- /
- Osoby
- /
- PORĘBOWICZ Edward Franciszek
PORĘBOWICZ Edward Franciszek
1862-1937
Pseudonimy: Dydym Kosturek; Egrot.
Tłumacz, poeta, komparatysta.
Urodzony 20 lutego 1862 w Warszawie; syn Władysława Porębowicza, przedsiębiorcy, i Anny z Sommerfeldtów. W 1864 mieszkał w Granicy (obecnie Maczki, dzielnica Sosnowca), a następnie w Sosnowcu, gdzie jego ojciec założył firmę handlującą węglem. Od 1872 uczył się w Cesarsko-Królewskim Wyższym Gimnazjum w Tarnowie (Cesarsko-Królewskie Wyższe Gimnazjum w Tarnowie) z polskim językiem nauczania; w 1880 zdał maturę i rozpoczął studia na filologii polskiej i klasycznej na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego (UJ) (Wydział Filozoficzny Uniwersytetu Jagiellońskiego) w Krakowie. Po uzyskaniu w 1883 absolutorium, otrzymał stypendium Adama Stanisława księcia Sapiehy i rozpoczął wieloletnie studia zagraniczne. Już wówczas podjął naukę języka hiszpańskiego. Studiował romanistykę, germanistykę i anglistykę w Berlinie (1883-84), Monachium (1884-85), Montpellier (1885-87), Barcelonie (1887-1888), gdzie poznał poetę katalońskiego, Jacinta Verdaguera i Santaló, i Florencji (1888), a w końcu w Wiedniu, gdzie w 1890 doktoryzował się na filologii romańskiej (promotor prof. Adolf Mussafia). Od 1882 pisywał recenzje do pism: Ateneum, Kwartalnik Historyczny i Pamiętnik Literacki; także z zagranicy nadsyłał korespondencje i rozprawy. Jako tłumacz zadebiutował w 1882 fragmentem przekładu Don Juana George’a Gordona Byrona pt. Don Żuan w haremie. Ustęp z pieśni 6 Don Żuana (strofy 26-86), ogłoszonym w „Przeglądzie Literackim i Artystycznym” (Przegląd Literacki i Artystyczny) (nr 1). Równocześnie podjął twórczość literacką, debiutując w warszawskim „Życiu” (Życie) (1887 nr 29) poematem Dobro a piękno, stylizowanym na poezję baroku. Współpracował też z „Prawdą” (Prawda) Aleksandra Świętochowskiego, publikując tłumaczenia i rozprawy o literaturach obcych oraz przekładach (także w 1887-89 pod pseudonimem Egrot). W 1890-92 pracował jako bibliotekarz w Akademii Umiejętności w Krakowie (Akademia Umiejętności w Krakowie), jednocześnie wykładając historię literatury powszechnej na Wyższych Kursach dla Kobiet im. A. Baranieckiego (Wyższe Kursy dla Kobiet im. A. Baranieckiego). W 1893 został przeniesiony do naukowej stacji Akademii Umiejętności przy Bibliotece Polskiej w Paryżu (Akademia Umiejętności przy Bibliotece Polskiej w Paryżu), gdzie podjął pracę jako bibliotekarz. W kwietniu 1895 zrezygnował z tej posady i rozpoczął kolejne studia: najpierw w Sorbonie (Sorbona), a następnie w École Pratique des Hautes Études, École Normale i w Collège de France. Zaprzyjaźnił się wtedy z grupą Felibrów (w tym z Fryderykiem Mistralem), którzy mieli na celu odrodzenie języka i literatury prowansalskiej i brał udział w organizowanych przez nich turniejach poetyckich. Po powrocie do kraju osiadł we Lwowie, gdzie w 1897 habilitował się na Uniwersytecie Jana Kazimierza (UJK) (Uniwersytet Jana Kazimierza) na podstawie rozprawy na temat hiszpańskiej fonetyki historycznej pt. Révision de la loi des voyelles finales en espagnol (Paryż 1897) i otrzymał stanowisko docenta prywatnego; w tymże roku ogłosił też studium z gramatyki porównawczej języków romańskich pt. Znaczenie synkopy dla ustroju form romańskich (Lwów 1897). W 1899 został profesorem nadzwyczajnym filologii romańskiej i kierownikiem katedry filologii romańskiej UJK. Należał do redakcji „Pamiętnika Literackiego” (1902-04) i „Ateneum” (1908). Równolegle z badaniami komparatystycznymi prowadził działalność przekładową, m.in. w 1899 rozpoczął pracę nad tłumaczeniem Boskiej komedii i Sonetów Dantego, gromadząc zarazem materiały do monografii o tym poecie. Przekładał twórczość poetów hiszpańskich, portugalskich, francuskich i włoskich oraz anonimową twórczość ludową narodów europejskich. W 1906 wziął udział w pierwszym międzynarodowym kongresie języka katalońskiego w Barcelonie, choć nie znał go biegle. Władał językiem baskijskim. W 1907 został profesorem zwyczajnym. W 1909 wstąpił do Società Dantesca Italiana we Florencji. Od 1910 był członkiem korespondentem, a od 1926 członkiem czynnym Polskiej Akademii Umiejętności (PAU) (Polska Akademia Umiejętności). W semestrze 1911/12 pełnił funkcję dziekana Wydziału Filozoficznego UJK (Wydział Filozoficzny Uniwersytetu Jana Kazimierza). Był prezesem lwowskiego Towarzystwa Neofilologów (Towarzystwo Neofilologów). W 1919 prowadził wykłady na romanistyce Uniwersytetu Warszawskiego (Uniwersytet Warszawski), równocześnie kierując departamentem literatury Ministerstwa Kultury i Sztuki (Ministerstwo Kultury i Sztuki), gdzie współpracował m.in. ze swym studentem, Stanisławem Miłaszewskim, tłumaczem z hiszpańskiego, i Emilem Zegadłowiczem; w 1920 powrócił do Lwowa. Od tegoż roku był członkiem Towarzystwa Naukowego Warszawskiego (Towarzystwo Naukowe Warszawskie) i Towarzystwa Naukowego Lwowskiego (Towarzystwo Naukowe Lwowskie). W roku akademickim 1925/26 pełnił funkcję rektora Uniwersytetu Jana Kazimierza. Już wówczas cierpiał na kłopoty ze wzrokiem. Był autorem licznych haseł monograficznych w Ilustrowanej encyklopedii Trzaski, Everta i Michalskiego (Warszawa 1926-28). Opracowywał monograficzne rozdziały historii powszechnej do Wielkiej literatury powszechnej pod redakcją Stanisława Lama (1932-33). Prowadził badania komparatystyczne (był twórcą tego terminu. Pracował nad monografią Średniowieczna literatura łacińska w krajach romańskich i o trubadurach prowansalskich; projektów tych, z powodu postępującej choroby oczu i w konsekwencji utraty wzroku, nie udało mu się ukończyć. Wykształcił znawców i tłumaczy literatury romańskiej, m.in. Zygmunta Czernego, oraz inspirował do przekładów twórców, m.in. Leopolda Staffa. W październiku 1931 przeszedł na emeryturę, ale macierzysty uniwersytet w maju 1932 przyznał mu tytuł profesora honorowego z prawem do prowadzenia zajęć. W 1932 Uniwersytet Poznański nadał mu tytuł doktora honoris causa. W 1935 otrzymał Złoty Wawrzyn Akademicki Polskiej Akademii Literatury, a w 1937 nagrodę literacką miasta Lwowa. Odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Korony Włoch (1932). Zmarł 24 sierpnia 1937 we Lwowie; pochowany tamże na Cmentarzu Łyczakowskim.
Z małżeństwa zawartego w 1904 z Zofią z domu Wolską (1878-1917) miał syna Stefana (1904-1984), architekta.
Rękopisy tłumacza są przechowywane w Archiwum Nauki PAN i PAU w Krakowie, Archiwum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, Bibliotece Narodowej w Warszawie i Bibliotece Ossolineum we Wrocławiu. Jego akta osobowe pracownika akademickiego znajdują się w Archiwum Głównym Akt Dawnych w Warszawie.
TWÓRCZOŚĆ PRZEKŁADOWA
1. G.G. Byron: Don Juan. Przekład E. Porębowicza. Warszawa: S. Lewental 1885, XVIII, 22-562 s. Biblioteka Najcelniejszych Utworów Literatury Europejskiej. Literatura Angielska. Wydanie następne: wydanie nowe przerobione T. 1-2. Przekład E. Porębowicza. Warszawa: Biblioteka Polska 1922, 318 + 316 s. Wielka Biblioteka, nr 15; wydanie w wyborze i z przedmową J. Żuławskiego. Przełożył E. Porębowicz. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1953, tamże: wydanie 2 1954, wydanie 3 1955, [wydanie 4] 1959, [wydanie 5] 1986. Biblioteka Poezji i Prozy; Wybór dzieł. T. 3. Tłumaczył E. Porębowicz. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1986, 648 s.
Wydanie elektroniczne:
E-book: Warszawa: Fundacja Nowoczesna Polska [2017], plik tekstowy w formacie PDF.
Tytuł oryginału: Don Juan.
Adaptacje:
- teatralna: Wystawienie: Reżyseria: M. Kotlarczyk. Kraków, Teatr Rapsodyczny 1958.
- telewizyjne: Reżyseria: L. Zamkow. Teatr Telewizji 1961; Reżyseria: D. Michałowska. Wiersze tłumaczyli Cz. Jastrzębiec-Kozłowski, A. Lange, Z. Trzeszczkowska. Teatr Telewizji 1970.
Recenzje:
1. S. TARNOWSKI: „Don Juan” Byrona w polskich tłumaczeniach. „Czas” 1883 nr 180, 182, 184.
2. K. KASZEWSKI: Lord Byron: Don Juan. Przekład Porębowicza. „Ateneum” 1885 t. 4
2. Antologia prowansalska. Wybór poezji trubadurów i felibrów XI-XIX wieku dokonany i przetłumaczony przez E. Porębowicza. Warszawa: T. Paprocki 1887, 221 s. Biblioteczka „Życia”. Arcydzieła Poezji Wszechświatowej, 3.
Tom dedykowany prof. Camille Chabaneau.
Zawartość: Z biografii trubadurów. – [Przekłady wierszy autorów:] Guilhem IX hr. na Poitier; B. de Ventadorn; Marcabrus; J. Rudel; P. d’Alvernhe; G. de Cabestanh; A. de Moroill; P. Vidal; Alba nieznanej damy; [autor anonimowy:] Ballada; B. de Born; Ryszard Lwie Serce; G. de Borneil; Mnich z Montaudonu; D. Arnaut; Folquest z Marsylii; R. de Vaqueiras; Peyrols; G. Faidit; R. de Miraval; U. de Saint-Cire; S. de Maalleo; A. de Pegulhan; P. Cardinal; Sordel; G. Figuieira; A. de Carcasses; Ballada nieznanej damy; G. Riquier; R. de Cornet. – Dopełnienie do noweli Carcasses’a. – Uwagi i objaśnienia.
Omówienie:
A. DRZEWICKA: Literatura starofrancuska na użytek polskich czytelników lat trzydziestych w wersji Edwarda Porębowicza. W: Wielkopolska - Polska - Europa. Studia dedykowane pamięci Alicji Karłowskiej-Kamzowej. Poznań 2006.
3. P. Calderon de la Barca: Dramata. W przekładzie E. Porębowicza. Warszawa: Księgarnia Nakładowa S. Lewentala 1887, 530 s. Biblioteka Najcelniejszych Utworów Literatury Europejskiej. Literatura Hiszpańska.
Tytuły oryginałów: La devoción de la Cruz; Casa con dos puertas mala es de guardar; El mèdico de su honra; El alcade de Zalamea; Amor después de la muerte.
Zawartość: Uwielbienie Krzyża; Dwoje bram – trudna straż; Lekarz swego honoru; Alkad z Zalamei; Miłość za grobem.
Przedruk przekładów dramatów: „Lekarz swego honoru” i „Alkad z Zalamei” w: P. Calderon de la Barca: Dramaty. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1975 s. 131-276.
Recenzje i omówienia:
1. J.A. ŚWIĘCICKI: Don Pedro Calderon: Dramaty w przekładzie E. Porębowicza. „Biblioteka Warszawska” 1888 t. 3; nawiązanie: [A. ŚWIĘTOCHOWSKI] Poseł Prawdy: Liberum veto. „Prawda” 1888 nr 42.
2. [L. KIELANOWSKI] L.K.: Edward Porębowicz tłumacz Calderona. „Comoedia” 1938 nr 3.
4. P. Calderon de la Barca: Dwoje bram – trudna straż. Przełożył E. Porębowicz. Przekład powstał 1887. Druk w: P. Calderon de la Barca: Dramata. W przekładzie E. Porębowicza. Warszawa 1887 s. 105-212 [zob. poz. 3]. Premiera: Reżyseria: Z. Kopalko. Wałbrzych, Teatr Dramatyczny 1967.
Tytuł oryginału: Casa con dos puertas mala es de guardar.
5. P. Calderon de la Barca: Tajna krzywda – skryta zemsta. Przełożył E. Porębowicz. „Przegląd Polski” 1888 z. 8 s. 189-233 i z. 9 s. 436-477.
Tytuł oryginału: A secreto agravio, secreta venganza.
6. G. Leopardi: Wybór pism wierszem i prozą. W przekładzie E. Porębowicza. Warszawa: Księgarnia Nakładowa S. Lewentala 1887, 205 s. Biblioteka Najcelniejszych Utworów Literatury Europejskiej. Literatura włoska.
Zawartość: E. Porębowicz: Wstęp. - Poezja. - Proza: I. Z dziełek moralnych; II. Myśli. - III. Z listów. Wstęp tłumacza s. 5-10.
Recenzje:
1. [A. NIEWIAROWSKI] AL. PÓŁKOZIC. „Kłosy” 1887 nr 1145.
2. E. GRABOWSKI. „Kraj” 1888 nr 19 dod. „Przegląd Literacki”.
7. L. Coloma: Kurrita. Powieść w dwóch tomach. Z oryginału hiszpańskiego przełożył E. Porębowicz. Pierwodruk t. 1: „Słowo” 1892 nr 156-195. Wydanie osobne całości: T. 1-2. Warszawa: „Słowo” 1893, 210 + 238 s.
Tytuł oryginału: Pequeñeces.
8. Dante Alighieri: Boska komedia. W przekładzie E. Porębowicza. [Cz. 1-3]. Warszawa: Gebethner i Wolff; Kraków: G. Gebethner i Spółka 1899, 1899, 1906, XXXV, 318 + 332 + 334 s. Wydania następne: wydanie 2 przerobione. W przekładzie E. Porębowicza. Warszawa: Gebethner i Wolff, Kraków G. Gebethner i Spółka 1904-1906; wydanie nowe, przerobione. W przekładzie E. Porębowicza. Warszawa: Gebethner i Wolff, Kraków: G. Gebethner i Spółka 1909; Warszawa: Biblioteka Polska 1921, 799 s., tamże: 1922. Wielka Biblioteka, nr 4-6, 1925; Wstęp i redakcja: M. Brahmer. Przypisy J. Gałuszka. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1959, tamże: wydanie 2 1965, wydanie 3 1975; w opracowaniu K. Morawskiego. Wrocław: Ossolineum 1977. Biblioteka Narodowa II, 187; wydanie 4. Wstęp i redakcja: M. Brahmer, przypisy J. Gałuszka. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1978, tamże: wydanie 5 1984; Wrocław: Ossolineum 1986. Biblioteka Narodowa, II, 187; wydanie 6 ze wstępem M. Brahmera. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1990; w wyborze J. Rodziewicz. Wrocław: Siedmioróg 1997. Lektury dla Każdego, tamże: 1999, 2001, 2003; [wydanie w wyborze] z posłowiem i przypisami M. Maślanki-Soro. Kraków: Zielona Sowa 2003. Arcydzieła Literatury Światowej, tamże: 2004, 2005, 2006, 2008, 2009; w wyborze w opracowaniu M. Wąs. Kraków: Greg 2008. Lektura z Opracowaniem; wydanie 2 rozszerzone i uzupełnione Opracowanie: M. Wąs, M. Zagnińska Kraków: Greg 2009, tamże: 2011, 2013, 2015, wydanie 3 poprawione tamże 2016; Kraków: Pasaże 2015. Meridiana Classic, wydanie 2 tamże 2017; Wrocław: Siedmioróg 2017. Kanon Literatury Światowej; wydanie 3 pod redakcją, z przypisami i streszczeniem pieśni: A. Pifko. Wstęp: M. Maślanko-Soro. Kraków: Pasaże 2018, dodruk tamże 2019; wydanie 3 poprawione w opracowaniu M. Wąs, M. Zagnińskiej. Kraków: Greg 2019. Lektura, tamże wydanie 4 zaktualizowane 2020.
[Cz. 1]. Piekło; [cz. 2]. Czyściec; [cz. 3]. Raj.
Wydanie osobne cz. 1: Boska komedia. [Cz. 1]. Piekło. Ilustrowana drzeworytami S. Mrożewskiego. Tekst oparto na tłumaczeniu E. Porębowicza. Wstęp napisał J. Tischner. Kraków: Secesja 1994, 145 s.
Edycja fragmentów na Ogólnopolskim Festiwalu Sztuki Słowa Verba Sacra. [Teatr czytany]: Czyta: T. Malak. Komentarz filologiczny: A. Kuciak. Komentarz teologiczny: T. Węcławski. Scenariusz: P. Basiński, T. Malak. Poznań: Biuro Organizacyjne Verba Sacra 2001, 42 s. Verba Sacra I Ogólnopolski Festiwal Sztuki Słowa Poznań 4-19 listopada 2001 r.
Wydania elektroniczne:
Audiobooki: wydanie cz. 1. Piekło. [Ostrów Wielkopolski]: MagnaT [2010], 1 płyta CD; wydanie całości: Czyta T. Czarnecki. Katowice: Aleksandria 2014, 1 płyta CD. Wydanie następne tamże 2021.
E-book: Warszawa: Avia Artis 2017, plik tekstowy w formacie PDF, EPUB.
Tytuł oryginału: La divina commedia.
Adaptacje:
- teatralne: pt. Boska komedia. Reżyseria: M. Kotlarczyk. Kraków, Teatr Rapsodyczny 1964; pt. Dante. Reżyseria: J. Szajna. Warszawa, Teatr Studio 1974; reżyseria: R. Sobociński. Poznań, Teatr Lalki i Aktora 1987; pt. Dante 1992. Reżyseria: J. Szajna. Warszawa, Teatr Studio im. St.I. Witkiewicza 1992; pt. Boska komedia. Reżyseria: J. Nvota. Supraśl, Towarzystwo Wierszalin 2012.
- radiowe: reżyseria: W. Maciejewski. Polskie Radio 1980; Adaptacja i reżyseria: R. Bobrowska. Polskie Radio 2002.
Recenzje i omówienia:
1. H. GALLE [H.G.]. „Ateneum” 1899 t. 132.
2. W. NAWROCKI. „Biblioteka Warszawska” 1899 t. 4.
3. K.M. GÓRSKI. „Biblioteka Warszawska 1901 t. 1.
4. [W. NAWROCKI] „Ateneum” 1901 t. 1.
5. W. ZAWISTOWSKI. „Przegląd Powszechny” 1910 t. 106.
6. M. BRAHMER: Dantejska „Vita nuova” w przekładzie Edwarda Porębowicza. „Przegląd Współczesny” 1936.
7. W. PREISNER: Dante i jego dzieła w Polsce. Toruń 1957, passim.
8. M. SURMA: Jak tłumaczy się dziś Dantego? I pieśń „Piekła” w przekładzie Edwarda Porębowicza (1900) i Stanisława Barańczaka. „Literatura na Świecie” 1995 nr 4, przedruk w: Przekład, jego tworzenie się i wpływ. Kraków 1996, ([seria:] Między oryginałem a przekładem, 2).
9. A. KLIMKIEWICZ: Wstępne tercyny „Boskiej komedii” a tłumaczenie Porębowicza i Barańczaka. „Przekładaniec” 2000 nr 7.
9. W. Shakespeare: Stracone zachody miłosne. [Komedia]. W przekładzie E. Porębowicza. W: W. Shakespeare: Dzieła. T. 6: Komedie. Lwów: Księgarnia Polska 1895 s. 3-85. Wydanie następne w: Dzieła dramatyczne w dwunastu tomach. T. 3. Warszawa: Gebethner i Wolff, Kraków: G. Gebethner i Spółka [1912] s. 14-86. Wyst.: Reżyseria: W. Krzemiński. Kraków, Stary Teatr im. Heleny Modrzejewskiej 1959.
Tytuł oryginału: Love’s labours lost.
Wystawienia następne zob. strona internetowa: https://encyklopediateatru.pl/osoby/58376/edward-porebowicz
Omówienie:
W. TARNAWSKI: O polskich przekładach dramatów Szekspira. Kraków 1914, passim.
10. W. Shakespeare: Wszystko dobre, co dobrze się kończy. [Komedia]. Tłumaczył E. Porębowicz. Druk w: W. Shakespeare: Dzieła. T. 8. Komedie. Lwów: Księgarnia Polska 1896 s. 162-250. Wydanie następne: pt. Wszystko dobre, co się dobrze kończy. W przekładzie E. Porębowicza. W: Wybór dzieł Szekspira. T. 8. Lwów: Księgarnia Polska B. Połonieckiego 1907 s. 163-250; W. Shakespeare: Dzieła dramatyczne w dwunastu tomach. T. 4. Warszawa [1912] s. 192-269.
Tytuł oryginału: All’s well that ends well.
11. Pieśni ludowe celtyckie, germańskie, romańskie. Spolszczył E. Porębowicz. Lwów: Księgarnia H. Altenberg, Warszawa: E. Wende i Spółka 1909, XXXVII, 192 s. Wydanie następne: Warszawa: Lubelska Spółdzielnia Wydawnicza 1959; Sandomierz: Armoryka 2021, XXXVII, 192 s., [11] tablic, nuty.
Recenzje i omówienia:
1. A. FISZER: Ludowy piosennik Porębowicza. „Lud” 1909 t. 15.
2. [E. PORĘBOWICZ] Dydym Kosturek: Rymy ucieszne. Lwów 1937.
3. J. IWASZKIEWICZ. „Życie Warszawy” 1960 nr 87.
4. J. LESZCZ: Pieśni ludowe. „Polonistyka” 1960 nr 3.
5. A. LISIECKA. „Nowa Kultura” 1960 nr 15.
6. J.N. MILLER. „Orka” 1960 nr 7.
7. J. PRZYBOŚ. „Przegląd Kulturalny” 1960 nr 41.
8. S. ŚWIRKO. „Literatura Ludowa” 1960 nr 1/2.
9. P. SAWICKI: Zagadka „fujarki ze srebra”. Pieśni hiszpańskie Edwarda Porębowicza – od spolszczenia do oryginału. W: Księga pamiątkowa dedykowana profesor Jadwidze Koniecznej-Twardzikowej. Kraków 2009.
12. Dante Alighieri: Życie nowe. [Pamiętniki i wiersze]. Florencja: nakładem E. Porębowicza 1934, [12], 78 s. Wydanie następne w opracowaniu J. Gałuszki. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1960.
Tytuł oryginału: Vita nuova.
Wydanie z 1934 bibliofilskie.
Recenzje i omówienia:
1. M. BRAHMER: Literatura włoska. „Rocznik Literacki 1935”, wyd. 1936.
2. M. BRAHMER. „Przegląd Współczesny” 1935, wyd. 1936.
3. P. GRZEGORCZYK. „Nowa Książka” 1935 z. IX.
4. M. BUCZKÓWNA. „Nowa Kultura” 1960 nr 38.
5. [W. MACIĄG] Mag. „Życie Literackie” 1960 nr 28.
13. T.S. Eliot: Szkice krytyczne. Wybór, tłumaczenie i wstęp: M. Niemojowska. Wiersze tłumaczyli J. Niemojowski i E. Porębowicz. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1972, 393 s. Biblioteka Krytyki Współczesnej.
14. L.V. de Camoés: Poezje wybrane. Wybór i opracowanie: J. Waczków. Przełożyli: [Z. Trzeszczkowska] Adam M-ski, E. Porębowicz, K. Rodowska, J. Waczków. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1984, 118 s. Biblioteka Poetów. Klub Poetycki ZSMP.
15. Dante Alighieri: Liryki najpiękniejsze. Przekład E. Porębowicz. Toruń: Algo 2000, 80 s. Kolekcja Liryki Światowej.
Wydania osobne przekładów tekstów poetyckich w opracowaniu muzycznym, m.in.:
1. Piosenka katalońska. W tłumaczeniu E. Porębowicza. Muzyka: J. Gall. [Partytura]. Kraków: S.A. Krzyżanowski [1908], 5 s.
2. Dziewczyna pośród ogrodu. Z włoskiego przełożył E. Porębowicz. [Partytura]. Muzyka: J. Gall. Kraków: A. Piwarski i Ska [ca 1910], 5 s. Dwanaście pieśni i piosenek. Na jeden głos z towarzyszeniem fortepianu, 7.
3. „Piękniejszej rzeczy nie widziałem na świecie” z toskańskich „Rispetti” w tłumaczeniu E. Porębowicza. [Partytura]. Muzyka: J. Gall. Kraków: A. Piwarski i Ska [ca 1910], 3 s. Dwanaście pieśni i piosenek. Na jeden głos z towarzyszeniem fortepianu, 6.
4. Kiedy byłam maleńka. Z francuskich poezyj ludowych w tłumaczeniu E. Porębowicza. [Partytura]. Muzyka: J. Gall. Kraków: S.A. Krzyżanowski [ca 1910], 3 s.
5. Tej nocy pod balkonem twego okienka. Seguidilla. Muzyka: Jan Gall. Z hiszpańskich poezji ludowych w tłumaczeniu E. Porębowicza. [Partytura]. Kraków: S. A. Krzyżanowski [ca 1910], 3 s.
6. La Marseillaise. Chant patriotique = Marsylianka. [Partytura]. Słowa polskie E. Porębowicza. Warszawa: Gebethner i Wolff, Kraków: G. Gebethner & Co [ca 1918], 3 s. Wydania następne tamże [1919-21].
7. [A.H. Wacławczyk] Wacław z Wrocławia: Piękna Hannele. Pieśń śląska wg tłumaczenia E. Porębowicza. Wrocław: Księgarnia Śląska 1968, [20] k.
PRZEKŁADY NIEOPUBLIKOWANE WRAZ Z LOKALIZACJĄ
Lancelot i Genewra. Fantazja dramatyczna w 3 aktach. Powstanie przekładu 1933. Maszynopis, 35 k.
Rękopis sygn. 5385 IV w Bibliotece Narodowej w Warszawie.
PRACE NAUKOWE DOTYCZĄCE LITERATUR, KTÓRYMI ZAJMOWAŁ SIĘ TŁUMACZ ORAZ KRYTYKA PRZEKŁADU
1. Stanisław Koźmian i jego przekłady Szekspira. „Kłosy” 1885 nr 1039 s. 353-354, nr 1040 s. 359.
2. O poezji ludowej prowansalskiej. „Biblioteka Warszawska” 1886 t. IV, s. 163-178. Przedruk zob. poz. 34.
3. Ruch literacki południowo-zachodniej Europy. „Przegląd Polski” 1888 s. 57-63. Odbitka [tu też przekłady fragmentów „Atlantydy” J. Verdaguera].
4. Die Fabel vom Löwenantheil in ihrer geschichtlichen Entwickelung [K.M. Górskiego]. „Przegląd Polski” 1888/1889 t. 4 s. 204-206.
5. Z teatru średniowiecznego. „Ateneum” 1888 t. I s. 326-336. Przedruk zob. poz. 34.
6. Dzieje literatury włoskiej XV i XVI wieku. W: Dzieje literatury powszechnej z ilustracjami. [Współautor:] Julian Adolf Święcicki. T. 3 cz. 1: Okres pierwszy: czasy humanizmu i reformacji. Warszawa: S. Lewental 1890 s. 3-178. Biblioteka Najcelniejszych Utworów Literatury Europejskiej. Literatura Polska.
Zawartość działu „Dzieje literatury włoskiej XV i XVI wieku”: I. Rozwój humanizmu w pierwszej połowie XV w. – II. Odrodzenie poezji włoskiej. – III. Odrodzenie. Stosunki polityczne Italii w pierwszej połowie XVI w. Dwory włoskie. Leon XV i dwór rzymski. Studia klasyczne. Literatura łacińska. – IV. Romans rycerski. Ariosto i Berni. Sielanka. – V. Poezja liryczna. – VI. Poezja satyryczna, humorystyczna i dydaktyczna. – VII. Dramat. – VIII. Powieść. – IX. Polityka. – X. Historia i inne rodzaje prozy. – XI. Stan polityczny i społeczny Italii w drugiej połowie XVI w. Skutki reakcji. Tasso i poezja epiczna. Poezja bukoliczna, liryczna, dramatyczna i dydaktyczna.
7. Jak się pisze wielkie dzieła małymi środkami. „Świat” 1891 nr 22 s. 538-539 [recenzja dot.: Podręcznik do nauki literatury powszechnej ułożony przez Teresę Prażmowską. Kraków, Warszawa 1892].
8. Poezja nad Amazonką. „Kurier Warszawski” 1891 nr 148.
9. Poezja pod Andami. „Kurier Warszawski” 1891 nr 346.
10. Podręcznik do nauki literatury powszechnej ułożony przez Teresę Prażmowską. „Ateneum” 1892 t. 1 s. 584-588 [recenzja dot.: Podręcznik do nauki literatury powszechnej ułożony przez Teresę Prażmowską. Kraków, Warszawa 1892].
11. Poezja gminna ludów romańskich. Z odczytów wygłoszonych na kursach A. Baranieckiego w Krakowie. „Świat” 1892 nr 4-7. Przedruk zob. poz. 34.
12. Dzieje literatury włoskiej wieku XVII. W: Dzieje literatury powszechnej z ilustracjami. T. 4 cz. 1. Dzieje literatury nowożytnej. Okres drugi: czasy reakcji i pseudo-klasycyzmu. Opracował E. Porębowicz, Julian Adolf Święcicki, Feliks Jezierski oraz Bronisław Grabowski. Warszawa: S. Lewental [1893] s. 3-86. Biblioteka Najcelniejszych Utworów Literatury Europejskiej. Literatura Polska.
Zawartość działu I: „Dzieje literatury włoskiej wieku XVII”: 1. Przeciwreakcyjny prąd filozoficzny. 2. Prądy literackie. Marini i jego szkoła. 3. Ton pindaryczny. Chiabrera. 4. Przekształcenie eposu rycerskiego. 5. Poezja dramatyczna. – Satyra. 6. Powieść. Prozaiczna literatura „nadobna”. 7. Poezja łacińska. Umiejętność. Akademie. Mecenasi. 8. Arkadia. Zwrot w umysłowości.
13. [Dwie polemiki między Bronisławem Chlebowskim a Edwardem Porębowiczem w związku z recenzją artykułu tego pierwszego o przekładzie Jerozolimy Tassa autorstwa Porębowicza] Polemika I: Przekład Jerozolimy Tassa przez Piotra Kochanowskiego w stosunku do współczesnego stanu poezji polskiej i jej dalszego rozwoju. „Kwartalnik Historyczny” 1893 s. 489-493. ‒ Polemika II: Odpowiedź Bronisławowi Chlebowskiemu. „Kwartalnik Historyczny” 1894 s. 191-192.
14. Dyskusja, w której nawet zgodność zapatrywań, jak w kwestii wartości Stella, liczona mi jest za obrazę. „Kwartalnik Historyczny” 1895 s. 410-412 [odpowiedź na list M. Kawczyńskiego].
15. Adama Mickiewicza Dziadów cz. III w stosunku do romantyzmu francuskiego. Przyczynek do wyjaśnienia „Improwizacji” i trzeciej części „Dziadów”. „Kwartalnik Historyczny” 1895 z. 1 s. 88-94 [recenzja; dot.: M. Kawczyński: Adama Mickiewicza „Dziadów” cz. III w stosunku do romantyzmu francuskiego].
16. Literatura angielska z końca XVIII i początków XIX-go wieku. W: Dzieje literatury powszechnej z ilustracjami. T. 5 cz. 1. Okres czwarty – poszukiwanie nowych ideałów. Doba pierwsza: przed r. 1830. Opracował Albert Zipper i E. Porębowicz. [Warszawa: S. Levental, po 1897] s. 161-272.
Zawartość działu „Literatura angielska z końca XVIII i początków XIX-go wieku”: Wstęp. – I. Posłannicy romantyzmu. – Biskup Perey i zbiory ballad ludowych. – Pieśń Ossyana. – Robert Burns. – Poezja refleksyjna. – W. Cowper. – II. Samuel Taylor Coleridge. Dawid Hume. Hugo Blair. – III. Szkoła naturalisów. – Wordsworth. – Southey. – Crabbe. Rogers. – Campbell. – IV. Romantyzm na tle narodowym. – Walter Scott i powieść historyczna. Tomasz Moore. – V. Literatura oderwana od gruntu narodowego. – Beztendencyjny artyzm Keatsa. – Republikanizm Landora. – VI. Romantyzm fantastycznie wybujały. Maniera Coleridge’a i Walter Scotta. Dramat i powieść.
17. Historia literatury francuskiej wieku XVIII; Literatura włoska XVIII wieku; Literatura hiszpańska XVIII-go wieku; Literatura portugalska XVIII-go wieku; Bibliografia literatur: włoskiej, hiszpańskiej i portugalskiej XVIII w. W: Dzieje literatury powszechnej z ilustracjami. T. 4 cz. 2. Dzieje literatury nowożytnej. Okres trzeci: czasy prądów rewolucyjnych. Opracowane przez Edwarda Porębowicza i Bronisława Grabowskiego. Warszawa: S. Lewental [1898] s. 3-338; 339-453; 454-529; 530-560; 561-566. Biblioteka Najcelniejszych Utworów Literatury Europejskiej. Literatura Polska.
Zawartość działu „Historia literatury francuskiej wieku XVIII”: I. Charakter XVIII w.. Podział przedmiotu. Stan polityczny i społeczny Francji w chwili śmierci Ludwika XIV. Czasy Regencji. J.B. Rousseau. L’abbé Chaulieu. Markiz de la Fare. Lagrange Chancel. Crebillon. Massilon. – II. Spór Starych i Młodych. ‒ La Motte. – Fontenelle. – Le Sage. – L’abbé Prevost. – III. Komedia nowego kierunku. – Marivaux. Destouches. La Chausée. – Piron. – Gresset. – IV. Próby teorii i reform politycznych. – Saint Pierre, d’Argenson, Montesquieu. – V. Voltaire. – Człowiek i dzieło. – VI. Historia: Prezydent Hénault; prez. De Brosse; l,abbé Guenée. – Romansopisarze i moraliści: Duclos, Vauvenargues, Crébillon fils. – Stan polityczny i ekonomiczny Francji w epoce 1784 r. – Duch towarzyski: Salony literackie, kluby kawiarnie.- VII. Diderot i Encyklopedia. – VIII. Materialiści i sensualiści. – La Mettrie, CondillacHeivetius. Naturalista Buffon. – Robinet, Holbach i jego towarzysze: baron Grimm, l’abbé Morellet, l’abbéRaynal. – IX. Zwrot do spirytualizmu przez uczucie. – Rousseau. – X. Przeciwnicy partii filozoficznej. Freron, Palisso, Pompignan, Moreau, Gilbert etc. Stan umysłów między 1762 a 1774 r. Nastrój sielankowy. Starożytność zmoralizowana. Marmontel. Saint-Lambert, Delille, Saint-Pierre, Thomas, Malfilâtre, Barthélemy, Volney. – XI. Tragedia: Saurin de Belloi, Lemierre, Ducis, La Harpe i krytyka literacka. – Komedia : Sedaine. Collé, Cailhava, Beaumarchais. – Opera komiczna: Panard, Vadé, Favart. – Romans : Pani Riccoboni, La Clos, Louvet, Baculard d’Arnaud, Florian, Pani Genlis. – XII. Filozofia. Ekonomia. Socjologia. Polityka. – Cabanis, Turgot, Raynal, Galiani, Necker. – Mably, Condorcet, Sieyés. – Dziennikarstwo przed rewolucją. – XIII. Literatura rewolucyjna. Obraz towarzystwa francuskiego. Wymowa parlamentarna: Mirabeau, l’abbé Maury, Verniaud, Danton, Saint-Just, Robespierre etc. Dziennikarstwo. C. Desmoulins, Marat, Hebert, Rivarol, Chamfort, Rulhiére. – Tragedia: J.M. Chenier, Saya. – Romans: Resif de la Bretonne. – Poeci Rewolucji : Andrzej Chenier. Zakończenie. Bibliografia literatury francuskiej XVIII wieku.
Zawartość działu „Literatura włoska XVIII wieku”: I. Wstęp. – Stan Włoch w pierwszej połowie XVIII wieku. – Kolejna hegemonia dzielnic. – Neapol; prawo i filozofia historii; Gravina, Giannone, Vico. – II. Akademie. Badania naukowe. Historia. Historia literatury. Archeologia. Poeci arkadyjscy: liryka, burleska, poezja dydaktyczna. – III. Tragedia i opera. – Maffei, Apostolo Zeno, Pietro Matastasio. – IV. Druga połowa XVIII w. – Algarotti i Bettinelli. – Ruch bolońsko-wenecki. Gasp. Gozzi, Baretti, Cesarotti. – Początki Trzeciego Odrodzenia. – Szkoła postępowa mediolańska: bracia Verri, Beccaria. – Szkoła neapolitańska. – V. Reeforma teatru. – Chiari, Goldoni, Carlo Gozzi. – VI. Bajkopisy. – Odrębność poezji sycylijskiej: Sielanka Meli’ego. – Wpływ rewolucji we Włoszech. – Satyra polityczna i obyczajowa: Casti i Parini. – Tragedia rewolucyjna i reakcja przeciw prądom francuskim: Alfieri.
Zawartość działu „Literatura hiszpańska XVIII-go wieku”: I. Zmiana dynastii. – Starcie się prądu rodzimego z francuskim. – Upadek poezji narodowej. – Próby oświaty: O. Feijoo; Reforma smaku. Założenie Akademii. Luzan i jego Poetyka. – II. Dwa obozy. – Akademia dobrego smaku: Montiano Nasarre; Markiza de Valdeflores, hr. De Torrepalma, Porcel, Villaroel. – Przeciwnicy klasycyzmu: Molina, Marujan i Zavalete. Historycy literatury: Sarmiento i Mayans. – Powieść ojca Isla. – III. Zniesienie Autosów. – Spory literackie. – Mikołaj Moratim. – Fonda de San Sebastain: Cadalso, Iriarte. – Przekłady i antologie. – Teatr: Huerta, Ramon de la Cruz. – Krytyka historyczna i filozoficzna: Forner. Walka we Włoszech o prawo zepsucia smaku. – IV. Pisemka literackie, - Filologia i estetyka. – Pierwsza epoka szkoły salmańtyńskiej; Gonzales, Iglesias, Vaca de Guzman. - Druga epoka: Jovellanos, Meléndez, Valdés. – Szkoła sewilska: Lista, Ariona, Reinoso, Blanco. – V. Epoka wojny o niepodległość. – Następcy Melendéza: Barbero, Cienfuegos, Gallego, Quintana. – Grupa literacka Leandra Moratina. – Arriaza. – Literatura emigracyjna. Zakończenie.
Zawartość działu „Literatura portugalska XVIII-go wieku”: I. Trzy okresy. – Stan poezji lirycznej. Opera i teatr dworski. Teatr ludowy. – José da Silva. – Nicolau Luiz i komedia „sznurowa”. – II. Arkadia. – Reforma neoklasyczna. – Margrabina de Alorna. – Filinto. – Dramaturgowie. – Nowa Arkadia. – Bocage. Ojciec Macedo.
18. Święty Franciszek z Asyżu. Warszawa: Bronisław Natanson 1899, 128 s. Życiorysy Znakomitych Ludzi.
19. Dante Alighieri. Życiorys. „Pamiętnik Literacki” 1902 z. 2 s. 351-356 [recenzja dot.: C. Jellenta: Dante Alighieri. Życiorys. Warszawa 1900].
20. Nowe życie. „Pamiętnik Literacki” 1902 z. 2 s. 351, 356-357 [recenzja dot.: Dante Alighieri: Nowe życie. Przeł. G. Ehrenberg. Warszawa 1902].
21. Amor i Psyche w poezji starofrancuskiej. „Pamiętnik Literacki” 1903 z. 1 s. 115-124 [recenzja dot.: M. Kawczyński: Amor i Psyche w poezji starofrancuskiej. Cz. 1: „Parténopeus de Blois”. Poemat z dwunastego wieku. Streszczenie, rozbiór i objaśnienie. Kraków 1902].
22. Apulejusza „Amor i Psyche”. „Pamiętnik Literacki” 1903 z. 1 s. 115-124 [rec.: Apulejusza „Amor i Psyche”. Przetłumaczył, rozebrał i objaśnił M. Kawczyński. Kraków 1901].
23. Odprawa prof. Kawczyńskiemu. Lwów: b.w. 1903, 28 s. Por. poz. 8. Polemika z pracą Maksymiliana Kawczyńskiego: Folklor a historia literatury. Kraków 1903; odpowiedź: M. Kawczyński: Jeszcze o folklorze i historii literatury celem objaśnienia deklaracji A. Brücknera i P. Chmielowskiego oraz pełnego rynsztunku E. Porębowicza Kraków: G. Gebethner 1903, 43 s.
24. Studia do dziejów literatury średniowiecznej. Lwów: Nakładem autora 1904, 86 s.
[Dedykacja:] Prof. Adolfowi Mussafii w darze jubileuszowym składa autor.
Zawartość: I. Teoria średniowieczna „miłości dwornej”: 1. Poglądy. 2. Teoria miłości dwornej u Prowensalów i Francuzów. 3. Teoria miłości dwornej u Włochów XIII w. A. Amore e gentilezza. B. Donna angelieata. C. Definicje; Amore e beltà. D. Teoria Cavaleantiego. 4. Źródła idei platońskich. Dokonanie teorii. ‒ II. Belletrysta XII-go w., Chretien de Troyes.
25. Dante. Lwów: H. Altenberg; Warszawa: E. Wende 1906, 170 s. Wydanie 2 przejrzane i powiększone. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Biblioteka Polska” 1922, 202 s.
Zawartość wydanie 2: Wstęp. – I. Tło dziejowe. Stan polityczny Włoch w epoce Dantego: Obyczaje. Oświata. Literatura. ‒ II. Życiorys: Legenda dantejska. Portrety. – III. Dzieła mniejsze, Nowe życie (Vita Nuova): Geneza i wykład Życia nowego; Biesiada; (Il Convivio); Kancjonarz (Il Canzoniere); Il dolce stil nuovo; O języku ludowym (De vulgari eloquentia); O Monarchii (De monarchia); Listy; Sielanki (Eklogi). – IV. Boska Komedia: Źródła pomysłu Boskiej Komedii; Budowa Boskiej Komedii; Budowa Piekła; Koloryt i porządek Piekła; Budowa Cześćca; Budowa Raju; Pochód idei w Boskiej Komedii; Alegoria Boskiej Komedii. – V. Filozof i teolog, - VI. Artysta: Teoria sztuki Dantego; Dante i styl epoki; Dante i starożytność; Przedstawienie natury; Metafora (Przenośnia); Symbol i Alegoria; Porównanie; Liryzm Dantego. – VII. Portret duchowy.
26. Berta z dużymi stopami i Rycerz z łabędziem. [Artykuł]. Lwów: Towarzystwo Ludoznawcze 1909, 23 s. Odbitka: „Lud” 1909, t. 15 s. 169-294.
[dot. Bertrada z Laonu].
27. Zapomniane harmonie. „Museion” 1913 nr z listopada s. 26-30. Przedruk zob. poz. 34.
28. Nowe piękno wieków średnich. W: Księga pamiątkowa ku czci prof. Bolesława Orzechowicza. T. 2. Lwów: Nakładem Towarzystwa dla Popierania Nauki Polskiej z funduszu B. Orzechowicza 1916 s. 211-240. Przedruk zob. poz. 34.
29. O artyzmie Moliera. „Przegląd Warszawski” 1922 t. II s. 5-18. Przedruk zob. poz. 34.
30. Rola teatru Moliera w cywilizacji francuskiej. Lwów: „Gazeta Lwowska” 1922, 11 s.
31. G. Carducci: Ody barbarzyńskie. Tłumaczyła J. Dicksteinówna. „Przegląd Warszawski” 1924 nr 31 s. 115-118 [recenzja przekładu].
32. Literatura łacińska wieków średnich; Literatura staroprowansalska; Literatura francuska do r. 1914. Okres I (wiek IX-XIV). W: Wielka literatura powszechna. Pod redakcją S. Lama. T. 2 cz. 1. Warszawa: Nakładem Trzaski, Everta, Michalskiego 1933 s. 3-80; 214-255; 273-434. Wydanie następne Warszawa 1959.
Tu autorstwa E. Porębowicza:
Dział „Literatura łacińska wieków średnich”: Wstęp: Siła twórcza wieków średnich. Nowe organizacje powstałe z ducha chrześcijańskiego. – Okres I. Budowa nowego gmachu. Przewrót umysłowy u schyłku starożytności. Podłoże nauki chrześcijańskiej: judaizm zgrecyzowany, stoicyzm, neoplatonizm. Pierwsi Ojcowie Kościoła. Apokryfy. Język i rytmika. „Mirabilia Romae”. Średniowiecze a starożytność. Ostatni pisarze klasyczni. Grecy. Apologeci: Minucjusz, Tertulian, Laktancjusz, Ambroży, Hieronim, Augustyn. Półwysep Iberyjski. Galia. Poeci Zachodu. Alegorie. Italia: Boecjusz i Grzegorz W. Historycy goccy. Irowie i Anglosasi. Historycy frankońscy. Encyklopedysta Izydor. Hagiografia. – Okres II. Odrodzenie karolińskie. – Kultura i literatura karolińska. Poeci pierwszego humanizmu. Epopeja. Historia. Szkoły. Frankowie zachodni. Vitae. Translationes. St. Gallen i powieść o Wałcierzu. Epos zwierzęce Hroswitha. – Okres III. Scholastyka. – Erygnena. Anzelm. Abelard. Mistycy z St. Viktor. Rozwój mistyki: Bernard i Bonawentura. Encyklopedyści. Walter Map. Goliardowie. Romans pseudohistoryczny. Bajka zwierzęca. Powieść budująca. Literatura doktrynalna. Prawo. Historiografia. Nauki przyrodnicze. Podróże. Szkoły i uniwersytety. Teatr. Exempla. Anegdota. Legenda. Cuda Matki Boskiej. Encyklopedyści. Szczyt i skłon scholastycyzmu: Albert W., Tomasz z Akwinu, Ramon Lull. Nowe metody. – Zakończenie – Styl epoki. Bibliografia.
Literatura staroprowansalska. Początki. Środowisko. Trubadur i żongler. Biografie. Język i forma. Rodzaje liryki. Vers. Cansó. Descort. Escondich. Enveg. Comjatz. List. Salutz. Sekstyna. Sirventes. Estribot. Mala i bona cansó. Pieśń krzyżowa. Planh. Tencona. Romansa. Pastorela. Alba. Balata. Poeci: Wilhelm IX. Bernard de Ventadorn. Cercamon. Marcabrun. Jaufre Rudel. Piotr de Alvernha. Wilhelm de Cabestanh. Arnaut de Marueil. Piotr Vidal. Bertrand de Born. Guiraul de Borneilh. Mnich z Montaudonu. Arnaut Daniel. Folquet z Marsylii. Raimbaut de Vaqueiras. Gaucelm Faidit. Hugo de Saint-Cire. Piotr Cardinal. Sordel. Giraut Riquier. Epika. Upadek poezji. Bibliografia.
Literatura francuska do r. 1914. Okres I (wiek IX-XIV). – Najstarsze zabytki. „Chansons de geste”. Kroniki rymowane. Romans bretoński. Romans pseudohistoryczny. Romans zwierzęcy. „Fableaux”. „Romans o róży”. Historiografia. Literatura pouczająca. Teatr. Liryka. Literatura a życie. – Odrodzenie. – Znamiona epoki. Humaniści. Reformacja. Nowa literatura: Rabelais. Cl. Marot. Nowoplatonicy. Szkoła liońska. „Plejada”. Teatr. Polemiści. Pamiętnikarze. Filozofia. Montaigne. – Barok. – Definicja i pochodzenie. Poeci barokowi. „Hotel Rambouillet”. Romans pasterski, bohaterski, pseudohistoryczny. Romans mieszczański. Parodia. Teatr. – Okres klasycyzmu. – Zmierzch baroku. Richelieu i Akademia. Descartes. Corneille. Molière i jego następcy. La Fontaine. Literatura arystokratyczna: p. de La Fayette, La Rochefoucauld, La Bruyère, p. De Sevignè. – Boileau. „Port Royal”: Pascal, Racine. – Bossuet, Fénelon. – XVIII wiek. – Okres prądów rewolucyjnych. Trzy generacje: 1715, 1748, 1789. Regencja. „Spór starych i młodych”. Fontenelle. Lesage. Prévost. Marivaux. Próby teorii i reform politycznych: Montesquieu. Voltaire. Diderot: Encyklopedia. Buffon. – Reakcja: Rousseau. Beaumarchais. Filozofia, ekonomia polityczna. Literatura rewolucyjna. André Chénier. – Wiek XIX. – Pseudoklasycyzm i jego przedstawiciele: Chénedolle, J. P. Béranger, A. Barbier. Teatr: C. Delavigne, Ponsard, L. B. Picard, S. Seribe i in. Wyznawcy ideałów Roussa. Nowa Demokracja. Pani de Staél, R. Chateaubriand, B. Constant i in. Wyznawcy ideałów idealizmu. H. Saint-Simon i in. Mistycy: P. S. Ballanche, F. R. de La Bennais. – P. Leroux. Wielka poezja : W. Hugo, A. Lamartine, A. De Vigny, A. Musset. Powieść: A. Dumas, G. Sand, H. Balzac, Stendhal, P. Méerimée, T. Gautier i in. Historiografia. Krytyka. Teoria sztuki dla sztuki. Parnas i jego bogowie. Literatura nowoprowansalska. Okres drugiego cesarstwa. Pozytywizm: Aug. Comte, E. Littré, H. Taine. – Romans: G. Flaubert, bracia Goncourtowie, O. Feuillet, B. D’Aurevilly, Gobineau, H. Murger. – Teatr. – E. Augier, G. Maupassant, A. Daudet; romans psychologiczny: P. Bourget; - A. France; P. Loti; M. Prevost; współcześni. Teatr po r. 1889. – Krytyka literacka: Brunetiére, Faguet, Lemaitre, G. Lanson i in. Filozofia: Bergson. – Symbolizm. Rémy de Gourmont. Przodownicy symbolizmu: Ch. Baudelaire, P. Verlaine, A. Rimbaud, St. Mallarmé, J. Richepin; - G. Kahn, J. Laforgue, J. Moreas ; Fr. Vielé- Griffin, F. Jammes, A. Samain; H. De Régnier, P. Fort, M. Maeterlinck, G. Rodenbach, E. Verhaeren, P. Claude. – Literatura a styl epoki. – Przegląd ogólny. – Prądy historyczne i społeczne. Bibliografia.
33. Kochany Panie Stanisławie! Winszuję gorąco... Prof. Porębowicz o Claudelu i Benevente. (List do St. Miłaszewskiego). „Podbipięta” 1937 nr 35 s. 4.
34. Studia literackie. Z przedmową Mieczysława Brahmera. Kraków: M. Kot 1951, 278 s. Literatura. Sztuka. Krytyka. Biblioteka Naukowa, 15.
Zawartość: M. Brahmer: Edward Porębowicz (1862-1937). – Poezja gminna ludów romańskich [poz. 11]; O poezji ludowej prowansalskiej [poz. 2]; Nowe piękno wieków średnich [poz. 28]; Z teatru średniowiecznego [poz. 5]; Zapomniane harmonie [poz. 27; dot. asonansu w poezji średniowiecznej]; Przemiany epiki rycerskiej [z poz. 6; dot. L. Pulci, L. Ariosto]; O artyzmie Moliera [poz. 29]; Po obu stronach Pirenejów (Literatura prowansalska. Literatura katalońska. Literatura hiszpańska) [skrócony tekst rozprawy „Ruch literacki południowo-zachodniej Europy”, poz. 3]. – Nadto: Sebastain Grabowiecki i jego wzory; Poezja polska nowego stulecia; O „Żywych kamieniach” Berenta.
LISTY W SPRAWACH PRZEKŁADOWYCH
1. Corresponsales polacos de Don Marcelino Menéndez Pelavo. Wincenty Lutosławski, Sofia Casanova de Lutosławski y Edward Porębowicz. „Acta Universitas Wratislaviensis. Romanica Wratislaviensia” 1996 nr 41.
2. Apendix. Dues cartes d’Edward Porębowicz a Jacint Verdaguer. „Acta Universitas Wratislaviensis. Estudios Hispanicos” 2003 nr 11.
OPRACOWANIA OGÓLNE (wybór)
SŁOWNIKI I BIBLIOGRAFIE
1. Rozprawy E. Porębowicza drukowane w latach 1886-1922. W: E. Porębowicz: Studia literackie. Kraków 1951.
2. J. PROKOP. Obraz literatury polskiej. Seria 5. Literatura okresu Młodej Polski. T. 4. Kraków 1977.
3. Bibliografia literatury polskiej „Nowy Korbut”. T. 15. Warszawa 1977.
4. A. BIERNACKI: Polski Słownik Biograficzny. T. 27. Wrocław-Kraków 1983.
5. A. ŚRÓDKA, P. SZCZAWIŃSKI: Biogramy uczonych polskich. Cz. 1 z. 3. Wrocław 1985.
6. J. JACKI: Edward Porębowicz. W: Słownik historyków polskich. Warszawa 1994.
7. J. STARNAWSKI: Sylwetki lwowskich historyków literatury. Łódź 1997.
8. J. STARNAWSKI: Słownik badaczy literatury polskiej. T. 2. Łódź 1998.
9. J. ZIELIŃSKI: Nasza Szwajcaria. Przewodnik śladami Polaków. Warszawa 1999, passim.
10. [I. TERESIŃSKA] I.T. Dawni pisarze polscy od początku piśmiennictwa do Młodej Polski. T. 3. Warszawa 2002.
OMÓWIENIA
1. J.A. ŚWIĘCICKI. „Biblioteka Warszawska” 1890 t. 3. [o błędach przekładów E. Porębowicza w książce tegoż: „Ruch literacki południowo-zachodniej Europy”. Kraków 1889].
2. W. TARNAWSKI: O polskich przekładach dramatów Szekspira. Kraków 1914.
3. W. BOROWY: Edward Porębowicz jako krytyk i jako badacz literatury polskiej. „Przegląd Współczesny” 1933 t. 44 z. 131, przedruk w tegoż: Dziś i wczoraj. Warszawa 1934.
4. M. BRAHMER: Edward Porębowicz jako krytyk i jako badacz literatury polskiej. „Przegląd Współczesny” 1933 nr 131 [tu m.in. o sztuce przekładowej E. Porębowicza].
5. K.W. ZAWODZIŃSKI: Porębowicz – poeta na tle epoki. „Przegląd Współczesny” 1933 nr 131 [tu także o przekładach E. Porębowicza].
6. W. BOROWY: Edward Porębowicz jako krytyk i jako badacz literatury polskiej. W tegoż: Dziś i wczoraj. Warszawa 1934.
7. M. BRAHMER: Edward Porębowicz. „Neofilolog” 1937 nr 4.
8. Z. CZERNY: Edward Porębowicz. Poeta i uczony. „Prace Polskiego Towarzystwa Neofilologicznego” 1937 z. 8. Przedruk: „Ruch Literacki” 1963 nr 3.
9. S. GLIXELLI: Edward Porębowicz. „Pamiętnik Literacki” 1937 t. 34 z. 1/4.
10. J. GOLDMAN: La philologie romane en Pologne. „Archiwum Neofilologiczne” 1937 t. 2.
11. M. BRAHMER: Wspomnienie pośmiertne. Edward Porębowicz (1862-1937). „Rocznik Towarzystwa Naukowego Warszawskiego” 1938-1945.
12. A. NIKLIBORCOWA: Ze wspomnień o Edwardzie Porębowiczu. „Zeszyty Wrocławskie” 1947 nr 4.
13. M. BRAHMER: Edward Porębowicz (1862-1937). [Wstęp w:] E. Porębowicz: Studia literackie. Kraków 1951.
14. W. PREISNER: Dante i jego dzieła w Polsce. Toruń 1957, passim.
15. J. RYTEL: Polska krytyka literacka 1800-1918. Materiały. T. 4. Warszawa 1959 [hasło biobibliograficzne E. Porębowicza].
16. S. HELSZTYŃSKI: Przekłady Szekspirowskie w Polsce wczoraj i dziś. W tegoż: Moje szekspiriana. Warszawa 1964, passim.
17. F. ZIEJKA: Studia polsko-prowansalskie. Warszawa 1968, passim.
18. [S. PIECZARA:] Edward Porębowicz patriote, poète et érudit de Léopol. Montpellier: [b.w.] 1970, 10 k., masz. powiel.
19. S. PIECZARA: Działalność naukowa i dydaktyczna Edwarda Porębowicza (1862-1937). „Sprawozdania Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk” 1975 nr 2 (90).
20. A. NIKLIBORCOWA: Wspomnienie o prof. Edwardzie Porębowiczu. „Pamiętnik Literacki” 1978 z. 1.
21. K. ŻABOKLICKI: La poesie di Giovanni Pascoli tradotte in polacco. W: Tradition et modernite. Warszawa 1989, passim.
22. J. SZAŁEK: Elemeñtos hispánicos en la obra de Edward Porębowicz. „Hispanica Posnaniensia” 1990 nr 1.
23. P. SAWICKI: Polacy a Hiszpanie. Ludzie, podróże, opinie = Los Polacos y los Españoles. Hombres, viajes, ideas. „Acta Uniwersitatis Wratislaviensis. Estudios Hispanicos” 1995 nr 1659, passim.
24. J. STARNAWSKI: Współpraca Stanisława Kota redaktora „Biblioteki Narodowej” (1919-1939) z uczonymi lwowskimi. „Rocznik Lwowski” 2001.
25. A. SAWICKA: Porębowicz i Verdaguer. Inici de la projeccio de les lletres catalanes a Polonia. „Acta Uniwersitatis Wratislaviensis. Estudios Hispanicos” 2003 nr 11.
26. E. KŁAPACZ: Edward Porębowicz – podróżnik i tłumacz. Próba rekonstrukcji. [Praca magisterska]. Kraków 2004, maszynopis.
27. A. LITWORNIA: „Dantego któż się odważy tłumaczyć?”. W: Studia o recepcji Dantego w Polsce. Warszawa 2005.
28. E. SAWICKA: Listy z Polski w korespondencji Jacinta Verdaguera: kataloński epizod naukowych peregrynacji Edwarda Porębowicza = Letters from Poland in the Jacinto Verdaguer's correspondence: Catalan scientific episode from the peregrinations of Edward Porębowicz - Cartas desde Polonia en la correspondencia de Jacint Verdaguer : el episodio catalán en los viajes de estudios realizados por Edward Porębowicz. „Prace Komisji Neofilologicznej PAU” 2007 t. 6.
29. U. ASZYK: Edward Porębowicz tłumaczy Calderona w Montpellier (szkic do portretu sławnego filologa u progu kariery). W: Portrety teatralne: piórkiem – węglem – pędzlem. Prace dedykowane profesor Annie Kuligowskiej-Korzeniewskiej. Łódź 2011.
30. A. CETERA-WŁODARCZYK, A. KOSIM: Edward Porębowicz (1862-1937). W: Polskie przekłady Shakespeare’a w XIX wieku. Część 1: Zasoby, strategie, recepcja. Warszawa 2019.