BEYLIN Karolina

Urodzona 13 kwietnia 1896 w Warszawie w zasymilowanej rodzinie żydowskiej; córka Samuela Beylina, kupca, i Florentyny z Horwitzów; siostra Gustawa Beylina, komediopisarza, i Stefanii Beylin, dziennikarki, recenzentki teatralnej i filmowej, tłumaczki, z którą dokonywała także wspólnych przekładów. W 1905-12 uczyła się w prywatnej pensji żeńskiej Jadwigi Sikorskiej (Żeńska Pensja Jadwigi Sikorskiej), gdzie organizowano tajne kursy w języku polskim. W 1914 otrzymała uprawnienia nauczycielskie. W 1915-16 uczęszczała na wykłady Towarzystwa Kursów Naukowych (Towarzystwo Kursów Naukowych). W listopadzie 1917 złożyła egzamin maturalny jako eksternistka przed Komisją Departamentu Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego Tymczasowej Rady Stanu Królestwa Polskiego. Następnie od jesieni tego roku studiowała filologię polską i klasyczną na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Warszawskiego (Wydział Filozoficzny Uniwersytetu Warszawskiego). Należała do Koła Akademiczek (Koło Akademiczek) zorganizowanego przy uniwersytecie. W 1925 uzyskała tytuł doktora filozofii na podstawie pracy Życie codzienne w twórczości Bolesława Prusa (promotor prof. Bronisław Gubrynowicz). Prawdopodobnie debiutowała na łamach „Płomyczka” (Płomyczek)w 1925 wierszami dla dzieci (pt. Murzynki, nr 19 i Awantura w kuchni, nr 26; podpisane: K.B.). W 1926-30 była stałą współpracowniczką działu kulturalnego „Kuriera Polskiego” (Kurier Polski), zamieszczała tam szkice na tematy literackie, wywiady, felietony i recenzje; prowadziła stałe rubryki: Marionetki dnia, Wiadomości sprzed stu lat (także jako Wiadomości sprzed stu laty), Wśród książek. Jako korespondentka tej gazety wyjeżdżała do Paryża. W 1926 na łamach „Kuriera Polskiego” (Kurier Polski) ogłosiła tłumaczenie z języka francuskiego noweli braci Maxa i Alexa Fischerów pt. Protekcja (nr 223), zaś we współautorstwie z siostrą Stefanią przekład opowiadania Fryderyka Bouteta pt. Sobowtór. Tu do 1930 samodzielnie bądź z siostrą publikowała następnie liczne przekłady, głównie nowel z języków: francuskiego, angielskiego i rosyjskiego. W tym czasie rozwijała też twórczość prozatorską, samodzielnie lub wspólnie z siostrą. Nadal ogłaszała przekłady, głównie z literatury angielskiej i rosyjskiej. W 1930-39 pracowała w koncernie Prasa polska (Prasa polska), w dziennikach Express Poranny i Dobry Wieczór! Kurier Czerwony, w których drukowała felietony społeczno-obyczajowe, tłumaczenia z prasy zagranicznej i recenzje teatralne. Jako wysłanniczka „Expressu Porannego” (Express Poranny) w 1935 wzięła udział w pierwszym rejsie statku MS Piłsudski do Stanów Zjednoczonych, przebywała wówczas krótko w Nowym Jorku. Była członkiem Syndykatu Dziennikarzy Warszawskich (Związek Syndykatów Dziennikarzy RP) (Syndykatu Dziennikarzy Warszawskich (Związek Syndykatów Dziennikarzy RP)). Po wybuchu wojny współpracowała z warszawską „Gazetą Wspólną” (Gazeta Wspólna), wychodzącą od 27 września do 10 października 1939. W czasie okupacji mieszkała nadal w Warszawie. Była współwłaścicielką wypożyczalni książek, udzielała prywatnie lekcji angielskiego. Aresztowana w 1942, uciekła z transportu i ukrywała się w Milanówku, następnie w majątku Frankopol, a od marca 1944 w majątku Grodzisk w okolicy Sokołowa, pod przybranym nazwiskiem: Maria Maliszewska. W lipcu 1944 przeniosła się do Białej Podlaskiej, gdzie pracowała jako nauczycielka angielskiego w Gimnazjum im. J.I. Kraszewskiego (Gimnazjum im. J.I. Kraszewskiego). W 1945 wróciła do Warszawy i podjęła pracę literacką, początkowo jako autorka powieści, i dziennikarską (w 1945-46 w „Kurierze Codziennym” (Kurier Codzienny), a od maja 1946 w „Expresie Wieczornym” (Express Wieczorny), którego była współzałożycielką). Kierowała działem kulturalnym „Expressu Wieczornego”, pisywała tam stale recenzje teatralne i felietony, drukowała także powieści w odcinkach. Była wielokrotnie zagranicą w charakterze reporterki tego dziennika, m.in. we Francji i Stanach Zjednoczonych. W 1947-48 współpracowała też z redakcją „Nowin Literackich” (Nowiny Literackie), a od 1949 z tygodnikiem Przekrój. Od 1954 ogłaszała opowieści historyczno-obyczajowe z dziejów Warszawy i jej mieszkańców. W 1955-56 redagowała „Gazetę Teatru Młodej Warszawy” (Gazeta Teatru Młodej Warszawy). Równocześnie od 1955 współpracowała z Polskim Radiem (Polskie Radio). W 1957 była członkiem kolegium redakcyjnego tygodnika Kulisy. Po przejściu na emeryturę w 1968 pozostała współpracowniczką „Expressu Wieczornego”, w którym od 1971 prowadziła stały felieton A tu jest Warszawa. Działała w Towarzystwie Przyjaciół Warszawy (Towarzystwo Przyjaciół Warszawy). W 1973 otrzymała nagrodę miasta Warszawy. Była członkiem Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich (Stowarzyszenie Dziennikarzy Polskich). Odznaczona Złotym Krzyżem Zasługi (1954), Krzyżem Kawalerskim (1956) i Krzyżem Komandorskim (1961) Orderu Odrodzenia Polski oraz Orderem Sztandaru Pracy II klasy (1976). Zmarła 3 maja 1977 w Warszawie; pochowana tamże na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach.

W 2022 Zarząd Oddziału Warszawskiego Stowarzyszenia Dziennikarzy Rzeczpospolitej Polskiej ustanowił nagrodę im. Karoliny Beylin.

Lokalizacja archiwum tłumaczki nieznana.

TWÓRCZOŚĆ PRZEKŁADOWA

1. A. Awierczenko: Klucz. Komedia w 1 akcie. „Kurier Polski” 1926 nr 310-311.

Tytuł oryginału: Kluč.

Przekład podpisany: K.B.

2. P. Boutet: Sobowtór. [Powieść]. „Kurier Polski” 1926 nr 320-1927 nr 35 (z przerwami).

Tytuł oryginału: Le Reflet de Claude Mercoeur.

Przekład podpisany: St.K.B.

3. J.O. Curwood: Tajemnicza pułapka. [Powieść]. „Kurier Polski” 1927 nr 214-281 (z przerwami).

Tytuł oryginału: The golden snare.

Przekład podpisany: K.B.

4. Ch. Dickens: Dawid Copperfield. Powieść. T. 1-6. Warszawa; Kraków: Wydawnictwo J. Mortkowicza. 1927-28, 169 + 163 + 158 + 166 + 147 + 168 s. Biblioteka Beletrystyczna Towarzystwa Wydawniczego. Wydania następne: T. 1-3. Kraków: Książka 1947; T. 1-3. Warszawa: Spółdzielnia Wydawnicza „Książka” 1948. Z Wydawnictw J. Mortkowicza; T. 1-2 Warszawa: Książka i Wiedza 1989. 

W wydaniu z 1927-28 przekład podpisany: Kar. Beyl.

Tytuł oryginału: Personal history and experience of David Copperfield, the Younger.

Recenzja: 

[A. CHOROWICZOWA] A. Chor.: „David Copperfield” redivivus. „Kurier Polski” 1927 nr 132.

5. M. Gorki: Życie Klima Samgina. Powieść. Przełożyła z rosyjskiego K. Beylin. Warszawa: Płomień.

Tytuł oryginału: Žizn’ Klima Samgina.

[Część 1]. Życie Klima Samgina. (Czterdzieści lat). 1929, 428 s.

[Część 2]. Dalsze losy Klima Samgina. (Czterdzieści lat). 1930, 501 s.

Recenzja: 

[A. CHOROWICZOWA] A. Chor.: Za prosto i za bardzo skomplikowanie. „Kurier Polski”   1929 nr 219.

6. Ch. Dickens: Wigilia Bożego Narodzenia. Warszawa: Gutenberg 1930. Informacja autorki przekładu.

Tytuł oryginału: A Christmas carol.

7. P. H. De Kruif: Łowcy mikrobów. Z oryginału angielskiego przełożył St. Miklaszewski. Warszawa: Trzaska, Evert i Michalski [1932], 308 s. Biblioteka Wiedzy, 4. Wydania następne: tamże: wydanie 2 przejrzane i poprawione [1937], wydanie 3 [1947], [wydanie 4] przejrzane i poprawione [1948]; wydanie 5. Redakcja naukowa i posłowie: H. Meisel. Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Lekarskich 1956. Wiedza i Zdrowie.

Tytuł oryginału: Microbe hunters.

W wydaniu z [1932] i z [1937] K. Beylin podpisana: St. Miklaszewski.

8. M. Baring: Tunika bez szwu. Powieść. Autoryzowany przekład K. Beylin. Warszawa: Płomień 1933, 337 s.

Tytuł oryginału: The coat without seam.

9. W.B. Maxwell: Zielony ołtarz. Powieść. Autoryzowany przekład K. Beylin. Warszawa: Płomień 1933, 324 s.

Tytuł oryginału: To what green altar?

10. M. Ostenso: Wody pod ziemią. Powieść. Autoryzowany przekład K. Beylin.  Warszawa: Biblioteka Tygodnika Ilustrowanego 1933, 309 s. Wydanie następne: Warszawa: Oficyna Wydawnicza Rytm 1996. Seria z Krokusem.

Wydanie elektroniczne:  

Audiobook: Czyta R. Nardowski. Warszawa: Zakład Nagrań i Wydawnictw Związku Niewidomych 1997, 11 kaset dźwiękowych.

Tytuł oryginału: The waters under the earth.

11. [F. Faust] G.O. Baxter: Pościg. Powieść z dzikiego zachodu. Z upoważnienia autora przełożył dr J.P. Zajączkowski. Warszawa: Rój 1934, 286 s.  „Rój”. Nowa seria. Wydanie następne poprawione: Szczecin: Glob JV 1991.

Tytuł oryginału: Free range lanning.

K. Beylin w wydaniu z 1934 podpisana: dr J.P. Zajączkowski. 

12. M. Gorki: Dzieło rodziny Artamonow. Powieść. Przełożyła z rosyjskiego K. Beylin. Warszawa:  Płomień 1934, 307 s.

Tytuł oryginału:  Delo Artamonovych. 

13. J. van Ammers-Küller: Dzieje jednego małżeństwa. [Powieść]. Warszawa: Płomień 1935 [antydat. 1934], 274 s.

Tytuł oryginału: Tantalus.

14. J. B. Priestley: Bohater. [Powieść]. Z upoważnienia autora

przełożył dr J.P. Zajączkowski. Warszawa: Rój 1935, 310 s.

Tytuł oryginału: Wonder hero.

K. Beylin podpisana: Dr J.P. Zajączkowski.

15. J. van Ammers-Küller: Cicha walka. Powieść. Autoryzowany przekład K. Beylin. Warszawa: Płomień 1936, 217 s.

Tytuł oryginału: De verzwegen strijd.

16. J. Bojer: Tułaczka. Powieść. Autoryzowany przekład K. Beylin. Warszawa: Biblioteka Tygodnika Ilustrowanego 1936, 254 s. Biblioteka Tygodnika Ilustrowanego.

Tytuł oryginału: Pilgrimsgang.

17. [M. Charol] M. Prawdin: Dzyngis Chan, zdobywca świata. Autoryzowany przekład K. Beylin. Warszawa: Nowe Wydawnictwo [1936], 291 s.

Tytuł oryginału: Tschinguis-Chan. Der Sturm aus Asien.

18. [F. Faust] G.O. Baxter: Pokusa. [Powieść]. Z upoważnienia autora przełożyła K. Beylin. Warszawa: Rój 1937, 190 s. Wydanie następne: Szczecin: Glob 1989.

Tytuł oryginału: Train’s Trust.

19. W.B. Maxwell:  Pan z towarzystwa. Powieść. Autoryzowany przekład K. Beylin. Warszawa: Biblioteka Tygodnika Ilustrowanego 1937, 224 s. 

Tytuł oryginału:  ...And Mr. Wyke Bond.

20. W. Deeping: [1]. Dom Smithów; [2]. Cicha przystań. Powieść. Autoryzowany przekład K. Beylin. Warszawa: Płomień [1938], 286 + 281 s. 

Tytuł oryginału: Smith. 

21. M. Stiernstedt: Cztery buławy. Powieść. Autoryzowany przekład K. Beylin. Warszawa: Płomień 1938, 312 s.

Tytuł oryginału: De fyra marskalksstavarna.

22. P.G. Wodehouse: Szczęście Bodkinów. [Powieść]. Z upoważnienia autora przełożyła K. Beylinówna. Warszawa: Rój 1939, 300 s.

Tytuł oryginału: The luck of the Bodkins.

23. M.M. Zoszczenko: Dzieje choroby. [Opowiadania]. [Przełożył Dr J.P. Zajączkowski]. Warszawa: Rój [1939], 259 s.

Tytuł oryginału: Razskazy. Istoriâ bolezni.

Przekład K. Beylin, podpisany: Dr J.P. Zajączkowski.

24. Ch. Dickens: Wielkie nadzieje. Powieść. Przełożyła z oryginału angielskiego K. Beylin. Warszawa: Książka i Wiedza 1951, 493 s. Wydania następne: wydanie 2 ze wstępem H.Z. Brodowskiej-Suwały tamże 1953; Warszawa: Prószyński i S-ka 1999. Klasyka Powieści; Warszawa: Prószyński Media 2009, tamże 2013.

Tytuł oryginału: Great Expectations.

OPRACOWANIA OGÓLNE (wybór)

Ankieta członka ZLP w teczce osobowej K. Beylin; Archiwum Biblioteki Donacji Pisarzy Polskich w Domu Literatury w Warszawie.

Ankiety dla IBL PAN: 1953, 1955, 1976.

TŁUMACZ O SOBIE: 

1. Curriculum vitae. W: Teczka studencka. Archiwum Uniwersytetu Warszawskiego, nr albumu: RP 2174

2. Tak się zaczęło. W: Moja droga do dziennikarstwa. Warszawa 1974.

3.  Z warsztatu tłumacza: Łowcy mikrobów. „Książka dla Ciebie” 1956 nr 8.

SŁOWNIKI I BIBLIOGRAFIE

1. Słownik współczesnych pisarzy polskich. T. 1. Warszawa 1963.

2. [A. SZAŁAGAN] A.Sz. W: Współcześni polscy pisarze i badacze literatury. Słownik biobibliograficzny. T. 1. Warszawa 1994. T. 10 (Uzupełnienia). Warszawa 2007.

3. I. JAROSIŃSKA. W: Literatura Polska XX wieku. Przewodnik encyklopedyczny. T. 1. Warszawa 2000.

OMÓWIENIA

1. I. JANOWSKA: Karolina Beylin. 13.IV.1899-3.V.1977. „Kronika Warszawy” 1978 nr 1.

2. [E. RYBICKA] E.R. W: Wielki leksykon pisarzy polskich. Kraków 2005.

3. A. BUDREWICZ-BERATAN: Śmiech angielski po polsku. Problemy humoru w przekładach Charlesa Dickensa. „Napis” 2008.

Maria Kotowska-Kachel

Born on 13 April 1896 in Russian-ruled Warsaw into an assimilated Jewish family; daughter of the merchant Samuel Beylin and Florentina, née Horwitz; sister of the author of comedy plays Gustaw Beylin and of the journalist, theatre reviewer, film reviewer, and translator Stefania Beylin, with whom she jointly produced some translations. Between 1905 and 1912, she was a pupil at the private girls’ education centre run by Jadwiga Sikorska, which hosted secret classes given in Polish. In 1914, Karolina Beylin qualified as a teacher. Between 1915 and 1916, she attended lectures at the Society for Scientific Courses (Towarzystwo Kursów Naukowych, TKN). She completed her advanced secondary education exams in 1917 as an extramural pupil, taking the qualification with the Commission of the Department of Religious Affairs and Public Education of the Temporary State Council of the Kingdom of Poland (Komisja Departamentu Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego Tymczasowej Rady Stanu Królestwa Polskiego). From autumn of that year, she studied Polish and Classical philology at the Faculty of Philosophy of the University of Warsaw. She was a member of the university’s Female Academic Circle (Koło Akademiczek). She was awarded the title of Doctor of Philosophy in 1925 for her dissertation Życie codzienne w twórczości Bolesława Prusa [Everyday life in the works of Bolesław Prus], which was supervised by Prof. Bronisław Gubrynowicz.  She made her debut, most probably, in 1925 in the youth periodical “Płomyczek” with poems for children titled Murzynki [Piccaninnies; in no. 19] and Awantura w kuchni [A row in the kitchen; no. 26, as K.B.]. From 1926 until 1930, she was a regular contributor to the cultural section of the daily “Kurier Polski”, where she published short essays on literature, interviews, column pieces, and reviews; she also had the regular columns Marionetki dnia [Puppets of the day], Wiadomości sprzed stu lat [News from 100 years ago; also published as Wiadomości sprzed stu laty], and Wśród książek [Surrounded by books]. She travelled to Paris as a correspondent for this newspaper. In 1926, she published there a Polish translation of the novella Protekcja [Favouritism – French original: L'Utilite des Recommandations] by the French brothers Max and Alex Fischer (no. 223) as well as a translation – produced jointly with her sister Stefania – of Frédéric Boutet’s short story that appeared in Polish as Sobowtór [Dopplegänger]. It was in “Kurier Polski” that she published either independently or with her sister numerous translations, primarily of novellas, from French, English, and Russian. During this period, she started writing her own prose pieces, including some jointly with her sister. She remained active as a translator, focusing on works in English and Russian. Between 1930 and 1939, she was employed by the Prasa Polska press company, the dailies “Express Poranny” and “Dobry Wieczór! Kurier Czerwony”, where she published columns on society and entertainment, as well as translations from the foreign press and theatre reviews. As a correspondent for “Express Poranny”, she was a passenger on the inaugural sailing of the MS Piłsudski, travelling to the United States in 1935 and spending a brief period in New York. She was a member of the Syndicate of Warsaw Journalists (Syndykat Dziennikarzy Warszawskich), part of the Union of Journalists’ Syndicates of the Republic of Poland (Związek Syndykatów Dziennikarzy RP). Following the outbreak of World War II, she collaborated with the Warsaw-based “Gazeta Wspólna”, which appeared between 27 September and 10 October 1939. During the German occupation, she continued to live in Warsaw. She was the co-owner of a book rental store and provided private English tuition. She was arrested in 1942 but escaped the transport, taking shelter in Milanówek and then on the Frankopol estate. From March 1944, she was on the Grodzisk estate near Sokołów, where she used the adopted name of Maria Maliszewska. In July 1944, she moved to Biała Podlaska, where she worked as an English teacher in the J.I. Kraszewski Secondary School. She returned to Warsaw in 1945, focussing on her writing, initially novels, then as a journalist with “Kurier Codzienny” in 1945/46 and subsequently from May 1946 with “Express Wieczorny”, which she co-founded. She was head of the culture section there, contributing regular theatre reviews and columns, as well as serializations of her novels. She travelled abroad on several occasions as a reporter for this daily, visiting countries including France and the US. Between 1947 and 1948, she collaborated with the editorial board of the literary periodical “Nowiny Literackie” and then from 1949 with the weekly magazine “Przekrój”. From 1954, she published historical novels of manners on the history of Warsaw and its inhabitants. In 1955/56, she was editor of the theatre periodical “Gazeta Teatru Młodej Warszawy”. In 1957, she served on the editorial college of the weekly “Kulisy”. After retiring in 1968, she continued to write for “Express Wieczorny”, contributing from 1971 the regular column A tu jest Warszawa [And this is Warsaw]. She was also active in the Society of Friends of Warsaw (Towarzystwo Przyjaciół Warszawy). In 1973, she received the City of Warsaw prize. She was a member of the Polish Journalists Associations (Stowarzyszenie Dziennikarzy Polskich). She received the Gold Cross of Merit in 1954, the Knight’s Cross (1956) followed by the Commander’s Cross (1961) of the Order of Polonia Restituta, and the Order of the Banner of Labour, second class in 1976. She died on 3 May 1977 in Warsaw and is buried at the Powązki Military Cemetery.

In 2022, the Board of the Warsaw Branch of the Association of the Journalists of the Republic of Poland (Stowarzyszenie Dziennikarzy Rzeczpospolitej Polskiej) established the Karolina Beylin Prize. 

The location of her archive is unknown.