MYSŁAKOWSKA Helena

1896-1942

Imiona metrykalne: Helena Karolina Maria.

Do 1929 podpisywała artykuły nazwiskiem Jeleń-Kwiecińska lub Kwiecińska.

Tłumaczka, publicystka.

Urodzona 31 marca 1896 w Jaworznie; córka Antoniego Jelenia, farmaceuty, burmistrza Jaworzna od 1906, oraz Marii z Chylińskich. W 1913 przebywała w Krakowie. W 1921 w Krakowie poślubiła Adama Kwiecińskiego (1884-1937), doktora filozofii, oficjalistę prywatnego, późniejszego Dyrektora Stowarzyszenia Polskich Kupców i Przemysłowców Chrześcijan w Łodzi. W 1922 urodziła syna, Zbigniewa. Od 1926 publikowała artykuły o tematyce literackiej na łamach „Gazety Literackiej” (Gazeta Literacka 1926), „Czasu” (Czas 1928), „Przeglądu Współczesnego” (Przegląd Współczesny 1928, 1930), podpisując je Jeleń-Kwiecińska lub Kwiecińska. W 1929 poślubiła Zygmunta Mysłakowskiego, pedagoga, profesora Uniwersytetu Jagiellońskiego (UJ). Zadebiutowała w 1931 przekładem opowiadania Wielkanoc Loulla Vraza Anatole’a Le Braza na łamach „Głosu Narodu” (Głos Narodu). W 1932 nawiązała znajomość z pisarzem Edwardem Morganem Forsterem, który gościł wówczas w Krakowie; uzyskała od niego zgodę na przekład powieści A passage to India (ostatecznie tłumaczenie pod tytułem W słońcu Indii ukazało się w 1938). Po wyjeździe Forstera korespondowała z nim; w tymże roku odwiedziła go w Anglii. W 1933 wygłosiła odczyt „O współczesnej kobiecie angielskiej” w Kolegium Wykładów Naukowych w Krakowie. W 1934 ponownie odwiedziła E.M. Forstera. W 1935 opowiadała o swoich wrażeniach z Londynu w krakowskim oddziale Związku Pań Domu (Związek Pań Domu). Latem 1936 podróżowała do hrabstwa Surrey w Wielkiej Brytanii. Relację z podróży opublikowała w 1937 na łamach „Kuriera Literacko-Naukowego” (Kurier Literacko-Naukowy) oraz tygodnika Na szerokim świecie. Wygłosiła też odczyt pt. „Obrazki z współczesnego Londynu” dla krakowskiego oddziału Związku Zawodowego Literatów Polskich (Związek Zawodowy Literatów Polskich (Kraków) 1937). Pisała artykuły na tematy związane z literaturą i kulturą brytyjską, m.in. dla „Bluszczu” (Bluszcz 1936), „Kuriera Literacko-Naukowego” (Kurier Literacko-Naukowy 1937-39) i „Asa” (As 1939). Wiosną 1939 rozwiodła się z Z. Mysłakowskim. Po trzecim zamążpójściu nosiła nazwisko Maleszewska. Zmarła 17 września 1942 w Wieliczce; pochowana w Krakowie na Cmentarzu Rakowickim.

Lokalizacja archiwum tłumaczki pozostaje nieznana.

TWÓRCZOŚĆ PRZEKŁADOWA

1. A. Le Braz: Wielkanoc Loulla Vraza. [Opowiadanie]. [Tłumaczyła H. Mysłakowska]. „Głos Narodu” 1931 nr 19-23, 25-26.

Tytuł oryginału: Les Pâques de Loull Vraz.

Tłumaczka podpisana w numerach 23 i 25.

2. E. O’Neill: Księżyc nad Karybami. [Utwór dramatyczny]. Przełożyła H. Mysłakowska. Pierwodruk: „Droga” 1934 nr 2-3. Wydanie osobne: Warszawa: [b.w.] 1934, 30 s. Biblioteka Dramatyczna „Drogi”, nr 7.

Tytuł oryginału: The moon of the Caribbees.

Maszynopis przekładu znajduje się w Muzeum Literatury im. A. Mickiewicza w Warszawie.

Recenzje:

1. A. MIKUŁOWSKI: Recenzje z książek. „Prosto z Mostu” 1935 nr 10.

2. Z. STAROWIEYSKA-MORSTINOWA: Przegląd piśmiennictwa. „Przegląd Powszechny” 1935 t. 208.

3. C. Bax: Modelka. (Z książki „Ludzie i idee”). Autoryzowany przekład H. Mysłakowskiej. „Na Szerokim Świecie” 1937 nr 24-26.

Tytuł oryginału: Ideas and people.

4. E.M. Forster: W słońcu Indii. [Powieść]. Z upoważnienia autora przełożyła H. Mysłakowska. Warszawa: Rój 1938, 436 s.

Tytuł oryginału: The passage to India.

Recenzje:

1. Z. GRABOWSKI: Przekłady z angielskiego. „Wiadomości Literackie” 1938 nr 25.

2. E. KOŁACZKOWSKA: Z przekładów. „Prosto z Mostu” 1938 nr 31.

3. A. TRETIAK: Przekłady. Literatura angielska i anglo-amerykańska. „Rocznik Literacki 1938” wyd. 1939.

5. L. Hellman: Niewiniątka. [Utwór dramatyczny]. [Tłumaczyła H. Mysłakowska]. Wystawienie: Reżyseria: I. Grywińska. Warszawa, Teatr Kameralny 1938.

Tytuł oryginału: The children’s hour.

6. W. Jünger: Walka o kauczuk. [Opracowanie popularnonaukowe]. Z oryginału niemieckiego z upoważnienia autora przełożyła H. Mysłakowska. Lwów: Książnica-Atlas 1938, 100 s. Przemiany.

Tytuł oryginału: Kampf um Katschuk.

7. K. Winter: Mariella. [Utwór dramatyczny]. [Tłumaczyła H. Mysłakowska]. Wystawienie: Reżyseria: J. Karbowski. Kraków, Teatr Miejski im. J. Słowackiego 1938.

Tytuł oryginału: The shining hour.

Egzemplarze teatralne przekładu w Bibliotece Śląskiej w Katowicach.

Recenzje:

1. T. BUJNICKI: Teatr na Pohulance. „Słowo”, Wilno 1938 nr 304. 

2. T. SINKO: Gdy się spotkają istoty bliźnie… „Czas” 1938 nr 141.

8. J. Worby: Pamiętnik niebieskiego ptaka. [Powieść autobiograficzna]. Z oryginału angielskiego przełożyła z upoważnienia autora H. Mysłakowska. Lwów: Książnica-Atlas [1938], 298 s.

Tytuł oryginału: The other half.

9. G.W. Price: Znam was, dyktatorzy. [Biografia A. Hitlera]. Z oryginału angielskiego z upoważnienia autora przełożyła H. Mysłakowska. Lwów: Książnica-Atlas [1939], 374 s. Przemiany.

Tytuł oryginału: I know these dictators. 

PRACE DOTYCZĄCE LITERATUR, KTÓRYMI ZAJMOWAŁA SIĘ TŁUMACZKA I KRYTYKA PRZEKŁADU

1. John Millington Synge i początki narodowego dramatu irlandzkiego. „Kurier Literacko-Naukowy” 1937 nr 22.

2. Zapomniany poeta. W setną rocznicę urodzin A.Ch. Swinburne’a. „Kurier Literacko-Naukowy” 1937 nr 41.

3. Dwa „polskie” sonety Tennysona. „Kurier Literacko-Naukowy” 1938 nr 48 [zawiera przekłady filologiczne dwóch sonetów].

4. Teatr angielski w ostatnim pięćdziesięcioleciu. „Kurier Literacko-Naukowy” 1939 nr 29.

OPRACOWANIA OGÓLNE (wybór)

Wielka genealogia Minakowskiego [informacje przekazane przez Piotra Mysłakowskiego, syna Zygmunta Mysłakowskiego]. Dostęp na stronie: http://www.sejm-wielki.pl/s/surowe.php?o=my.c1576

OMÓWIENIA

1. P.N. FURBANK: E.M. Forster. A Life. San Diego, New York and London: Harcourt Brace & Company 1978, passim.

2. W górę rzeki. Mysłakowscy z Ziemi Dobrzyńskiej. Wspomnienia, teksty i materiały. Zebrał i wydał P. Mysłakowski. Warszawa: Piotr Mysłakowski 1997, passim.

3. E.M. FORSTER: The Creator as Critic and Other Writings. Redakcja: J.M. Heath. Toronto: Dundurn Press 2008, passim.

4. K. FORDOŃSKI: Edward Morgan Forster i Polska. Przypis do biografii i próba studium recepcji. „Language and Literary Studies of Warsaw” 2021 nr 5.

1896-1942

Given names: Helena Karolina Maria.

Until 1929, she published articles under the names Jeleń-Kwiecińska or Kwiecińska.

Translator, journalist.

Born on 31 March 1896 in Austrian-ruled Jaworzno; daughter of the pharmacist Antoni Jeleń, who became mayor of Jaworzno in 1906, and Maria, née Chylińska. She was in Krakow from 1913. She married Adam Kwieciński (1884-1937) in Krakow in 1921. He had a doctorate in philosophy, was a private administrator and later director of the Association of Polish Christian Merchants and Industrialists in Lodz. She gave birth to a son, Zbigniew, in 1922. From 1926, she published articles about literature in Gazeta Literacka (1926), Czas (1928), and Przegląd Współczesny (1928 and 1930), using the names Jeleń-Kwiecińska or Kwiecińska. She married the pedagogue and professor of the Jagiellonian University (UJ) in Krakow, Zygmunt Mysłakowski, in 1929. She made her debut in 1931 with a translation of Anatole Le Braz’s short story Les Pâques de Loull Vraz [Polish: Wielkanoc Loulla Vraza], which appeared in Głos Narodu. In 1932, she became acquainted with the writer Edward Morgan Forster, who was visiting Krakow at the time. She received his permission to translate his novel A Passage to India. The translation appeared in Polish as W słońcu Indii in 1938. She maintained correspondence with him following his departure from the city and visited him in England the same year. In 1933, she gave a talk titled “O współczesnej kobiecie angielskiej” [On contemporary English women] at the Kolegium Wykładów Naukowych [College for Academic Lectures] in Krakow. She visited E.M. Forster again in 1934. The following year, she gave a talk on her impressions of London at the Krakow branch of the Union of Housewives [Związek Pań Domu]. She visited Surrey, England, in 1936, publishing impressions of her trip the following year in Kurier Literacko-Naukowy and Na Szerokim Świecie. She also gave a talk titled “Obrazki z współczesnego Londynu” [Impressions of contemporary London] at the Krakow branch of the Polish Writers’ Trade Union (ZZLP) in 1937. She contributed articles on literature and British culture to periodicals including Bluszcz (1936), Kurier Literacko-Naukowy (1937-39) and As (1939). She divorced Z. Mysłakowski in 1939. Following her third marriage, her surname was Maleszewska. She died on 17 September 1942 in Wieliczka. She is buried at the Rakowiec Cemetery in Krakow.

The location of her archive is unknown.