła osobowe G-Ł. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1973; 

Bibliografia literatury polskiej Nowy Korbut. Literatura Pozytywizmu i Młodej Polski. Hasła osobowe M-Ś. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1978; 

Bibliografia literatury polskiej Nowy Korbut. Literatura Pozytywizmu i Młodej Polski. Oprac. Zespół pod kier. Z. Szweykowskiego i J. Maciejewskiego. Instytut Badań Literackich PAN. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1982;

Bibliografia literatury polskiej Nowy Korbut. [T.] 18 vol. 2. Jan Kasprowicz. Red. E. Aleksandrowska, K. Budzyk, R. Loth. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1994. 

Słownik odwołuje się do tej tradycji oraz rozwija ją w odwołaniu do najnowszego stanu wiedzy dostępnej dzięki digitalizacji i remediacji źródeł archiwalnych umieszczonych w cyfrowych bazach pełnotekstowych. Prezentowane hasła osobowe częściowo wywodzące się z wymienionych źródeł zostały uzupełnione, rozbudowane, zmodyfikowane i skorygowane, a w dziale opracowań podane są ich pierwowzory wraz z przypisanym autorstwem, które zmieniało się w ciągu dziesięcioleci prac dokumentacyjnych w IBL PAN. Stworzenie leksykonu było możliwe dzięki objęciu tego projektu dokumentacyjnego programem Ministra Edukacji i Nauki pod nazwą „Narodowy Program Rozwoju Humanistyki” w latach 2019-2025 (nr projektu 31H 18 0425 86).