PETERSOWA Zofia

1902-1955

Prozaiczka, tłumaczka, publicystka.

Urodzona 15 lipca 1902 w Warszawie; córka Norberta Majdego, architekta, i Eweliny Emilii z Rossów [Rosenthal: W ankiecie tłumaczki dla IBL PAN nazwisko panieńskie matki: Emilia Ewelina z Rossów. Według: http://www.sejm-wielki.pl/b/psb.26549.1: Rosental.], nauczycielki. Dzieciństwo spędziła w Białej Cerkwi na Ukrainie, gdzie jej ojciec pracował w administracji posiadłości Branickich. Maturę zdała w Prywatnym Gimnazjum Żeńskim Zofii Kurmanowej w Warszawie (Prywatne Gimnazjum Żeńskie Zofii Kurmanowej). W 1920 była członkinią Komitetu Opieki nad Żołnierzem (Komitet Opieki nad Żołnierzem) i uczestniczyła jako sanitariuszka w wojnie polsko-bolszewickiej. Tegoż roku wyszła za mąż za Fryderyka Petersa, pracownika firmy Schlenker. Od 1923 pracowała (najpierw społecznie) w Towarzystwie Opieki nad Więźniami, tzw. Patronacie (Towarzystwo Opieki nad Więźniami (Patronat)), po czym została członkiem Zarządu Oddziału Warszawskiego (Towarzystwo Opieki nad Więźniami (Zarząd Oddziału Warszawskiego)i Zarządu Głównego Towarzystwa (Towarzystwo Opieki nad Więźniami (Zarząd Główny)). Była kuratorką Domu Dziecka (dla dzieci więźniów) w Radości [Dom Dziecka w Radości] (obecnie osiedle warszawskie) oraz zakładu wychowawczego Dom Dziewcząt na Okęciu w Warszawie (Dom Dziewcząt na Okęciu). Prowadziła inspekcję wszystkich oddziałów Patronatu i do 1939 pełniła też funkcję kuratorki więzienia mokotowskiego w Warszawie. Za działalność społeczno-oświatową wśród więźniów otrzymała w 1933 Złoty Krzyż Zasługi. Studiowała (od 1925?) psychologię oraz nauki ekonomiczne na Wyższych Kursach Społeczno-Handlowych (Wyższe Kursy Społeczno-Handlowe). Równocześnie zajmowała się pracą literacką i tłumaczeniową powieści i opowiadań, najpierw z języka niemieckiego, a następnie z rosyjskiego. Od września 1928 była członkinią Związku Zawodowego Literatów Polskich [Związek Zawodowy Literatów Polskich] (od 1949 Związek Literatów Polskich, ZLP Związek Literatów Polskich ); w 1937 weszła w skład zarządu nowo powstałej sekcji tłumaczy przy Oddziale Warszawskim Związku. Własne opowiadania, felietony i artykuły, przeważnie o tematyce społecznej, ogłaszała m.in. w „Kurierze Porannym” [Kurier Poranny] (1931-32), w „Tygodniku Kobiety” [Tygodnik Kobiety] (1936, redagowała i wydała w imieniu Komitetu Organizacyjnego Kobiecej Spółdzielni Wydawniczej w tymże roku numery 1/2-4 pisma) oraz w dwutygodnikach „Kobieta w Świecie i w Domu” [Kobieta w Świecie i w Domu] (1937) i „Moja Przyjaciółka” [Moja Przyjaciółka] (1938). W 1937 ukończyła roczny kurs w Instytucie Higieny Psychicznej (Instytut Higieny Psychicznej) z uprawnieniami pielęgniarki społecznej. W 1937-38 wykładała pedagogikę na kursach „Kobieta w rodzinie”. Działała w Związku Kobiet (Związek Kobiet) i Lidze Kobiet (Liga Kobiet). Podczas okupacji niemieckiej ukrywała się pod zmienionym nazwiskiem w Warszawie. Pracowała wówczas jako pomoc domowa, pielęgniarka i nauczycielka. Kontynuowała twórczość literacką, przygotowując tomy opowiadań Ścieżkami w głąb i Światła we mgle (spalone podczas powstania warszawskiego). W czasie wojny jej mąż zginął w obozie w Görlitz. Podczas powstania warszawskiego została wywieziona do obozu przejściowego, skąd uciekła po dwóch miesiącach. W marcu 1945 zamieszkała w Łodzi i zajęła się opracowywaniem wspomnień z okresu okupacji, które zamieściła w tymże roku w „Głosie Wielkopolskim” (Głos Wielkopolski) i „Pobudce” (Pobudka). Uczestniczyła w życiu artystycznym Łodzi; fragmenty jej nowel były odczytywane podczas wieczorów literacko-muzycznych w tzw. Klubie Pickwicka (1946). W 1945-50 pełniła obowiązki kierowniczki Inspektoratu Kulturalno-Oświatowego „Czytelnika” (Inspektorat Kulturalno-Oświatowy "Czytelnika"). Rozwijała twórczość przekładową, a także oryginalną; opowiadania, artykuły, felietony drukowała m.in. w „Dzienniku Łódzkim” [Dziennik Łódzki] (1945-47), „Głosie Ludu” [Głos Ludu] (1945-48), „Głosie Robotniczym” [Głos Robotniczy] (1945-46, 1948) i w „Kronice” [Kronika] (1955-56). W 1950-52 była dyrektorką Wojewódzkiego Zarządu Towarzystwa Wiedzy Powszechnej (Wojewódzki Zarząd Towarzystwa Wiedzy Powszechnej). Od 1952 pracowała w rozgłośni Polskiego Radia w Łodzi (Polskie Radio (Łódź)), początkowo jako redaktorka odpowiedzialna Redakcji Audycji Literackich, a od czerwca 1953 jako kierowniczka artystyczny tej rozgłośni. Była autorką reportaży i słuchowisk radiowych. Należała do Związku Pracowników Kultury i Sztuki (Związek Pracowników Kultury i Sztuki), Towarzystwa Przyjaciół Żołnierza (Towarzystwo Przyjaciół Żołnierza), Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej (Towarzystwo Przyjaźni Polsko-Radzieckiej). Odznaczona m.in. Odznaką Grunwaldzką (1946), Medalem Za Warszawę 1939-1945 (1946), Medalem 10-lecia Polski Ludowej i Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1955). Zmarła 8 grudnia 1955 w Łodzi; pochowana na Cmentarzu Ewangelicko-Reformowanym w Warszawie.

Miała syna Antoniego Tadeusza (ur. 1920).

Archiwum tłumaczki znajduje się w Bibliotece Narodowe w Warszawie.

TWÓRCZOŚĆ PRZEKŁADOWA

1. A. Munthe: Księga z San Michele. [Powieść autobiograficzna]. [Z niemieckiego przełożyła Z. Petersowa]. Przekład powstał 1928. Wydanie: Warszawa: Wydawnictwo J. Przeworskiego [1932], XIX, 413 s. Wydania następne: tamże: wydanie 2 1933, wydanie 3 1934, wydanie 4 1935, wydanie 5 1936, wydanie 6 1938; wydanie 8 [!] Warszawa: Galster, Lauter, Rutkowski 1946, wydanie 9 tamże 1948; wydanie 10 Warszawa: Wydawnictwo Ex Libris 1948, wydanie 11 tamże 1949; Katowice: Wydawnictwo Śląsk 1962, tamże 1963; wydanie 3 [!] Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax 1973; wydanie 4 Katowice: Śląsk 1984; wydanie 2 [!] Warszawa: Alfa 1993; Chorzów: Videograf II 2011, 2015, 2016.

Wydanie elektroniczne:
E-book: Chorzów: Videograf  II 2011, [2016], pliki w formacie EPUB, MOBI.
Audiobook: Czyta J. Bokiewicz. Warszawa: Studio Książki Mówionej Polskiego Związku Niewidomych, 21 kaset dźwiękowych; Czyta M. Popczyński. Piaseczno: Heraclon International. Story Box.pl [2016, 2018], 1 płyta CD.
Informacja o powstaniu przekładu w 1928 wg Z. Petersowej (ankieta dla IBL PAN 1953).
Tytuł oryginału: The Story of San Michele; tłumaczenie Z. Petersowej z przekładu G. Uexküll-Schwerin: Das Buch von San Michele.

2. V. Baum: Ludzie w hotelu. Powieść. [Przekład autoryzowany Z. Petersowej]. Wilno: Biblioteka Groszowa [1930], 406 s. Wydania następne: T. 1-2. Warszawa: Wydawnictwo „Kurier Polski” 1936. Biblioteka „Kuriera Polskiego”, t. 35; [t. 1-2 w 1 woluminie] Wilno: „Kurier Wileński” 1936. Biblioteka „Kuriera Wileńskiego”; Warszawa: Biblioteka Groszowa [ok. 1936]; przekład porównany, poprawiony i uzupełniony przekładem K. Szyszkowskiej Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1986. Klub Interesującej Książki, wydanie 2 [!] tamże 1992. 

Tytuł oryginału: Menschen im Hotel.
Adaptacja radiowa: Adaptacja: E. Łukomska. Reżyseria: A. Jarski. Polskie Radio 1989.

3. V. Baum: Studentka. [Powieść]. [Autoryzowany przekład Z. Petersowej]. „Nasz Przegląd” 1930 nr 281-361; 1931 nr 1-25. Wydanie osobne Warszawa: Wydawnictwo Alfa 1931, 264 s. Wydania następne tamże: 1935, 1938. 

Tytuł oryginału: Stud. Chem. Helene Willfüer.

4. A. Thomas: Cathérine zostaje żołnierzem. [Powieść]. Autoryzowany przekład z niemieckiego Z. Petersowej. Warszawa: Wydawnictwo Alfa [1931], 335 s. 

Tytuł oryginału: Die Katrin wird Soldat. Ein Roman aus Elsass-Lothringen.

5. V. Baum: Plac Paryski 13. Komedia w 3 aktach. Wystawienie: Reżyseria: M. Rudkowski. Poznań, Teatr Nowy im. H. Modrzejewskiej 1932. 

Tytuł oryginału: Pariser Platz 13.

6. S. Zweig: Maria Antonina. [Powieść]. Autoryzowany przekład Z. Petersowej. Warszawa: Wydawnictwo J. Przeworskiego 1933, 498 s. Wydania następne: tamże: wydanie 2 1935, wydanie 3 1939, wydanie 4 1948; Katowice: Śląsk [1984]. Seria Biograficzna z Medalionem, tamże 1990. Seria Biograficzna z Medalionem; Katowice: Książnica 2005. Książnica Kieszonkowa.

Tytuł oryginału: Marie Antoinette.

7. I. Bunin: Wieś. [Opowiadania]. Warszawa: J. Przeworski 1934, 321 s. Wydania następne: Warszawa: Czytelnik 1959. Nike, tamże 1979. Nike.

Zawartość: Wieś; Suchydół.
Przedruk opowiadania Suchydół w: I.A. Bunin: Czara życia i inne opowiadania. Warszawa 1957. Wydanie osobne opowiadania Wieś łącznie z opowiadaniami: Miłość Miti. Przełożył S. Pollak; Suchodoły. Przełożył J. Iwaszkiewicz pt. Wieś. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1985. BL. Biblioteka Ludowa, 234 s.
Tytuły oryginału: Derevnâ. Suhodol.

8. M. Jelusich: Juliusz Cezar. [Powieść]. Przekład Z. Petersowej. Warszawa: Wydawnictwo J. Przeworskiego 1934, 446 s. 

Tytuł oryginału: Caesar.

9. R. Katz: Pogodne dni wśród brunatnych ludzi. [Opowieść reportażowa]. [Autoryzowany przekład Z. Petersowej]. Warszawa: Wydawnictwo J. Przeworskiego 1935 [antydat. 1934], 268 s. 

Tytuł oryginału: Heitere Tage mit braunen Menschen.

10. A. Schweitzer: Wśród czarnych na równiku. [Powieść]. [Autoryzowany przekład z niemieckiego Z. Petersowej]. Warszawa: Świat 1935, 262 s. Premie Powieściowe Świata. Wydanie następne: Warszawa: Wydawnictwo Nowoczesne [1938]. Biblioteka Prenumeratorów „Kuriera Porannego”. 

Tytuł oryginału: Zwischen Wasser und Urwald.

11. H. Fallada: Czyż nie ma powrotu. Powieść. T. 1-2. Przekład autoryzowany Z. Petersowej. Warszawa: M. Fruchtman 1936, 570 s. Wydanie następne: Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1958. 

Tytuł oryginału: Wer einmal aus dem Blechnapf frisst.

12. M. Jelusich: Don Juan. [Powieść]. [Autoryzowany przekład Z. Petersowej]. Warszawa: Wydawnictwo J. Przeworskiego 1936, 389 s. 

Tytuł oryginału: Don Juan. Die 7 Todsünde.

13. R. Katz: Włóczęga dookoła świata. [Reportaże]. [Autoryzowany przekład Z. Petersowej]. Warszawa: Wydawnictwo J. Przeworskiego 1936 [antydat. 1935], 347 s. Wydanie 2 tamże 1938.

Tytuł oryginału: Ein Bummel um die Welt. 2 Jahre Weltreise auf Kamel und Schiene, Schiff und Auto.

14. R. Katz: Iskrzący się Daleki Wschód. [Reportaże]. [Autoryzowany przekład Z. Petersowej]. Warszawa: Wydawnictwo J. Przeworskiego 1937 [antydat. 1936], 302 s. 

Tytuł oryginału: Funkeln der ferner Osten! Erlebens in China-Korea-Japan.

15. E.C. Corti: Cesarzowa Elżbieta. [Biografia]. [Autoryzowany przekład Z. Petersowej]. Warszawa: J. Przeworski 1938 [antydat. 1937], 402 s. 

Tytuł oryginału: Elisabeth „Die seltsame Frau”. Nach dem schriftlichen Nachlass der Kaiserin, den Tagebüchern ihrer Tochter und sonstigen unveröffentlichten Tagebüchern und Dokumenten.

16. R. Katz: Żniwo wędrówek. [Reportaże]. [Autoryzowany przekład Z. Petersowej]. Warszawa: Wydawnictwo J. Przeworskiego 1938, 306 s. 

Tytuł oryginału: Ernte.

17. J. Knittel: Teresa Etienne. Powieść. Warszawa: Powszechne Towarzystwo Wydawnicze [1939], 348 s. 

Ciąg dalszy zob. poz. 18.
Tytuł oryginału: Thérèse Etienne.

18. J. Knittel: Wyzwolenie Teresy Etienne. [Powieść]. Warszawa: Powszechne Towarzystwo Wydawnicze 1939, 319 s. 

Początek zob. poz. 17.
Tytuł oryginału: Thérèse Etienne.

19. S. Zweig: Gwiazdy ludzkości. [Opowiadania]. [Przełożyła Z. Petersowa]. Warszawa: Wydawnictwo J. Przeworskiego 1939, 219 s. Wydanie następne Warszawa: Wiedza 1948. 

Tytuł oryginału: Sternstunden der Menschheit.
Zawartość: Dziejowa chwila – Waterloo; Elegia Marienbadzka; Odkrycie Eldorada; Spojrzenie bohaterskie; Walka o biegun południowy; Zdobycie Bizancjum; Zmartwychwstanie Jerzego Fryderyka Händla; Geniusz jednej nocy; Ucieczka w nieśmiertelność + Ucieczka do Boga. (Śmierć Tołstoja).
Tytuły oryginałów opowiadań: Die Weltminute von Waterloo; Die Marienbader Elegie; Die Entdeckung Eldorados; Heroischer Augenblick; Der Kampf um den Südpol; Die Eroberung von Byzanz; Georg Friedrich Händels Auferstehung; Das Genie einer Nacht; Flucht in die Unsterblichkeit; Die Flucht zu Gott; Leo Tolstois Tod.

20. S. Zweig: Magellan. [Powieść]. [Autoryzowany przekład Z. Petersowej]. Warszawa: Wydawnictwo J. Przeworskiego 1939, 358 s. Wydania następne: tamże 1949; Warszawa: Książka i Wiedza 1957; wydanie 2 [!] Katowice: Śląsk 1983, [1984].

Wydanie  elektroniczne:
Audiobook: Czyta K. Jasieński. Warszawa: Polski Związek Niewidomych, 11 kaset dźwiękowych.
Tytuł oryginału: Magellan. Der Mann und seine Tat.

21. S. Zweig: Niecierpliwość serca. Powieść. Warszawa: Wydawnictwo J. Przeworskiego 1939, 400 s. Wydania następne: wydanie przejrzane i poprawione Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1963. KIK. Klub Interesującej Książki, tamże 1975. Seria Kieszonkowa PIW, 1988; Warszawa: Muza 1994; Warszawa: Warszawskie Wydawnictwo Literackie Muza 1997. Biblioteka Bestsellerów; Warszawa: Muza 2002. BB. Biblioteka Bestsellerów; Warszawa: De Agostini we współpracy z Editiones Altaya Polska 2003. Arcydzieła Literatury Współczesnej.

Tytuł oryginału: Ungeduld des Herzens.

22. J. Krymow: Statek Derbent. Powieść. „Głos Robotniczy” 1945 nr 13-128.

Tytuł oryginału:  Tanker „Derbent”. Povest’.

23. A. Seghers: Bunt rybaków z Santa Barbara. [Opowiadanie]. Warszawa: Czytelnik 1950, 82 s. Przedruk w: A. Seghers: Bunt rybaków i inne opowiadania. [Z niemieckiego tłumaczyła Z. Petersowa i inni; opracowanie graficzne J. Jaworowski. Przedmowa M. Ranicki]. Warszawa: Czytelnik 1953, A. Seghers: Opowiadania. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1955. 

Tytuł oryginału: Aufstand der Fischer von St. Barbara.

24. A. Serafimowicz: Opowiadania. [Przełożyła Z. Petersowa]. Warszawa: Książka i Wiedza 1950, 312 s. 

Tytuł oryginału: Rasskazy.
Zawartość: Kawka; Gęsi; Szrapnel; Zwrotniczy; Kałuża żmij; Mały górnik; Zając; Bomby; Życie leśne; Mysie królestwo; Trzej przyjaciele; Szperacze; Halina; Dwie śmierci; Długosz. — Przedruk części opowiadań: zob. poz. 32, 39.
Tytuły oryginałów: Galka; Gusi; Šrapnel’; Streločnik; Zmeìnaâ luža; Malen’kìj ŝachtjor; Zaâc'; Bomby; Lesnaja žiznʹ; Myŝinoe carstvo; Tri druga; Sledopyty; Galina; Dve smerti; Dlugoŝ [?].

25. L. Tołstoj: Wojna i pokój. [Powieść]. T. 1-4. [Przełożyła z języka rosyjskiego Z. Petersowa]. Warszawa: Czytelnik 1950-1951, 444 + 469 + 434 s. Wydanie 2 T. 1-4 tamże 1955. 

Tytuł oryginału: Vojna i mir.
Omówienie:
J. KOPROWSKI: O tłumaczce Wojny i pokoju. „Kurier Poranny” 1950 nr 63.

26. M. Frischauf: Szary człowiek. [Powieść]. [Przekład Z. Petersowej]. Warszawa: Nakładem Gebethnera i Wolffa 1951, 255 s. 

Tytuł oryginału: Graue Mann.

27. D. Furmanow: Bunt. [Powieść]. [Tłumaczyła z rosyjskiego Z. Petersowa]. Warszawa: Ministerstwo Obrony Narodowej 1951, 340 s. 

Tytuł oryginału: Matež.

28. D. Furmanow: Czerwony desant. [Opowiadania]. [Tłumaczyła z rosyjskiego Z. Petersowa]. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1951, 94 s. 

Tytuł oryginału: Krasnyj desant.

29. l. Kratt: Droga do morza. [Opowiadanie dla młodzieży]. [Tłumaczyła Z. Petersowa]. Ilustracje z oryginału rosyjskiego N. Korczegina. Warszawa: Książka i Wiedza 1951, 86 s. 

Tytuł oryginału: Put’ k moru.

30. J. Mihaly: Obrońca brata swego. Powieść. [Przekład autoryzowany Z. Petersowej]. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1951, 207 s. 

Tytuł oryginału: Hüter des Bruders.

31. N. Popow: Bitwa pod Borodino. [Powieść]. Tłumaczyła z języka rosyjskiego Z. Petersowa. Ilustracje wg projektu O. Wierejskiego. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1951, 146 s. 

Tytuł oryginału: Borodinskoe sraženie.

32. A. Serafimowicz: Na krze oraz inne opowiadania. [Z niemieckiego tłumaczyła Z. Petersowa]. Okładka i rysunki L. Janeckiej. Warszawa: Książka i Wiedza 1951, 184 s. 

Tytuł oryginału: Rasskazy.
Zawiera z poz. 24: Zwrotniczy; Kałuża żmij; Mały górnik; Bomby; Leśne życie, — oraz opowiadania: Na krze; Wróbla noc; Pod ziemią; Nikita; Step i morze.
Tytuły oryginałów: Streločnik; Zmeìnaâ luža; Malen’kìj ŝachtjor; Bomby; Lesnaja žiznʹ; Na l’dine; Vorobjinaâ noč; Pod zemlej; Nikita; Step i more.

33. K. Stanisławski: Moje życie w sztuce. [Przełożyła z języka rosyjskiego Z. Petersowa]. Warszawa: Książka i Wiedza 1951, 429 s. Wydanie następne w: K. Stanisławski: Pisma. T. 1. Wstęp: H. Szletyński. Przypisy: H. Bieniewski. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1954. 

Tytuł oryginału: Moâ żizn’ v isskustve.

34. E.E. Kisch: Wylądowałem w Australii. [Reportaże]. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1952, 314 s. Wydanie 2 tamże 1957.

Tytuł oryginału: Landung in Australien.

35. M. Aleksiejew: Żołnierze. Powieść. Warszawa: Ministerstwo Obrony Narodowej 1953, 298 s. 

Tytuł oryginału: Soldaty.

36. J. Breżan: Na miedzy rośnie zboże. [Opowiadania łużyckie]. Tłumaczyła z niemieckiego Z. Petersowa. Warszawa: Czytelnik 1953, 221 s. 

Tytuł oryginału: Auf dem Rain wächst Korn.
Zawartość: Jak stara Janczowa walczyła z władzą; Stary Henczel; Nowa metoda; Zgubione cielę; Noc w lesie; Koń Fridolin; Na miedzy rośnie zboże.

37. J. Breżan: Urodziny Krestana Serbina. [Powieść]. Tłumaczyła z niemieckiego Z. Petersowa. Warszawa: Czytelnik 1954, 302 s. Książka Nowego Czytelnika.

Tytuł oryginału: 52 Wochen sind ein Jahr.

38. H. Marchwitza: Powrót Kumiaków. [Powieść]. Tłumaczyła Z. Petersowa. Warszawa: Czytelnik 1956, 512 s. 

Tytuł oryginału: Heimkehr der Kumiaks.

39. A. Serafimowicz: Utwory wybrane. T. 1-2. Tłumaczyli: J. Brodzki, Z. Petersowa. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1956, 602 + 584 s.

Tu w tłumaczeniu Z. Petersowej z poz. 24: w t. 1: Zwrotniczy; Mały górnik; Bomby; Życie leśne; Trzej przyjaciele; Dwie śmierci; Na gapę [uprzednio druk pt. Zając], — nadto: Zwiadowcy; Dryblas [tytuł oryginału: Dolgovjazyj], — w t. 2: z poz. 24: Mysie królestwo; Halina. 
Tytuł oryginału: Izbrannye sočineniâ i pisma.

40. H. Sichrovsky: Indie bez osłonek. [Szkice publicystyczne]. Przełożyły Z. Petersowa, M. Gero; wiersze przełożył A. Dołęgowski. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1957, 351 s.

Tytuł oryginału: Dschai Hind. Indien ohne Schleier.

PRZEKŁADY NIEPUBLIKOWANE

Według ankiety w ZLP z 1950 zaginione lub zniszczone: 

1. Sz. Asz: Otucha ludu. Wydanie Warszawa: Wydawnictwo J. Przeworskiego 1938  [nakład skonfiskowany przez prokuraturę]. 

Tytułu oryginału nie udało się ustalić.

2. R. Katz: Wódka, kokaina i lamy. [Reportaże]. Wydanie Warszawa: Wydawnictwo J. Przeworskiego 1939 [nakład spalony we wrześniu 1939]. 

Tytułu oryginału nie udało się ustalić.

3. E.C. Corti: Ród Wittelsbachów [2 tomy; nakład zniszczony przez Niemców w Drukarni Narodowej w Krakowie w 1939].

Tytułu oryginału nie udało się ustalić.

nieopublikowane z powodów politycznych: 

4. L. Haag: Garść prochu. Przekład powstał w 1950 [złożony do wydawnictwa „Prasa Wojskowa”]. 

Tytuł oryginału: Eine Hand voll Staub: Widerstand einer Frau 1933 bis 1945.

5. Antonow: Rozmowy ze Stanisławskim. Przekład powstał w 1951 [złożony do wydania w Instytucie Sztuki Teatralnej].

Tytułu oryginału nie udało się ustalić.

KRYTYKA PRZEKŁADU

1. Z. Petersowa, S. Pollak: O sztuce przekładu. „Tydzień” 1947 nr 2.

OPRACOWANIA OGÓLNE (wybór) 

Ankieta dla IBL PAN 1953.

Ankiety członka ZLP w teczce osobowej Z. Petersowej; Archiwum Biblioteki Donacji Pisarzy Polskich w Domu Literatury w Warszawie. 

SŁOWNIKI I BIBLIOGRAFIE

1.  S. Łoza: Czy wiesz, kto to jest? Warszawa 1938.

2. Słownik współczesnych pisarzy polskich. T. 2. Warszawa 1964.

3. C. GAJKOWSKA. W: Polski Słownik Biograficzny. T. 25; https://www.ipsb.nina.gov.pl/a/biografia/zofia-petersowa-z-domu-majde [Data dostępu: 19 kwietnia 2022].

4. K. BATORA. W: Współcześni polscy pisarze i badacze literatury. Słownik biobibliograficzny. T. 6. Warszawa 1994. T. 10 (Uzupełnienia). Warszawa 2007.

OMÓWIENIA 

1. [M. PIECHAL] M.P.: Zofia Petersowa. „Kronika” 1956 nr 1 [tu fotografia].

2. Cz. SCHABOWSKI: Zofia Petersowa. „Głos Robotniczy” 1950 nr 69.

3. T. CHRÓŚCIELEWSKI: Pisarze zadziwiająco zapomniani. „Akant” 2002 nr 9. Przedruk pt. Zadziwiająco zapomniana: Zofia Petersowa (1902-1955). „Kronika Miasta Łodzi” 2007 [z.] 2.