CZECHOWICZ Józef Henryk

(1903-1939)

Pseudonimy i kryptonimy: jc; j. c.; J. C.; J. Cz.; J. H.; J. H. C.; J. L.; Józef Zasławski; H. Z.; Henryk Surmacz; H. Zasławski; Henryk Zasławski; je; Jerzy; Jerzy Archer, Józef Leśniewicz; Józef Leśniewski; J. Surmacz; Józef Surmacz; Leśniewicz; R.H.; S.C.; Surmacz; Zygmunt Klimuntowicz.

Pseudonimy i kryptonimy przypisywane: Bohemius; Benedykt Hertz; Iw. Modryj; Jan Surmacz; Jerzy Janicz; Jerzy Klimuntowicz; JHC; Kazimiera Głuszewska; Kinoman; Kazimierz Sułek; Ludwik Sztaroński; M. Gozdawa; Stanisław Czechowicz; Stefan Górski; Wacław Osokoła.  

Poeta, tłumacz, dramatopisarz. 

Urodzony 15 marca 1903 w Lublinie jako syn Pawła Czechowicza, woźnego, a później inkasenta bankowego, i Małgorzaty z Sułków. Z jego trojga rodzeństwa starszy brat Stanisław miał duży wpływ na kształtowanie się jego postaw i zainteresowań, szczególnie jego pasję bibliofilską i zamiłowanie do nauki języków obcych. Od 1913 uczył się w rosyjskiej szkole elementarnej w Lublinie prowadzonej przez Aleksandra Afanasjewa, a kontynuował ją w 7-klasowej szkole miejskiej przy ul. Jezuickiej 42, którą ukończył w 1917. Później uczęszczał do lubelskiego Seminarium Nauczycielskiego (Lubelskie Seminarium Nauczycielskie), gdzie zdał maturę w 1921, mimo krótkiej przerwy związanej z ochotniczym udziałem w wojnie polsko-bolszewickiej. W tym okresie w Seminarium zainteresował się literaturą obcą, szczególnie francuską. W 1921 podjął pracę jako nauczyciel szkoły powszechnej w Brasławiu (obecnie na Białorusi), a po pewnym czasie przeniósł się do placówki szkolnej w Słobódce (1922-23). Pogłębiał wówczas znajomość literatury rosyjskiej. Z tego okresu pochodzą pierwsze, długo pozostające w rękopisie, przekłady z języka rosyjskiego (fragmenty dramatu Pieśń losu Aleksandra Błoka). W 1923 zadebiutował jako pisarz Opowieściami o papierowej koronie w „Reflektorze” (Reflektor, nr 1, omyłkowo – bez nazwiska autora). Uczestniczył w redagowaniu „Reflektora” (1923-25), a następnie serii Biblioteka Reflektora (do 1927). Na początku 1923 został przeniesiony na Wołyń, do szkoły powszechnej w Marianówce-Smolanach, a następnie do 7-klasowej szkoły powszechnej w pobliskim Włodzimierzu Wołyńskim, gdzie pracował w latach 1923-24 i 1925-26. Tu zaczął uczyć się ukraińskiego, pogłębiając jego znajomość dzięki kontaktom rodzinnym. Podjął też pierwsze próby przekładów literatury ukraińskiej. W 1924-25 odbył roczny Państwowy Wyższy Kurs Nauczycielski przy Uniwersytecie Lubelskim (Uniwersytet Lubelski); pracę dyplomową pt. „Lilie”. Ballada Adama Mickiewicza wydał drukiem (Lublin 1925). Był wówczas sekretarzem redakcji „Expressu Lubelskiego” (Express Lubelski). Został redaktorem dodatku literackiego do „Przeglądu Lubelsko-Kresowego” (Przegląd Lubelsko-Kresowy 1924-25). Równocześnie rozwijał twórczość poetycką. W 1926 otrzymał posadę nauczyciela w Szkole Specjalnej w Lublinie (Szkoła Specjalna w Lublinie), a w latach 1927-33 był jej kierownikiem. Realizując pasje bibliofilskie, założył Lubelskie Towarzystwo Miłośników Książki (Lubelskie Towarzystwo Miłośników Książki 1926). Wchodził też w skład Komisji Teatralnej (Komisja Teatralna), powołanej przez władze miejskie Lublina (1927-28). W 1927 zadebiutował jako poeta tomem Kamień. W latach 1928-29 studiował w Warszawie w Instytucie Pedagogiki Specjalnej (Instytut Pedagogiki Specjalnej) Poznał tam Wilama Horzycę, który zaangażował go do redagowania miesięcznika „Droga” (Droga, 1928-37). W 1930-31 był sekretarzem redakcji „Ziemi Lubelskiej” (Ziemia Lubelska), nadto redagował jego dodatek literacki (1930). Coraz aktywniej udzielał się jako tłumacz; m.in. przełożył esej T.S. Eliota Religia i literatura, na bazie którego miała zostać zrealizowana audycja wyemitowana 29 marca 1929 w Polskim Radiu. W 1930 otrzymał stypendium na wyjazd do Francji i Włoch. Z powodu choroby oczu przerwał pobyt w Paryżu i kontynuował aktywność twórczą na urlopie zdrowotnym. Zredagował w 1930 dodatek literacki do „Ziemi Lubelskiej”, poświęcony Guillaume’owi Apollinaire’owi. Tam (1930 nr 290) debiutował jako tłumacz poezji francuskiej przekładami wierszy Apollinaire’a Ostrokoły (podpisany Stanisław Czechowicz) i Tancerka (jako Jerzy Archer), a następnie przekładami utworów rosyjskich – A. Błoka, Konstantina Balmonta i Fiodora Sołoguba (nr 298). Po przerwie kontynuował pracę w Szkole Specjalnej i kierował też innymi szkołami powszechnymi w Lublinie (1931-32). Publikował kolejne tłumaczenia z poezji francuskiej w „Barykadach” (Barykady, 1932) i rosyjskiej w „Kurierze Lubelskim” (Kurier Lubelski, 1932). Zaangażował się politycznie jako członek Rady Grodzkiej Bezpartyjnego Bloku Współpracy z Rządem (Rada Grodzka Bezpartyjnego Bloku Współpracy z Rządem). W 1932 Został współzałożycielem Lubelskiego Oddziału Związku Zawodowego Literatów Polskich i przez krótki czas jego pierwszym prezesem (Oddział Lubelski Związku Zawodowego Literatów Polskich). W 1932 nawiązał współpracę z pismem „Zet” (Zet), redagował jego kolumnę literacką (1933-35). Na jego łamach publikował przekłady utworów poetów rosyjskich, francuskich, czeskich i ukraińskich. Planował wówczas wydanie tomiku (około 30 utworów) z przekładami poetów rosyjskich (wg „Zet” 1932 nr 12) oraz tomu przekładów wierszy Pawło Tyczyny, co nie doszło do skutku. Jesienią 1932 zamieszczał w „Barykadach” przekłady poezji Artura Rimbauda. Latem 1933 przeniósł się do Warszawy, gdzie podjął pracę w Wydziale Wydawniczym Związku Nauczycielstwa Polskiego (ZNP, Wydział Wydawniczy Związku Nauczycielstwa Polskiego). Został sekretarzem redakcji „Głosu Nauczycielskiego” (Głos Nauczycielski, 1933-34) i redaktorem pism dla dzieci „Płomyk” (Płomyk) i „Płomyczek” (Płomyczek, od 1934 jego redaktor naczelny), a także redaktorem naczelnym „Miesięcznika Literatury i Sztuki” (Miesięcznik Literatury i Sztuki, 1934-36), gdzie zamieszczał przekłady utworów A. Rimbauda (1935-36). Rozpoczął współpracę z „Pionem” (Pion) i „Kameną” (Kamena), w których w 1933-38 publikował przekłady autorów rosyjskich, ukraińskich, czeskich, francuskich, amerykańskich i angielskich. W 1933-34 zamieszczał przekłady z poezji ukraińskiej na łamach „Sygnałów” (Sygnały), oraz okazjonalnie poezji rosyjskiej i angielskiej w „Promie” (Prom, 1933), „Biuletynie Polsko-Ukraińskim” (Biuletyn Polsko-Ukraiński, 1933-34), „Gazecie Literackiej” (Gazeta Literacka, 1933-34), „Gazecie Polskiej” (Gazeta Polska, 1934-35) czy „Państwie Pracy” (Państwo Pracy, 1935). Planował druk antologii czechosłowackiej (razem z Antonim Madejem, poetą i tłumaczem z czeskiego i słowackiego). Współwydawał miesięcznik „Promień Słońca” (Promień Słońca, Włocławek, 1934-39). W 1936 po ogłoszeniu tomu poezji nic więcej, zawierającego m.in. poemat hildur baldur i czas, który ściągnął nań oskarżenia o gwałcenie zasad moralnych, utracił posadę w ZNP. W 1938 założył z Ludwikiem Frydem kwartalnik literacko-artystyczny „Pióro” (Pióro). W październiku 1938 zaczął pracę w dziale literackim Polskiego Radia (Polskie Radio); był autorem licznych słuchowisk. Tworzył w tym czasie także utwory dramatyczne i  zarysy scenariuszy filmowych. Po wybuchu II wojny światowej w pierwszych dniach września wyjechał do Lublina. Tu 9 września zginął w zbombardowanym budynku przy ul. Krakowskie Przedmieście 46; pochowany w Lublinie na cmentarzu przy ul. Lipowej. W 1968 otwarto w Lublinie Muzeum Literackie im. J. Czechowicza. 

Spuścizna po Józefie Czechowiczu przechowywana jest w Muzeum Literackim im. J. Czechowicza w Lublinie (rękopisy, korespondencja, spuścizna literacka, fotografie i część księgozbioru), w Muzeum Literatury im. A. Mickiewicza w Warszawie (rękopisy przekładów), w Bibliotece Głównej Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej (bruliony i niektóre autografy), a także w zbiorach prywatnych – Tomasza Miernowskiego oraz Zofii i Kazimierza Miernowskich (8 zeszytów z przepisanymi przez J. Czechowicza utworami młodopolskimi i przekładami). 

TWÓRCZOŚĆ PRZEKŁADOWA

1. Wiersze. Wstęp: R. Rosiak. Wiersze oryginalne zebrali i do druku przygotowali S. Piętak, S. Pollak, J. Śpiewak. Wiersze dla dzieci zebrał i do druku przygotował C. Janczarski. Przekłady z różnych języków zebrał i do druku przygotował K.A. Jaworski. Lublin: Wydawnictwo Lubelskie 1963, 511 s. 

Zawiera przekłady autorów: Michał Lermontow, Innocenty Annienski, Maksymilian Wołoszyn, Teodor Sołłogub [Fiodor Sołogub], Maryna Cwietajewa, Michał Kuzmin, Igor Siewierianin, Piotr Orieszyn, Mikołaj Klujew, Sergiusz Jesienin, Lew Gomolicki, Taras Szewczenko, Hryć Czuprynka, Paweł Tyczyna, Mikołaj Bażan, Eugeniusz Małaniuk, L. Mosendz, O. Olżycz, Bohdan Łepki, Światosław Hordyński, Elżbieta Bagriana, Jarosław Bednař, Andrzej Hořejsi, Franciszek Halas, Vitêzslav Nezval, Jarosław Seifert, Jan B. Čapek, Rajmund Habřina, Mila Bureš, William Blake, Henry Wadsworth Longfellow, Edgar Allan Poe, Walt Whitman, Rudyard Kipling, James Joyce, Thomas Stearns Eliot, Carl Sandburg, Jan Arthur Rimbaud, Emil Werhaeren, Guillaume Apollinaire, Ivan Goll.

2. A. Błok: Pieśń losu. [Dramat]. Przełożył J. Czechowicz. W: J. Czechowicz: Utwory dramatyczne. Opracował T. Kłak. Lublin: Wydawnictwo Lubelskie 1978 s. 157-174. Przedruk zob. poz. 7.

Tytuł oryginału: Pesnâ sud′by. 

3. A. Rimbaud: Wiersze; Sezon w piekle; Iluminacje; Listy. Przełożył z francuskiego J. Czechowicz [et al.]. Wybrał, opracował i posłowiem opatrzył A. Międzyrzecki. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1993, 383 s. 

Tytuł oryginału: Poésies; Une saison en enfer; Les illuminations; Lettres. 

Zawiera przekłady J. Czechowicza utworów: Głód, Szczęście. 

4. Przez kresy. Wybór wierszy i przekładów. Wybrał P. Szewc. Przedmową opatrzył Cz. Miłosz. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1994, 261 s. ABC – Klasyka dla Każdego.

Zawiera przekłady autorów: M. Lermontow, A. Błok, M. Wołoszyn, M. Cwietajewa, P. Tyczyna, O. Olżycz, J. Bednař, W. Blake, T.S. Eliot, C. Sandburg, G. Apollinaire, I. Goll.

5. Przekłady w: Na hvili dobi. Hrestomatìâ pol'skoï lìteraturnoï perìodiki 20-30 rokìv XX st. [Uporâdkuv., vstup. st. ta per. ìz pol. S. Ì. Kravčenko]. Luc'k: Redakcìjno-Vidavničij Vìddìl „Veža” Volins'kiogo Nacìonal'nogo Unìversitetu ìm. Lesì Ukraïnki 2008, 448 s. Volins'kij Nacìonal'nij Unìversitet ìm. Lesì Ukraïnki

Zawiera przekłady autorów: O. Olżycz, J. Małaniuk, M. Bażan, B. Łepkij, P. Tyczyna.   

6. J. Małaniuk: Wiersze. W przekładzie J. Czechowicza. Przygotowała do druku H. Dubyk. Lublin: Ośrodek Brama Grodzka – Teatr NN 2010, [24] s.   

Tekst w języku polskim i ukraińskim.

7. Przekłady. Opracowali: W. Kruszewski i D. Pachocki. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej 2011, 306 s. Pisma zebrane, 6.

Zawiera przekłady autorów: W. Blake, T.S. Eliot, J. Joyce, R. Kipling, V. Lindsay, H. W. Longfellow, G. Milburn, E.A. Poe, C. Sandburg, W. Whitman, E. Bagriana, J. Bednář, M. Bureš, J. Čapek, R. Habřina, F. Halas, J. Hořeješí, V. Nezval, J. Seifert, G. Apollinaire, I. Goll, M. Proust, A. Rimbaud, É. Verhaeren, I. Annienski, A. Błok, M. Cwietajewa, L. Gomolicki, S. Jesienin, N. Klujew, M. Kuzmin, M. Lermontow, P. Orieszin, I. Siewierianin, F. Sołogub, M. Wołoszyn, M. Bażan, H. Czuprynka, Ś. Hordyński, M. Kociubynski, B. Łepkij, J. Małaniuk, Ł. Mosendz, O. Olżycz, W. Stefanyk, T. Szewczenko, P. Tyczyna, K. Balmont.      

KRYTYKA PRZEKŁADU 

1. [J. Czechowicz] H. Zasławski: Ogród słowiczy. „Zet” 1933/1934 R. 21, nr 24. [recenzja: A. Błok: Ogród słowiczy i inne poezje. Z rosyjskiego spolszczył K.A. Jaworski. Chełm 1934 ]     

KORESPONDENCJA W SPRAWACH PRZEKŁADOWYCH

1. T. Kłak: Listy Józefa Czechowicza do Kazimierza Andrzeja Jaworskiego. „Pamiętnik Literacki” 1966  z. 2, s. 550-589. Przedruk zob. poz. 2.  

Zawiera 33 listy z lat 1931-1939.

2. [Korespondencja Józefa Czechowicza do Tadeusza Hollendra, Kazimierza Andrzeja Jaworskiego, Józefa Nikodema Kłosowskiego, Antoniego Madeja, Władysława Sebyły]. W: J. Czechowicz: Listy. Lublin 2011. Pisma zebrane, 8. 

OPRACOWANIA OGÓLNE (wybór)

SŁOWNIKI I BIBLIOGRAFIE

1. T. KŁAK. W: Literatura polska. Przewodnik encyklopedyczny. T. 1. Warszawa 1984.

2. [EWA GŁĘBICKA] E.G. W: Współcześni polscy pisarze i badacze literatury. Słownik biobibliograficzny. T. 2, 10 (Uzupełnienia). Warszawa 1994, 2007. 

OMÓWIENIA

1. I. POSTUPALSKI: Józef Czechowicz jako tłumacz Pawła Tyczyny. „Kamena” 1965 nr 21/22. 

2. M. MATECKA: Tłumacz niemal zapomniany. „Kamena” 1975 nr 18. 

3. B. KUŚ: Wiersze Aleksandra Błoka w tłumaczeniu Józefa Czechowicza. „Ruch Literacki” 1976 nr 3. 

4. H. TUMOLSKA: Józef Czechowicz jako tłumacz Błoka. „Prace Polonistyczne”  Seria 35: 1979.  

5. G. WALISZEWSKA: Józef Czechowicz jako tłumacz Michała Lermontowa. „Studia Rossica Posnaniensia” 1982/1983 nr 17. 

6. J. SAWICKA: Przekład jako wybór. (O przekładach z poezji ukraińskiej Czechowa i Łobodowskiego i o paru innych sprawach). „Kresy” 1994 nr 19.  

7. M. HEYDEL: Obecność T.S. Eliota w literaturze polskiej. Wrocław 2002. Monografie Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej, passim. 

8. L. DERESZ: Józef Czechowicz jako tłumacz Pawła Tyczyny. Przełożył N. Jurak. „Akcent” 2003 nr 4. 

9. E. KOŁODZIEJCZYK: Józef Czechowicz, „Kamena” i literatura krajów sąsiadujących. W: Nie tylko Wschód. Recepcja literatur obcych w czasopismach polskich XX wieku. Toruń 2007. 

10. J. CYMERMAN: Jagiellońska Polska i „stepowa Hellada”. Czechowicz tłumaczy Małaniuka. „Akcent” 2011 nr 2. 

11. D. PACHOCKI: Tłumacz – rywal poety. O przekładach Józefa Czechowicza. „Ruch Literacki” 2011 z. 6.  

12. M. SADY: Czechowicz tłumaczony. „Konteksty”  2014 nr 2. 

13. A. CHOMA-SUWAŁA: Poezja Jewhena Małaniuka w przekładzie Józefa Czechowicza. „Lublin, Kultura i Społeczeństwo” 2015 nr 6.

14. D. PACHOCKI: Czy tłumacz jest zdrajcą? O słowiańskich przekładach Józefa Czechowicza, J. ORŁOWSKI: Czechowicz w kręgu literatury rosyjskiej; M. SADY, G. HYDE: Translating Czechowicz. W: Józef Czechowicz: poeta, prozaik, krytyk, tłumacz. Lublin 2015. 

15. A. CHOMA-SUWAŁA: Józef Czechowicz – tłumacz prozy ukraińskiej. „Slavia Orientalis” 2016 t. 65 nr 2.

16. A. CHOMA-SUWAŁA: Poezja Pawła Tyczyny w przekładach Józefa Czechowicza. „Slavia Orientalis” 2016 t. 65 nr 3.

17. A. CHOMA-SUWAŁA: Wizja śmierci i katastrofy w Czechowiczowskich tłumaczeniach poezji Pawła Tyczyny. W: Emocje-Język-Literatura. Kraków 2016.

18. A. CHOMA-SUWAŁA:  Katastrofizm i wizjonerstwo w Czechowiczowskich tłumaczeniach poezji Jewhena Małaniuka i Ołeha Olżycza. W: Kleszczele, Podlasie, Ukraina. Księga jubileuszowa ku czci doktora Mikołaja Roszczenki w 75-lecie urodzin. Kleszczele 2017. Chełmsko-Podlaskie Studia Historyczne, t. 3. 

19. A. CHOMA-SUWAŁA: Poezja ukraińska w tłumaczeniach Józefa Czechowicza. W tejże: Recepcja poezji ukraińskiej przez pisarzy lubelskiego środowiska literackiego w okresie międzywojennym. Próby interpretacji. Lublin 2019.

(1903-1939)

Pseudonymes et cryptonymes : jc; j. c. ; J. C. ; J. Cz. ; J. H. ; J. H. C. ; J. L. ; Józef Zasławski ; H. Z. ; Henryk Surmacz ; H. Zasławski ; Henryk Zasławski ; je ; Jerzy ; Jerzy Archer ; Józef Leśniewicz ; Józef Leśniewski ; J. Surmacz ; Józef Surmacz ; Leśniewicz ; R.H. ; S.C. ; Surmacz ; Zygmunt Klimuntowicz.

Pseudonymes et cryptonymes attribués : Bohemius ; Benedykt Hertz ; Iw. Modryj ; Jan Surmacz ; Jerzy Janicz ; Jerzy Klimuntowicz ; JHC ; Kazimiera Głuszewska ; Kinoman ; Kazimierz Sułek ; Ludwik Sztaroński ; M. Gozdawa ; Stanisław Czechowicz ; Stefan Górski ; Wacław Osokoła.

Poète, traducteur, dramaturge.

Né le 15 mars 1903 à Lublin, il est le fils de Paweł Czechowicz, concierge, ensuite employé de banque, et de Małgorzata née Sułek. Parmi ses trois frères et sœurs, c’est son frère aîné Stanisław qui influence le plus ses attitudes et centres d’intérêt, surtout sa passion bibliophile et l’engouement pour les langues étrangères. Il commence son éducation en 1913 à l’école élémentaire russe d’Alexandre Afanassiev à Lublin, et la continue à l’école municipale polonaise de sept classes, située rue Jezuicka 42, qu’il termine en 1917. Toujours à Lublin, il fréquente l’École de formation des enseignants [Seminarium Nauczycielskie] et obtient son baccalauréat en 1921, malgré une brève interruption au cours de laquelle il participe, comme volontaire, à la guerre polono-bolchevique. Pendant ses études il s’intéresse aux littératures étrangères, surtout à la littérature française. En 1921, il commence à enseigner dans une école à Braclaw (actuellement en Biélorussie) et ensuite à Słobódka (1922-1923). Il approfondit ses connaissances en littérature russe. C’est de cette période que datent ses premières traductions du russe, longtemps demeurées à l’état de manuscrit (fragments du drame Le chant du destin [Piesnia sud’by] d’Alexandre Blok). En 1923, il débute en tant qu’écrivain avec Opowieści o papierowej koronie dans la revue « Reflektor » (no 1, erronément sans nom d’auteur). Il participe à la rédaction de « Reflektor » (1923-1925) et de la collection Biblioteka Reflektora (jusqu’en 1927). Au début de 1923, il est muté en Volhynie, dans une école à Marianówka-Smolany et bientôt à Volodymyr-Volyinskyï, où il enseigne dans les années 1923-1924 et 1925-1926. C’est là qu’il commence à apprendre l’ukrainien, en approfondissant ses connaissances grâce à des contacts familiaux. Il effectue les premières tentatives de traduction de la littérature ukrainienne. En 1924-1925, il suit un cours d’état pour les enseignants organisé par l’Université de Lublin; son mémoire de fin de cours intitulé „Lilie”. Ballada Adama Mickiewicza est publié (Lublin, 1925). À cette époque, il est secrétaire de rédaction de la revue « Express Lubelski » et rédacteur du supplément littéraire de la revue « Przegląd Lubelsko-Kresowy » (1924-1925). En même temps il continue d’écrire de la poésie. En 1926, il obtient un poste d’enseignant à l’École pour enfants handicapés à Lublin dont il sera le directeur de 1927 à 1933. En poursuivant sa passion bibliophile, il fonde la Société lublinienne des amateurs du livre [Lubelskie Towarzystwo Miłośników Książki] (1926). Il est également membre du Comité théâtral instauré par les autorités municipales de Lublin (1927-1928). En 1927, il débute comme poète avec le recueil Kamień. Dans les années 1928-1929, il fait ses études à l’Institut de la pédagogie spéciale, à Varsovie. Il y fait connaissance avec Wilam Horzyca qui l’invite au comité de rédaction du mensuel « Droga » (1928-1937). Dans les années 1930-1931, il est secrétaire de rédaction de la revue « Ziemia Lubelska » et rédacteur de son supplément littéraire (1930). Il devient de plus en plus actif en tant que traducteur; il traduit, entre autres, l’essai de T.S. Eliot Religion and Literature qui aurait été adapté à la radio et diffusé le 29 mars 1929 à la Radio Polonaise. En 1930, il obtient une bourse pour partir en France et en Italie. Une maladie des yeux le force à interrompre son séjour à Paris. En congé de maladie, il continue à écrire. En 1930, il rédige le supplément littéraire de la « Ziemia Lubelska » consacré à Guillaume Apollinaire. Il y débute (1930, no 290) comme traducteur de la poésie française avec des poèmes d’Apollinaire Chevaux de frise (signé Stanisław Czechowicz) et La Danseuse (signé Jerzy Archer), pour ensuite publier des traductions de la poésie russe de A. Blok, Constantin Balmont et Fiodor Sologoub (no 298). Rentré de son congé, il continue de diriger l’École pour enfants handicapés et d’autres écoles élémentaires à Lublin (1931-1932). Il publie de nouvelles traductions de la poésie française dans la revue « Barykady » (1932) et de la poésie russe dans la revue « Kurier Lubelski » (1932). Il s’engage politiquement en tant que membre du Conseil municipal du Bloc non partisan de collaboration avec le gouvernement [Bezpartyjny Blok Współpracy z Rządem]. En 1932, il devient cofondateur de la filiale lublinienne de l’Union professionnelle des gens de lettres polonais [Związek Zawodowy Literatów Polskich] et, brièvement, son premier président. La même année il entame une collaboration avec la revue « Zet » dont il rédige la chronique littéraire (1933-1935). Il publie dans cette revue ses traductions d’œuvres de poètes russes, français, tchèques et ukrainiens. Il envisage la publication d’un recueil (une trentaine de poèmes) de traductions du russe (selon « Zet » 1932, no 12) et d’un recueil de traductions des vers de Pawlo Tytchyna ; ce projet échoue. En automne de 1932, il publie, dans « Barykady », ses traductions de la poésie d’Arthur Rimbaud. En été 1933, il déménage à Varsovie, où il obtient un poste dans le département des éditions de l’Union des instituteurs polonais [Związek Nauczycielstwa Polskiego, ZNP]. Il devient secrétaire de rédaction de la revue « Głos Nauczycielski » (1933-1934) et rédacteur des revues pour enfants « Płomyk » et « Płomyczek » (rédacteur en chef à partir de 1934), ainsi que rédacteur en chef de « Miesięcznik Literatury i Sztuki » (1934-1936), où il publie ses traductions d’Arthur Rimbaud (1935-1936). Il collabore avec les revues « Pion » et « Kamena » où il publie ses traductions d’auteurs russes, ukrainiens, tchèques, français, américains et anglais (1933-1938). Dans les années 1933-1934, il publie ses traductions de la poésie ukrainienne dans la revue « Sygnały » et ponctuellement, de la poésie russe et anglaise dans « Prom » (1933), « Biuletyn Polsko-Ukraiński » (1933-1934), « Gazeta Literacka » (1933-1934), « Gazeta Polska » (1934-1935), « Państwo Pracy » (1935). Il pense à la publication d’une anthologie tchécoslovaque (avec Antoni Madej, poète et traducteur du tchèque et du slovaque). Il coédite le mensuel « Promień Słońca » (Włocławek, 1934-1939). En 1936, au moment de la publication du recueil en vers Nic więcej, un poème intitulé hildur baldur i czas lui vaut d’être accusé d’outrage aux bonnes mœurs; il perd son poste à la ZNP. En 1938, il fonde, avec Ludwik Fryd, un quadrimestriel littéraire et artistique, « Pióro ». En octobre 1938, il est employé à la section littéraire de la Radio Polonaise; il est auteur de nombreuses émissions. Il écrit également des pièces de théâtre et des scénarios de film. Au début de la deuxième guerre mondiale, dans les premiers jours de septembre 1939, il part pour Lublin. Il y meurt, le 9 septembre, dans un immeuble bombardé, rue Krakowskie Przedmieście 46; il est enterré à Lublin, au cimetière de la rue Lipowa. En 1968, le Musée Littéraire Józef Czechowicz est fondé à Lublin.

Le patrimoine de Józef Czechowicz est recueilli par le Musée Littéraire J. Czechowicz [Muzeum Literackie im. J. Czechowicza] à Lublin (manuscrits, correspondance, fonds d’auteur, photographies, une partie de sa bibliothèque), le Musée de la Littérature Adam Mickiewicz [Muzeum Literatury im. A. Mickiewicza] à Varsovie (manuscrits des traductions), Bibliothèque principale de l’Université Marie Curie-Skłodowska [Biblioteka Główna Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej] à Lublin (brouillons et quelques autographes) et par les fonds privés : celui de Tomasz Miernowski et celui de Zofia et Kazimierz Miernowski (8 cahiers contenant des œuvres de la Jeune Pologne et des traductions copiées à la main par le poète).

(1903-1939)

Псевдоніми і криптоніми: юч; ю. ч.; Ю. Ч.; Ю. Г.; Ю. Г. Ч.; Ю. Л.; Юзеф Заславський; Г. З.; Генрик Сурмач; Г. Заславський; Генрик Заславський; є; Єжи; Єжи Арчер, Юзеф Леснєвич; Юзеф Леснєвський; Ю. Сурмач; Юзеф Сурмач; Леснєвич; Р.Г.; С.Ч.; Сурмач; Зиґмунт Клімунтович.

Приписувані псевдоніми і криптоніми: Богеміус; Бенедикт Герц; Ів. Модрий; Ян Сурмач; Єжи Янич; Єжи Клімунтович; ЮГЧ; Казимира Ґлушевська; Кіноман; Казімеж Сулек; Людвік Штаронський; М. Ґоздава; Станіслав Чехович; Стефан Ґурський; Вацлав Осокола.

Поет, перекладач, драматург.

Народився 15 березня 1903 року в Любліні. Син Павла Чеховича, швейцара, а згодом банківського інкасатора, і Малґожати (у дівоцтві – Сулек). Із-поміж інших трьох дітей у сім’ї старший брат Станіслав мав великий вплив на формування Юзефових поглядів та інтересів, особливо на його пристрасть до бібліофілії та любов до вивчення іноземних мов. Від 1923 року Чехович навчався в російській початковій школі в Любліні, директором якої був Олександр Афанасьєв, а продовжував навчання в 7-класній міській школі на вул. Єзуїтській, 42, яку закінчив 1917 року. Згодом вступив до люблінської Вчительської семінарії, де 2021 року склав іспити, попри коротку перерву, пов’язану з добровільною участю в польсько-більшовицькій війні. У цей період у семінарії він зацікавився іноземною літературою, особливо французькою. 1921 року почав працювати вчителем початкової школи у Браславі (тепер Білорусь), а за якийсь час перейшов до школи у Слобідці (1922-23). У цей час він поглиблював знання російської літератури. До цього періоду належать вірші, які довго залишалися в рукописах, переклади з російської мови (фрагменти драми Пісня долі [Песня судьбы] Олександра Блока). 1923 року дебютував як письменник Оповіданням про паперову корону [Opowieść o papierowej koronie] у часописі «Reflektor» (№ 1, помилково – без прізвища автора). Брав участь у редагуванні видання «Reflektor» (1923-25), а відтак – серії «Бібліотека Рефлектора» [Biblioteka Reflektora] (до 1927 року). На початку 1923 року його було переведено на Волинь, до початкової школи в Мар’янівці-Смолянах, а тоді – до 7-класної початкової школи у Володимирі-Волинському, розташованому неподалік, де він працював у 1923-24 і 1925-26 роках. Тут він почав вивчати українську мову, поглиблюючи її знання завдяки родинним контактам. Чехович також здійснив перші спроби перекладів із української літератури. У 1924-25 роках він відвідував однорічні Вищі державні педагогічні курси при Люблінському університеті; видав друком диплом під назвою «Лілеї». Балада Адама Міцкевича [„Lilie”. Ballada Adama Mickiewicza] (Люблін, 1925). У той час він був секретарем редакції видання «Express Lubelski». Став редактором літературного додатку до видання «Przegląd Lubelsko-Kresowy» (1924-25). Водночас розвивав поетичну творчість. 1926 року отримав посаду вчителя у Спеціальній школі в Любліні, а в 1927-33 роках був її директором. Втілюючи бібліофільські захоплення, заснував Люблінське товариство книголюбів (1926). Також входив до складу Театральної комісії, яку заснувала міська влада Любліна (1927-23). 1927 року дебютував поетичною збіркою Камінь [Kamień]. У 1928-29 роках навчався у Варшаві в Інституті спеціальної педагогіки. Там познайомився з Вілямом Гожицею, який запросив його редагувати щомісячник «Droga» (1928-37). У 1930-31 роках був секретарем редакції видання «Ziemia Lubelska», крім того, редагував його літературний додаток (1930). Чехович ставав усе активнішим перекладачем; зокрема переклав есей Т.С. Еліота Релігія і література, на основі якого мало бути підготовано передачу, що вийшла 29 березня 1929 року на Польському Радіо. У 1930 році отримав стипендію на поїздку до Франції та Італії. Через хворобу очей перервав перебування в Парижі й продовжив творчу активність під час оздоровчої відпустки. У 1930 році був редактором літературного додатку до часопису «Ziemia Lubelska», присвяченого Гійому Аполлінеру. Там (№ 290, 1930) дебютував як перекладач французької поезії перекладами Аполлінерових віршів Частокіл (підписаний як Станіслав Чехович) і Танцівниця (як Єжи Арчер), а тоді перекладами російських творів – О. Блока, Костянтина Бальмонта й Федора Сологуба (№ 298). Після перерви продовжив роботу в Спеціальній школі, а також керував іншими загальними школами в Любліні (1931-32). Друкував наступні переклади з польської поезії у виданні «Barykady» (1932) та з російської поезії в часописі «Kurier Lubelski» (1932). Був політично активним як член Міської ради Безпартійного блоку співпраці з урядом (BBWR). У 1932 році став співзасновником Люблінського відділення Cпілки польських письменників (ZLP) і за короткий час – її першим президентом. 1932 року налагодив співпрацю із часописом «Zet», редагував його літературну колонку (1933-35). На його шпальтах друкував переклади творів російських, французьких, чеських та українських поетів. Тоді ж планував видання збірки (близько 30 творів) із перекладами російських поетів (див.: «Zet», 1932, № 12), а також книжки перекладів віршів Павла Тичини, що не вдалося втілити. Восени 1932 року друкував у виданні «Barykady» переклади поезії Артюра Рембо. Влітку 1933 року переселився до Варшави, де почав працювати у Видавничому відділі Спілки польських учителів (ZNP). Став секретарем редакції видання «Głos Nauczycielski» (1933-34) і редактором журналів для дітей «Płomyk» та «Płomyczek» (від 1934 року – його головний редактор), а також головним редактором часопису «Miesięcznik Literatury i Sztuki» (1934-36), де друкував переклади творів А. Рембо (1935-36). Розпочав співпрацю з виданнями «Pion» і «Kamena», у яких у 1933-38 роках друкував переклади російських, чеських, французьких, американських та англійських авторів. У 1933-34 роках друкував переклади з української поезії на шпальтах видання «Sygnały» і при нагоді – російської та англійської поезії в часописах «Prom» (1933), «Biuletyn Polsko-Ukraiński» (1933-34), «Gazeta Literacka» (1933-34), «Gazeta Polska» (1934-35) або «Państwo Pracy» (1935). Планував видання чесько-словацької антології (разом із Антоні Мадеєм, поетом і перекладачем із чеської та словацької). Був співвидавцем місячника «Promień Słońca» (Влоцлавек, 1934-39). 1936 року після виходу в світ поетичної збірки Нічого більше [Nic więcej], до якої входила, зокрема, поема гільдур балдур і час [hildur baldur i czas], через яку його було звинувачено у потоптанні моральних принципів, він втратив посаду в ZNP. 1938 року заснував із Людвіком Фридом літературно-мистецький щоквартальник «Pióro». У жовтні 1938 року почав працювати у літературному відділі Польського Радіо; був автором численних радіопередач. У цей час також створював драматичні твори і начерки кіносценаріїв. Після початку Другої світової війни в перші дні вересня виїхав до Любліна. Тут 9 вересня загинув у розбомбленому будинку за адресою вул. Краківське передмістя, 46; похований у Любліні на цвинтарі на вул. Липовій. У 1968 році в Любліні було відкрито Літературний музей ім. Ю. Чеховича.

Спадщина Юзефа Чеховича зберігається в Літературному музеї ім. Ю. Чеховича в Любліні (рукописи, листування, літературний спадок, фотографії та частина бібліотеки), у Музеї літератури ім. А. Міцкевича у Варшаві (рукописи перекладів), у Головній бібліотеці Університету Марії Склодовської-Кюрі (чернетки й деякі автографи), а також у приватних збірках – Томаша Мєрновського та Зоф’ї і Казімежа Мєрновських (8 зошитів із творами авторів «Молодої Польщі», що їх переписав Ю. Чехович, та перекладами).

(1903-1939)

Псевдонимы и криптонимы: jc; j. c.; J. C.; J. Cz.; J. H.; J. H. C.; J. L.; Józef Zasławski; H. Z.; Henryk Surmacz; H. Zasławski; Henryk Zasławski; je; Jerzy; Jerzy Archer, Józef Leśniewicz; Józef Leśniewski; J. Surmacz; Józef Surmacz; Leśniewicz; R.H.; S.C.; Surmacz; Zygmunt Klimuntowicz.

Приписываемые псевдонимы и криптонимы: Bohemius; Benedykt Hertz; Iw. Modryj; Jan Surmacz; Jerzy Janicz; Jerzy Klimuntowicz; JHC; Kazimiera Głuszewska; Kinoman; Kazimierz Sułek; Ludwik Sztaroński; M. Gozdawa; Stanisław Czechowicz; Stefan Górski; Wacław Osokoła.  

Поэт, переводчик, драматург. 

Родился 15 марта 1903 в Люблине, сын Павла Чеховича, возного, а позднее сборщика платежей в пользу банка, и Малгожаты, урожденной Сулек. Из трех его братьев и сестер старший брат Станислав оказал большое влияние на формирование его взглядов и интересов, особенно на его библиофильское увлечение книгами и любовь к изучению иностранных языков. С 1913 учился в русской начальной школе в Люблине, которой руководил Александр Афанасьев, а продолжил обучение в семилетней городской школе на Иезуитской улице [ul. Jezuicka], 42, которую окончил в 1917. Затем учился в Люблинской учительской семинарии [Seminarium nauczycielskie], где сдал экзамен на аттестат зрелости в 1921, несмотря на небольшой перерыв, связанный с добровольным участием в Советско-польской (польско-большевистской) войне. В период обучения заинтересовался иностранной литературой, особенно французской. В 1921 приступил к работе в качестве учителя т. н. «всеобщей школы» [szkoła powszechna] (народное училище, доступная для всех школа начального уровня) в Браславе (белорусс. Браслаў) (ныне в Беларуси), а через некоторое время перешел в ее отделение в Слободке (белорусс. Слабодка) (1922-23). В это время углублял свое знание русской литературы. К этому периоду относятся его первые переводы с русского языка, долгое время остававшиеся в рукописи (фрагменты пьесы Александра Блока Песня судьбы [Pieśń losu]). В 1923 дебютировал как писатель с Рассказами о бумажной короне [Opowieści o papierowej koronie] в журнале „Reflektor” (№ 1, ошибочно - без имени автора). Участвовал в редактировании журнала (1923-25), а затем серии Biblioteka Reflektora (до 1927). В начале 1923 его перевели на Волынь, в школу в Марьяновке-Смолянах, а затем в 7-классную школу в соседнем Владимире-Волынском (сейчас Владимир, Украина; укр. Володимир), где он работал в 1923-24 и 1925-26 соответственно. Здесь начал учиться украинскому языку, углубляя знания благодаря семейным контактам. Предпринял также первые пробы перевода украинской литературы. В 1924-25 прошел годичные Государственные высшие педагогические курсы [Państwowy Wyższy Kurs Nauczycielski] при Люблинском университете; дипломную работу под названием „Lilie”. Ballada Adama Mickiewicza [„Лилии”. Баллада Адама Мицкевича] выпустил в свет в виде печатного издания (Люблин 1925). В это время работал секретарем редакции газеты „Express Lubelski”. Стал редактором литературного приложения к газете „Przeglad Lubelsko-Kresowy” (1924-25). Одновременно развивалось его поэтическое творчество. В 1926 получил должность учителя в специализированной школе в Люблине и был ее руководителем в 1927-33. Реализуя свои библиофильские пристрастия, основал Люблинское общество книголюбов [Lubelskie Towarzystwo Miłośników Książki] (1926). Также входил в состав Театральной комиссии, созданной муниципальными властями Люблина (1927-28). В 1927 дебютировал с томом поэзии Kamień [Камень]. В 1928-29 обучался в Варшаве в Институте специальной педагогики [Instytut Pedagogiki Specjalnej]. Там познакомился с Виламом Хожицей [Wilam Horzyca], который привлек его к редактированию ежемесячника „Droga” (1928-37). В 1930-31 был секретарем редакции издания „Ziemia Lubelska” и кроме этого редактировал литературное приложение к этому изданию (1930). Все активнее проявлял себя как переводчик; среди прочего, он перевел эссе Т. С. Элиота [T.S. Eliot] Religion and Literature [Религия и литература, польск. Religia i literatura], на основе которого была подготовлена программа, вышедшая в эфире Польского радио 29 марта 1929. В 1930 получил стипендию для поездки во Францию и Италию. Из-за заболевания глаз прервал свое пребывание в Париже и продолжил творческую деятельность в отпуске по болезни. В 1930 отредактировал литературное приложение к изданию „Ziemia Lubelska”, посвященное Гийому Аполлинеру [Guillaume Apollinaire]. Там (1930, № 290) дебютировал как переводчик французской поэзии со стихами Аполлинера Ostrokoły [Остроколы] (за подписью Stanisław Czechowicz) и Tancerka [Танцовщица] (за подписью Jerzy Archer), а затем последовали переводы русских произведений - А. Блока, Константина Бальмонта и Федора Сологуба (№ 298). После перерыва продолжил работу в специализированной школе, а также руководил другими общеобразовательными школами в Люблине (1931-32). Опубликовал очередные переводы из французской поэзии в ежемесячнике „Barykady”  (1932) и русской поэзии в газете „Kurier Lubelski” (1932). Занялся политической деятельностью в качестве члена городского совета Беспартийного блока за сотрудничество с правительством [Rada Grodzka Bezpartyjnego Bloku Współpracy z Rządem]. В 1932 стал соучредителем Люблинского отделения Профессионального союза польских писателей [Związek Zawodowy Literatów Polskich] и на короткое время его первым председателем. В 1932 начал сотрудничать с журналом „Zet” и редактировал его литературную колонку (1933-35). На его страницах публиковал переводы произведений русских, французских, чешских и украинских поэтов. Планировал также издать том (около 30 произведений) переводов русских поэтов (согласно „Zet” 1932, № 12) и том переводов стихов Павла Тычины [польск. Pawło Tyczyna; укр. Павло Тичина], что не осуществилось. Осенью 1932 опубликовал переводы поэзии Артюра Рембо [Arthur Rimbaud] в журнале „Barykady”. Летом 1933 переехал в Варшаву, где устроился на работу в издательский отдел Союза польских учителей [Związek Nauczycielstwa Polskiego (ZNP)]. Стал секретарем редакции еженедельника „Głos Nauczycielski” (1933-34) и редактором детских журналов „Płomyk” и „Płomyczek” (с 1934 - главный редактор последнего), а также главным редактором журнала „Miesięcznik Literatury i Sztuki” (1934-36), где публиковал переводы произведений А. Рембо (1935-36). Начал сотрудничать с еженедельником „Pion” и ежемесячником „Kamena” в которых в 1933-38 публиковал переводы русских, украинских, чешских, французских, американских и английских авторов. В 1933-34 годах публиковал переводы из украинской поэзии на страницах журнала „Sygnały”, а иногда русскую и английскую поэзию в изданиях „Prom” (1933), „Biuletyn Polsko-Ukraiński” (1933-34), „Gazeta Literacka” (1933-34), „Gazeta Polska” (1934-35) и „Państwo Pracy” (1935). Планировал издание чехословацкой антологии (вместе с Антонием Мадеем [Antoni Madej], поэтом и переводчиком с чешского и словацкого языков). Был соиздателем ежемесячника „Promień Słońca” (Влоцлавек, 1934-39). В 1936, после выхода поэтического сборника Nic więcej [Больше ничего], включающего среди прочего поэму hildur baldur i czas [хильдур бальдур и время], которая вызвала обвинения в нарушении моральных норм, потерял пост в ZNP. В 1938 вместе с Людвигом Фриде [Ludwik Fryde] основал литературно-художественный ежеквартальник „Pióro” В октябре 1938 начал работать в литературном отделе Польского радио; был автором многочисленных радиоспектаклей. В это время также создавал драматические произведения и наброски киносценариев. После начала Второй мировой войны в первых числах сентября выехал в Люблин. Погиб здесь 9 сентября в разбомбленном здании по адресу ул. Краковское предместье [ul. Krakowskie Przedmieście], 46; похоронен в Люблине на кладбище на Липовой улице [ul. Lipowa]. В 1968 в Люблине был открыт Литературный музей им. Ю. Чеховича [Muzeum Literackie im. J. Czechowicza]. 

Наследие Юзефа Чеховича хранится в Литературном музее им. Ю. Чеховича в Люблине (рукописи, переписка, литературное наследие, фотографии и часть книжного собрания), Литературном музее им. А. Мицкевича [Muzeum Literatury im. A. Mickiewicza] в Варшаве (рукописи переводов), в главной библиотеке Университета Марии Кюри-Склодовской [Biblioteka Główna Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej] (черновики и некоторые автографы), а также в частных коллекциях – Томаша Мерновского [Tomasz Miernowski] и Зофьи и Казимира Мерновских [Zofia i Kazimierz Miernowscy] (8 тетрадей с переписанными Ю. Чеховичем произведениями авторов, принадлежащих к периоду „Молодой Польши” [„Młoda Polska”], и переводами).

(1903-1939)

Pseudonyms and cryptonyms: jc; j. c.; J. C.; J. Cz.; J. H.; J. H. C.; J. L.; Józef Zasławski; H. Z.; Henryk Surmacz; H. Zasławski; Henryk Zasławski; je; Jerzy; Jerzy Archer, Józef Leśniewicz; Józef Leśniewski; J. Surmacz; Józef Surmacz; Leśniewicz; R.H.; S.C.; Surmacz; Zygmunt Klimuntowicz.

Pseudonyms and cryptonyms ascribed to the author: Bohemius; Benedykt Hertz; Iw. Modryj; Jan Surmacz; Jerzy Janicz; Jerzy Klimuntowicz; JHC; Kazimiera Głuszewska; Kinoman; Kazimierz Sułek; Ludwik Sztaroński; M. Gozdawa; Stanisław Czechowicz; Stefan Górski; Wacław Osokoła.  

Poet, translator, playwright. 

Born on 15 March 1903 in Lublin; son of the carter and later bank cash collector Paweł Czechowicz, and Małgorzata, née Sułek. Of his three siblings, his older brother Stanisław exerted a particularly significant influence on his attitudes and interests, particularly his passion for books and love of foreign languages. From 1913, he attended a Russian primary school funded by Alexander Afanasjev before continuing his education at the seven-class municipal school at 42 Jezuicka Street until 1917. He later attended the Lublin Teacher Training College, completing his advanced secondary education there in 1921, despite a short break resulting from him volunteering for the army during the Polish-Soviet War. During his time at the Teacher Training College, he took an interest in foreign literature, particularly French writings. In 1921, he took up a post at a primary and comprehensive school in Brasław (now Braslau, Belarus), before moving to a school in Słobódka (now Slabodka, Belarus), where he taught between 1922 and 1923. During this period, he developed his knowledge of Russian-language literature. It was during this period that he produced his first translations from Russian (excerpts of Alexander Blok’s play Pesnya sud’by [Song of Destiny; in Polish: Pieśń losu]), which for a long time remained unpublished. He made his debut as a writer in 1923 with Opowieści o papierowej koronie [Stories of the paper crown], which appeared in “Reflektor” (no. 1; owing to a printing error, the publication omitted the author’s name). He was involved as an editor of “Reflektor” between 1923 and 1925, before also working on its publication series Biblioteka Reflektora until 1927. In early 1923, he was transferred to the Wołyń (Volhynia) region to work at a primary school in Marianówka-Smolany (now in Ukraine), before teaching at a seven-class school in the nearby town of Włodzimierz Wołyński (now: Volodymyr, Ukraine) in 1923/24 and again in 1925/26. It was there that he started learning Ukrainian, improving his knowledge thanks to family contacts. He also produced his first translations of Ukrainian literature. In 1924/25, he attended the State Higher Course in Teacher Training at the University of Lublin. His diploma paper, “Lilie”. Ballada Adama Mickiewicza [“Lillies”: Adam Mickiewicz’s ballad] appeared in print (Lublin, 1925). At that time, he was secretary of the editorial board of the newspaper “Express Lubelski”. He was appointed editor of the literary supplement of the newspaper “Przegląd Lubelsko-Kresowy” (1924-25). At the same time, he developed as a poet. In 1926, he took up a post as a teacher at Lublin Special School, where he served as headteacher from 1927 to 1933. Reflecting his passion for books, he founded the Lublin Book Lovers’ Society (Lubelskie Towarzystwo Miłośników Książki) in 1926. He was also involved in 1927/28 in the Theatre Commission, established by Lublin city council. He made his debut as a poet with the volume Kamień [Stone] in 1927. In 1928/29, he studied in Warsaw at the Institute of Special Needs Teaching (Instytut Pedagoiki Specjalnej). It was here that he met Wilam Horzyca, who recruited him as editor of the monthly “Droga” (1928-37). Between 1930 and 1931, he was editorial secretary of the periodical “Ziemia Lubelska”, also editing its literary supplement in 1930. He became increasingly active as a translator. Among the texts that he translated was T.S. Eliot’s essay Religion and Literature [Polish: Religia i literatura], which was produced for use in a Polish Radio broadcast scheduled for 29 March 1929. In 1930, he received a grant to travel to France and Italy. Owing to an eye condition, he cut short his stay in Paris but continued to write while in convalescence. In 1930, he edited a special literary supplement on Guillaume Apollinaire that appeared in “Ziemia Lubelska”. It was in this periodical that he made his debut as a translator of French poetry, with Polish versions of two of Apollinaire’s poems that appeared in Polish as Ostrokoły [Palisade; using the name Stanisław Czechowicz] and Tancerka [Dancer; using the name Jerzy Archer]. He subsequently translated works of Russian literature by A. Blok, Konstantin Balmont, and Fyodor Sologub (no. 298). Following the health-related break, he returned to work in the Special School and was also headteacher of other primary and comprehensive schools in Lublin (1931/32). He published further translations from French in “Barykady” (1932) and from Russia in “Kurier Lubelski” (1932). He was politically active in the City Council of the Nonpartisan Bloc for Cooperation with the Government (Rada Grodzka BBWR). In 1932, he co-founded the Lublin Branch of the Polish Writers’ Trade Union (Lubelski Oddział Związku Zawodowego Literatów Polskich), briefly serving as its inaugural chair. In 1932, he started collaborating with the periodical “Zet”, editing its literary column between 1933 and 1935. It was there that his translations of Russian, French, Czech, and Ukrainian poetry appeared. He intended to publish a volume of some thirty pieces of Russian poetry in translation (according to information in “Zet” no. 12), as well as a volume of the Ukrainian poet and politician Pavlo Tychyna’s works in translation, but these plans were abandoned. His translations of Arthur Rimbaud’s poetry appeared in “Barykady” in autumn 1932. The following summer, he moved to Warsaw, where he took up a position at the Central Publications Office of the Polish Teachers’ Union (Wydział Wydawniczy Związku Nauczycielstwa Polskiego, ZNP). He was appointed secretary of the editorial board of the teachers’ periodical “Głos Nauczycielski” (1933-34) and edited the children’s magazine “Płomyczek” and the youth magazine “Płomyk” (becoming editor-in-chief of the former in 1934). He was also editor-in-chief from 1934 to 1936 of the literary and arts monthly “Miesięcznik Literatury i Sztuki”, where he published further translations of the works of Rimbaud (1935/36). He started collaborating with the periodicals “Pion” and “Kamena”, where between 1933 and 1938 he published translations of Russian, Ukrainian, Czech, French, US-American, and British works. In 1933/34, he published translations of Ukrainian poetry in “Sygnały”, while his Polish versions of Russian and English-language poetry appeared occasionally in “Prom” (1933), “Biuletyn Polsko-Ukraiński” (1933-34), “Gazeta Literacka” (1933-34), “Gazeta Polska” (1934-35) and “Państwo Pracy” (1935). He planned to publish an anthology of Czechslovak poetry together with the poet and translator of Czech and Slovak Antoni Madej). He was co-publisher of the monthly “Promień Słońca” (Włocławek, 1934-39). Following the publication of the volume of his 1936 poetry Nic więcej [Nothing more] that included the epic poem hildur baldur i czas [hildur baldur and time], the content of which led him to face accusations of offending common decency, he was removed from his position with ZNP. In 1938, he co-founded alongside Ludwik Fryde, the literary and artistic monthly “Pióro”. In October 1938, he was appointed to a position in the literary section of Polish Radio, where he penned numerous radio plays. During this time, he also wrote plays and screenplays. Following the outbreak of World War II, he left for Lublin in early September. He was killed during bombardment of the city on 9 September while in the building at 46 Krakowskie Przedmieście. He is buried in Lublin at the cemetery on Lipowa Street. In 1968, the Józef Czechowicz Literary Museum opened in the city.

Józef Czechowicz’s archives are located several institutions. The Józef Czechowicz Literary Museum in Lublin holds manuscripts, correspondence, literary works, photographs, and part of his library. The Adam Mickiewicz Literary Museum in Warsaw has manuscripts of his translations, while the Main Library of the Maria Curie-Skłodowska University in Lublin has some of his drafts and some manuscripts. In the private collections of Tomasz Miernowski and also those of Zofia Miernowska and Kazimierz Miernowski, there are eight booklets containing Young Polish works transcribed by Czechowicz and translations.