PIETKIEWICZ Kazimierz

Urodził się w listopadzie 1861 w Kijowie w rodzinie ziemiańskiej;  syn Feliksa Pietkiewicza, adwokata, i Zofii z Lippomanów. Był młodszym bratem pisarza i publicysty Zygmunta Anastazego Pietkiewicza. Wykształcenie średnie zawodowe zdobył w szkole rzemieślniczej z kursem gimnazjalnym w Warszawie, prawdopodobnie w latach 1880-84. Od 1883 był związany z ruchem socjalistycznym. W 1894 był jednym z autorów programowej „Jednodniówki Robotnika” PPS, a następnie publikował w „Robotniku” (Robotnik) i „Przedświcie” (Przedświt) wiersze i obrazki prozą. W latach 1884-85 studiował w Akademii Przemysłowo-Technicznej (Akademia Przemysłowo-Techniczna), a następnie w Wyższej Szkole Przemysłowej w Krakowie (Wyższa Szkoła Przemysłowa), której nie ukończył. Od 1888 ponownie zamieszkał w Warszawie i podjął pracę jako technik. Współpracował w tym czasie z „Tygodnikiem Powszechnym” (Tygodnik Powszechny) jako publicysta. Aresztowany przez władze carskie w 1892 za działalność lewicową; zwolniony za kaucją, nadal znajdował się pod nadzorem policji. W 1895 przetłumaczył z ukraińskiego na polski pieśń rewolucyjną Ołeksandra Kołessa Pieśń wolnego ducha ( Шалїйте); z przekładu polskiego wiersz ten tłumaczono na inne języki. W 1895 został ponownie aresztowany i osadzony w Cytadeli warszawskiej, a w 1896 skazany na 8 lat zesłania na Syberię Wschodnią. Przez prawie rok przed zesłaniem w głąb Rosji był więziony w Butyrkach w Moskwie, po czym w 1897-1904 odbywał karę Wierchojańsku. Po powrocie przebywał najpierw w Irkucku, a od początku 1905 w Warszawie. Do lata 1905 był redaktorem „Łodzianina” (Łodzianin) i jednym z głównych publicystów tej gazety. W 1906 przeniósł się do Wilna, gdzie został członkiem Litewskiego Komitetu Robotniczego (Litewski Komitet Robotniczy) i redaktorem „Walki” (Walka). Aresztowany ponownie w 1907, został skazany na 4 lata katorgi i dożywotne osiedlenie na Syberii Wschodniej. Katorgę odbywał najpierw w Wilnie do 1911, a następnie w powiecie kireńskim w guberni irkuckiej i w Preobrażeńsku. Zwolniony z odbywania kary po rewolucji lutowej w Rosji, przebywał najpierw w Kijowie, a w 1922 powrócił do Warszawy. Podjął pracę w Głównym Urzędzie Statystycznym (Główny Urząd Statystyczny), wkrótce jednak przeszedł na emeryturę. Uczestniczył w pracach Stowarzyszenia Byłych Więźniów Politycznych (Stowarzyszenie Byłych Więźniów Politycznych), został prezesem Komisji Historyczno-Archiwalnej i wiceprezesem Warszawskiego Koła Stowarzyszenia, a w 1932 redaktorem organu Stowarzyszenia „Pod sztandarem rewolucji” (Pod sztandarem rewolucji). W latach 1923-32 publikował liczne wspomnienia wydarzeń sprzed 1904, a także współpracował z „Niepodległością” (Niepodległość). Pod koniec życia nauczył się języków litewskiego i łotewskiego. W latach 30. przełożył na język polski poemat Kristijonasa Donelaitisa Rok, wydany w Warszawie w 1933 z objaśnieniami tłumacza. Zmarł 30 października 1934 w Aninie pod Warszawą;  pochowany na Starych Powązkach.

Archiwum tłumacza nie zachowało się. 

TWÓRCZOŚĆ PRZEKŁADOWA  NA JĘZYK POLSKI

1. Rok. Obrazy z życia chłopów XVIII wieku (blisko 200 lat temu) opowiedział Chrystjan Donalitius (Donelajtis, Duonełajtis, 1714-1780), z 5-go wydania litewskiego Szłapelisa przełożył [Kazimierz Pietkiewicz] K.P.. Warszawa 1933, 112 s. z ilustracjami. Wydanie następne pt. Rok. Państwowe Wydawnictwo Literatury Pięknej Litewskiej SRR. Wilno 1953. 

Tytuł oryginału: Metai.

OPRACOWANIA OGÓLNE (wybór)

SŁOWNIKI I BIBLIOGRAFIE

1. J. GIRNIUS. W: Lietuvių enciklopedija. T. 22. Boston 1960.

2. J. KANCEWICZ. W: Polski Słownik Biograficzny. T. 25 cz. 5. Wrocław 1981. 

OMÓWIENIA

1. J. KRZESŁAWSKI. „Gazeta Robotnicza” 1934 nr 203.

2. [J. KRZESŁAWSKI] J.Krz. W: Księga życiorysów działaczy ruchu rewolucyjnego w Polsce. T. 1. Warszawa 1939.

1861–1934

Pseudonimai: Fakir, Olgierd, Kazimierz, Kropla, Mistrz Konspiracji, Wielki Mistrz Konspiracji.

Publicistas, vertėjas.

Gimė 1861 m. lapkritį Kijeve, dvarininkų šeimoje;  Felikso Pietkiewicziaus, advokato, ir Zofijos Lippoman sūnus. Jaunesnysis rašytojo ir publicisto Zygmunto Anastazo Pietkiewicziaus brolis. Vidurinį profesinį išsilavinimą gavo Varšuvos amatininkų mokykloje su gimnazijos kursu, veikiausiai 1880–84 m. Nuo 1883 m. susijęs su socialistų judėjimu. 1894 m. vienas iš Lenkijos socialistų partijos programinio „Jednodniówka Robotnika“ (Darbininko vienos dienos laikraštis ) autorių, paskui spaudiniuose „Robotnik“ ir „Przedświcie“ spausdino eilėraščius ir  smulkiąją prozą. 1884–85 m. studijavo Krokuvos pramonės ir technikos akademijoje, paskui Aukštojoje pramonės mokykloje, kurios nebaigė. Nuo 1888 m. vėl apsigyveno Varšuvoje ir dirbo techniku. Tuo laiku bendradarbiavo su savaitraščiu „Tygodnik Powszechny“ kaip publicistas. 1892 m. caro valdžios suimtas už kairuolišką veiklą; paleistas už užstatą liko policijos priežiūroje. 1895 m. iš ukrainiečių į lenkų kalbą išvertė revoliucinę Oleksandro Kolessos dainą Шалїйте (Nenurimkite); iš lenkiško vertimo tas eilėraštis buvo verčiamas į kitas kalbas. 1895 m. vėl buvo suimtas ir pasodintas į Varšuvos citadelę, o 1896 m. 8 metams ištremtas į Rytų Sibirą. Beveik metus iki ištrėmimo sėdėjo Maskvos Butyrkos kalėjime, paskui, 1897–1904 m., bausmę atliko Verchojanske. Po jos iš pradžių gyveno Irkutske, o nuo 1905 m. Varšuvoje. Iki 1905 m. vienas pagrindinių  laikraščio „Łodzianin“ publicistų. 1906 m. persikėlė į Vilnių, ten tapo Lenkijos socialistų partijos Lietuvos darbininkų komiteto nariu ir laikraščio „Walka“ redaktoriumi. 1907 m. vėl suimtas, nuteistas 4 metams katorgos ir iki gyvos galvos gyventi Rytų Sibire. Iš pradžių, iki 1911 m., kalėjo Vilniuje, paskui Irkutsko gubernijos Kirensko rajone ir Preobraženske. Po Vasario revoliucijos Rusijoje paleistas į laisvę iš pradžių gyveno Kijeve, o 1922 m. grįžo į Varšuvą. Dirbo Centrinėje statistikos valdyboje, bet netrukus išėjo į pensiją. Dalyvavo Buvusių politinių kalinių draugijos veikloje, tapo Istorinės archyvinės komisijos pirmininku ir Varšuvos draugijos ratelio pirmininko pavaduotoju, o 1932 m. Draugijos spaudos organo „Pod sztandarem rewolucji“ (Po revoliucijos vėliava) redaktoriumi. 1923–32 m. publikavo nemažai prisiminimų, bendradarbiavo su spaudiniu „Niepodległość“. Į gyvenimo pabaigą išmoko lietuvių ir latvių kalbų. Ketvirtajame dešimtmetyje į lenkų kalbą išvertė Kristijono Donelaičio poemą Metai, 1933 m. išleistą Varšuvoje su autoriaus komentarais. Mirė 1934 m. lapkričio 30 d. Anine palei Varšuvą; palaidotas Senosiose Povonzkų kapinėse.

Vertėjo archyvas neišliko.