NIEWIADOMSKA Cecylia

NIEWIADOMSKA Cecylia

1855-1925

Pseudonimy i kryptonimy: Aspiro; CN.; C.N.; n; n.; N.; prawdopodobnie Z.N.

Pedagożka, prozaiczka, tłumaczka.

Urodzona 22 listopada 1855 w Warszawie; córka Wincentego Niewiadomskiego herbu Prus, urzędnika, literata i tłumacza, i Julii z Wernerów; siostra Romana Niewiadomskiego, działacza Narodowej Demokracji, i Eligiusza Niewiadomskiego, malarza, nacjonalisty, zabójcy prezydenta Gabriela Narutowicza. Uczyła się na tajnej pensji Walerii Giewartowskiej. W 1871 ukończyła ze złotym medalem Warszawskie Gimnazjum Rządowe. Po śmierci matki w tymże roku zajmowała się młodszym rodzeństwem. Z powodu złej sytuacji materialnej rodziny od wczesnej młodości udzielała korepetycji przygotowujących do egzaminów do szkół średnich. Opuściła dom rodzinny po powtórnym małżeństwie ojca. Uzyskała dyplom nauczycielki domowej i udzielała prywatnych lekcji, m.in. w domu rodziny Wolffów, dzięki czemu zyskała dostęp do wydawnictw Gebethnera i Wolffa i kształciła się samodzielnie; w późniejszych latach nawiązała współpracę z tą oficyną. Krótko pracowała jako nauczycielka języka polskiego na prywatnej pensji Mitkiewiczowej w Warszawie. Zadebiutowała w 1890 przekładem powieści Administrator Golo Raimunda (i.e. Berthy Frederich). W 1894-1915 współpracowała z „Tygodnikiem Ilustrowanym” (Tygodnik Ilustrowany); publikowała teksty publicystyczne oraz recenzje książek dla dzieci i młodzieży. Pracę literacką łączyła z działalnością pedagogiczną. Równocześnie prowadziła tajne komplety dla dzieci z rodzin o różnym statusie materialnym, w tym robotniczych; uczyła języka polskiego i historii Polski, od 1895 zaczęła opracowywać podręczniki szkolne. Od 1896 publikowała również powieści i powiastki dla młodzieży. Współpracowała z księgarnią Gebethnera i Wolffa (Księgarnia Gebethnera i Wolffa), gdzie kierowała wydawaniem serii „Biblioteczka Uniwersytetów Ludowych” oraz „Biblioteczka Młodzieży Szkolnej”, powstałych na potrzeby PMS i wydawanych w latach 1899-1916. Od 1901 jej uczennicą była Jadwiga Dmochowska z domu Waydel (1893-1962), późniejsza tłumaczka literatury. W latach dziewięćdziesiątych związała się z nielegalnym Kołem Kobiet Korony i Litwy (Koło Kobiet Korony i Litwy); organizowała kursy pedagogiczne dla nauczycielek i pracownic ochronek na terenie Warszawy, kierowała sekcją prowincjonalną, zajmującą się organizacją ruchu oświatowego na terenie Królestwa. Pełniła funkcję sekretarza, a następnie kierowniczki Koła Warszawskiego. Po rozłamie w Kole (1900-01) opowiedziała się po stronie obozu narodowego. Około 1901 wstąpiła do Ligi Narodowej (Liga Narodowa). Była jedną z czołowych działaczek tajnego Towarzystwa Oświaty Narodowej (Towarzystwo Oświaty Narodowej): zasiadała w zarządzie, działała w sekcji bibliotecznej i seminaryjnej, opracowywała katalogi dla bibliotek ludowych. Od 1906, po przekształceniu się Towarzystwa w jawną Polską Macierz Szkolną (PMS) (Polska Macierz Szkolna), uczestniczyła w pracach organizacyjnych, współkierowała jej sekcją szkolną, brała udział w opracowaniu programów nauczania, była jedną z najaktywniejszych prelegentek; prowadziła pogadanki i odczyty dla nauczycieli. Organizowała szkoły, ochronki, biblioteki i czytelnie. W 1906 wraz ze Stanisławem Szoberem, Bogdanem Nawroczyńskim i Cecylią Bogucką zorganizowała sekcję języka polskiego przy Stowarzyszeniu Nauczycielstwa Polskiego (Stowarzyszenie Nauczycielstwa Polskiego); kierowała jej pracami do 1914. W ramach prac sekcji wspólnie z Ignacym Chrzanowskim opracowała Program nauki języka polskiego i literatury polskiej (Kraków 1909). Brała udział w pracach nad ujednolicaniem pisowni polskiej. Współpracowała przy redagowaniu dziewięciu tomów dzieła Wiek XIX. Sto lat myśli polskiej (1906-14). Uczestniczyła w licznych zjazdach pedagogicznych; w 1907 zasiadała w prezydium zjazdu pedagogicznego historyków i filologów w Warszawie. W 1908-20 kontynuowała pracę literacką, publikując przekłady (w tym od 1908 Hansa Christiana Andersena) oraz książki dla dzieci i młodzieży, głównie w ramach serii Biblioteki Młodzieży Szkolnej. Publikowała recenzje literackie w „Sprawach Szkolnych” (Sprawy Szkolne) (1908) i „Książce” (Książka) (1909-13). W 1914-15 pracowała w Kuratorium Obywatelskim Rodzin Rezerwistów Warszawy (Kuratorium Obywatelskie Rodzin Rezerwistów Warszawy) jako członkini zarządu Komisji Ochron. W 1915-18 przebywała w Kijowie; współpracowała z Polskim Towarzystwem Pomocy Ofiarom Wojny (Polskie Towarzystwo Pomocy Ofiarom Wojny) przy tworzeniu szkół, bibliotek i ochronek dla bezdomnych polskich dzieci. Pracowała jakiś czas w gimnazjum żeńskim Wacławy Peretiatkiewiczowej i kontynuowała działalność przekładową. Zorganizowała tam Gimnazjum Macierzy Szkolnej, którym kierowała do 1918. W tymże roku wróciła do Warszawy. Krótko pracowała w Szkole Żeńskiej Jadwigi Sikorskiej (Szkoła Żeńska Jadwigi Sikorskiej) jako nauczycielka języka polskiego. We współpracy z C. Bogucką, I. Chrzanowskim, Marią Dzierżanowską, S. Szoberem i Jadwigą Warnkówną opracowała kilkadziesiąt wielokrotnie wznawianych podręczników do nauki języka polskiego, stylistyki i gramatyki, przeznaczonych dla różnych poziomów nauczania. Wynagrodzenie ze wznowień przekazała w testamencie na rzecz instytucji naukowych, oświatowych i charytatywnych, w tym Towarzystwa Naukowego Warszawskiego i PMS. Do śmierci współpracowała z PMS, pełniąc funkcję prezeski Koła im. Z. Bukowieckiej (Koło im. Z. Bukowieckiej).

Zmarła 12 czerwca 1925 w Warszawie, pochowana tamże na Cmentarzu Powązkowskim. 

Archiwum tłumaczki zostało zniszczone w czasie II wojny światowej.

TWÓRCZOŚĆ PRZEKŁADOWA

1. [B. Frederich] G. Raimund: Administrator. [Powieść]. Przekład C. Niewiadomskiej. Warszawa: [b.w.] 1890, 236 s. Dodatek do pisma tygodniowego „Bluszcz” 1890 nr 32.

Tytuł oryginału: Bürgerlich Blut.

2. A. Daudet: Róża i Nina. Studium obyczajowe. [Powieść]. Przekład z francuskiego: [C. Niewiadomska] C.N. Warszawa: Gebethner i Wolff 1892, 109 s. Dodatek do „Tygodnika Ilustrowanego”.

Tytuł oryginału: Rose et Ninette.

3. M. Serao: Za cenę życia. Powieść. Tłumaczenie z włoskiego [C. Niewiadomskiej]. C.N. Warszawa: Gebethner i Wolff 1892, 168 s. Dodatek do numerów 94-104 „Tygodnika Ilustrowanego”.

Tytuł oryginału: Cuore infermo.

4. J. Swift: Podróże Guliwera. W układzie dla młodzieży. [Powieść]. Przekład polski [C. Niewiadomskiej] C.N. Warszawa: Gebethner i Wolff 1892, 264 s. Wydania następne: wydanie 2 tamże: [Przekład polski C. Niewiadomskiej] 1899; Stevens Point, WI.: Bracia Worzałłowie 1911; wydanie 4 z 8 rycinami Warszawa-Lublin-Łódź: Gebethner i Wolff; Kraków: G. Gebethner i Spółka 1916; wydanie 6 z 7 ilustracjami T. Pruszkowskiego Warszawa: Gebethner i Wolff 1925, tamże: wydanie 8 1929, wydanie 9 z ilustracjami J. Jurjewicza 1943, wydanie 10 1949; wydanie 2 powojenne: Opracowała C. Niewiadomska. Ilustrował J.M. Szancer. Warszawa: Nasza Księgarnia 1958, 184 s., tamże: wydanie 3 Ilustrował J.M. Szancer 1985. Klasyka Dziecięca, wydanie 3 [!]1986. Klasyka Dziecięca; wydanie 4; Hawana: Jose Marti 1986 [1985]; wydanie 5 Ilustrował J.M. Szancer. Warszawa: Nasza Księgarnia 1987. Klasyka Dziecięca; Ilustracje: K. Ciesielski. Warszawa: Votum 1992. Niezapomniane Książki Dzieciństwa; Opracowała C. Niewiadomska. Warszawa: Muza 1995. Biblioteka Klasyki Młodzieżowej; Opracowała C. Niewiadomska. Warszawa: Kama 1998; Kraków: Zielona Sowa 1999, tamże 2000, 2004; Kraków: Polskapresse. Oddział Prasa Krakowska, Zielona Sowa 2005. Najpiękniejsze Książki Dzieciństwa, nr 7; Najpiękniejsze Książki Dzieciństwa. Kolekcja „Gazety Krakowskiej”, nr 7; Kraków: Zielona Sowa; Warszawa: Polskapresse 2005. Najpiękniejsze Książki Dzieciństwa; Kolekcja „Dziennika Zachodniego”; Kraków: Zielona Sowa 2006. Lektura Szkolna, tamże 2007, 2008; Autorka opracowania: A. Sabak. Kraków: Wydawnictwo Greg 2009, tamże: wydanie 2 rozszerzone i uzupełnione. Opracowała A. Sabak 2011; Ilustracje: S. Vardanian. Kraków: Księgarnia Wydawnictwo Skrzat Stanisław Porębski 2013. Klasyka z Feniksem; wydanie 2 uzupełnione i rozszerzone [!]: Opracowali A. Sabak, M. Studziński. Ilustracje: J. Adamus Ludwikowska. Kraków: Wydawnictwo Greg 2014. Lektury Grega.

Tytuł oryginału: Gulliver’s travels (Travels into several remote nations of the world).

Omówienie:

P. KOLASA: Literary adaptation for children on the example of „Gulliver’s Travels” by Jonathan Swift. Niepublikowana praca magisterska. Wydział Filologiczny Uniwersytetu Jagiellońskiego 2019.

5. [G. Ohnet] J. Ohnet: Prawo dziecka. Powieść. Przełożyła z oryginału francuskiego C. Niewiadomska. Warszawa: Gebethner i Wolff 1894, 215 s. Dodatek do „Tygodnika Ilustrowanego”.

Tytuł oryginału: Le droit de l’enfant.

6. J. Girardin: Nygus. Ze wspomnień jedynaka. Młodzieży poświęcone. [Powieść]. Przekład z francuskiego: [C. Niewiadomska] C.N. Warszawa: Gebethner i Wolff 1894, 288 s. 

Wydanie elektroniczne: 

E-book, m.in.: [b.m.]: Virtualo Darmowa Klasyka 2011, pliki tekstowe w formacie EPUB, MOBI. Klasyka Virtualo.

Tytułu oryginału nie udało się ustalić.

7. [J. i W. Grimm] Bracia Grimm: Baśnie dla dzieci i młodzieży. Według oryginału niemieckiego opracowała C. Niewiadomska. Z 16 rycinami w tekście. Warszawa: Gebethner i Wolff [1895]. Wydania następne: wydanie 2 tamże 1901, 283 s.; wydanie 3 Warszawa: Gebethner i Wolff; Kraków: G. Gebethner 1909, wydanie 4 tamże [1916]; wydanie 4 [!] tamże [ca 1930], wydanie 5 Kraków: Gebethner i Wolff 1940, 375 s.; J. i W. Grimm: Baśnie. [Przekład: C. Niewiadomska, P. Jabłońska. Ilustrował P. Kołodziejski]. Kraków: Wydawnictwo Greg 2005, 175 s., tamże: Autorka opracowania: B. Włodarczyk 2006, 2008, wydanie 2 rozszerzone i uzupełnione 2010, wydanie 2 [!] rozszerzone i uzupełnione Opracowanie: B. Włodarczyk, M. Studziński 2011, 220 s. Lektura z Opracowaniem, wydanie 2 [!] rozszerzone i uzupełnione 2013, 220 s., wydanie 2 [!] rozszerzone i uzupełnione 2013, 175 s. Lektura z Opracowaniem, wydanie 2 [!] rozszerzone i uzupełnione 2014. Lektura z Opracowaniem, 2015, wydanie 2 [!] Ilustracje M. Szal 2017, 240 s. Lektura, wydanie 2 [!] 2018. Lektura, wydanie 2 [!] 2020. Lektura.

Tytuł oryginału: Kinder- und Hausmärchen.

Tytuły oryginałów: Die drei Männlein im Walde; Der starke Hans; Das singende springende Löweneckerchen; Die Gänsehirtin am Brunnen; Des Teufels rußiger Bruder; Der Königssohn, der sich vor nichts fürchtet; Die sechs Schwäne; Die Stiefel von Büffelleder; Oll Rinkrank; König Drosselbart; Der treue Johannes; Die Nixe im Teich; Schneeweißchen und Rosenrot; Das tapfere Schneiderlein; Der Eisenhans; Die zwei Brüder.

Zawiera: Dary karzełków; Janek Wyrwidąb; Lew-królewicz i jego żona; Wróżka Skoronóżka; Żołnierz i diabeł; Królewicz Orlik Nieustraszony; Siostra łabędzi; Stary wojak; Szklana góra; Dumna królewna; Wierny sługa; Rusałka; Gość zimowy; Siedmiobój; Mąż leśny; Zwycięzca smoka.

Wydania osobne poszczególnych bajek zob. poz. 45-47; wydanie 5 baśni przełożonych przez C. Niewiadomską w opracowaniu M. Czyżowskiej zob. poz. 65.

Omówienie:

1. E. PIECIUL-KARMIŃSKA: Grimm’s children’s and household tales in Polish translations – a voice of a translator. W: La voix du traducteur à l’école, 2. Praxis, Vita Traductiva. Vol. 6. Montreal 2014. 

2. K. KOWALCZYK: Wycinki z polskiej grimmosfery. Baśnie ze zbioru Kinder- und Hausmärchen Wilhelma i Jakuba Grimmów w piśmiennictwie polskim (1865-1939). „Roczniki Biblioteczne” 2018 t. 62.

3. E. PIECIUL-KARMIŃSKA: Bloody, brutal and gloomy? On the cruelty in “Children’s and Household Tales” by the Brothers Grimm in the context of their Polish translations. W: Mediating practices in translating children’s literature. Tackling controversial topics, Kinder- und Jugendkultur, -literatur und -medien, vol. 125. Berlin 2021 s. 51-69. 

8. L. Wallace: Książę indyjski czyli Upadek Konstantynopola. Powieść na tle historycznym. Przekład C. Niewiadomskiej. T. 1-2. Warszawa: Gebethner i Wolff 1895-1896, 302 + 328 s. Wydanie następne: tamże 1896. 

Wydanie z 1985-96 jako dodatek do „Tygodnika Ilustrowanego”.

Tytuł oryginału: The prince of India or Why Constantinople fell.

9. [M. Mackay] M. Corelli: Księżna Ziska. Z tajemnic bytu pozagrobowego przez Marię Corelli. [Powieść]. Przekład C. Niewiadomskiej. Warszawa: Gebethner i Wolff, „Tygodnik Ilustrowany” 1897, 213 s. Dodatek do numeru 1 „Tygodnika Ilustrowanego”. Wydanie następne pt. Księżniczka Ziska. Warszawa: Alfa-Wero 1994. Świat Romansów. 

Tytuł oryginału: Ziska. The problem of a wicked soul.

10. M. Corelli: Morderca. Powieść. W przekładzie [C. Niewiadomskiej] C.N. Warszawa: „Tygodnik Ilustrowany” 1897, 125 s. Dodatek do numerów 29-36 „Tygodnika Ilustrowanego”.

Tytuł oryginału: The murder of Delicia.

11. R.L. Stevenson: Przygody księcia Ottona. [Powieść]. Przekład z angielskiego [C. Niewiadomskiej] C.N. Warszawa: „Tygodnik Ilustrowany” 1897, 253 s. Dodatek do numerów 37-52 „Tygodnika Ilustrowanego”.

Tytuł oryginału: Prince Otto. A romance.

12. [T.H.H. Caine] H. Caine: Chrześcijanin. Powieść na tle stosunków amerykańskich. Przekład [C. Niewiadomskiej] C.N. Warszawa: Gebethner i Wolff 1898, 626 s.

Tytuł oryginału: The Christian.

Na okładce rok wydania: 1899.

13. H. Andersen: Baśnie. Opracowane przez C. Niewiadomską. Z 16 rycinami. Warszawa: Gebethner i Wolff [1899], 344 s. Biblioteka dla Młodzieży. Wydania następne: tamże: wydanie 3 pt. Bajki [1912], 421 s., wydanie 4 pt. Baśnie [ca 1916], 424 s., wydanie 5 1920, 412 s.; wydanie 7 z 12 rysunkami W. Szyndlera. Kraków: Gebethner i Wolff 1925; wydanie 10 z 12 rysunkami W. Szyndlera. Warszawa: Gebethner i Wolff 1931, tamże wydanie 12. Okładka i ilustracje: E. Różańska 1950. Wydania poszczególnych baśni zob. poz. 21-29, 38, 44, przedruki wybranych baśni zob. poz. 48-61, 63-79.

Wydania elektroniczne:

E-booki: Warszawa: Fundacja Nowoczesna Polska [2007], pliki tekstowe w formacie EPUB, MOBI, PDF; pt. Baśnie i opowieści. Tłumaczenie: F. Mirandola, C. Niewiadomska. Warszawa: Wydawnictwo Ktoczyta.pl – Ventigo Media 2014, pliki tekstowe w formacie EPUB, MOBI, PDF; Warszawa: Bellona 2017, plik tekstowy w formacie MOBI. Perły Literatury Młodzieżowej, tamże 2018, plik tekstowy w formacie EPUB; pt. Bajki i baśnie. [Tłumaczenie: E. Korotyńska, B. Londyński, F. Mirandola, C. Niewiadomska]. T. 1-3. Warszawa: Avia Artis 2020, pliki tekstowe w formacie EPUB. 

Audiobooki: Baśnie. Przełożyli C. Niewiadomska, F. Mirandola, W. Berent. Czyta K. Plewako-Szczerbiński. Piaseczno: Storybox.pl 2020, 1 płyta CD; pt. Królowa Śniegu i inne baśnie. Tłumaczyli C. Niewiadomska i F. Mirandola. Czyta E. Kijowska, J. Zadura, S. Biczysko, M. Popczyński, I. Milerska. Warszawa: Biblioteka Akustyczna 2016, 1 płyta CD. 

Tytuł oryginału: Eventyr og historier.

Tytuły oryginałów: Den lille Idas Blomster; Nissen hos spækhøkeren; Skrubtudsen; Hørren; Historien om en Moder; Kærestefolkene (Toppen og bolden); Aarets Historie; Sommerfuglen; Tommelise; Gåseurten; Den grimme Ælling; Den lille Pige med Svovlstikkerne; De røde Skoe; Fem fra en Ærtebælg; Grantræet; Engelen; Den lille Havfrue; Noget; Et Blad fra Himlen; Elverhøj; Alt paa sin rette Plads!; Nattergalen; Sneglen og Rosenhækken; Skyggen; Klokken; Under Piletræet; Folkesangens fugl (En stemning); Reisekammeraten; Sneedronningen; Den standhaftige tinsoldat.

Zawiera: Kwiaty Idalki; Krasnoludek; Ropucha; Len; Matka; Bąk i piłka [wyd. też pt. Narzeczeni]; Historia Roku; Motylek; Dziecię Elfów [wydane po 1956 także pt. Calineczka]; Polny kwiatek; Brzydkie kaczątko; Dziewczynka z zapałkami; Czerwone buciki; Z jednego gniazda; Sosna; Anioł; Syrena; Coś; Listek z Nieba; U Króla Olch; Wszystko na swoim miejscu; Słowik; Ślimak i róża; Cień; Dzwony; Pod starą wierzbą; Śpiewak spod strzechy; Towarzysz podróży; Królowa Śniegu, w opracowaniu I. Matuszewskiego. – W wydaniu z [1912] dodano: Królowa Śniegu; Żołnierz ołowiany. – W wydaniu z 1950 opuszczono: Czerwone buciki.

Omówienia:

1. H. DYMEL-TRZEBIATOWSKA: Lampa z tranu. Nazwy własne w polskim przekładzie baśni Hansa Christiana Andersena. „Przekładaniec” 2006 nr 16. 

2. B. SOCHAŃSKA: Czy potrzebny był nowy przekład baśni Andersena? „Przekładaniec” 2009 nr 22-23.

14. G. Hauptmann: Dróżnik Thiel. Nowela. Przekład [C. Niewiadomskiej] C.N. Warszawa: Gebethner i Wolff 1899, 41 s. Dodatek do „Tygodnika Ilustrowanego”.

Tytuł oryginału: Bahnwärter Thiel.

15. R. Kipling, W. Balestier: Tajemniczy naszyjnik. Romans = Naulahka. Przekład z angielskiego [C. Niewiadomskiej] C.N. Warszawa: Gebethner i Wolff 1901, 254 s. Wydawnictwo „Tygodnika Ilustrowanego”.

Tytuł oryginału: The Naulahka. A story of West and East.

16. [J.P. Laperche] P. de Coulevain: Ewa zwycięska. Powieść. Przekład [z francuskiego] [C. Niewiadomskiej] C.N. Warszawa: Gebethner i Wolff 1902, 456 s. Dodatek do numeru 1 „Tygodnika Ilustrowanego”.

Tytuł oryginału: Ève victorieuse.

17. [M. Mackay] M. Corelli: Doczesna potęga. [Powieść]. Przekład z angielskiego C. Niewiadomskiej. Warszawa: Gebethner i Wolff 1903, 608 s. Dodatek do „Tygodnika Ilustrowanego”.

Tytuł oryginału: Temporal power.

18. J. Lie: Na manowcach. Powieść norweska. Przekład [z norweskiego] [C. Niewiadomskiej]. C.N. Warszawa: Tygodnik Ilustrowany 1904, 364 s. Dodatek do „Tygodnika Ilustrowanego”.

Tytuł oryginału: Faste Forland.

19. [E.L.É.J. Torquet] J.A. Nau: Wroga siła. Pamiętnik wariata. [Powieść]. Przekład [C. Niewiadomskiej] C.N. Warszawa: Tygodnik Ilustrowany 1904, 360 s. Dodatek do „Tygodnika Ilustrowanego”.

Tytuł oryginału: Force ennemie.

20. [T.H.H. Caine] H. Caine: Syn marnotrawny. Powieść Hall-Caine’a. Przekład [C. Niewiadomskiej] C.N. Warszawa: Gebethner i Wolff 1905, 560 s. Bezpłatny dodatek do „Tygodnika Ilustrowanego”.

Tytuł oryginału: The prodigal son.

21. H. Andersen: Brzydkie kaczątko. [Baśń]. Przekład C. Niewiadomskiej. Warszawa: Gebethner i Wolff, Kraków: G. Gebethner i Spółka 1908, 19 s. Biblioteczka Młodzieży Szkolnej, nr 8. Wydania następne: Warszawa: Gebethner i Wolff 1918. Biblioteczka Młodzieży Szkolnej, nr 8; wydanie 3 Ilustrował J. Grabiański. Warszawa: Nasza Księgarnia 1973, tamże 1979; Poznań: Wydawnictwo Poznańskie 1983; Warszawa: Nasza Księgarnia 1986, tamże 1990, 1994. Różowy Słoń. Zob. poz. 13.

Wydania od 1973 ilustrował J. Grabiański.

Wydanie elektroniczne:

E-book: Warszawa: Fundacja Nowoczesna Polska [2007], plik tekstowy w formacie PDF.

22. H. Andersen: Cień; Śpiewak spod strzechy. [Baśnie]. Przekład C. Niewiadomskiej. Warszawa: Gebethner i Wolff 1908, 25 s. Biblioteczka Młodzieży Szkolnej, nr 52. Zob. poz. 13.

Wydanie elektroniczne baśni Cień:

E-book: Warszawa: Fundacja Nowoczesna Polska [2009], plik tekstowy w formacie PDF.

23. H. Andersen: Coś; Len. [Baśnie]. Przekład C. Niewiadomskiej. Warszawa: Gebethner i Wolff 1908, 22 s. Biblioteczka Młodzieży Szkolnej, nr 51. Zob. poz. 13.

Wydanie elektroniczne baśni Coś:

E-book: Warszawa: Fundacja Nowoczesna Polska [2009], plik tekstowy w formacie PDF.

24. H. Andersen: Dziecię elfów; Polny kwiatek. [Baśnie]. Przekład C. Niewiadomskiej. Warszawa, Kraków: Gebethner i Wolff 1908, 28 s. Biblioteczka Młodzieży Szkolnej, nr 92. Zob. poz. 13.

25. H. Andersen: Historia roku; Dziewczynka z zapałkami. [Baśnie]. Przekład C. Niewiadomskiej. Warszawa: Gebethner i Wolff, Kraków: G. Gebethner i Spółka 1908, 21 s. Biblioteczka Młodzieży Szkolnej, nr 7. Wydanie następne: Warszawa: Gebethner i Wolff 1918. Biblioteczka Młodzieży Szkolnej, nr 7. Zob. poz. 13.

Wydanie elektroniczne baśni Historia roku:

E-book: Warszawa: Fundacja Nowoczesna Polska [2009], plik tekstowy w formacie PDF.

26. H. Andersen: Królowa śniegu. [Baśń]. Opracowanie C. Niewiadomskiej. Warszawa: Gebethner i Wolff; Kraków: G. Gebethner i Spółka 1908, 48 s. Biblioteczka Młodzieży Szkolnej, nr 74. Wydanie następne: Warszawa: Gebethner i Wolff 1918. Biblioteczka Młodzieży Szkolnej, nr 74; wydanie 2 zmienione Ilustrował J. Srokowski. Warszawa: Nasza Księgarnia 1971, 65 s., wydanie 2 [!] tamże 1977, 1984, 1989. Por. poz. 13.

Wydanie elektroniczne:

E-book: Warszawa: Fundacja Nowoczesna Polska [2007], plik tekstowy w formacie PDF; Warszawa: Wydawnictwo Avia Artis 2017, plik tekstowy w formacie EPUB, PDF.

Wydania z 1971, 1977, 1984, 1989 ilustrował J. Srokowski.

27. H. Andersen: Kwiaty Idalki. [Baśń]. Przekład C. Niewiadomskiej. Warszawa: Gebethner i Wolff, Kraków: G. Gebethner i Spółka 1908, 15 s. Biblioteczka Młodzieży Szkolnej, nr 50. Zob. poz. 13.

Wydanie elektroniczne:

E-book: Warszawa: Fundacja Nowoczesna Polska [2009], plik tekstowy w formacie PDF.

28. H. Andersen: Matka; Anioł; Sosna. [Baśnie]. Przekład C. Niewiadomskiej. Warszawa: Gebethner i Wolff 1908, 31 s. Biblioteczka Młodzieży Szkolnej, nr 75. Wydanie następne tamże 1918. Zob. poz. 13.

Wydanie elektroniczne baśni Matka:

E-book: Warszawa: Fundacja Nowoczesna Polska [2009], plik tekstowy w formacie PDF.

29. H. Andersen: Ropucha; Krasnoludek. [Baśnie]. Przekład C. Niewiadomskiej. Warszawa: Gebethner i Wolff 1908, 24 s. Biblioteczka Młodzieży Szkolnej, nr 9. Wydanie następne tamże 1918. Biblioteczka Młodzieży Szkolnej, nr 9. Zob. poz. 13.

Wydanie elektroniczne baśni Ropucha:

E-book: Warszawa: Fundacja Nowoczesna Polska [2009], plik tekstowy w formacie PDF.

30. E. Demolder: Kwiaciareczka. [Opowiadanie]. Opracowała [C. Niewiadomska] Z. Niewiadomska. Warszawa: Gebethner i Wolff; Kraków: G. Gebethner 1908, 31 s. Biblioteczka Młodzieży Szkolnej, nr 81.

Tytułu oryginału nie udało się ustalić.

31. E. Demolder: Mała służąca. [Opowiadanie]. Opracowała [C. Niewiadomska]. Z. Niewiadomska. Warszawa: Gebethner i Wolff; Kraków: G. Gebethner i Spółka 1908, 39 s. Biblioteczka Młodzieży Szkolnej, nr 82.

Tytuł oryginału nie udało się ustalić.

32. E. Demolder: Sąsiedzi. [Opowiadanie]. Opracowała [C. Niewiadomska] Z.N. Warszawa: Gebethner i Wolff; Kraków: G. Gebethner i Spółka 1908, 29 s. Biblioteczka Młodzieży Szkolnej, nr 83.

Tytuł oryginału nie udało się ustalić.

33. [P.Ch. Asbjørnsen, J.E. Moe]: Baśnie norweskie ze zbioru P. Asbjornsena i J. Moe’go. Przekład [C. Niewiadomskiej] Z.N. Warszawa: Gebethner i Wolff, Kraków: G. Gebethner i Spółka 1909, 50 s. Biblioteczka Młodzieży Szkolnej, nr 113.

Tytuł oryginału: Norske Folkeeventyr.

Omówienie: 

A. MIATKOWSKA-GOŁDYN: Norweska baśń ludowa Petera Christena Asbjørnsena i Jørgena Moe. Analiza tekstowa i wizualna norweskich oraz polskich wydań baśni. Niepublikowana praca doktorska. Wydział Filologiczny Uniwersytetu Adama Mickiewicza 2018.

34. K. Dickens: Ryszard Whittington i jego kot. [Opowiadanie]. Opracowanie [C. Niewiadomskiej] C.N. Warszawa: Gebethner i Wolff; Kraków: G. Gebethner i Spółka 1909, 26 s. Biblioteczka Młodzieży Szkolnej, nr 108.

Błędnie przypisane autorstwo opowiadania.

Tytuł oryginału: Dick Whittington and his cat.

35. Ch. Dickens: Wigilia Bożego Narodzenia. [Nowela]. Przekład [C. Niewiadomskiej] C.N. Warszawa: Gebethner i Wolff; Kraków: G. Gebethner i Spółka 1909, 93 s. Biblioteczka Młodzieży Szkolnej, nr 107. Wydania następne: Warszawa, Lublin, Łódź: Gebethner i Wolff; Kraków: G. Gebethner i Spółka; New York: The Polish Book Import. Co, Inc.; Poznań: Księgarnia M. Niemierkiewicza [1918]. Biblioteczka Młodzieży Szkolnej, nr 107; Przełożyła C. Niewiadomska. Sandomierz: Armoryka 2014.

Wydanie pt. Opowieść wigilijna. [Opracowanie przekładu: D. Sadkowska. Ilustrował J. Żukowski]. Wrocław: Siedmioróg 1994. Lektura; Zaczarowane Strony. Biblioteka Światowej Literatury dla Dzieci. Wydania następne: wydanie 2 tamże: [Opracowanie przekładu C.N.: D. Sadkowska na podstawie wydania Gebethnera i Wolffa. Ilustrował J. Żukowski] 1995. Lektura; Zaczarowane Strony. Biblioteka Światowej Literatury dla Dzieci; [Tłumaczenie z angielskiego. Opracowanie: D. Sadkowska na podstawie wydania Gebethnera i Wolffa. Ilustrował J. Żukowski] 1997. Lektury dla Każdego; Zaczarowane Strony. Biblioteka Światowej Literatury dla Dzieci; Łódź: Akapit Press 1997, tamże: wydanie 2 Opracowanie przekładu na podstawie wydania Gebethnera i Wolffa [1998]; Projekt okładki i ilustracje: J. Żukowski. Wrocław: Siedmioróg 1998. Lektura; Zaczarowane Strony. Biblioteka Światowej Literatury dla Dzieci, tamże: Ilustracje: J. Żukowski. [Opracowanie przekładu C.N.: D. Sadkowska na podstawie wydania Gebethnera i Wolffa] 2000; Z opracowaniem dla uczniów i nauczycieli. [Opracowanie przekładu C.N.: D. Sadkowska na podstawie wydania Gebethnera i Wolffa]. Wrocław: Promocja 2001. Lektury Szkolne; Wstęp: H. Zawiślak. Ilustrował A. Piątek. [Opracowanie przekładu C.N.: D. Sadkowska na podstawie wydania Gebethnera i Wolffa]. Wrocław: Siedmioróg 2002, tamże: Wstęp: H. Zawiślak. Ilustrował A. Piątek. [Opracowanie przekładu C.N.: D. Sadkowska na podstawie wydania Gebethnera i Wolffa] 2004, tamże: Wstęp: H. Zawiślak. Ilustrował A. Piątek. [Opracowanie przekładu C.N.: D. Sadkowska] 2005; Opracowanie na podstawie wydania Gebethnera i Wolffa: Z. Rylukowska. Ożarów Mazowiecki: Wydawnictwo Olesiejuk 2012, 91 s. Lektury dla Szkół Gimnazjalnych; Wstęp: H. Zawiślak. Ilustrował A. Piątek. [Opracowanie przekładu C.N.: D. Sadkowska na podstawie wydania Gebethnera i Wolffa]. Wrocław: Siedmioróg 2014; [Opracowanie przekładu: D. Sadkowska. Wstęp: H. Zawiślak. Ilustracje: A. Rackham]. Warszawa: Edipresse Polska 2016. Kanon Literatury Dziecięcej. Lektury Szkolne, t. 8; Opracowanie na podstawie wydania Gebethnera i Wolffa: Z. Rylukowska. Ilustracje: A. Garcia. Ożarów Mazowiecki: Wydawnictwo Olesiejuk 2019; Ilustracje: A. Jaroń. [Prowadzenie projektu i opracowanie tekstu na podstawie tłumaczenia C. Niewiadomskiej: A. Willman. Autor opracowania: K. Zioła-Zemczak]. Warszawa: Wydawnictwo SBM 2019. Lektura z Opracowaniem; Szkoła Twórczego Czytania, tamże: Ilustracje A. Jaroń. [Prowadzenie projektu i opracowanie tekstu na podstawie tłumaczenia C. Niewiadomskiej: A. Willman] [2019]. Klasyka Literatury, tamże: Ilustracje A. Jaroń. Opracowanie tekstu na podstawie tłumaczenia C. Niewiadomskiej: A. Willman 2020. Klasyka Literatury, tamże: Ilustracje A. Jaroń. Prowadzenie projektu i opracowanie tekstu na podstawie tłumaczenia C. Niewiadomskiej: A. Willman 2021. Klasyka Literatury; Opracowanie na podstawie wydania Gebethnera i Wolffa: Z. Rylukowska. Ilustracje: A. Garcia. Ożarów Mazowiecki: Wydawnictwo Olesiejuk 2021. Ilustrowana Klasyka.

Wydania elektroniczne pt. Opowieść wigilijna: 

Audiobook: Czyta J. Zadura. Warszawa: Biblioteka Akustyczna 2016, 1 płyta CD.

E-book: Ilustracje J. Leech. Warszawa: Wydawnictwo Ktoczyta.pl – Ventigo Media 2016, pliki tekstowe w formacie EPUB, MOBI i PDF.

Tytuł oryginału: A Christmas carol.

Omówienia:

1. A. KORZENIOWSKA: A Christmas carol and its (in)visible Polish translators. W: Reflections on / of Dickens. Newcastle upon Thyne: Cambridge Scholars Publishing 2014 s. 195-205.

2. A. KORZENIOWSKA: On the morally dubious custom of rewriting canonical translations of children’s literature. W: Negotiating translation and transcreation of children’s literature: From Alice to the Moomins. Singapore: Springer 2020 s. 73-88.

36. S. Lagerlöf: Legendy o Chrystusie. [Opowiadania dla dzieci]. Przekład [C. Niewiadomskiej] C.N. Warszawa: Gebethner i Wolff; Kraków: G. Gebethner i Spółka 1909, 34 s. Biblioteczka Młodzieży Szkolnej, nr 115. Wydania następne: wydanie 2 Warszawa: Gebethner i Wolff 1918, tamże: [1919], wydanie 2 [!] 1921, wydanie 4 [ca 1922], reprint[?] [1940], wydanie 5 [!] 1943.

Wydanie elektroniczne:

Audiobook: Czyta J. Lissner. Warszawa: Lissner Studio 2011, 1 płyta CD.

Tytuł oryginału: Kristuslegender.

Tytuły oryginałów opowiadań: Den hellige nat; Betlehems børn.

Zawiera: Noc Bożego Narodzenia; Dziecię z Betlejem.

37. F. Loliée: Z życia cesarzowej Eugenii. [Biografia]. Z francuskiego przełożyła [C. Niewiadomska] Z.N. Warszawa: Gebethner i Wolff 1909, 432 s. Bezpłatny dodatek do „Tygodnika Ilustrowanego”.

Tytuł oryginału: La vie d’une impératrice Eugénie de Montijo.

38. [H.Ch. Andersen]: Baśnie Andersena. Opracowane przez C. Niewiadomską. Chicago, Ill.: W. Dyniewicz 1911, 324 s. 

Zawiera z poz. 13: Kwiatki Idalki; Krasnoludek; Ropucha; Len; Matka; Bąk i piłka; Historia Roku; Motylek; Polny kwiatek; Brzydkie kaczątko; Dziewczynka z zapałkami; Czerwone Buciki; Z jednego gniazda; Sosna; Anioł; Syrena; Coś; Listek z nieba; U króla Olch; Wszystko na swoim miejscu; Słowik; Ślimak i Róża; Cień; Dzwony.

39. Baśnie wschodnie. Z 1001 nocy. Opracowanie [C. Niewiadomskiej] C.N. Warszawa: Gebethner i Wolff; Kraków: G. Gebethner i Spółka [1911], 75 s. Biblioteczka Młodzieży Szkolnej, nr 140.

Zawiera: Schecherezada; Szczęście; Lampa Aladyna; Sąd Harun al Raszyda.

40. A. French: Zwycięzca. [Powieść]. Opracowała C. Niewiadomska. Kijów: L. Idzikowski 1916, 336 s.

Tytułu oryginału nie udało się ustalić.

41. A.F. Brown: Talizman. Powieść dla dzieci od lat 10-12. Przekład C. Niewiadomskiej. Kijów; Warszawa: L. Idzikowski 1916, 164 s. Wydanie następne pt. Dobra wróżka. Powieść dla dzieci od lat 10-12. Warszawa: J. Lisowska 1922, 133 s.

Tytuł oryginału: The lucky stone.

42. K. Dickens: Maleńka Dorrit. Powieść. W opracowaniu C. Niewiadomskiej. Lwów, Warszawa: Książnica-Atlas 1925, 262 s. Biblioteka Iskier, 1. Wydania następne: tamże wydanie 3 [1929]. Biblioteka Iskier, 1, wydanie 4 [1929]. Biblioteka Iskier, 1; Wrocław: Siedmioróg 1993, 186 s. Seria z Różową Kamelią; Warszawa: Wydawnictwo MG 2016, 283 s.; Przekład: C. Niewiadomska. Ilustracje: H.K. Browne, J. Mahoney, S. Eytinge Junior. Wrocław: Siedmioróg 2022, 312 s. Kolekcja Słomkowego Kapelusza.

Wydania elektroniczne: 

Audiobook: Czyta D. Cieślik. Piaseczno: Storybox.pl [2020], 1 płyta CD.

E-book: Warszawa: Wydawnictwo MG 2016, plik tekstowy w formacie EPUB; Warszawa: Wydawnictwo Avia Artis 2021, plik tekstowy w formacie EPUB.

Tytuł oryginału: Little Dorrit.

43. K. Dickens: Dawid Copperfield. Powieść. W opracowaniu C. Niewiadomskiej. Lwów, Warszawa: Książnica-Atlas 1927, 240 s. Biblioteka Iskier, 11. Wydanie następne: tamże [1933]. Biblioteka Iskier, 11.

Tytuł oryginału: David Copperfield.

Omówienie:

A. BUDREWICZ-BERATAN: Śmiech angielski po polsku. Problemy humoru w przekładach Charlesa Dickensa. „Napis” 2008 Seria XIV s. 369-385.

44. H. Andersen: Wybór baśni. Lektura uzupełniająca dla klasy 5 szkoły powszechnej. Przekład C. Niewiadomskiej i [W. Bogusławskiego] W. Kraków: Gebethner i Wolff [1940], 93 s. Biblioteczka Uniwersytetów Ludowych, 249. Wydania następne: tamże: wydanie 7 [1940], wydanie 8 pt. Wybór baśni. Lektura uzupełniająca dla klasy 5 szkoły powszechnej [1940]. Biblioteczka Uniwersytetów Ludowych, 249; wydanie 9 Warszawa: Gebethner i Wolff [1940]. Biblioteczka Uniwersytetów Ludowych, 249, tamże: wydanie 10 z 6 wielobarwnymi ilustracjami K. Henisza 1941, toż 1942, wydanie 17 1943, wydanie 2 [!] z ilustracjami K. Henisza 1943, wydanie 19 1944, wydanie 20 [1945, wydanie 21 1945, wydanie 22 1945, wydanie 23 1946., wydanie 24 1947.

Tu w przekładzie C. Niewiadomskiej: z poz. 13: Brzydkie kaczątko; Dziewczynka z zapałkami; Słowik, - z poz. 26: Królowa Śniegu.

45. [J. i W. Grimm] Bracia Grimm: Janek Wyrwidąb; Wróżka Skoronóżka. [Baśnie]. [Przełożyła C. Niewiadomska]. Kraków: Gebethner i Wolff [1940], 47 s. Biblioteczka Młodzieży Szkolnej, nr 160. Wydania następne: wydanie 2 Warszawa: Gebethner i Wolff 1941. Biblioteczka Młodzieży Szkolnej, nr 160, tamże: wydanie 4 [ca 1942], wydanie 6 1943. Zob. poz. 7.

46. [J. i W. Grimm] Bracia Grimm: Szklana góra; Siedmiobój. [Baśnie]. [Przełożyła C. Niewiadomska]. Warszawa: Gebethner i Wolff [1940], 48 s.Biblioteczka Młodzieży Szkolnej, nr 161. Wydania następne: tamże: wydanie 2 1941. Biblioteczka Młodzieży Szkolnej, nr 161, wydanie 5 1942, Biblioteczka Młodzieży Szkolnej, nr 161. Zob. poz. 7.

47. [J. i W. Grimm] Bracia Grimm: Zwycięzca smoka. [Baśń]. [Przełożyła C. Niewiadomska]. Kraków: Gebethner i Wolff [1940], 55 s. Biblioteczka Młodzieży Szkolnej, nr 162. Wydania następne: wydanie 2 Warszawa: Gebethner i Wolff 1941. Biblioteczka Młodzieży Szkolnej, nr 162, tamże: wydanie 6 1943, wydanie 7 1944. Zob. poz. 7.

48. J.Ch. Andersen: Królowa Śniegu i inne baśnie. Opracowała C. Niewiadomska. Ilustrował J.M. Szancer. Przedmowa: E. Szelburg-Zarembina. Warszawa: Nasza Księgarnia 1955, 124 s. Biblioteka Płomyczka. Wydanie 2 tamże pt. Brzydkie kaczątko i inne baśnie. Ilustrował J. Srokowski 1962. 

Zawiera z poz. 13: Królowa Śniegu; Dziewczynka z zapałkami; Krasnoludek; Dziecię elfów; Z jednego gniazda; Słowik; Brzydkie kaczątko. – W wydaniu z 1962 dodano: Choinka [wcześniej pt. Sosna].

Wydanie elektroniczne:

Audiobook: [Tłumaczyli: C. Niewiadomska, F. Mirandola]. Czytają E. Kijowska, J. Zadura, S. Biczysko, M. Popczyński, I. Milerska. Warszawa: Biblioteka Akustyczna 2016. Biblioteka Akustyczna, 1 płyta CD. 

49. J.Ch. Andersen: Dziecię elfów. [Baśń]. Opracowała C. Niewiadomska. Ilustrowała T. Tyszkiewiczowa. Warszawa: Nasza Księgarnia 1956, 46 s. Czytam Sam. Wydania następne: tamże: wydanie 2 Ilustrowała T. Tyszkiewiczowa 1958. Czytam Sam, wydanie 3 Ilustrowała O. Siemaszko 1971, wydanie 5 [!] 1978, wydanie 6 1980, wydanie 7 1982, wydanie 8 1984, wydanie 9 1986, wydanie 10 1988, wydanie 11 1991; Białystok: Krajowa Agencja Wydawnicza 1991. Obowiązkowe Lektury Szkolne. Klasa 2, 2, tamże 1992. Lektury Ucznia. Klasa 2, szkoła podstawowa, 2; Warszawa: Editions Spotkania [1992]. Obowiązkowe Lektury Szkolne. Klasa 2, tamże [1994]. Obowiązkowe Lektury Szkolne. Klasa 2; Opracowanie według tłumaczenia C. Niewiadomskiej. Ilustrował S. Majewski. Toruń: Wydawnictwo Tukan Remy [1994?], tamże: [1996]; Ilustrowała A. Kmieć. Wrocław: Siedmioróg 1997 Ilustrowała A. Kmieć 1998. Zielona Biblioteka; Ilustrował B. Orliński. Warszawa: Nasza Księgarnia 1998. Lektura Szkolna. Klasa 2, tamże 1999; Ilustrowała A. Kmieć. Wrocław: Siedmioróg 1999, tamże 2000; Ilustrował M. Południak. Wrocław: Oficyna Wydawnicza Promocja 2001. Lektury Szkolne; pt. Calineczka. Ilustrował M. Szal. Na podstawie przekładu C. Niewiadomskiej opracowała M. Czyżowska. Kraków: Zielona Sowa 2004. W Krainie Najpiękniejszych Baśni; pt. Dziecię elfów. Ilustrował M. Południak. Wrocław: Siedmioróg 2004. Dużymi Literami, tamże: 2007, 2008, 2009. Kanon Lektur. Klasa II, 2011, 2012, 2013, 2015. Kanon Lektur – Literatura dla Dzieci, 2016, 2018. Kanon Lektur. Klasa II, Ilustracje: C. Busquets. 2021. Szkoła Czytania. Poziom 3; pt. Calineczka. Ilustrowała A. Zawada. Gliwice: Alice Heartfelt Art. [2021]; pt. Calineczka. Teatr cieni. [Ilustracje: T. Puchkova. Tłumaczenie: C. Niewiadomska]. Modlnica: Skrzydła Wyobraźni [2021], 1 pudełko [1 broszura, [10] kart tablic luzem]. Zob. poz. 13. 

Wydania z 1971-1991 (Nasza Księgarnia) ilustrowała O. Siemaszko.

Wydanie łączne z Ch. Perrault: Kopciuszek; N. Hawthorne: Midas, złoty król pt. Dziecię elfów. Opracowała C. Niewiadomska. Ch. Perrault: Kopciuszek. Adaptacja H. Matuszewskiej. N. Hawthorne: Midas, złoty król. Przełożyła z angielskiego K. Tarnowska. Całość ilustrowała B. Truchanowska. Warszawa: Nasza Księgarnia 1976, 75 s. 

50. H.Ch. Andersen: Baśnie. W przekładach M. Glotz i C. Niewiadomskiej. Ilustrowała W. Orlińska. Warszawa: Viator 1994, 454 s. Wydanie następne: tamże 1996. 

Tu w przekładzie C. Niewiadomskiej z poz. 13: Słowik; Dziecię elfów; Motylek; Syrena; Wszystko na swoim miejscu; Historia roku; Towarzysz podróży; Ropucha; Coś; Krasnoludek; Królowa Śniegów; Matka; Choinka [wcześniej pt. Sosna]; U króla Olch; Len; Cień; Ślimak i róża; Brzydkie kaczątko; Anioł; Dzwony; Polny kwiatek; Dziewczynka z zapałkami; Listek z nieba; Kwiaty Idalki; Z jednego gniazda; Pod starą wierzbą; Śpiewak spod strzechy.

51. H.Ch. Andersen: Baśnie. Przełożyła C. Niewiadomska. Ilustracje barwne: B. Olech. Opracowała D. Sadkowska. Wrocław: Siedmioróg 1994, 102 s. Wydania następne tamże: Ilustracje barwne: B. Olech, ilustracje czarno-białe: H. Tegner 1995. Lektura; Zaczarowane Strony. Biblioteka Światowej Literatury dla Dzieci, Ilustrował J. Skrzydlewski 1995, Ilustrował J. Nalewajek 1995, Ilustrował J. Skrzydlewski 1996, 1998, 1999, 2000, Ilustrował A. Piątek 2003, Ilustrowali A. Piątek i A. Zyndwalewicz 2005. 

Wszystkie wydania w opracowaniu D. Sadkowskiej.

Zawiera: Królowa śniegu; Dziecię elfów; Brzydkie kaczątko; Dziewczynka z zapałkami; Syrena; Słowik. – W wydaniu z 2003 opuszczono: Słowik.

52. H.Ch. Andersen: Księżniczka na ziarnku grochu i inne baśnie. Przełożyli C. Niewiadomska i E. Jezierski. Ilustrował J. Żukowski. Wrocław: Siedmioróg 1995, 149 s. Zaczarowane Strony. Biblioteka światowej literatury dla dzieci. 

53. H.Ch. Andersen: Baśnie. Ilustrował M. Disman. Przekład: S. Beylin, C. Niewiadomska. Warszawa: Elipsa 1997, 319 s. 

Tu w przekładzie C. Niewiadomskiej: Dziewczynka z zapałkami; Motylek.

54. H.Ch. Andersen: Baśnie. Tłumaczyła C. Niewiadomska. Kraków: Zielona Sowa 1997, 143 s. Wydania następne tamże: 1998, 1999, Rysunki: D. i M. Szal. Na podstawie przekładu C. Niewiadomskiej opracowała A. Radko. tamże 2003, 155 s. Czytaj z Sową!, Rysunki: M. Szal. 2004. Czytaj z Sową!, toż: 2006, 2007, 2022. 

Wydanie elektroniczne: 

E-book: Rysunki: D. i M. Szal. Na podstawie przekładu C. Niewiadomskiej opracowała A. Radko. Kraków: Zielona Sowa 2009, plik tekstowe w formacie PDF i MOBI.

Zawiera: Królowa śniegu; U króla Olch; Dziewczynka z zapałkami; Calineczka [wcześniej pt. Dziecię elfów]; Brzydkie kaczątko; Syrena; Słowik; Krasnoludek. 

Ponadto przekłady baśni: Krzesiwo i O księżniczce na ziarnku grochu (dodanej w 2003) - błędnie przypisane C. Niewiadomskiej.

55. H.Ch. Andersen: Baśnie nad baśniami. [Ilustrował M. Szal. Na podstawie przekładu C. Niewiadomskiej opracowała M. Czyżowska]. Kraków: Zielona Sowa [1999], 277 s. Wydania następne tamże: [2000], 2003, 2006. 

Zawiera z poz. 13: Calineczka [wcześniej pt. Dziecię Elfów]; Królowa Śniegu [poz. 26]; Dziewczynka z zapałkami; Syrena; Dzikie łabędzie; Brzydkie kaczątko; Słowik; U króla Olch; O wytrwałym cynowym rycerzu; Narzeczeni [wcześniej pt. Bąk i piłka]; Stokrotka; Pięć groszków w jednym strąku [wcześniej pt. Z jednego gniazda]; Krasnoludek.

Ponadto przekłady baśni: O księżniczce na ziarnku grochu; Latający kufer; Nowa szata cesarza; Krzesiwo; Świniopas; Srebrny grosz - błędnie przypisane C. Niewiadomskiej.

56. H.Ch. Andersen: Calineczka i inne baśnie. Przełożyła C. Niewiadomska. Rysunki: M. Szal. Kraków: Zielona Sowa 1999, 90 s. Lektura Szkolna. Wydania następne: tamże 2000. Lektura Szkolna – Jota; Olsztyn, Kraków: Edytor; Zielona Sowa 2004. Lektura Szkolna; Najpiękniejsze Bajki Dzieciństwa; Najpiękniejsze Bajki Dzieciństwa. Kolekcja „Gazety Olsztyńskiej” i „Dziennika Elbląskiego”, nr 1; Kraków: Zielona Sowa; Warszawa: Polskapresse 2004. Najpiękniejsze Bajki. Kolekcja „Dziennika Bałtyckiego”; Najpiękniejsze Bajki, nr 1; Kraków: Zielona Sowa; Bydgoszcz: Express Media 2005. Najpiękniejsze Bajki Dzieciństwa. Kolekcja „Expressu Bydgoskiego” i „Nowości”, nr 1; Najpiękniejsze Bajki Dzieciństwa, nr 1; Kraków: Zielona Sowa; Polskapresse. Oddział Prasa Krakowska 2005. Najpiękniejsze Bajki, nr 1; Najpiękniejsze Bajki. Kolekcja „Gazety Krakowskiej”, nr 1; Olsztyn: Edytor; Kraków: Zielona Sowa [2006]. Najpiękniejsze Bajki Dzieciństwa, nr 1; Najpiękniejsze Bajki Dzieciństwa. Kolekcja „Gazety Olsztyńskiej” i „Dziennika Elbląskiego”, nr 1; Kraków: Zielona Sowa 2007.

Wydanie elektroniczne: 

E-book: Kraków: Zielona Sowa 2009, pliki tekstowe w formacie MOBI, PDF.

Wszystkie wydania ilustrował M. Szala.

Zawiera: Calineczka [wcześniej pt. Dziecię Elfów]; Dzikie łabędzie; Brzydkie kaczątko; Narzeczeni [wcześniej pt. Bąk i piłka]; Dziewczynka z zapałkami. 

Ponadto przekłady baśni: O księżniczce na ziarnku grochu; Świniopas oraz dodanych w 2007 O wytrwałym cynowym rycerzu; Latający kufer; Nowa szata cesarza; Srebrny grosz - błędnie przypisane C. Niewiadomskiej.

57. H.Ch. Andersen: Najpiękniejsze baśnie. Ilustrował M. Szal. [Na podstawie przekładu C. Niewiadomskiej opracowała M. Czyżowska]. Kraków: Zielona Sowa 1999, 121 s. Wydania następne tamże: 2001, 2003.

Zawiera z poz. 13: Calineczka [wcześniej pt. Dziecię Elfów]; Dziewczynka z zapałkami; Królowa Śniegu [poz. 26]; Brzydkie kaczątko; Krasnoludek; Słowik. – W wydaniach z 2001 i 2003 opuszczono: Krasnoludek; Słowik.

Ponadto przekład baśni O księżniczce na ziarnku grochu błędnie przypisany C. Niewiadomskiej.

58. H.Ch. Andersen: Baśnie. Przełożyła C. Niewiadomska. Ilustrował J. Skrzydlewski. Opracowała D. Sadkowska. Wrocław: Promocja 2001, 69 s. Zob. poz. 13.

59. H.Ch. Andersen: Dziewczynka z zapałkami; Księżniczka na ziarnku grochu. [Baśnie]. Tłumaczyła C. Niewiadomska. Ilustrowali A. i L. Stefaniakowie. Warszawa: Sara 2002, 16 s. Zob. poz. 13.

Przekład baśni O księżniczce na ziarnku grochu błędnie przypisany C. Niewiadomskiej.

60. H.Ch. Andersen: Baśnie. Na podstawie przekładów C. Niewiadomskiej opracowała M. Czyżowska. Kraków: Mediasat Poland 2004, 152 s. Biblioteka Nowej Trybuny Opolskiej, 25.

Zawiera z poz. 13: Calineczka [wcześniej pt. Dziecię elfów]; Królowa Śniegu [poz. 26]; Dziewczynka z zapałkami; Syrena; Dzikie łabędzie; Brzydkie Kaczątko; Słowik; U króla Olch; Narzeczeni [wcześniej pt. Bąk i piłka]; Stokrotka;; Pięć groszków w jednym strąku [wcześniej pt. Z jednego gniazda]; Krasnoludek.

Ponadto przekłady baśni: O księżniczce na ziarnku grochu; Latający kufer; Nowe szaty cesarza; Krzesiwo; Świniopas; O wytrwałym cynowym rycerzu; Srebrny grosz - błędnie przypisane C. Niewiadomskiej.

61. J.Ch. Andersen: Baśnie. Ilustrowała R. Fučíková. [Przekład: C. Niewiadomska, E. Czekajowa, S. Beylin]. Warszawa: Elipsa 2004, 477 s. Zob. poz. 13.

62. J. i W. Grimm: Baśnie nad baśniami. [Na podstawie przekładów C. Niewiadomskiej opracowała M. Czyżowska]. Kraków: Mediasat Poland 2004, 157 s. Biblioteka Nowej Trybuny Opolskiej, 8.

Tu opracowania 5 przekładów C. Niewiadomskiej z poz. 7 pod zmienionymi tytułami: Białośnieżka i Różyczka [wcześniej pt. Gość zimowy]; O Jasiu mocarzu [wcześniej pt. Janek Wyrwidąb]]; Król Drozdobrody [wcześniej pt. Dumna królewna]; O dzielnym krawczyku [wcześniej pt. Siedmiobój]; Sześć łabędzi [wcześniej pt. Siostra łabędzi.

Tytuł oryginału: Kinder-und Hausmärchen.

63. H.Ch. Andersen: Baśnie. Ilustrowała A. Rybicka. Tłumaczenia: F. Mirandola, W. Młodnicka, Cz. Bardowski, C. Niewiadomska, E. Stadtmüller. Kraków: Wydawnictwo Skrzat 2009, 276 s. Klasyka z Feniksem. Wydanie następne tamże 2021.

Tu w przekładzie C. Niewiadomskiej z poz. 13: Brzydkie kaczątko; Dziewczynka z zapałkami; Królowa Śniegu.

64. H.Ch. Andersen: Baśnie. Przekład: C. Niewiadomska, A. Michałowska. Ilustracje G. Mazalí, P. Bernatene, J. Kuźma, K. Kołodziej, A. Krawczak. Wrocław: Siedmioróg 2010, 167 s. Kanon Lektur. Literatura dla Dzieci, 4. Wydania następne: tamże: 2011. Klasyka Światowa, 2012. Klasyka Światowa, 2013. Kanon Lektur, 2014. Kanon Lektur. Literatura dla Dzieci, 2015. Kanon Lektur. Literatura dla Dzieci; Przełożyły C. Niewiadomska, A. Michałowska. Ilustrowali G. Mazalí, J. Kuźma, A. Krawczak. Warszawa: Edipresse Polska 2017, 107 s. Kanon Literatury Dziecięcej. Lektury Szkolne, t. 13; Wrocław: Siedmioróg 2018. Kanon Lektur, tamże 2020. Kanon Lektur; Kanon Literatury Dziecięcej; Literatura dla Dzieci.

Tu w przekładzie C. Niewiadomskiej: Dziecię elfów; Brzydkie kaczątko; Królowa śniegu; Dziewczynka z zapałkami, - nadto: Mała syrenka [wcześniej pt. Syrena; opracowała A. Michałowska].

65. H.Ch. Andersen: Baśnie. Ilustrował J.M. Szancer. Tłumaczyli C. Niewiadomska, F. Mirandola, H. Gordziej, K. Prętnicka. Poznań: Oficyna Wydawnicza G&P [2013], 215 s. Zob. poz. 13.

Tu w przekładzie C. Niewiadomskiej: Brzydkie kaczątko; Calineczka [wcześniej pt. Dziecię Elfów]; Len; Syrena.

66. H.Ch. Andersen: Brzydkie Kaczątko i inne baśnie. Tekst na podstawie tłumaczenia C. Niewiadomskiej. Ilustracje: M. Goździewicz. Poznań: Wydawnictwo Ibis 2013, 55 s. Wydania następne tamże: Redakcja: A. Nożyńska-Demianiuk 2016, 95 s. Zaczarowana Klasyka, 2016, 157 s., toż 2020, 95 s. Zaczarowana Klasyka.

Zawiera z poz. 13: Brzydkie Kaczątko; Królowa Śniegu; Choinka [wcześniej pt. Sosna]. – W wydaniu z 2016 dodano: Dziewczynka z zapałkami; Dzielny ołowiany żołnierzyk; Mała syrenka [Wcześniej pt. Syrena]; Słowik; Calineczka, - opuszczono: Choinka. 

W wydaniach z 2016 i 2020 tłumaczka niepodpisana.

Ponadto przekłady baśni: O księżniczce na ziarnku grochu; Nowe szaty cesarza - błędnie przypisane C. Niewiadomskiej. 

67. H.Ch. Andersen: Baśnie. Przełożyli F. Mirandola, C. Niewiadomska. Ilustrowała M. Goździewicz. Kraków: Zielona Sowa 2014.

Tu w przekładzie C. Niewiadomskiej: Calineczka [poz. 13 pt. Dziecię elfów].

68. [H.Ch. Andersen:] Baśnie Andersena. Ilustracje: R. Land. Tłumaczyli J. Colonna-Walewska, E. Jezierski, F. Mirandola, C. Niewiadomska. Bielsko-Biała – Wydawnictwo Dragon 2015, 351 s. Bajki – Damidos. 

Tu w przekładzie C. Niewiadomskiej z poz. 13: Brzydkie kaczątko; Bąk i piłka; Historia roku; Krasnoludek; Kwiaty Idalki; Len; Motylek; Pięć ziarenek grochu [wcześniej pt. Z jednego gniazda]; Ślimak i róża; Sosna; Stokrotka; Towarzysz podróży.

68a. [H.Ch. Andersen:] Baśnie Andersena. Ilustracje: R. Land. Tłumaczyli J. Colonna-Walewska, E. Jezierski; F. Mirandola, C. Niewiadomska. Bielsko-Biała – Wydawnictwo Dragon 2016, 191 s. Bajki – Damidos.

Tu w przekładzie C. Niewiadomskiej: Brzydkie kaczątko; Historia roku; Kwiaty Idalki; Pięć ziarenek grochu [wcześniej pt. Z jednego gniazda]; Sosna; Towarzysz podróży.

69. [H.Ch. Andersen:] Najpiękniejsze baśnie H.Ch. Andersena. [Na podstawie tłumaczenia C. Niewiadomskiej. Redakcja: A. Nożyńska-Demianiuk. Ilustracje: M. Goździewicz]. Poznań, Żychlin: Wydawnictwo Ibis – Books 2017, 190 s.

Zawiera z poz. 13: Brzydkie kaczątko; Dziewczynka z zapałkami; Księżniczka na ziarnku grochu; Słowik; Mała syrenka [wcześnie pt. Syrena]; Dzikie łabędzie; Calineczka [wcześniej pt. Dziecię Elfów]; Królowa Śniegu [poz. 26]; Choinka [wcześniej pt. Sosna]; Ropucha.

Ponadto przekłady baśni: Księżniczka na ziarnku grochu; Nowe szaty cesarza; Pasterka i kominiarczyk; Latający kufer; Dzielny ołowiany żołnierzyk; Bzowa babuleńka; Świniopas; Ole Zmruż-oczko; Srebrny szyling; Stara latarnia; Skarbonka – błędnie przypisane C. Niewiadomskiej.

70. [H.Ch. Andersen:] Baśnie Andersena. Ilustracje: R. Land. Tłumaczyli J. Colonna-Walewska, E. Jezierski; F. Mirandola, C. Niewiadomska. Bielsko-Biała – Wydawnictwo Dragon 2018, 383 s. Dragon Bajki.

Tu w przekładzie C. Niewiadomskiej z poz. 13: Bąk i piłka; Brzydkie kaczątko; Cień; Coś; Historia roku; Krasnoludek; Kwiaty Idalki; Len; Listek z nieba; Matka; Motylek; Pięć ziarenek grochu [wcześniej pt. Z jednego gniazda]; Pod starą wierzbą; Sosna; Stokrotka; Ślimak i róża; Towarzysz podróży; Wszystko na swoim miejscu.

70a. [H.Ch. Andersen:] Baśnie Andersena. Ilustracje: R. Land. [Tłumaczenie: J. Colonna-Walewska, E. Jezierski, F. Mirandola, C. Niewiadomska]. Bielsko-Biała: Wydawnictwo Dragon 2018, 96 s. Dragon Edukacja. Twoje Lektury.

71. H.Ch. Andersen: Baśnie. Ilustracje: T. Pląskowski. [W tłumaczeniu C. Niewiadomskiej. Opracowanie tekstu baśni „Ołowiany żołnierzyk”, „Księżniczka na ziarnku grochu”, „Pasterka i kominiarczyk” i „Nowe szaty cesarza” na podstawie tłumaczenia C. Niewiadomskiej [!]: M. Rutkowska. Redakcja baśni: J. Rutkowska-Marchewka, M. Misiak. Autor opracowania: K. Zioła-Zemczak]. Warszawa: Wydawnictwo SBM 2019, 147 s. Lektura z Opracowaniem; Szkoła Twórczego Czytania. 

Tu w przekładzie C. Niewiadomskiej z poz. 13: Calineczka [wcześniej pt. Dziecię Elfów]; Królowa Śniegu; Brzydkie kaczątko; Słowik; Ołowiany żołnierzyk.

Przekłady baśni: Księżniczka na ziarnku grochu; Pasterka i kominiarczyk; Nowe szaty cesarza - błędnie przypisane C. Niewiadomskiej.

72. [H.Ch. Andersen:] Baśnie Andersena. Brzydkie Kaczątko, Księżniczka na ziarnku grochu i inne piękne opowieści najsłynniejszego baśniopisarza świata. Ilustracje: R. Land. Redakcja: I. Czarkowska. Tłumaczenie: C. Niewiadomska, F. Mirandola. Wydanie 1. Bielsko-Biała: Wydawnictwo Dragon 2019, 48 s. Dragon dla Dzieci.

Tu w przekładzie C. Niewiadomskiej z poz. 13: Brzydkie kaczątko; Bąk i piłka; Motylek, Pięć ziarenek grochu [wcześniej pt. Z jednego gniazda].

73. [H.Ch. Andersen:] Baśnie Andersena. Nowe szaty cesarza, Dzielny ołowiany żołnierzyk i inne piękne opowieści najsłynniejszego baśniopisarza świata. Ilustracje: R. Land. Redakcja: I. Czarkowska. Tłumaczenie: C. Niewiadomska, F. Mirandola, J. Colonna-Walewska. Wydanie I. Bielsko-Biała: Wydawnictwo Dragon 2019, 48 s. Dragon dla Dzieci.

Tu w przekładzie C. Niewiadomskiej z poz. 13: Len; Ślimak i róża.

74. [H.Ch. Andersen:] Zimowe bajki Hansa Christiana Andersena. Ilustracje R. Land. Tłumaczenie: F. Mirandola, C. Niewiadomska. Wydanie 1. Bielsko-Biała: Wydawnictwo Dragon 2019, 48 s. Dragon dla Dzieci.

Tu w przekładzie C. Niewiadomskiej z poz. 13: Historia roku; Choinka [wcześniej pt. Sosna].

75. H.Ch. Andersen: Baśnie. Ilustracje: H. Tegner, L. Frølich, V. Pedersen. Tłumaczenie C. Niewiadomska, F. Mirandola, A. Szczęsny, M. Glotz, I. Matuszewski. Bielsko-Biała: Wydawnictwo Dragon Sp. z o.o. 2020, 623 s.

Tu w przekładzie C. Niewiadomskiej z poz. 13: Bąk i piłka; Brzydkie kaczątko; Cień; Coś; Czerwone buciki; Dziecię elfów; Dziewczynka z zapałkami; Dzwony; Historia roku; Krasnoludek; Kwiaty Idalki; Listek z nieba; Matka; Motylek; Pod starą wierzbą; Polny kwiatek; Ropucha; Słowik; Sosna; Syrena; Ślimak i róża; Towarzysz podróży; U króla Olch; Wszystko na swoim miejscu; Z jednego gniazda.

76. [H.Ch. Andersen:] Baśnie Andersena. Ilustracje: R. Land. Tłumaczenie J. Colonna-Walewska, F. Mirandola, C. Niewiadomska. Bielsko-Biała: Wydawnictwo Dragon 2020, 160 s. Dragon dla Dzieci. 

Tu w przekładzie C. Niewiadomskiej z poz. 13: Bąk i piłka; Brzydkie kaczątko; Historia roku.

77. H.Ch. Andersen: Królowa Śniegu i inne opowieści. Przekład: S. Beylin, C. Niewiadomska. Ilustracje: M. Piwowarski. Wydanie 1. Warszawa: Wilga – Grupa Wydawnicza Foksal 2020, 111 s.

Tu w przekładzie C. Niewiadomskiej z poz. 13: Dziewczynka z zapałkami; Choinka [wcześniej pt. Sosna].

78. H.Ch. Andersen, Ch. Perrault: Baśnie wiosenne. [Tłumaczenie baśni H.Ch. Andersena: C. Niewiadomska. Redakcja i opracowanie: I. Czarkowska, A. Willman. Ilustracje: R. Land, A. Michalska-Szwagierczak, T. Pląskowski]. Wydanie 1. Bielsko-Biała: Wydawnictwo Dragon 2020, 47 s. Dragon dla Dzieci. 

Tu w przekładzie C. Niewiadomskiej z poz. 13: Motylek; Stokrotka; Ślimak i róża; Kwiaty Idalki.

79. H.Ch. Andersen: Dziewczynka z zapałkami. Tłumaczyła C. Niewiadomska. Ilustracje: Ch. Prakash Dubey, Y. Kumar Singh, M. Kureel, S. Gopal Neogi, B. Kuttan E. V., S. Thomas, M. Lal, Pankaj, S. Kar, S. Shastri, A.P. Lal, T.R. Azad, D. Dayal Dubey, S. Kumar, S. Sharma, R. Kant, Y. Pal i S. Dubey. Warszawa, Ożarów Mazowiecki: Arti A. Rogala, M. Rogala, Spółka jawna [2018]. Magiczne Historie. Zob. poz. 13.

TŁUMACZENIA PRZYPISYWANE CECYLII NIEWIADOMSKIEJ 

1. A. Gennevraye: Ulicznik. Powieść dla młodzieży. [Przełożyła C.N.] Warszawa: Gebethner i Wolff 1894.

Tytułu oryginału nie udało się ustalić.

Informacja na podstawie Bibliografii Bara, notki prasowej Wydawnictwa gwiazdkowe („Tygodnik Ilustrowany” 1894 nr 49 s. 374), ogłoszenia Na gwiazdkę Wydawnictwa Gebethnera i Wolffa („Słowo” 1895 s. 4) oraz Katalogu Czytelni W. Makowskiego w Wilnie (Warszawa: w Drukarni Synów St. Niemiry 1903).

Według Bibliografii Estreichera to wydanie 2 przekładu T.W. (wydanie 1 Warszawa: Gebethner i Wolff 1892).

2. H. Beecher Stowe: Chata wuja Toma. Powieść opracowana dla młodzieży z czterema rycinami. [Przełożyła C. Niewiadomska]. Wydanie 2 Warszawa: Gebethner i Wolff; Kraków: Gebethner i Spółka 1899, 287 s. Biblioteka dla Młodzieży. Wydania następne: tamże: wydanie 3 przejrzane i poprawione 1905, 180 s., wydanie 4 przejrzane i poprawione [1899!], 276 s., wydanie 5 1921, wydanie 6 z podtytułem Powieść. Opracowanie dla młodzieży 1928, wydanie 7 1935, wydanie 9 1938, wydanie 11 1941, wydanie 13 1946, wydanie 14 1947, wydanie 15 1949.

Tytuł oryginału: Uncle Tom’s cabin.

3. F. Warden: Dom na moczarach. [Powieść]. Przełożyła Z.N. Warszawa: Gebethner i Wolff 1906, 538 s. Wydanie 1 powojenne: Tłumaczenie: Anonim. Adaptacja z oryginału i redakcja E. Ciągła. Katowice: Edytor 1997, 250 s.

Tytuł oryginału: The house on the marsh. A romance.

Wydanie z 1906 dodatek do „Tygodnika Ilustrowanego.

4. A. Conan Doyle: Groźny cień. [Powieść]. Przełożyła Z.N. Warszawa: Gebethner i Wolff 1909, 240 s.

Tytuł oryginału: The great shadow.

Wydanie z 1909 dodatek do „Tygodnika Ilustrowanego”.

Wydania elektroniczne:

E-book, m.in.: Warszawa: Fundacja Nowoczesna Polska 2015, pliki tekstowe w formacie EPUB, MOBI, PDF; Warszawa: Wydawnictwo Ktoczyta.pl – Ventigo Media 2016, pliki tekstowe w formacie EPUB, MOBI, PDF; Warszawa: Wydawnictwo Avia Artis 2017, pliki tekstowe w formacie EPUB, PDF.

5. F. Marryat: Grzech. [Powieść]. Z angielskiego przełożyła Z.N. Warszawa: „Tygodnik Ilustrowany”, Gebethner i Wolff 1909, 231 s.

Tytuł oryginału: A scarlet sin.

6. [È. Erckmann, A. Chatrian] Erckman[!]-Chatrian: Dzielni górale. [Powieść]. Przełożyła z francuskiego Z.N. Warszawa: Księgarnia Polska 1911, 152 s. Wydawnictwo im. M. Brzezińskiego. Wydanie 2 tamże 1924.

Tytuł oryginału: L’Invasion, ou le Fou Yégof.

7. H.G. Wells: Historia pana Polly. [Powieść]. Przełożyła z angielskiego Z.N. Cz. 1-3. Warszawa: Biblioteka Dzieł Wyborowych [1913], 143 + 131 + 117 s. Biblioteka Dzieł Wyborowych, nr 807, 810.

Tytuł oryginału: The history of Mr Polly.

OPRACOWANIA OGÓLNE (wybór)

SŁOWNIKI I BIBLIOGRAFIE

S. KONARSKI. W: Polski Słownik Biograficzny. T. 23. Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1978.

OMÓWIENIA

1. Z. DĘBICKI: Dzisiaj a wczoraj. „Tygodnik Ilustrowany” 1925 nr 26 .

2. A. DROGOSZEWSKI: Ze wspomnień o Cecylii Niewiadomskiej. „Iskry” 1925 nr 37.

3. W. BARTOSZEWSKI: Cecylia Niewiadomska. „Tygodnik Powszechny” 1975 nr 38.

4. S. MAJEWSKI: Cecylia Niewiadomska. „Stolica” 1975 nr 23.

5. B. NAWROCZYŃSKI: Cecylia Niewiadomska – tajna nauczycielka (1855–1925). „Przegląd Historyczno-Oświatowy” 1978 nr 4.

6. L. SŁOWIŃSKI: Z dziejów polonistyki szkolnej – działalność nauczycielska Cecylii Niewiadomskiej (1855-1925). „Dydaktyka Literatury” 1983 t. VI. 

NIEWIADOMSKA Cecylia

1855-1925

Pseudonyms and cryptonyms: Aspiro; CN.; C.N.; n; n.; N.; most probably also Z.N.

Pedagogue, prose writer, translator.

Born on 22 November 1855 in Russian-ruled Warsaw; daughter of the civil servant, literary writer and translator Wincenty Niewiadomski of the Prus coat of arms and Julia, née Werner; sister of Roman Niewiadomski, a National Democracy (ND) activist, and of Eligiusz Niewiadomski, the painter, nationalist and assassin of President Gabriel Narutowicz. She received an education thanks to the secret residential home schooling provided by Waleria Giewartowska. In 1871, she graduated with a gold medal from the Warsaw State Grammar School. Following the death of her mother the same year, she looked after her younger siblings. Owing to her family’s difficult financial situation that had affected her since becoming a teenager, she provided private tuition for pupils preparing for entrance exams to middle schools. She left the family home after her father remarried. She qualified as a home-schooling teacher and gave private tuition, including in the household of the Wolff family, which gave her access to the publications of the Gebethner & Wolff publishing house, allowing her to self-teach. She went on to collaborate with the publishing house. She worked for a brief period as a teacher of Polish language at Mitkiewiczowa’s private residential school for girls in Warsaw. Niewiadomska made her debut in 1890 with a translation of the novel Administrator by Golo Raimund (i.e. Bertha Frederic). Between 1894 and 1915, she collaborated with the weekly “Tygodnik Illustrowany”, where she published column pieces, reports and reviews of books for children and young readers. She combined her career as a writer with educational activities. At the same time, she provided secret courses for children from families from various income brackets, including working class families, teaching Polish language and history, while in 1895 she started developing school textbooks. From 1896, she also started publishing novels and short stories for young readers. She collaborated with the bookstore of Gebethner & Wolff, where she was director of the publication series “Biblioteczka Uniwersytetów Ludowych” (Library of the People’s Universities) and of “BIblioteczka Młodzieży Szkolnej” (Schoolchildren’s Library), which were commissioned for the PMS (Polska Macierz Szkolna / Polish Educational Society) and published between 1899 and 1916. From 1901, she taught Jadwiga Dmochowska (née Waydel; 1893-1962), who went on to become a literary translator. In the 1890s, she became associated with the Circle of Women of the [Polish] Crown and Lithuania (Koło Kobiet Korony i Litwy), organizing pedagogical courses for teachers and preschool teachers in Warsaw. She was director of the Circle’s provincial section, which was responsible for organizing the education movement in the territory Kingdom of Poland. She was secretary and then director of the Warsaw Circle. Following a split in the Circle in 1900/01, she sided with the nationalist side. Around 1901, she joined the National League (Liga Narodowa). She was one of the leading activists of the underground Society of National Education (Towarzystwo Oświaty Narodowej), serving on its board as well as in its library and seminar sections, developing catalogues for people’s libraries. From 1906, following the transformation of the Society into the legalized PMS, she was active as an organizer, co-founding its schools’ section and participating in the creation of teaching curricula. She was one of its most active speakers, while also running talks and reading sessions for teachers. She organized schools, preschools, libraries and reading rooms. In 1906, alongside Stanisław Szober, Bogdan Nawroczyński and Cecylia Bogucka, she organized the Polish language section of the Association of Polish Teachers (Stowarzyszenie Nauczycielstwa Polskiego), serving as its head until 1914. As part of the section’s activities, she developed alongside Ignacy Chrzanowski Program nauki języka polskiego i literatury polskiej (Curriculum for teaching Polish language and literature; Kraków 1909). She was involved in activities supporting to unification of Polish spelling. She collaborated in the editing of the nine volumes of Wiek XIX. Sto lat myśli polskiej (The Nineteenth Cenutry: 100 years of Polish thought; 1906-14). She participated in numerous pedagogical congresses, serving as a member of the praesidium of the 1907 pedagogical congress of historians and philologists in Warsaw. She remained active as a writer between 1908 and 1920, publishing translations (including from 1908 Polish versions of Hans Christian Andersen) and books for children and young readers, primarily as part of the publication series Biblioteka Młodzieży Szkolnej. Her literary reviews appeared in the periodicals “Sprawy Szkolne” (1908) and “Książka” (1909-13). In 1914/15, she was employed at the Civic Education Office for Families of Reservists in Warsaw as a member of the Preschool Commission. Between 1915 and 1918, she was in Kyiv, where she collaborated with the Polish Society for Aid for War Victims (Polskie Towarzystwo Pomocy Ofiarom Wojny), assisting its efforts to create schools, libraries and preschools for homeless Polish children. She was employed for a period at the Wacława Peretiatkiewiczowa Grammar School for Girls and also remained active as a translator. She organized the Educational Society Grammar School, where she was headteacher to 1918, the year she returned to Warsaw. She briefly worked as a Polish language teacher at the Jadwiga Sikorska Grammar School for Girls. In collaboration with C. Bogucka, I. Chrzanowska, M. Dzierżanowska, S. Szober and Jadwiga Warnkówna, she developed textbooks for teaching Polish grammar, stylistics and grammar for various levels of schooling that were subsequently republished in several editions. In her will, she left the royalties from new editions to research, education and charitable institutions, including the Warsaw Scientific Society and the PMS. She collaborated with the PMS until her death, serving as chair of the Z. Bukowiecka Circle. 

She died on 12 June 1925 in Warsaw, where she is buried at the Powązki Cemetery.

Her archive was destroyed in World War II.