- /
- Osoby
- /
- CZEKAŃSKA-HEYMANOWA Róża
CZEKAŃSKA-HEYMANOWA Róża
Urodzona 30 czerwca 1887 w Łęcznej (Lubelskie); córka Ewarysta Jana Czekańskiego, lekarza, i Marii z Bernatowiczów. W 1891 zamieszkała w Łodzi, gdzie ojciec podjął pracę w szpitalu św. Aleksandra. Po jego śmierci w 1898 była zmuszona szybko usamodzielnić się finansowo. W 1904 ukończyła Żeńskie Rosyjskie Gimnazjum Rządowe w Łodzi, w którym uczyła się w ramach obowiązującego programu szkolnego języka rosyjskiego, francuskiego i niemieckiego. Po złożeniu egzaminu maturalnego nabyła uprawnienia do podjęcia pracy w zawodzie nauczyciela i w 1904-06 nauczała francuskiego w łódzkiej Szkole Handlowej Zgromadzenia Kupców (Szkoła Handlowa Zgromadzenia Kupców). W 1907 wyszła za mąż za Hieronima Heymana, adwokata pochodzącego ze zasymilowanej rodziny żydowskiej, i zamieszkała w Warszawie. Tu rozpoczęła studia indywidualne w zakresie języka i literatury polskiej pod kierunkiem Cezarego Jellenty i Kazimierza Wóycickiego. Jednocześnie prywatnie nadal uczyła się języków obcych, w tym angielskiego. Rozwijaniu kompetencji językowych służyły liczne podróże po Europie i dwukrotne, kilkumiesięczne pobyty w Stanach Zjednoczonych. W 1920 założyła wraz z Emilem Zegadłowiczem i Janem Nepomucenem Millerem pismo literackie Ponowa którego była fundatorką (ze środków męża) i wydawczynią. Na łamach tegoż pisma zadebiutowała jako poetka wierszami Trawnik i Obrazek żółto-zielony i jako tłumaczka przekładem wiersza Kleopatra Alberta Samaina (1921 nr 1). W następnych latach zajmowała się twórczością literacką i pracą przekładową, początkowo z francuskiego, następnie z angielskiego i rosyjskiego. W 1921 została członkinią Związku Zawodowego Literatów Polskich (ZZLP Związek Zawodowy Literatów Polskich ), a w 1930 Polskiego PEN Clubu (Polski Pen Club) i przez kilka kadencji była członkinią Komisji Dyscyplinarnej. Współpracowała z wieloma czasopismami, w tym: z „Gospodą Poetów” (Gospoda Poetów 1921), była fundatorką i członkinią jury nagrody tego pisma Najnowsze prądy w poezji polskiej, Kurier Warszawski (1922-29), Przegląd Wieczorny (1924-25), Bluszcz (1925-39), Polska Zbrojna (1928-29). W latach trzydziestych jako publicystka „Bluszczu” angażowała się w ruch na rzecz równouprawnienia kobiet, wspierała także pisarki jako członkini Polskiego Komitetu Powszechnego Kongresu Autorek w Chicago w 1933 (Polski Komitet Powszechnego Kongresu Autorek w Chicago). Podczas okupacji niemieckiej mieszkała w Warszawie i pracowała nad powieścią o Helenie Modrzejewskiej, dzięki zaliczkom wypłacanym z konspiracyjnego funduszu, prowadzonego przez Zbigniewa Mitznera, na rzecz mającego działać po wojnie wydawnictwa „Wisła”. Brała udział w konspiracyjnych wieczorach literackich; angażowała się w społeczną opiekę nad Prewentorium dla Dzieci na Mokotowie , a przez półtora roku ukrywała we własnym mieszkaniu młodą Żydówkę, Blankę Bloch. Po upadku powstania warszawskiego znalazła się w Łodzi, gdzie została zakwaterowana w domu dla pisarzy. Pod koniec lat czterdziestych powróciła do Warszawy. Nadal ogłaszała przekłady, głównie z literatury francuskiej, angielskiej i rosyjskiej. Wstąpiła do Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej (Towarzystwo Przyjaźni Polsko-Radzieckiej). Zmarła 3 listopada 1968 w Warszawie; pochowana tamże na Cmentarzu Powązkowskim. Miała syna Jerzego (1908-1967).
Lokalizacja archiwum tłumaczki nieznana.
TWÓRCZOŚĆ PRZEKŁADOWA
1. P. Géraldy: Ty i ja. [Wiersze]. Za upoważnieniem autora z 217 wydania przełożyła R. Czekańska-Heymanowa. Warszawa: F. Hoesick 1926, 61 s.
Tytuł oryginału: Toi et moi.
Recenzje:
1. M. BRAHMER: Paweł Géraldy po polsku. „Przegląd Współczesny” 1926 t. 16.
2. W. MOGILNICKI: Ty i ja i ona. „Gazeta Literacka” 1926 nr 10.
2. P. Géraldy: Jan i Krystyna. Historia dwojga serc. Sztuka w 4 aktach. Tłumaczyła R. Czekańska-Heymanowa. Wystawienie: Poznań; Wilno; Kraków; Lwów, gościnne występy Teatru Polskiego z Warszawy 1933.
Tytuł oryginału: Christine.
3. W. Sanford: „Murzyniątko”. Obraz z życia Murzynów amerykańskich. [Opowiadanie]. Przekład [R. Czekańska-Heymanowa] R.C.H. Warszawa: „Bluszcz” 1928, 29 s.
Tytuł oryginału: Black child.
4. L.C. Douglas: Zielony sygnał. Powieść. Z oryginału angielskiego „The green light” przełożyła R. Czekańska-Heymanowa. Warszawa: M. Arct 1936, 315 s. Czerwone książki M. Arcta. Seria 2.
5. W.B. Mowery: Serce Północy. Powieść. Z oryginału angielskiego „The heart of the North” przełożyła R. Czekańska-Heymanowa. Warszawa: M. Arct 1936, 315 s. Czerwone książki M. Arcta. Seria 2.
6. A.A. Yongden, A. David-Néel: Mipam, lama pięciu mądrości. [Powieść]. Z oryginału francuskiego Le lama aux cing sagesses przełożyła R. Czekańska-Heymanowa. Warszawa: M. Arct 1936, 302 s. Wydania następne: wydanie 2 poprawione pt. Mipam. Lama pięciu mądrości. Kraków: [b.w.] 1990; pt. Mistycy i twórcy Tybetu. Cz. 2. Lama pięciu mądrości. Przekład uwspółcześnił i uściślił Z. Kasperski. Warszawa: Przedświt [ca 1993].
Na stronie tytułowej: Mipam, lama pięciokrotnie mądry.
7. H.C. Rowland: Człowiek z taczką. Powieść. Z oryginału angielskiego tłumaczyła R. Czekańska-Heymanowa. Warszawa: M. Arct 1937, 290 s. Czerwone książki M. Arcta.
Tytuł oryginału: The wheelbarrow.
8. T. Gill: Na gwiaździstej przełęczy. [Powieść]. Z oryginału angielskiego pt. The starlight pass tłumaczyła R. Czekańska-Heymanowa. Obwolutę projektował L. Jagodziński. Warszawa: M. Arct 1938, 274 s. Czerwone Książki M. Arcta.
9. T. Gill: Jeździec w masce. Powieść. Z oryginału angielskiego pt. Gay bandit of the border przełożyła R. Czekańska-Heymanowa. Obwolutę projektował L. Jagodziński. Warszawa: M. Arct 1939 [i.e. 1938], 283 s. Czerwone Książki M. Arcta.
Recenzja:
Z. GRABOWSKI: Przekłady z angielskiego. „Wiadomości Literackie” 1939 nr 4.
10. Z. Grey: Stara kopalnia. Powieść. Z oryginału angielskiego The Shepherd of Guadaloupe przełożyła R. Czekańska-Heymanowa. Warszawa: M. Arct 1939, 270 s. Czerwone książki M. Arcta. Wydanie następne: Szczecin: Glob 1991.
11. G. de Maupassant: Baryłeczka i inne opowiadania. [Przekład R. Czekańska-Heymanowa]. Warszawa: Czytelnik 1948, 63 s. Biblioteka Romansów i Powieści, nr 3. Przedruk zob. poz. 10.
Zawartość: Baryłeczka; Przygoda Waltera Schnaffsa; Ojciec Milon; Pomysły Pułkownika; Panna Perełka; Historia folwarcznej dziewczyny; Clochette; Klejnoty; Spóźniony żal; Na wodzie; Powrót; Miłość.
Tytuł oryginału: Boule de Suif.
Adaptacje radiowe: Clochette. Polskie Radio 1993; Klejnoty. Adaptacja: E. Hartwig. Reżyseria: A. Piszczatowski. Polskie Radio 1998;
Panna Perełka. Adaptacja: E. Hartwig. Reżyseria: A. Jarecki. Polskie Radio 1998.
12. G. de Maupassant: Opowiadania. Przekład R. Czekańskiej-Heymanowej. Warszawa: Czytelnik 1949, 277 s. Biblioteka w Prenumeracie, nr 3. Wydania następne: tamże: wydanie 2 1949. Towarzystwo Bibliotek Obiegowych, t. 15, wydanie 3 1952. Biblioteka Przyjaciółki, nr 9; Warszawa: Glob 1991.
Zawartość zob. poz. 8 nadto: Ojciec i syn; Rozalia Prudent; Beczułka; W wiejskim sądzie; Julie Romain; Pani Parisse; Porzucony syn; Order; Kelner, małe piwo!; Na sprzedaż; Samotność; Dziura; Ta świnia Morin; Miss Harriete.
Tytuł oryginału: Nouvelles.
Recenzje:
1. W. NATANSON: Nowe przekłady Maupassanta. „Kurier Codzienny” 1949 nr 313.
2. J. BŁOŃSKI: Opowiadania Maupassanta. „Po prostu” 1949 nr 17.
3. W. NATANSON: Świat Maupassanta. „Odrodzenie” 1949 nr 38.
Przedruk poszczególnych opowiadań w tomach G. de Maupassanta: Nowele wybrane. Wyboru dokonała i wstępem opatrzyła I. Szymańska. Tłumaczenie R. Czekańska-Heymanowa [et al.]. Warszawa 1955; Baryłeczka i inne opowiadania. [Tłumaczenie z języka francuskiego R. Czekańska-Heymanowa et al. Ilustracje: J. Jaworowskiego]. Warszawa 1956. Złota Biblioteka; Wybór nowel. Przełożyła R. Czekańska-Heymanowa et al. [ Posłowie I. Szymańska]. Warszawa 1959, wydanie 2 tamże 1966; Klejnoty. Opowiadania. Przełożyła R. Czekańska-Heymanowa [et al.]. Warszawa 1968, tamże: wydanie 3 1969. Seria z Delfinem, wydanie 2 [!] 1974. Seria z Delfinem; Baryłeczka. Tłumaczenie R. Czekańska-Heymanowa, K. Dolatowska, J. Dmochowska. Warszawa 1970. Koliber; Baryłeczka. Opowiadania. Przełożyła [z języka francuskiego] R. Czekańska-Heymanowa, K. Dolatowska, A. Sowiński. Warszawa 1983; Paryska przygoda. Wybór nowel. Przełożyła [z języka francuskiego] R. Czekańska-Heymanowa [et al.]. Warszawa 1984; Jedyna miłość i inne opowiadania. Wybór: I. Szymańska. [Tłumaczenie z języka francuskiego]. Warszawa 1987; Baryłeczka; Naszyjnik. Tłumaczenie [z języka francuskiego] R. Czekańska-Heymanowa i A. Sowiński]. Rzeszów 1988. Lektura Szkolna; Baryłeczka i inne utwory. [Wybór i posłowie: J. Falicki. Tłumaczenie z języka francuskiego]. Wrocław 1997. Biblioteka Klasyki.
Wydanie elektroniczne:
Audiobook: Czyta H. Drygalski. Warszawa: Polski Związek Niewidomych [19-], 12 kaset dźwiękowych.
13. I. Wolfert: Banda Tuckera. [Powieść]. [Tłumaczyła R. Czekańska-Heymanowa]. Warszawa: Czytelnik 1949, 446 s. Biblioteka w Prenumeracie 1949, 7.
Tytuł oryginału: Tucker’s People.
14. K. Fiedin: Niezwykłe lato. Powieść. Z rosyjskiego przełożyła R. Czekańska-Heymanowa. Warszawa: Książka i Wiedza 1951, 743 s. Wydanie 2 Opracowanie graficzne: A. Rudziński. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1953. Biblioteka Laureatów Nagrody Stalinowskiej.
Tytuł oryginału: Neobykovennoe leto.
15. [L. Kiaczeli] L. Szengełaja: Gwadi Bigwa i inne utwory. [Powieści i opowiadania. Z języka rosyjskiego przełożyła R. Czekańska-Heymanowa]. Warszawa: Książka i Wiedza 1951, 342 s. Literatura Narodów Związku Radzieckiego.
Zawiera powieści: Tarijeł Gołna; Gwadi Bigwa oraz opowiadania: Almazgir Kibułan; Uparty właściciel; Ojciec i syn.
Tytuł oryginału: Gvadi Bigva.
16. J. Laffitte: Dziewczyna walczy. [Powieść]. Z języka francuskiego tłumaczyła R. Czekańska-Heymanowa. Warszawa: Czytelnik 1951, 346 s. Wydanie 2 tamże 1952.
Tytuł oryginału: Rose France.
17. R. Parker: Anglia pod rządami Attlee. [Publicystyka]. Z języka angielskiego przełożyła R. Czekańska-Heymanowa. Warszawa: Czytelnik 1951, 82 s.
Tytuł oryginału: Inside Attlee’s England.
18. A. Sakse: Opowiadania. [Przełożyła R. Czekańska-Heymanowa]. Warszawa: Książka i Wiedza 1951, 207 s. Literatura Narodów Związku Radzieckiego.
Zawartość: Nieprzeżyte życie; Spokojny obywatel; Pająki; Chłosta; Powrót do życia; Maria; oraz Notatka biograficzna.
Tytuł oryginału: Rasskazy.
19. W. Stefanyk: Utwory wybrane. Przełożyły I. Bajkowska, R. Czekańska-Heymanowa, K. Marska, A. Rotecka. [Warszawa]: Czytelnik 1951, 175 s.
W przekładzie R. Czekańskiej-Heymanowej opowiadania: Dziad Hryć; Nitka; Rosa; Grzech; Głupie baby; Uczeń; Wiersze prozą: Samemu sobie; Wczesnym rankiem włosy czesała; Cóżeś ty, serce moje; Moje słowo oraz Komentarze.
Tytuł oryginału: Wybrani twori.
20. T. Hardy: Tessa d’Urberville. Historia kobiety czystej. [Powieść]. Tłumaczyła R. Czekańska-Heymanowa. Posłowie: G. Sinko. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1954, 508 s. Wydania następne: tamże: wydanie 2 1956, wydanie 3 1960. Biblioteka Arcydzieł. Najsławniejsze Powieści Świata, wydanie 4 1966, wydanie 5 1975. Biblioteka Klasyki Polskiej i Obcej; Warszawa: Comfort 1991. Biblioteka Romansu; Warszawa: Oficyna Wydawnicza Tesa 1991; Warszawa: Świat Książki 2003. Wielkie Miłości; Wrocław: Ossolineum 2006. Biblioteka Narodowa, II, 253; Warszawa: Oxford Educational 2009. Klasyka Romansu; Warszawa: Świat Książki 2009; Zakrzewo: Wydawnictwo Replika 2015.
Tytuł oryginału: Tess of the D’Urbervilles. A pure woman.
Adaptacja radiowa: Adaptacja: E. Hartwig. Reżyseria: J. Warenycia. Polskie Radio 1992.
Recenzje:
1. R. WASITA: Historia kobiety czystej. „Nowa Kultura” 1955 nr 7.
2. A. ROGALSKI: Humanizm i kapitulacja przed złem. „Słowo Powszechne” 1956 dodatek do nru z 30 czerwca/1 lipca.
21. J. Walsh: Tak być nie powinno. [Pamiętnik]. Tłumaczyła R. Czekańska-Heymanowa. Przedmowa: H. Pollitt, J. Gibbons. Warszawa: Czytelnik 1954, 126 s.
Tytuł oryginału: Not like this.
22. J. Laffitte: Major Marceau. [Powieść]. Z języka francuskiego tłumaczyła R. Czekańska-Heymanowa. Warszawa: Czytelnik 1955, 405 s.
Tytuł oryginału: Le commandant Marceau.
23. T. Hardy: Z dala od zgiełku. [Powieść]. Przełożyła R. Czekańska-Heymanowa. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1957, 477 s. Wydania następne: Warszawa: Świat Książki 2011; Warszawa: Nasza Księgarnia 2015.
Tytuł oryginału: Far from the Madding Crowd.
Wydanie elektroniczne:
E-book: Warszawa: Nasza Księgarnia 2015, pliki w formacie EPUB, MOBI.
24. C. Damiens: Czarodziejka światła. [Powieść]. Przełożyła R. Czekańska-Heymanowa. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1958, 394 s.
Tytuł oryginału: Belle de Lumière.
Recenzja:
Z. JAREMKO-PYTOWSKA: Nie spełniona zapowiedź. „Nowe Książki” 1958 nr 10.
25. H.G. Wells: Historia pana Polly. [Powieść]. Tłumaczyła R. Czekańska-Heymanowa. Warszawa: Czytelnik 1958, 270 s.
Tytuł oryginału: The history of Mr. Polly.
26. A. Dumas (ojciec): Hrabina de Charny. [Powieść]. Cz. 2. Gilotyna. T. 1. [Przełożyła R. Czekańska-Heymanowa]. [Łódź:] Wydawnictwo Łódzkie 1959, 279 s. Pamiętniki lekarza.
Tytuł oryginału: Mémoires d’un médicin. La comtesse de Charny.
27. A. Trollope: Dziedzictwo Belton. [Powieść]. Przełożyła R. Czekańska-Heymanowa. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1962, 443 s. Wydania następne: Warszawa: Oskar 1992; Warszawa: Świat Książki 2010.
Tytuł oryginału: The Belton Estate.
Recenzje:
1. R. GOMULICKI: Spotkanie z Trollopem. „Nowe Książki” 1962 nr 24.
2. W. KASIŃSKI: Budująca historia o dzielnej pannie. „Kierunki” 1962 nr 37.
PRZEKŁADY NIEOPUBLIKOWANE
Informacje pochodzą od autorki z ankiet i wywiadów.
1. H. Kenneth: Czy pamiętasz. [Pamiętnik].
Tytuł oryginału: Remember the day.
Przekład dla oficyny Arcta nie zdążyła ukazać się przed wojną. Rękopis zaginął podczas powstania warszawskiego.
2. W. Kawierin: Dwóch kapitanów. [Powieść]. Powstanie przekładu 1946.
Tytuł oryginał: Dva kapitana.
Przekład dla wydawnictwa Czytelnik nie ukazała się z powodu wcześniejszego wydania w Moskwie w innym przekładzie. Lokalizacja rękopisu nieznana.
3. Vercors: Milczenie morza. [Nowele]. Powstanie przekładu 1947.
Tytuł oryginału: Le silence de la mer.
Przekład dla wydawnictwa Czytelnik. Lokalizacja rękopisu nieznana.
4. K.A. Porter: Nowele. Powstanie przekładu post 1954.
Tytuł oryginału: The collected stories.
Przekład dla Spółdzielni Wydawniczej Książka i Wiedza. Lokalizacja rękopisu nieznana.
5. N. Marsh: Śmierć w ekstazie. [Powieść]. Powstanie przekładu post 1954.
Tytuł oryginału: Death in Ecstasy.
Przekład dla łódzkiego wydawnictwa Jamiołkowski i Evert. Lokalizacja rękopisu nieznana.
6. P. Lotti: Widmo Wschodu. [Powieść]. Powstanie przekładu post 1954.
Tytuł oryginału: Fantôme d’Orient.
Przekład dla Wydawnictwa Łódzkiego. Lokalizacja rękopisu nieznana.
OPRACOWANIA OGÓLNE
Ankiety dla IBL PAN 1955, 1956.
TŁUMACZKA O SOBIE:
1. W pracowniach pisarzy i uczonych. „Odrodzenie” 1946 nr 22.
2. [Materiały do kartoteki współczesnych pisarzy polskich]: [Kwestionariusz-Róża Czekańska-Heymanowa]. Biblioteka Narodowa.
3. Teczka osobowa Róży Czekańskiej-Heymanowej. Biblioteka Donacji Pisarzy Polskich w Warszawie.
SŁOWNIKI I BIBLIOGRAFIE
1. Słownik współczesnych pisarzy polskich. T. 1. Warszawa 1963.
2. „Rocznik Literacki 1968” wyd. 1969.
3. [E. GŁĘBICKA] E.G. W: Współcześni polscy pisarze i badacze literatury. Słownik biobibliograficzny. T. 2, 10 (Uzupełnienia). Warszawa 1994, 2007.
OMÓWIENIA
1. L. POMIROWSKI. „Kurier Poranny” 1930 nr 99.
2. A. YARMOLINSKY: Hardy behind the iron courtain. „Colby Quarterly” Waterville, Me 1955 nr 3.
3. M. PAWLIKOWSKA: Letter from Poland. „The Hardy Society Journal” Dorchester 2006 nr 2.
Born on 30 June 1887 in Russian-ruled Łęczna, Lublin region; daughter of the doctor Ewaryst Jan Czekański and Maria, née Bernatowicz. She moved to Lodz in 1891, with her father having taken up a post at St Alexander’s hospital in the city. Following his death in 1898, she was forced to become financially independent. In 1904, she completed her education at the Russian State Secondary School for Girls in Lodz, where she attended the compulsory language programme in Russian, French, and German. After completing her advanced secondary education exams, she was qualified to work as a teacher, thus between 1904 and 1906 she taught French in the Lodz Merchants’ Association Trade School (Szkoła Handlowa Zgromadzenia Kupców). She married the lawyer Hieronim Heyman, who came from an assimilated Jewish family, in 1907 and moved to Warsaw. It was here that she began a specialist study programme in Polish language and literature under the auspices of Cezary Jellenta and Kazimierz Wóycicki. At the same time, she continued to learn foreign languages, including English. She developed her language skills thanks to numerous journeys around Europe and two stays in the United States, each lasting several months. In 1920, alongside Emil Zegadłowicz and Jan Nepomucen Miller, she co-founded the literary periodical “Ponowa”, of which she was also publisher and sponsor, using her husband’s finances. It was here that she made her debut as a poet with the pieces Trawnik [Lawn] and Obrazek żółto-zielony [A yellow-and-green picture]. She also made her debut as a translator in the same periodical, with a Polish translation of Albert Samain’s poem Cleopatra [Polish: Kleopatra; no. 1, 1921]. In subsequent years, she was active as a writer and translator, initially from French, and then later English and Russian. In 1921, she joined the Polish Writers’ Trade Union (Związek Zawodowy Literatów Polskich, ZZLP) and in 1930 the Polish PEN Club, where for several years she served on the Disciplinary Committee. She collaborated with numerous periodicals, including “Gospoda Poetów” (1921). She sponsored its prize, The Latest Trends in Polish Poetry (Najnowsze prądy w poezji polskiej), while also serving on its jury. Furthermore, she collaborated with the periodicals “Przegląd Wieczorny” (1924-25), “Bluszcz” (1925-39), and “Polska Zbrojna” (1928-29). In the 1930s, as a columnist for Bluszcz, she was involved in the campaign for women’s equality, while she also supported female writers as a member of the Polish Committee of the General Congress of Women Writers held in Chicago in 1933. During the German occupation of Poland, she lived in Warsaw and worked on a novel based on the life of Helena Modrzejewska, having received advances that were paid out of an underground fund organized by Zbigniew Mitzner with the intention of laying the foundations for a new postwar publishing house, Wisła. She was involved in underground literary gatherings and provided support for the Children’s Preventorium in the Mokotów district of the city. She hid a young Jewish woman, Blanka Bloch, in her flat for eighteen months. Following the collapse of the 1944 Warsaw Uprising, she moved to Lodz, where she was given accommodation in a home for writers. Towards the end of the 1940s, she returned to Warsaw. She continued translate literary works, mainly from French, English and Russian. She became a member of the Polish-Soviet Friendship Society (Towarzystwo Przyjaźni Polsko-Radzieckiej). She died on 3 November 1968 in Warsaw, where she is buried at the Powązki cememtery. She had a son, Jerzy (1908-1967).
The location of her archive is unknown.
TWÓRCZOŚĆ PRZEKŁADOWA
1. P. Géraldy: Ty i ja. [Wiersze]. Za upoważnieniem autora z 217 wydania przełożyła R. Czekańska-Heymanowa. Warszawa: F. Hoesick 1926, 61 s.
Tytuł oryginału: Toi et moi.
Recenzje:
1. M. BRAHMER: Paweł Géraldy po polsku. „Przegląd Współczesny” 1926 t. 16.
2. W. MOGILNICKI: Ty i ja i ona. „Gazeta Literacka” 1926 nr 10.
2. P. Géraldy: Jan i Krystyna. Historia dwojga serc. Sztuka w 4 aktach. Tłumaczyła R. Czekańska-Heymanowa. Wystawienie: Poznań; Wilno; Kraków; Lwów, gościnne występy Teatru Polskiego z Warszawy 1933.
Tytuł oryginału: Christine.
3. W. Sanford: „Murzyniątko”. Obraz z życia Murzynów amerykańskich. [Opowiadanie]. Przekład [R. Czekańska-Heymanowa] R.C.H. Warszawa: „Bluszcz” 1928, 29 s.
Tytuł oryginału: Black child.
4. L.C. Douglas: Zielony sygnał. Powieść. Z oryginału angielskiego „The green light” przełożyła R. Czekańska-Heymanowa. Warszawa: M. Arct 1936, 315 s. Czerwone książki M. Arcta. Seria 2.
5. W.B. Mowery: Serce Północy. Powieść. Z oryginału angielskiego „The heart of the North” przełożyła R. Czekańska-Heymanowa. Warszawa: M. Arct 1936, 315 s. Czerwone książki M. Arcta. Seria 2.
6. A.A. Yongden, A. David-Néel: Mipam, lama pięciu mądrości. [Powieść]. Z oryginału francuskiego Le lama aux cing sagesses przełożyła R. Czekańska-Heymanowa. Warszawa: M. Arct 1936, 302 s. Wydania następne: wydanie 2 poprawione pt. Mipam. Lama pięciu mądrości. Kraków: [b.w.] 1990; pt. Mistycy i twórcy Tybetu. Cz. 2. Lama pięciu mądrości. Przekład uwspółcześnił i uściślił Z. Kasperski. Warszawa: Przedświt [ca 1993].
Na stronie tytułowej: Mipam, lama pięciokrotnie mądry.
7. H.C. Rowland: Człowiek z taczką. Powieść. Z oryginału angielskiego tłumaczyła R. Czekańska-Heymanowa. Warszawa: M. Arct 1937, 290 s. Czerwone książki M. Arcta.
Tytuł oryginału: The wheelbarrow.
8. T. Gill: Na gwiaździstej przełęczy. [Powieść]. Z oryginału angielskiego pt. The starlight pass tłumaczyła R. Czekańska-Heymanowa. Obwolutę projektował L. Jagodziński. Warszawa: M. Arct 1938, 274 s. Czerwone Książki M. Arcta.
9. T. Gill: Jeździec w masce. Powieść. Z oryginału angielskiego pt. Gay bandit of the border przełożyła R. Czekańska-Heymanowa. Obwolutę projektował L. Jagodziński. Warszawa: M. Arct 1939 [i.e. 1938], 283 s. Czerwone Książki M. Arcta.
Recenzja:
Z. GRABOWSKI: Przekłady z angielskiego. „Wiadomości Literackie” 1939 nr 4.
10. Z. Grey: Stara kopalnia. Powieść. Z oryginału angielskiego The Shepherd of Guadaloupe przełożyła R. Czekańska-Heymanowa. Warszawa: M. Arct 1939, 270 s. Czerwone książki M. Arcta. Wydanie następne: Szczecin: Glob 1991.
11. G. de Maupassant: Baryłeczka i inne opowiadania. [Przekład R. Czekańska-Heymanowa]. Warszawa: Czytelnik 1948, 63 s. Biblioteka Romansów i Powieści, nr 3. Przedruk zob. poz. 10.
Zawartość: Baryłeczka; Przygoda Waltera Schnaffsa; Ojciec Milon; Pomysły Pułkownika; Panna Perełka; Historia folwarcznej dziewczyny; Clochette; Klejnoty; Spóźniony żal; Na wodzie; Powrót; Miłość.
Tytuł oryginału: Boule de Suif.
Adaptacje radiowe: Clochette. Polskie Radio 1993; Klejnoty. Adaptacja: E. Hartwig. Reżyseria: A. Piszczatowski. Polskie Radio 1998;
Panna Perełka. Adaptacja: E. Hartwig. Reżyseria: A. Jarecki. Polskie Radio 1998.
12. G. de Maupassant: Opowiadania. Przekład R. Czekańskiej-Heymanowej. Warszawa: Czytelnik 1949, 277 s. Biblioteka w Prenumeracie, nr 3. Wydania następne: tamże: wydanie 2 1949. Towarzystwo Bibliotek Obiegowych, t. 15, wydanie 3 1952. Biblioteka Przyjaciółki, nr 9; Warszawa: Glob 1991.
Zawartość zob. poz. 8 nadto: Ojciec i syn; Rozalia Prudent; Beczułka; W wiejskim sądzie; Julie Romain; Pani Parisse; Porzucony syn; Order; Kelner, małe piwo!; Na sprzedaż; Samotność; Dziura; Ta świnia Morin; Miss Harriete.
Tytuł oryginału: Nouvelles.
Recenzje:
1. W. NATANSON: Nowe przekłady Maupassanta. „Kurier Codzienny” 1949 nr 313.
2. J. BŁOŃSKI: Opowiadania Maupassanta. „Po prostu” 1949 nr 17.
3. W. NATANSON: Świat Maupassanta. „Odrodzenie” 1949 nr 38.
Przedruk poszczególnych opowiadań w tomach G. de Maupassanta: Nowele wybrane. Wyboru dokonała i wstępem opatrzyła I. Szymańska. Tłumaczenie R. Czekańska-Heymanowa [et al.]. Warszawa 1955; Baryłeczka i inne opowiadania. [Tłumaczenie z języka francuskiego R. Czekańska-Heymanowa et al. Ilustracje: J. Jaworowskiego]. Warszawa 1956. Złota Biblioteka; Wybór nowel. Przełożyła R. Czekańska-Heymanowa et al. [ Posłowie I. Szymańska]. Warszawa 1959, wydanie 2 tamże 1966; Klejnoty. Opowiadania. Przełożyła R. Czekańska-Heymanowa [et al.]. Warszawa 1968, tamże: wydanie 3 1969. Seria z Delfinem, wydanie 2 [!] 1974. Seria z Delfinem; Baryłeczka. Tłumaczenie R. Czekańska-Heymanowa, K. Dolatowska, J. Dmochowska. Warszawa 1970. Koliber; Baryłeczka. Opowiadania. Przełożyła [z języka francuskiego] R. Czekańska-Heymanowa, K. Dolatowska, A. Sowiński. Warszawa 1983; Paryska przygoda. Wybór nowel. Przełożyła [z języka francuskiego] R. Czekańska-Heymanowa [et al.]. Warszawa 1984; Jedyna miłość i inne opowiadania. Wybór: I. Szymańska. [Tłumaczenie z języka francuskiego]. Warszawa 1987; Baryłeczka; Naszyjnik. Tłumaczenie [z języka francuskiego] R. Czekańska-Heymanowa i A. Sowiński]. Rzeszów 1988. Lektura Szkolna; Baryłeczka i inne utwory. [Wybór i posłowie: J. Falicki. Tłumaczenie z języka francuskiego]. Wrocław 1997. Biblioteka Klasyki.
Wydanie elektroniczne:
Audiobook: Czyta H. Drygalski. Warszawa: Polski Związek Niewidomych [19-], 12 kaset dźwiękowych.
13. I. Wolfert: Banda Tuckera. [Powieść]. [Tłumaczyła R. Czekańska-Heymanowa]. Warszawa: Czytelnik 1949, 446 s. Biblioteka w Prenumeracie 1949, 7.
Tytuł oryginału: Tucker’s People.
14. K. Fiedin: Niezwykłe lato. Powieść. Z rosyjskiego przełożyła R. Czekańska-Heymanowa. Warszawa: Książka i Wiedza 1951, 743 s. Wydanie 2 Opracowanie graficzne: A. Rudziński. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1953. Biblioteka Laureatów Nagrody Stalinowskiej.
Tytuł oryginału: Neobykovennoe leto.
15. [L. Kiaczeli] L. Szengełaja: Gwadi Bigwa i inne utwory. [Powieści i opowiadania. Z języka rosyjskiego przełożyła R. Czekańska-Heymanowa]. Warszawa: Książka i Wiedza 1951, 342 s. Literatura Narodów Związku Radzieckiego.
Zawiera powieści: Tarijeł Gołna; Gwadi Bigwa oraz opowiadania: Almazgir Kibułan; Uparty właściciel; Ojciec i syn.
Tytuł oryginału: Gvadi Bigva.
16. J. Laffitte: Dziewczyna walczy. [Powieść]. Z języka francuskiego tłumaczyła R. Czekańska-Heymanowa. Warszawa: Czytelnik 1951, 346 s. Wydanie 2 tamże 1952.
Tytuł oryginału: Rose France.
17. R. Parker: Anglia pod rządami Attlee. [Publicystyka]. Z języka angielskiego przełożyła R. Czekańska-Heymanowa. Warszawa: Czytelnik 1951, 82 s.
Tytuł oryginału: Inside Attlee’s England.
18. A. Sakse: Opowiadania. [Przełożyła R. Czekańska-Heymanowa]. Warszawa: Książka i Wiedza 1951, 207 s. Literatura Narodów Związku Radzieckiego.
Zawartość: Nieprzeżyte życie; Spokojny obywatel; Pająki; Chłosta; Powrót do życia; Maria; oraz Notatka biograficzna.
Tytuł oryginału: Rasskazy.
19. W. Stefanyk: Utwory wybrane. Przełożyły I. Bajkowska, R. Czekańska-Heymanowa, K. Marska, A. Rotecka. [Warszawa]: Czytelnik 1951, 175 s.
W przekładzie R. Czekańskiej-Heymanowej opowiadania: Dziad Hryć; Nitka; Rosa; Grzech; Głupie baby; Uczeń; Wiersze prozą: Samemu sobie; Wczesnym rankiem włosy czesała; Cóżeś ty, serce moje; Moje słowo oraz Komentarze.
Tytuł oryginału: Wybrani twori.
20. T. Hardy: Tessa d’Urberville. Historia kobiety czystej. [Powieść]. Tłumaczyła R. Czekańska-Heymanowa. Posłowie: G. Sinko. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1954, 508 s. Wydania następne: tamże: wydanie 2 1956, wydanie 3 1960. Biblioteka Arcydzieł. Najsławniejsze Powieści Świata, wydanie 4 1966, wydanie 5 1975. Biblioteka Klasyki Polskiej i Obcej; Warszawa: Comfort 1991. Biblioteka Romansu; Warszawa: Oficyna Wydawnicza Tesa 1991; Warszawa: Świat Książki 2003. Wielkie Miłości; Wrocław: Ossolineum 2006. Biblioteka Narodowa, II, 253; Warszawa: Oxford Educational 2009. Klasyka Romansu; Warszawa: Świat Książki 2009; Zakrzewo: Wydawnictwo Replika 2015.
Tytuł oryginału: Tess of the D’Urbervilles. A pure woman.
Adaptacja radiowa: Adaptacja: E. Hartwig. Reżyseria: J. Warenycia. Polskie Radio 1992.
Recenzje:
1. R. WASITA: Historia kobiety czystej. „Nowa Kultura” 1955 nr 7.
2. A. ROGALSKI: Humanizm i kapitulacja przed złem. „Słowo Powszechne” 1956 dodatek do nru z 30 czerwca/1 lipca.
21. J. Walsh: Tak być nie powinno. [Pamiętnik]. Tłumaczyła R. Czekańska-Heymanowa. Przedmowa: H. Pollitt, J. Gibbons. Warszawa: Czytelnik 1954, 126 s.
Tytuł oryginału: Not like this.
22. J. Laffitte: Major Marceau. [Powieść]. Z języka francuskiego tłumaczyła R. Czekańska-Heymanowa. Warszawa: Czytelnik 1955, 405 s.
Tytuł oryginału: Le commandant Marceau.
23. T. Hardy: Z dala od zgiełku. [Powieść]. Przełożyła R. Czekańska-Heymanowa. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1957, 477 s. Wydania następne: Warszawa: Świat Książki 2011; Warszawa: Nasza Księgarnia 2015.
Tytuł oryginału: Far from the Madding Crowd.
Wydanie elektroniczne:
E-book: Warszawa: Nasza Księgarnia 2015, pliki w formacie EPUB, MOBI.
24. C. Damiens: Czarodziejka światła. [Powieść]. Przełożyła R. Czekańska-Heymanowa. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1958, 394 s.
Tytuł oryginału: Belle de Lumière.
Recenzja:
Z. JAREMKO-PYTOWSKA: Nie spełniona zapowiedź. „Nowe Książki” 1958 nr 10.
25. H.G. Wells: Historia pana Polly. [Powieść]. Tłumaczyła R. Czekańska-Heymanowa. Warszawa: Czytelnik 1958, 270 s.
Tytuł oryginału: The history of Mr. Polly.
26. A. Dumas (ojciec): Hrabina de Charny. [Powieść]. Cz. 2. Gilotyna. T. 1. [Przełożyła R. Czekańska-Heymanowa]. [Łódź:] Wydawnictwo Łódzkie 1959, 279 s. Pamiętniki lekarza.
Tytuł oryginału: Mémoires d’un médicin. La comtesse de Charny.
27. A. Trollope: Dziedzictwo Belton. [Powieść]. Przełożyła R. Czekańska-Heymanowa. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1962, 443 s. Wydania następne: Warszawa: Oskar 1992; Warszawa: Świat Książki 2010.
Tytuł oryginału: The Belton Estate.
Recenzje:
1. R. GOMULICKI: Spotkanie z Trollopem. „Nowe Książki” 1962 nr 24.
2. W. KASIŃSKI: Budująca historia o dzielnej pannie. „Kierunki” 1962 nr 37.
PRZEKŁADY NIEOPUBLIKOWANE
Informacje pochodzą od autorki z ankiet i wywiadów.
1. H. Kenneth: Czy pamiętasz. [Pamiętnik].
Tytuł oryginału: Remember the day.
Przekład dla oficyny Arcta nie zdążyła ukazać się przed wojną. Rękopis zaginął podczas powstania warszawskiego.
2. W. Kawierin: Dwóch kapitanów. [Powieść]. Powstanie przekładu 1946.
Tytuł oryginał: Dva kapitana.
Przekład dla wydawnictwa Czytelnik nie ukazała się z powodu wcześniejszego wydania w Moskwie w innym przekładzie. Lokalizacja rękopisu nieznana.
3. Vercors: Milczenie morza. [Nowele]. Powstanie przekładu 1947.
Tytuł oryginału: Le silence de la mer.
Przekład dla wydawnictwa Czytelnik. Lokalizacja rękopisu nieznana.
4. K.A. Porter: Nowele. Powstanie przekładu post 1954.
Tytuł oryginału: The collected stories.
Przekład dla Spółdzielni Wydawniczej Książka i Wiedza. Lokalizacja rękopisu nieznana.
5. N. Marsh: Śmierć w ekstazie. [Powieść]. Powstanie przekładu post 1954.
Tytuł oryginału: Death in Ecstasy.
Przekład dla łódzkiego wydawnictwa Jamiołkowski i Evert. Lokalizacja rękopisu nieznana.
6. P. Lotti: Widmo Wschodu. [Powieść]. Powstanie przekładu post 1954.
Tytuł oryginału: Fantôme d’Orient.
Przekład dla Wydawnictwa Łódzkiego. Lokalizacja rękopisu nieznana.
OPRACOWANIA OGÓLNE
Ankiety dla IBL PAN 1955, 1956.
TŁUMACZKA O SOBIE:
1. W pracowniach pisarzy i uczonych. „Odrodzenie” 1946 nr 22.
2. [Materiały do kartoteki współczesnych pisarzy polskich]: [Kwestionariusz-Róża Czekańska-Heymanowa]. Biblioteka Narodowa.
3. Teczka osobowa Róży Czekańskiej-Heymanowej. Biblioteka Donacji Pisarzy Polskich w Warszawie.
SŁOWNIKI I BIBLIOGRAFIE
1. Słownik współczesnych pisarzy polskich. T. 1. Warszawa 1963.
2. „Rocznik Literacki 1968” wyd. 1969.
3. [E. GŁĘBICKA] E.G. W: Współcześni polscy pisarze i badacze literatury. Słownik biobibliograficzny. T. 2, 10 (Uzupełnienia). Warszawa 1994, 2007.
OMÓWIENIA
1. L. POMIROWSKI. „Kurier Poranny” 1930 nr 99.
2. A. YARMOLINSKY: Hardy behind the iron courtain. „Colby Quarterly” Waterville, Me 1955 nr 3.
3. M. PAWLIKOWSKA: Letter from Poland. „The Hardy Society Journal” Dorchester 2006 nr 2.