SUŽIEDĖLIS Juozas

1902-1980

Tłumacz.

Urodzony 22 marca 1902 we wsi Ulbiny w gminie Koniawa w województwie nowogródzkim. Dwie klasy szkoły początkowej z rosyjskim językiem wykładowym ukończył w Koleśnikach, następnie uczył się w Święcianach, a od 1916 w Gimnazjum im. Witolda Wielkiego (Gimnazjum litewskie im. Witolda Wielkiego) z litewskim językiem nauczania w Wilnie. Po zajęciu w 1919 Wilna przez Polskę jako Litwin wyjechał do Kowna. 20 września 1920 wstąpił do działającej tam paramilitarnej organizacji Związek Strzelców Litewskich (Związek Strzelców Litewskich), który w 1921 opuścił. W 1924 ukończył litewskie Gimnazjum Aušros w Kownie (Gimnazjum Aušros), po czym pracował jako nauczyciel w Szyrwintach, Żyżmorach oraz Krakinowie. W 1924 zadebiutował jako tłumacz przekładem powieści Iwana Turgieniewa Ojcowie i dzieci oraz Szlacheckie gniazdo z języka na litewski. W 1926 podjął studia na Wydziale Nauk Humanistycznych Uniwersytetu Litewskiego w Kownie (Wydział Nauk Humanistycznych Uniwersytetu Litewskiego). Następnie pracował w Litewskim Ministerstwie Spraw Wewnętrznych, gdzie pełnił funkcję starszego urzędnika działu prasowego Departamentu Bezpieczeństwa Państwa (Litewskie Ministerstwo Spraw Wewnętrznych (Departamentu Bezpieczeństwa Państwa)). W czerwcu 1941 w ramach prowadzonych przez władze sowieckie masowych deportacji ludności Litwy z żoną i dwuletnią córką Liudviką Rasą został wywieziony z Kowna na Ałtaj. W następnym roku został przeniesiony wraz z rodziną do Jakucji. Od 1947 był nauczycielem litewskiego w Jakucku. Na Litwę powrócił w 1956 i zamieszkał w Żyżmorach, kontynuując pracę translatorską.  Po śmierci żony (1963) w 1965 zamieszkał z córką w Wilnie. Zmarł 28 kwietnia 1980 w Wilnie; miejsce pochowania nieznane.

Lokalizacja archiwum tłumacza nieznana.

TWÓRCZOŚĆ PRZEKŁADOWA Z JĘZYKA POLSKIEGO

1. H. Senkevičius: Ugnimi ir kalaviju. Senųjų laikų apysaka. Išvertė J. Sužiedėlis. T. 1-4. Įžangą parašė M. Biržiška. Kaunas-Marijampolė: Dirvos b-vė, 1931-1932, 246 + 255 + 244 + 254 s.

Oryginał: H. Sienkiewicz: Ogniem i mieczem. Powieść z lat dawnych.

2. H. Senkevičius: Be dogmos. Romanas. Išvertė J. Sužiedelis. T. 1-2. Kaunas-Marijampolė: Dirvos b-vė 1936, 206 + 212 s. 

Oryginał: H. Sienkiewicz: Bez dogmatu.

3. H. Senkevičius: Tvanas. Senųjų laikų apysaka. Išvertė J. Sužiedėlis. T. 1-3. Kaunas-Marijampolė: Dirvos b-vė 1936-1938, 261 + 286 + 294 s. 

Oryginał: H. Sienkiewicz: Potop. Powieść z lat dawnych.

4. E. Ožeškienė: Chamas. Vertė J. Sužiedelis. Vilnius: Valstybinė grožinės literatūros leidykla 1957, 336 s. Wydanie 2 Vilnius: valstybinė grožinės literatūros leidykla, 1956, 334 s.

Oryginał: E. Orzeszkowa: Cham.

OPRACOWANIA OGÓLNE (wybór)

SŁOWNIKI I BIBLIOGRAFIE

1. Lietuvių literatūros enciklopedija. Vilnius 2001.

2. Visuotinė lietuvių enciklopedija. Vilnius 2012.