KASPROWICZ Jan

1860-1926

Pseudonimy i kryptonimy: Autor książeczki „Moskwa wobec Unii i Polski”; Franciszek Szyba; Goplanicz, J.; (j.k.); (j.k); J.K.; Ja. Ka.; Jan K.; (Jan Ka.); (Jan Kas.); (jan-ka.); (Jan-Ka.); jk; jk.; (jk); (jk.); (Jk.); (JK); (JK.); (jot-ka); (jot-ka.); (Jot-ka.); (k.); KASJAN; M. Lechita; Omikron; -Omikron-; Piotr Huta; W. Goplanicz (§).

Poeta, dramaturg, krytyk literacki, tłumacz.

Urodzony 12 grudnia 1860 we wsi Szymborze pod Inowrocławiem; syn Piotra, ubogiego chłopa, i Józefy Klofty. Początkowo uczył się w miejscowej szkole elementarnej, następnie (1870-80) w gimnazjum inowrocławskim, skąd odszedł przed maturą. W gimnazjum zaczął pisać (najwcześniejsza znana data utworu: maj 1877). Debiutował w 1878 sonetem Poranek w poznańskim „Lechu” (Lech) (nr 5). Uczęszczał do szkół w Poznaniu (1880-81), Opolu (1881), Raciborzu (1882-83) i ponownie w Poznaniu; tu w 1884 uzyskał maturę w Gimnazjum Marii Magdaleny w Poznaniu. W latach szkolnych był aktywnym członkiem tajnych młodzieżowych kół samokształceniowych, zorientowanych niepodległościowo (najdłużej – inowrocławskiego koła "Wincenty Pol") i prowadził agitację narodowościową w Wielkopolsce i na Śląsku. Studiował filozofię, historię i literaturę na uniwersytetach w Lipsku (1884) i Wrocławiu (1884-87). W czasie studiów działał społecznie i politycznie w polskich organizacjach studenckich: w Towarzystwie Naukowym Akademików Polaków w Lipsku (Towarzystwo Naukowe Akademików Polaków w Lipsku) i w Towarzystwie Literacko-Słowiańskim we Wrocławiu (Towarzystwo Literacko-Słowiańskie we Wrocławiu), a także w ugrupowaniach młodzieży socjalistycznej: w Lipsku należał do grona skupionego wokół Ludwika Krzywickiego (m.in. brał udział w wydaniu pierwszego polskiego przekładu Kapitału Karola Marksa), we Wrocławiu był członkiem nielegalnego zrzeszenia niemieckiego "Pacific". Wydrukował trzy wiersze w socjalistycznych czasopismach Walka Klas i Przedświt. W tym czasie nawiązał współpracę z czasopismami: Kraj (1885-92), Przegląd Tygodniowy (1885-97), Przegląd Społeczny (1886), Głos (1887-99), Życie (1888-90), Wolne Polskie Słowo (1888-89), Ateneum (1889-94), jako poeta oraz autor korespondencji ze Śląska i Poznańskiego. W 1886 ożenił się z Teodozją Szymańską; po kilku miesiącach opuścił żonę. W 1887 był krótko we Lwowie. Po powrocie do Wrocławia został aresztowany w związku ze swą działalnością socjalistyczną, był sądzony i po dwumiesięcznym areszcie śledczym skazany na półroczne więzienie. Wyszedł na wolność w maju 1888 i opuściwszy we wrześniu Wrocław, po krótkim pobycie w Szymborzu, przeniósł się (w grudniu 1888) na stałe do Lwowa. Tu pracował od stycznia 1889 do października 1900 jako dziennikarz i recenzent teatralny w radykalno-ludowym „Kurierze Lwowskim” (Kurier Lwowski). W dzienniku tym i w jego dodatku „Tydzień” publikował wiele utworów literackich. W 1893 poślubił Jadwigę Gąsowską. We Lwowie rozwijał działalność społeczną: był m.in. aktywnym członkiem Koła Literacko-Artystycznego (Koło Literacko-Artystyczne), członkiem zarządu (1894) Związku Naukowo-Literackiego (Związek Naukowo-Literacki), a następnie jednym ze wznowicieli Związku (1898), jego wiceprezesem (1898-1902, 1906-14) i prezesem (1903-05). W 1898-1914 współredagował serię wydawniczą Związku Wiedza i Życie. Należał też (przez pewien czas jako członek zarządu) do popularnooświatowego Towarzystwa im. Stanisława Staszica (Towarzystwo im. Stanisława Staszica). Podróżował wielokrotnie do Szwajcarii i Włoch (po raz pierwszy w 1895). Publikował w krakowskim „Życiu” (1897-99) i w „Chimerze” (Chimera) (1901-07). Po porzuceniu go przez żonę (1901) pozostał na wiele lat sam, wychowując córki – Janinę i Annę. Od marca 1902 do 1906 pracował w narodowo-demokratycznym dzienniku Słowo Polskie, m.in. jako stały recenzent teatralny oraz redaktor działu literacko-artystycznego, w 1902-03 przekształconego w dodatek „Słowa” pt. „Tygodnik Słowa Polskiego”. W 1904 doktoryzował się na Uniwersytecie Lwowskim (Uniwersytet Lwowski) na podstawie pracy Liryka Teofila Lenartowicza. Latem 1906 przeniósł się do Poronina, do Lwowa powrócił w początku 1909. Choć nie miał habilitacji, objął w 1909 utworzoną specjalnie dla niego katedrę literatury powszechnej porównawczej na Uniwersytecie Lwowskim początkowo jako profesor nadzwyczajny, od 1912 – profesor zwyczajny. Związany był z Poroninem i Podhalem, gdzie często przyjeżdżał. W 1909 został (na kilka lat) prezesem Towarzystwa Pisarzy Polskich w Zakopanem (Towarzystwo Pisarzy Polskich w Zakopanem). W 1911 ożenił się z Rosjanką, Marią Bunin. Pierwszy rok wojny światowej (1914-15) spędził w Poroninie, oddzielony od Lwowa linią frontu. Należał w tym czasie do tajnej ententofilskiej organizacji niepodległościowej w Zakopanem, zbliżonej do narodowej demokracji. W listopadzie 1915 powrócił do Lwowa i podjął wykłady na uniwersytecie. Działał aktywnie w ruchu nauczycielskim: był członkiem Towarzystwa Nauczycieli Szkół Średnich i Wyższych (Towarzystwo Nauczycieli Szkół Średnich i Wyższych) od maja 1918 do listopada 1919 jako jego prezes; zorganizował wówczas międzydzielnicowy Związek Polskich Towarzystw Nauczycielskich i przewodniczył mu do sierpnia 1919. W 1919 został wybrany na członka-korespondenta Wydziału Filologicznego Polskiej Akademii Umiejętności, ale wyboru tego prawdopodobnie nie przyjął. W 1920 został powołany na członka czynnego Towarzystwa Naukowego we Lwowie (Towarzystwo Naukowe we Lwowie). Należał do honorowego prezydium pierwszego Wszechdzielnicowego Zjazdu Literatów Polskich w Warszawie (12-13 maja 1920). W maju i czerwcu tegoż roku odbył wespół ze Stefanem Żeromskim i Władysławem Kozickim propagandową podróż po terenach plebiscytowych Warmii i Mazur, agitując na rzecz polskości tych ziem. W 1921 otrzymał doktorat honoris causa Uniwersytetu Warszawskiego. W tymże roku został odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski, w 1922 – Krzyżem Oficerskim francuskiej Legii Honorowej. W 1921-22 był rektorem Uniwersytetu Lwowskiego. Przewodniczył Radzie Nadzorczej Instytutu Wydawniczego „Biblioteka Polska” w Warszawie (Rada Nadzorcza Instytutu Wydawniczego „Biblioteka Polska” w Warszawie). Od lutego 1923 przebywał w Poroninie; jesienią tego roku osiadł we własnym domu na Harendzie (między Poroninem a Zakopanem). Otrzymał członkostwo honorowe PEN Clubów: polskiego (Polski PEN Club) (1925) i londyńskiego Londyński PEN Club) (1926), a także Syndykatu Dziennikarzy we Lwowie (Syndykat Dziennikarzy we Lwowie) (1926). W 1926 został nagrodzony przez Polską Akademię Umiejętności za całokształt działalności twórczej. Zmarł 1 sierpnia 1926 na Harendzie; pochowany na Cmentarzu Zasłużonych w Zakopanem. W 1933 jego trumnę przeniesiono do Mauzoleum na Harendzie. Poświęcone mu muzea biograficzne: w domu poety na Harendzie oraz specjalny dział w Muzeum im. J. Kasprowicza w Inowrocławiu z filią w Szymborzu. Od 1964 działa Stowarzyszenie Przyjaciół Twórczości Jana Kasprowicza, sprawujące opiekę nad Harendą.

[Biogram: Roman Loth. W: Dawni pisarze polscy. Od początków piśmiennictwa do Młodej Polski. T. 2. Warszawa 2001]

W 1884 zadebiutował jako tłumacz przekładem „Pieśni Dymitra Lizoguba” na łamach „Walki Klas” (Walka Klas) (Genewa). W tym samym czasie jego tłumaczenia ukazywały się w „Przedświcie” (Przedświt) . Publikował przekłady w czasopismach Kraj (1885), Życie (1888), Prawda (1891), Świat (1892), Ateneum (1893), Przegląd Poznański (1894), Tydzień (1894-1897), Przewodnik Naukowo-Literacki (1899), Eos (1900), Chimera (1901, 1904-1905), Słowo Polskie (1902, 1905-1907, 1910-1911, 1913-1914, 1920-1923), Tygodnik Słowa Polskiego (1903), Wędrowiec (1903), Nasz Kraj (1906), Krytyka (1906), Lamus (1908-1910), Sfinks (1909), Museion (1911-1912), Skarbnica Polska (1913-1914), Kurier Poznański (1916-1917) Zdrój (1917-1918), Rzeczpospolita (1920-1921, 1923-1924), Przegląd Warszawski (1921), Tygodnik Ilustrowany (1921-1922), Gazeta Warszawska (1923-1924), Wiadomości Literackie (1924).

Archiwum tłumacza znajduje się w Bibliotece Narodowej i w Muzeum Jana Kasprowicza w Zakopanem. Rękopisy przekładów znajdują się w Bibliotece Narodowej, w Bibliotece Śląskiej w Katowicach, w Bibliotece Teatru im. J. Słowackiego w Krakowie.

TWÓRCZOŚĆ PRZEKŁADOWA

1. P.B. Shelley: Rodzina Cencich. Tragedia w 5 aktach. Powstanie przekładu 1884–1886. Wydanie: Tłumaczył J. Kasprowicz. Warszawa: A. Wiślicki 1887, 103 s. Wydawnictwo Dzieł Tanich Wiślickiego Adama, 85–86. Wydanie następne: Lwów: Towarzystwo Wydawnicze 1907 [1908]. Przedruk zob. poz. 45 (t. 2), 69.

Tytuł oryginału: The Censi. A tragedy in five acts.

Recenzja:

[b.a.]: Nowe książki. „Czas” 1907 nr 247 s. 3 (wydanie wieczorne). [dot. poz. 1, 45, 69].

2. P.B. Shelley: Epipsychidion. [Poemat]. Powstanie przekładu 1885–1886. Pierwodruk: „Życie” 1888 nr 15–19. Wydanie osobne: Przełożył J. Kasprowicz. Warszawa: Biblioteka Polska [1924], 27 s. Wielka Biblioteka, nr 92. Wydania następne: tamże [1924]. Biblioteczka Uniwersytetów Ludowych, 302; Warszawa: [b.w. 1951]. Zob. poz. 31.

Tytuł oryginału: Epipsychidion.

3. J.W. Goethe: Ifigenia w Taurydzie. Dramat. Powstanie przekładu 1887. Wydanie: Przekład: J. Kasprowicz. Lwów; Złoczów: W. Zukerkandel [1894], 88 s. Biblioteka Powszechna, nr 121. Reprint: tamże [ca 1908], [ca 1925], [1927], [1928].

Tytuł oryginału: Iphigenie auf Tauris.

4. J.W. Goethe: Torkwato Tasso. Dramat. Powstanie przekładu 1887. Wydanie: Przekład J. Kasprowicza. Złoczów: W. Zukerkandel [1895?], 132 s. Biblioteka Powszechna, nr 163/164. Reprint: tamże [ca 1905] [ca 1910], [ca 1924], [1928]. Przedruk w: J.W. Goethe: Dzieła wybrane. T. 3. Utwory dramatyczne. Warszawa 1954. Wydanie 2 tamże 1965.

Tytuł oryginału: Torquato Tasso.

5. W. Shakespeare: Hamlet, królewicz duński. Tragedia w 5 aktach. Z oryginału przełożył J. Kasprowicz. Lwów: Gubrynowicz [1890], 183 s. Biblioteka Mrówki, t. 262–263. Wydanie zmienione: „Skarbnica Polska” [1914] nr 49. Przedruk wydania z [1914] zob. poz. 69 (t. 2).

Tytuł oryginału: The tragedy of Hamlet, prince of Denmark. 

Wydanie z [1890] zawiera przedmowę tłumacza.

Adaptacja pt. Wielki książę. [Przełożyli J. Kasprowicz, J. Sito]. Reżyseria: A. Dziedziul. Wrocław, Teatr Lalek „Chochlik” 1967.

6. G.G. Byron: Wędrówki Rycerza Harolda. Romanca. Przełożył z oryginału J. Kasprowicz. Powstanie przekładu 1893–1894. Wydanie w: G.G. Byron: Poemata. [Przełożyli J. Kasprowicz, J. Korsak, A. Mickiewicz; A.E. Odyniec]. Poprzedzone wstępem krytycznym przez P. Chmielowskiego. Warszawa: S. Lewental 1895, 598 s. Biblioteka Najcelniejszych Utworów Literatury Europejskiej. Literatura Angielska. Reprint w : G.G. Byron: Wędrówki Childe Harolda. Dramaty. Przekład J. Kasprowicz, J. Paszkowski. Słowem wstępnym i przypisami opatrzył J. Żuławski. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1955. Z pism Byrona. Przedruk w: G.G. Byron: Wybór dzieł. Wybór, przedmowa, redakcja i przypisy J. Żuławski. [Przełożyli F. Jezierski, J. Kasprowicz, E. Porębowicz]. T. 1. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1986. Biblioteka Poezji i Prozy. Przedruk zob. poz. 31.

Tytuł oryginału: Childe Harold’s pilgrimage.

7. W. Shakespeare: Arcydzieła dramatyczne w przekładach [J.] Paszkowskiego, [S.] Koźmiana i [J.] Kasprowicza. T. 1. Lwów: Księgarnia Polska 1894. Wydanie następne: wydanie 2 pt. Dzieła Williama Szekspira. W przekładzie J. Korzeniowskiego [et al.]. Pod redakcją H. Biegeleisena. T. 3-4, 6-7, 9. Tamże 1895, 1897; William Shakespeare: Dzieła dramatyczne w dwunastu tomach. [Przełożyli J. Kasprowicz, L. Ulrich]. Życiorys Shakespeare’a i przedmowy do poszczególnych utworów opracował R. Dyboski. Studium „Shakespeare w Polsce” napisał L. Bernacki. Wyboru przekładów dokonał S. Krzemiński. T. 2, 6-7. Warszawa: Gebethner i Wolff; Kraków: G. Gebethner i Spółka [1911, 1913].

Tytuły oryginałów dramatów w przekładzie J. Kasprowicza: Romeo and Juliet. Prologue; King Henry VI. Parts 1, 2 and 3; King Henry V; The comedy of errors; Much ado about nothing; Measure for measure.

Dramaty w przekładzie J. Kasprowicza:

W wydaniu 1894–1896: 

T. 1. Prolog do Romea i Julii [poz. 31, 59]; Król Henryk VI (cz. 1–3); Król Henryk V; Komedia omyłek; Wiele hałasu o nic; Miarka za miarkę.

W wydaniu 2 1895–1897: 

T. 3. Król Henryk V. 1895, s. 371–473.

T. 4. Król Henryk VI. Cz. 1–3. 1895, s. 3–279.

T. 6. Komedia omyłek. 1895, s. 157–215.

T. 7. Wiele hałasu o nic. 1895, s. 183–268. [poz. 31]

T. 9. Miarka za miarkę. 1897, 3–95 s. [poz. 12, 31]

W wydaniu z 1911-1913:

T. 2. Miarka za miarkę; Komedia omyłek; Wiele hałasu o nic. [1912],  241 s.

T. 6. Król Henryk V. [1912], s 109–199. 

T. 7. Król Henryk VI. Części 1–3. [1913], 285 s.

Wystawienia: Wiele hałasu o nic. Kraków, Teatr Miejski 1903; Komedia omyłek. Warszawa, Teatr Polski 1915.

Wystawienia następne lub adaptacje przekładu – zob. na stronie internetowej: https://www.encyklopediateatru.pl/.

Omówienia:

1. W. TARNAWSKI: O polskich przekładach dramatów Szekspira. Kraków: Akademia Umiejętności 1914. 

2. W. TARNAWSKI: Szekspir Kasprowicza. „Gazeta Warszawska” 1929 nr 372.

3. A. PODSTAWKA: Wokół Szekspira Kasprowicza. W: Szekspir(y) Żurowskiego. Słupsk: Wydawnictwo Naukowe Akademii Pomorskiej 2014.

4. A. CETERA-WŁODARCZYK, A. KOSIM: Jan Kasprowicz. W: Polskie przekłady Shakespeare’a w XIX wieku. Cz. 1. Zasoby, strategie, recepcja. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego 2019.

8. F. Schiller: Don Karlos, infant hiszpański. Poemat dramatyczny w 5 aktach. (W skróceniu). [Przełożył J. Kasprowicz]. Wystawienie: Lwów, Teatr hr. Skarbka 1895.

Tytuł oryginału: Don Carlos.

9. R. Bracco: Niewierna. Komedia w 3 aktach. [Przełożył J. Kasprowicz]. Wystawienie: Lwów, Teatr hr. Skarbka 1896.

Tytuł oryginału: L’Infedele.

10. G. Rovetta: Nieuczciwi. Dramat w 3 aktach. [Przełożył J. Kasprowicz]. Wystawienie: Lublin, Teatr w Lublinie 1896.

Tytuł oryginału: I disonesti. 

11. G. Hauptmann: Dzwon zatopiony. Baśń dramatyczna. Przekład J. Kasprowicz. Pierwodruk: „Wiadomości Artystyczne” 1897 [dodatek literacki]. Wydania osobne: Warszawa: W. Okręt 1899, 151 s.; [b.m.: b.w. 1905]; pt. Dzwon zatopiony. Baśń dramatyczna w pięciu odsłonach wierszem. Lwów: Księgarnia Polska B. Połonieckiego; New York: Polish Book Importing Co. 1914, 109 s. Teatr dla Wszystkich, nr 44. Wystawienie: Lwów, Teatr hr. Skarbka 1898.

Tytuł oryginału: Die versunkene Glocke. Ein deutsches Märchendrama.

Wydanie z roku 1897 w formie kilkustronicowych wkładek dodawanych do dwutygodnika „Wiadomości Artystyczne”.

12. W. Shakespeare: Miarka za miarkę. Komedia w 5 aktach. Z oryginału przełożył J. Kasprowicz. Lwów: Księgarnia Polska [1897], 130 s. Biblioteka Mrówki, nr 267–268. Zob. poz. 7. Przedruk zob. poz. 31.

Tytuł oryginału: Measure for measure.

13. R. Bracco: Pietro Caruso. Dramat w 1 akcie. Przełożył J. Kasprowicz. Wystawienie: Lwów, Teatr hr. Skarbka 1898. Wydanie: Lwów: H. Altenberg 1902, 49 s. Biblioteka Utworów Dramatycznych, t. 10. Wydanie następne tamże 1902. Biblioteka Dramatyczna, t. 6.

Tytuł oryginału: Don Pietro Caruso.

14. G. Hirschfeld: Agnieszka Jordan. Dramat w 5 aktach. Przełożył J. Kasprowicz. Wystawienie: Reżyseria: Lwów, Teatr hr. Skarbka 1898.

Tytuł oryginału: Agnes Jordan.

15. E.E.A. Rostand: Cyrano de Bergerac. Romantyczna komedia w 5 aktach. Przetłumaczył J. Kasprowicz. Wstęp: J. Bandrowski, L. Heller. Lwów: nakładem Dyrekcji Teatru hr. Skarbka 1898, 369 s. Reprint: tamże 1899; Warszawa: E. Wende i Spółka; Łódź: L. Fiszer; Poznań: M. Niemierkiewicz; Lwów: H. Altenberg, G. Seyfarth, E. Wende i Spółka 1899. Wydanie następne: Lwów: Księgarnia Polska B. Połonieckiego; New York: Polish Book Importing Co. 1913, 192 s. Teatr dla Wszystkich, nr 33. Wystawienie: Lwów, Teatr hr. Skarbka 1900.

Tytuł oryginału: Cyrano de Bergerac.

Wystawienia następne lub adaptacje przekładu – zob. na stronie internetowej https://www.encyklopediateatru.pl/.

16. H. Sudermann: Jan Chrzciciel (Johannes). Tragedia w 5 aktach z prologiem. Przełożył J. Kasprowicz. Wystawienie pt. Joannes. Lwów, Teatr hr. Skarbka 1899. Wydanie: Złoczów: W. Zukerkandel 1900, 112 s. Biblioteka Powszechna, nr 311–312, tamże [post 1923].

Tytuł oryginału: Johannes.

17. M. Bjørnson Bjørnstjerne: Ponad siły. Sztuka w 2 częściach, a 6 odsłonach. Powstanie przekładu 1901. Pierwodruk cz. 2, akt 1, scena 1: Z dramatu „Ponad siły”. Tłumaczył J. Kasprowicz. „Słowo Polskie” 1902 nr 140, 152, 162, 175. Wystawienie: [Przełożyli J. Kasprowicz, J. Żuławski]. Lwów, Teatr Miejski 1905.

Tytuł oryginału: Over Aevne.

18. Eurypides: Cyklop. [Dramat]. Przełożył J. Kasprowicz. Lwów: H. Altenberg 1902, 42 s. Biblioteka Utworów Dramatycznych t. 3. Wydanie następne tamże 1902. Wystawienie: Kraków, Koło Miłośników Dramatu Klasycznego 1905. Zob. poz. 54. Przedruk zob. poz. 70.

Tytuł oryginału: Kyklops.

Recenzje:

1. A.B.: Cyklop Eurypidesa. Przełożył Jan Kasprowicz. „Przegląd Powszechny” 1902 t. 75 z. 8 s. 262.

2. AUT.: Co czytać? Biblioteka utworów dramatycznych. „Ilustrowany Głos Narodu” 1902 (13 IX) s. 3-4 [dot. poz. 18, 20].

19. F. Grillparzer: Biada kłamcy. Komedia w 5 aktach. Przełożył J. Kasprowicz. Wystawienie: Lwów, Teatr Miejski 1901. Wydanie: Lwów: Księgarnia H. Altenberg 1902, 151 s. Biblioteka Utworów Dramatycznych, t. 4. Wydanie następne: tamże 1902. Biblioteka Dramatyczna, t. 6.

Tytuł oryginału: Weh dem, der lügt!

20. H. Heijermans: Nadzieja. (Op hope van zegen). Dramat rybacki w 4 obrazach. Przełożył J. Kasprowicz. Wystawienie: Lwów, Teatr Miejski 1901. Wydanie: Lwów: H. Altenberg 1902, 167 s. Biblioteka Utworów Dramatycznych, t. 2. Wydanie następne [skrócone] z podtytułem Dramat rybacki w 2 aktach. Inscenizacja R. Sykały. Wstępem zaopatrzyła B. Hajdukowicz. Warszawa: Książka i Wiedza 1949, 68 s. Biblioteczka Świetlicowa, nr 23.

Wystawienia następne lub adaptacje przekładu – zob. na stronie internetowej https://www.encyklopediateatru.pl/.

Recenzja: 

AUT.: Co czytać? Biblioteka utworów dramatycznych. „Ilustrowany Głos Narodu” 1902 (13 IX) s. 3-4 [dot. poz. 18, 20].

21. K. Woermann: Czego nas uczą dzieje sztuki? Przekład J. Kasprowicza. Z przedmową J. Bołoz-Antoniewicza. Lwów: H. Altenberg; Warszawa: E. Wende 1902, 201 s. Wiedza i Życie. Zagadnienia i prądy współczesne w dziedzinie wiedzy, sztuki i życia społecznego, t. 8–9. Wydanie następne tamże 1907.

Tytuł oryginału: Was uns die Kunstgeschichte lehrt. Einige Bemerkungen über alte, neue und neueste Malerei.

22. W.B. Yeats: Księżniczka Kasia. (The countess Cathleen). [Utwór dramatyczny w 3 aktach]. Przełożył J. Kasprowicz. Powstanie przekładu 1901–1903. Pierwodruk: „Chimera” 1904 z. 20/21 s. 217-286. Wystawienie: Reżyseria: M. Tatarkiewicz. Warszawa, Teatr Rozmaitości 1914. Zob. poz. 30. Przedruk zob. poz. 45.

23. R. Bracco: Maski. Dramat w 1 akcie. Przełożył J. Kasprowicz. Wystawienie: Lwów, Teatr Miejski 1902.

Tytuł oryginału: Maschere.

24. G. Hauptmann: Biedny Henryk. Baśń niemiecka. [Utwór dramatyczny]. Powstanie przekładu 1902. Wydanie: Przełożył J. Kasprowicz. Brody: F. West 1908, 99 s. 

Wydanie elektroniczne: 

E-book: m.in. Warszawa: Fundacja Nowoczesna Polska [2017], pliki tekstowe w formacie PDF, EPUB oraz MOBI.

Tytuł oryginału: Arme Heinrich. Eine deutsche Sache.

25. M. Maeterlinck: Siostra Beatryks. W 3 aktach. Powstanie przekładu 1902–1903. Wydanie: Z francuskiego przełożył J. Kasprowicz. Lwów: Towarzystwo Wydawnicze; Warszawa: E. Wende i Spółka 1907 [i.e. 1906], 52 s. Wystawienie: Warszawa, Teatr Mały 1916. Zob. poz. 45.

Tytuł oryginału: Soeur Béatrice.

Wystawienia następne lub adaptacje przekładu – zob. na stronie internetowej https://www.encyklopediateatru.pl/.

26. G. d’Annunzio: Franczeska z Rimini. Tragedia w 5 aktach. Powstanie przekładu 1902–1905. Pierwodruk fragmentów: Wybór i tłumaczenie: J. Kasprowicz. „Chimera” 1905 z. 25 s. 30–82, z. 26 s. 252–304. Wydanie osobne: Z włoskiego przełożył J. Kasprowicz. Lwów: Towarzystwo Wydawnicze; Warszawa: E. Wende 1906, 236 s. Przedruk zob. poz. 45.

Tytuł oryginału: Francesca da Rimini.

27. G. Hauptmann: Róża Bernd. Dramat w 5 aktach. Z upoważnienia autora przełożył J. Kasprowicz. Monachium: J. Marchlewski et Co. [1903], 119 s. Wystawienie: Kraków, Teatr Miejski 1904.

Tytuł oryginału: Rose Bernd. Schauspiel in fünf Akten.

28. F. Paulsen: Schopenhauer; Hamlet; Mefistofeles. Trzy rozprawy z historii naturalnej pesymizmu. Z drugiego wydania przełożył J. Kasprowicz. Lwów: H. Altenberg; Warszawa: E. Wende 1905, 239 s. Wiedza i Życie. Wydawnictwo Związku Naukowo-Literackiego we Lwowie, seria 3, t. 6.

Wydanie elektroniczne: 

E-book: m.in. Warszawa: Fundacja Nowoczesna Polska [2015], pliki tekstowe w formacie PDF, EPUB oraz MOBI.

Tytuł oryginału: Schopenhauer, Hamlet, Mephistopheles. Frei Ausatze zur Naturgeschiche des Pessimismus.

29. W. Shakespeare: Sonety. Powstanie przekładów 1905–1921. Wydanie: Z angielskiego przełożył J. Kasprowicz. Warszawa: Biblioteka Polska 1922, 81 s. Zob. poz. 31.

Wydania elektroniczne: 

E-book: m.in. Redakcja: A. Ołdak, H. Milewska. Warszawa: Fundacja Festina Lente 2013, plik w formacie PDF; Warszawa: Avia Artis 2018, plik tekstowy w formacie PDF.

Omówienia:

1. R. DYBOSKI. „Przegląd Warszawski” 1922 nr 10 s. 124-126.

2. J.S.P. [J.S. PETRY]. „Kurier Lwowski” 1922 nr 251.

3. A. TRETIAK. „Przegląd Warszawski 1925 nr 44 s. 227-228.

4. W. WEINTRAUB: Od Piotrowskiego do Hemara (O polskich przekładach sonetów Szekspira). „Wiadomości” (Londyn) 1969 nr 17.

30. R. Browning: Na balkonie. [Poemat]; W.B. Yeats: Księżniczka Kasia. [Poemat]. W przekładzie J. Kasprowicza. Lwów: Towarzystwo Wydawnicze; Warszawa: E. Wende i Spółka; Lwów: H. Altenberg 1907, 121 s. Próby Angielskiej Poezji Dramatycznej w Przekładzie J. Kasprowicza. Zob. poz. 22. Przedruk zob. poz. 45.

Tytuły oryginałów: In a balcony; The Countess Cathleen. 

Adaptacja radiowa: Na balkonie. Adaptacja: M. Wroncka. Reżyseria: R. Tomaszewska. Polskie Radio 1957.

31. Poeci angielscy. (Wybór poezji). Powstanie przekładów przed 1906. Wydanie: W przekładzie [i z notami biograficznymi] J. Kasprowicza. Lwów: Księgarnia H. Altenberga; Warszawa: E. Wende i Spółka 1907, 456 s.

Zawiera: G. Chaucer: Powieści kanterberyjskie [fragmenty]. – P. Sidney: Do księżyca. – E. Spenser: Sonet. – Ch. Marlowe: Zakochany pasterz do swojej pani. – W. Shakespeare: Śpiew pacholęcia [z „Miarki za miarkę] [poz. 7, 12]; Śpiew Baltazara [z „Wiele hałasu o nic”]; Hero leży w tej mogile [z „Wiele hałasu o nic”] [poz. 7]; Prolog [z „Romea i Julii”]; Chór [z „Romea i Julii”] [poz. 7, 59]; Sonet 60; Sonet 67 [właśc. 66], Sonet 154; Sonet 123; Sonet 15; Sonet 78 [właśc. 18]; Sonet 55; Sonet 130; Sonet 29; Sonet 22; Sonet 100; Sonet 71; Sonet 98; Sonet 99; Sonet 106; Sonet 109; Sonet 97; Sonet 96; Sonet 81; Sonet 80 [poz. 29]. – J. Addison: Oda. – T. Chatterton: Tragedia bristolska czyli śmierć pana Karola Bawdina. – W. Blake: Pieśń; Piosnka; Szalony śpiew; Piękna Eleonor; Tiriel. – R. Burns: Me serce jest w górach; U pięknych wybrzeży Ayru; Nadobna dziewka z Inverness; O gdybyś stała gdzieś śród pól!; Mój skarbie drogi, o!; No bo i cóż?’ Raz tylko daj się pocałować; Skarga rycerza; Dżon Anderson, ty mój!; Ma luba Maryja; Zlocistowłosa Hanna; Maryja z gór; Bruce’a odezwa do wojsk pod Bannockburn; Do Maryjki w niebie. – T. Moore: Irinie! Twój uśmiech i łza w twoim oku; O cudzie, gdy błękity; Hymn wieczorny płynie z dala; Jak drogą dla mnie chwila; Harfa, co ongi w zamku Tary; Żyje z dala od ziemi; O, pomnij, Irinie, na dawny twój czas; Ostatnia róża lata; Idź, śpiesz na pole chwały; Zraniona ma łanio; Złudą li świat jest. – W. Wordsworth: Jak obłok ponad pasmem gór; Jest nas siedmioro głów. – S.T. Coleridge: Pieśń o starym żeglarzu /w siedmiu częściach/. – G.G. Byron: Ζωή μου, σᾶς ἀγαπῶ; [Z „Wędrówek Childe Harolda”:] Pożegnanie, do Inczy, Taniec suliotów, Klasztor Zica, Drachenfels, Wodospad Terni, Rzym, W Koloseum, Ocean [poz. 6]. – P.B. Shelley: Anglia w roku 1819; Oda do wiatru zachodniego; Alastor czyli duch samotności [zob. poz. 72]; Adonais; Epipsychidion [poz. 2]. – J. Keats: Hyperion. – T. Hood: Wygnanie; Kocham ciebie, kocham; O pamiętam! o pamiętam!; Opuszczona; Most westchnień (Waterloo-Bridge w Londynie). – A. Tennyson: Godiwa; Ocnone; Zamek w Locksley. – F. Hemans: Tul mnie do snu, matko, tul; Rozkaz lata; Skarb morza. – L.E. Landon: Samotny grób; Pastuszek; Brzeg morski. – C. Norton: Byliśmy przyjaciółmi. – E. Barrett Browning: Płacz dzieci (Urywek). – R. Browning: Spotkanie w nocy; Serenada przed willą; Miłość śród ruin; – D.G. Rossetti: Sonet; Kiedy cię widzieć najlepiej?; Najwyższe zwycięstwo; Geniusz w piękności; Cisza południa; Uroczne światło księżyca; Rozkosz miłości; Przystań serca; Światło duszy; Ostatnie żary; Bez niej; Los miłości; Miłość, która się urodziła nieżywa; Sfera duszy; Ból pieśni; O świętym Łukaszu malarzu; Lilith, czuli piękność ciała; Sibylla Palmifera, czyli piękność duszy. – A.Ch. Swinburne: Anaktoria. – R. Bridges: Zimne jest moje łoże; Mroźna zimowa noc; Wieczór późnej wiosny; Śnieg w Londynie. – O. Wilde: W Wielkim Tygodniu w Genui; Ave Maria gratia plena; E tenebris; Vita nuova; La bella donna della mia mente. – E. Mackay: Mały grób. – W. Watson: O nie mów, nie!; Pierwszy skowronek wiosny. – R. Le Gallienne: Orbity; Dzień dwóch narcyzów. – W.B. Yeats: Wyspa na jeziorze w Innisfree; W ogrodzieśmy się spotkali; Troska miłości; Gdy posiwiejesz; Ephemera; Smutek pasterza; Szaleństwo króla Golla; Śmierć Cuhoolina.

Recenzja:

A. ŚWIDERSKA: Przekłady J. Kasprowicza. „Słowo Polskie” 1907 nr 229.

32. P.B. Shelley: Oedipus Tyrannus czyli Opuchłołydziec Król. Tragedia w 2 aktach z oryginału doryckiego przetłumaczona. Z angielskiego przełożył J. Kasprowicz. Lwów: Towarzystwo Wydawnicze 1907, 78 s. Wydanie następne: Lwów: Towarzystwo Wydawnicze; H. Altenberg; Warszawa: E. Wende i Spółka 1908, 51 s. Przedr. zob. poz. 45.

Tytuł oryginału: Oedipus tyrannus.

W wydaniu z 1908 na stronie tytułowej data 1907.

Recenzje:

1. A. DROGOSZEWSKI. „Sfinks” 1908 t. 1 z. 3.

2. W. MORACZEWSKI. „Słowo Polskie” 1908 nr 3.

33. A.Ch. Swinburne: Atalanta w Kalydonie. Tragedia. Z angielskiego przełożył J. Kasprowicz. Lwów: Towarzystwo Wydawnicze 1907, 116 s. Reprint: Sandomierz: Armoryka 2016. Biblioteka Tradycji Europejskiej, nr 82. Przedruk zob. poz. 45, 69.

Tytuł oryginału: Atalanta in Calydon.

34. Ajschylos: Dzieje Orestesa. [Trylogia dramatyczna]. Pierwodruk dramatu Święto pojednania (Eumenidy): „Słowo Polskie” 1907 nr 583-607, 1908 nr 3 oraz (zakończenie) „Ateneum Polskie” 1908 t. 1 z. 1. Pierwodruk dramatu Ofiary (Choefory): „Sfinks” 1908 z. 1–2. Wydanie łączne: Przekład J. Kasprowicza. Lwów: Towarzystwo Wydawnicze 1908, 194 s. Wydania następne pt. Oresteja. Cz. 1–3. Warszawa: Biblioteka Polska [1925]. Wielka Biblioteka, nr 104, 123, 126; Posłowie: B. Butrymowicz. T. 1–2. Kraków: W. Meisels 1931; Opracował W. Rzehak. Ilustrowała J. Adamus-Ludwikowska. Kraków: Greg 2003. Lektura. Wydanie z opracowaniem; tamże 2004; wydanie 2 [!] rozszerzone i uzupełnione tamże 2017. Lektury Grega. Przedruk zob. poz. 70, 71.

Wydanie osobne części 2 trylogii pt. Ofiary (Choefory). Białystok: Elan 2002. Dzieje Orestesa, cz. 1–2. Baza Lektur Szkolnych.

Wydanie elektroniczne: 

E-book: m.in. Warszawa: Fundacja Nowoczesna Polska [2018], pliki tekstowe w formacie PDF, EPUB oraz MOBI.

Tytuł oryginału: Oresteia.

Tytuły oryginałów dramatów: Agamémnōn; Choēphóroi; Eumenídes.

Zawartość: Agamemnon; Ofiary (Choefory); Święto pojednania (Eumenidy).

Wydanie z 1908 zawiera przedmowę tłumacza.

Wydanie z 1931 w dwóch tomach. T. 1 zawiera: Agamemnon. T. 2 zawiera: Ofiary (Choefory); Święto pojednania (Eumenidy).

W wydaniu z 2002 brak cz. 3 pt. Ofiary (Choefory).

Wystawienie: Reżyseria: L. Solski. Kraków, Teatr Miejski im. J. Słowackiego 1910. Wystawienia następne lub adaptacje przekładu – zob. na stronie internetowej https://www.encyklopediateatru.pl/.

Omówienia:

1. S. OBRZUD: „Dzieje Orestesa” w przekładzie Kasprowicza. „Słowo Polskie” 1908, nr 394, 396, 398. Polemika i odpowiedzi: F. KRCZEK: Cztery zastrzeżenia, tamże nr 406; S. OBRZUD: Odpowiedź p. dr Krczekowi, tamże nr 423; F. KRCZEK: Wyjaśnienie, tamże nr 437.

2. S. SCHNEIDER. „Eos” 1909 s. 197-200.

3. B. BIBIK: Didaskalia w „Orestei” Ajschylosa jako projekt inscenizacji tłumacza. Na przykładzie „Ofiarnic”. „Przekładaniec” 2015 nr 31 [dot. poz. 34, 46, 70, 71].

4. B. BIBIK: Didaskalia w „Orestei” Ajschylosa jako projekt inscenizacji tłumacza. Na przykładzie „Agamemnona”. „Symbolae Philologorum Posnaniensium Graecae et Latinae” 2016 vol. 26, fasc. 1 s. 53-75 [dot. poz. 34, 46, 70, 71].

5. B. BIBIK: Translatoris vestigia. Projekcje inscenizacyjne wybranych polskich tłumaczy Orestei Ajschylosa. Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Adama Kopernika 2016, 455 s. [dot. poz. 34, 46, 70, 71]

35. Ch. Marlowe: Tragiczne dzieje doktora Fausta. [Utwór dramatyczny]. Z angielskiego przełożył J. Kasprowicz. Lwów: Towarzystwo Wydawnicze, Warszawa: E. Wende; Lwów: H. Altenberg 1908, 113 s. Próby dramatycznej poezji angielskiej w przekładzie Jana Kasprowicza. Przedruk zob. poz. 45.

Tytuł oryginału: The tragical history of the life and death of Doctor Faustus.

Omówienie:

A. GRZYMAŁA-SIEDLECKI. „Gazeta Lwowska” 1908 nr 186-188.

36. P. Rosegger: Z górskich wsi. Opowieści dla dojrzalszej młodzieży. Spolszczył J. Kasprowicz. Kraków: Krakowskie Towarzystwo Oświaty Ludowej 1908, 149 s.

Wybór z kilku różnych tomów P. Roseggera, dokonany prawdopodobnie przez tłumacza.

Tytułów oryginałów nie udało się ustalić.

Zawiera: Jakem Panu Jezusowi podarował swój odświętny kabacik; Dusze miłosierne; O tym, jak sam Pan Jezus nie był przy mnie bezpieczny; Okrutna śmierć; Jakem jechał do Smokuli; Siedem lat u bramy piekielnej; Kiedym…; Pleban z gór; Jak się Kubie Łokietkowi spalił dom; Pan Jezus chodzi po lesie; Muzykanci; Siewca; Śmierć starego Płazy; Bogactwo.

37. Ajschylos: Prometeusz skowany. [Dramat]. Przełożył J. Kasprowicz. Pierwodruk: „Sfinks” 1909 t. 5 z. 1–2. Wystawienie: Kraków, Koło Miłośników Dramatu Klasycznego 1910. Wydanie osobne: Wstępem i objaśnieniami zaopatrzył S. Witkowski. Kraków: Krakowska Spółka Wydawnicza [1921], 155 s. Biblioteka Narodowa II, 7. Wydania następne: wydanie 2 tamże 1925; Warszawa: Biblioteka Polska 1924, 56 s. Wielka Biblioteka, nr 82, wydanie 2 tamże [1926]; Białystok: Elan 2002. Baza Lektur Szkolnych; Kraków: Universitas 2002. Klasyka mniej znana; Opracowała A. Klęczar. Kraków: Zielona Sowa 2003. Lektura z Opracowaniem, Opracowała M. Stęplewska tamże 2003. Arcydzieła Literatury Światowej; Opracowanie: W. Rzehak. Ilustracje: J. Adamus-Ludwikowska. Kraków: Greg 2004. Lektura. Wydanie z opracowaniem; Wstęp i przypisy: S. Witkowski. Wrocław: Siedmioróg 2004. Klasyka. Z opracowaniem dla uczniów i nauczycieli, 4; Kraków: Greg 2005. Lektura z opracowaniem; Wstęp i objaśnienia: S. Witkowski. Wrocław: Ossolineum, Warszawa: De Agostini Polska 2005. Arcydzieła Kultury Antycznej; Wstęp i przypisy: S. Witkowski. Wrocław: Siedmioróg 2021. Kanon Literatury Światowej, Kanon Lektur. Przedruk zob. poz. 44, 46, 70, 71.

Wydanie elektroniczne: 

E-book, m.in. Warszawa: Fundacja Nowoczesna Polska [2018], pliki tekstowe w formacie PDF, EPUB, MOBI.

Tytuł oryginału: Promētheús Desmṓtēs.

Wydanie z 2005 łącznie z dramatem Persowie w przekładzie K. Kaszewskiego.

Adaptacja radiowa: S. Srebrny. Polskie Radio 1937.

Omówienie:

M. SUCHOCKI: Stosunek Kasprowicza do Boga. „Księga Hioba” i „Prometeusz skowany” a „Ginącemu światu” i „Marchołt”. Poznań 1936, 28 s. [dot. poz. 37, 44, 46, 70, 71]

Zobacz tekst Prometeusza skowanego w tłumaczeniu Jana Kasprowicza na platformie RCIN: https://rcin.org.pl/dlibra/publication/88949/edition/68179

38. A. Mickiewicz: Jakub Jasiński czyli Dwie Polski. Tragedia w 5 aktach. Z francuskiego przełożył J. Kasprowicz. Powstanie przekładu 1909. Wydanie w: A. Mickiewicz: Dzieła. Wydanie T. Pini. T. 1. Lwów: H. Altenberg [1911] s. 398-404. Przedruk w dziełach A. Mickiewicza: Dzieła wszystkie. Wydanie T. Pini, M. Reiter. T. 3 (wyd. T. Pini). Lwów: H. Altenberg [1911 lub 1912]; Dzieła. T. 5. Mikołów [ok. 1919], tamże 1921-1922; Pisma poetyczne. Wydanie kompletne ilustrowane. Wyd. T. Pini. Kraków: Drukarnia Narodowa 1925, Warszawa: J. Przeworski 1928, 1930, Nowogródek: J. Przeworski 1931; Poezje. Wydanie przygotował S. Pigoń. T. 3. Lwów: Gubrynowicz i Syn 1929; Pisma. Wstępem poprzedził A. Tarnowski. T. 4. Łódź: A.F. Mittler [1929]; Dzieła. Pod redakcją M. Kridla. Z przedmową T. Boya-Żeleńskiego. T. 7–8. Warszawa: Biblioteka Arcydzieł Literatury 1929. Biblioteka Arcydzieł Literatury, wydanie 2 przejrzane i poprawione tamże 1929; Dzieła poetyckie. Wydał i objaśnił T. Pini. Nowogródek: Komitet Mickiewiczowski 1932, wydanie 2 tamże 1933, wydanie 3 tamże 1933, wydanie 4 tamże 1933, wydanie 5 tamże 1933, wydanie 6 tamże 1934, wydanie 8 Warszawa Komitet Mickiewiczowski 1938; Pisma poetyckie. Układ i opracowanie tekstu: L. Piwiński. Przedmowa M. Kridl. T. 2. Warszawa: J. Przeworski 1937 [1936].

Tytuł oryginału: Jacques Jasiński ou les deux Polognes.

39. A. Mickiewicz: Konfederaci barscy. Dramat w 5 aktach. [Przekład: J. Kasprowicz]. Powstanie przekładu 1909. Wydanie w: A. Mickiewicz: Dzieła. Wydanie T. Pini. T. 1. Lwów: H. Altenberg [1911] s. 377-397. Przedruk w dziełach A. Mickiewicza: Dzieła wszystkie. Wydanie T. Pini, M. Reiter. T. 3 (wyd. T. Pini). Lwów: H. Altenberg [1911 lub 1912]; Dzieła. T. 5. Mikołów [ok. 1919], tamże 1921-1922; Pisma poetyczne. Wydanie kompletne ilustrowane. Wyd. T. Pini. Kraków: Drukarnia Narodowa 1925, Warszawa: J. Przeworski 1928, 1930, Nowogródek: J. Przeworski 1931; Poezje. Wydanie przygotował S. Pigoń. T. 3. Lwów: Gubrynowicz i Syn 1929; Pisma. Wstępem poprzedził A. Tarnowski. T. 4. Łódź: A.F. Mittler [1929]; Dzieła. Pod redakcją M. Kridla. Z przedmową T. Boya-Żeleńskiego. T. 7–8. Warszawa: Biblioteka Arcydzieł Literatury 1929. Biblioteka Arcydzieł Literatury, wydanie 2 przejrzane i poprawione tamże 1929; Dzieła poetyckie. Wydał i objaśnił T. Pini. Nowogródek: Komitet Mickiewiczowski 1932, wydanie 2 tamże 1933, wydanie 3 tamże 1933, wydanie 4 tamże 1933, wydanie 5 tamże 1933, wydanie 6 tamże 1934, wydanie 8 Warszawa Komitet Mickiewiczowski 1938; Pisma poetyckie. Układ i opracowanie tekstu: L. Piwiński. Przedmowa M. Kridl. T. 2. Warszawa: J. Przeworski 1937 [1936].

Przekład z oryginału francuskiego.

Tytuł oryginału: Les confédérés de Bar.

40. L. de Clapiers de Vauvenargues: Uwagi i myśli. [Aforyzmy]. Przekład J. Kasprowicza, uzupełniony studium E. Key. Lwów: B. Połoniecki 1909, 118 s. Symposion, 4. Wydanie następne skrócone: Ilustrował L. Gałązka. Warszawa: Visage 1998, 16 s. Biblioteka Myśli Studia Projektowego Visage.

Tytuł oryginału: Réflexions et maximes.

41. R. Browning: Pippa przechodzi. [Poemat dramatyczny]. Z angielskiego przełożył J. Kasprowicz. Lwów: Towarzystwo Wydawnicze 1910, 91 s. Próby angielskiej poezji dramatycznej w przekładzie Jana Kasprowicza. Przedruk zob. poz. 45, 69.

Tytuł oryginału: Pippa passes.

42. R.W. Emerson, C. Spitteler, H. von Hofmannsthal, R. Dehmel: O poecie. Cztery głosy. [Szkice]. Zebrał i przełożył J. Kasprowicz. Lwów: Księgarnia Polska B. Połonieckiego; Warszawa: E. Wende 1910, 134 s. Symposion, 10.

Tytuły oryginałów: The Poet; Die Persönlichkeit des Dichters; Der Dichter und diese Zeit; Natur, Symbol und Kunst. Ein Beitrag zur reinlichen Scheidung der Begriffe.

Zawartość: R.W. Emerson: Poeta; C. Spitteler: Osobistość Poety. Odczyt; H. von Hofmannsthal: Poeta i nasze czasy. Odczyt; R. Dehmel: Natura, symbol i sztuka. Przyczynek do ścisłego rozgraniczenia pojęć.

43. H. Ibsen: Peer Gynt. Poemat dramatyczny w 5 aktach. Spolszczył J. Kasprowicz. Wystawienie: Lwów, Teatr Miejski 1910. Wydanie: Warszawa: Biblioteka Polska [1923], 200 s. Wielka Biblioteka, nr 22. 

Wydanie fragmentów z muzyką: E. Grieg: Pieśni Solwejgi. [Wyciąg fortepianowy]. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne 1956, 7 s. Pieśni, które lubimy.

Tytuł oryginału: Peer Gynt.

Wystawienia następne lub adaptacje przekładu – zob. na stronie internetowej https://www.encyklopediateatru.pl/.

44. Ajschylos: Cztery dramaty. Przełożył J. Kasprowicz. Lwów: Towarzystwo Wydawnicze; Warszawa: E. Wende 1911, 216 s. Przedruk zob. poz. 46, 70.

Tytuły oryginałów: Promētheús Desmṓtēs; Persai; Hepta epi Thēbas; Hiketides. 

Zawartość: Prometeusz skowany [poz. 37]; Persowie; Siedmiu przeciw Tebom; Błagalnice (Hiketydy).

45. Arcydzieła europejskiej poezji dramatycznej w przekładzie J. Kasprowicza. T. 1–2. Lwów: Towarzystwo Wydawnicze; Warszawa: E. Wende i Spółka 1912 [i.e. 1911], 458 + 475 s.

Tytuły oryginałów: The Cenci. A tragedy in five acts; Pippa passes; In a balcony; The Countess Cathleen; Atalanta in Calydon.

T. 1 zawiera: M. Maeterlinck: Siostra Beatryks [poz. 25]; G. D’Annunzio: Franczeska z Rimini [poz. 26]; Ch. Marlowe: Tragiczne dzieje Doktora Faustusa [poz. 35]; P.B. Shelley: Oedipus Tyrannus [poz. 32].

T. 2 zawiera: P.B. Shelley: Rodzina Cencich [poz. 1]; R. Browning: Pippa przechodzi [poz. 41]; Na balkonie [poz. 30]; W.B. Yeats: Księżniczka Kasia [poz. 22]; A.Ch. Swinburne: Atalanta w Kalydonie [poz. 33].

46. Ajschylos: Dzieła. Przełożył J. Kasprowicz. Lwów: Towarzystwo Wydawnicze; Warszawa: E. Wende 1912, 400 s. Przedruk zob. poz. 70, 74.

Tytuły oryginałów: Promētheús Desmṓtēs; Persai; Hepta epi Thēbas; Hiketides; Oresteia.

Zawartość: Prometeusz skowany [poz. 37]; Persowie [poz. 44]; Siedmiu przeciw Tebom [poz. 44]; Błagalnice [poz. 44]; Dzieje Orestesa [poz. 34].

47. A. Bertrand: Z „Nocnych przechadzek Boruty”. (Gaspard de la nuit). Pierwodruk: „Museion” 1912 nr 1, s. 3-11. Wydanie osobne w: J. Kasprowicz: O bohaterskim koniu i walącym się domie. Wstęp [i opracowanie] J.J. Lipski. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1960, s. 139-156. Biblioteka Poetów; wydanie 2 tamże 1976. Wydanie osobne pt. Fantazje nocnego Kacpra. Ilustrował A. Sędziwy. Warszawa: Visage 1995, 32 s. Biblioteka Poetycka Studia Projektowego „Visage”.

Tytuł oryginału: Gaspard de la nuit. Fantasies à la manière de Rembrandt et de Calot.

Zawiera: I. Szkoła flamandzka: Harlem; Mularz; Pięć palców u ręki; Alchemik. – II. Z starego Paryża; Nabożeństwo wieczorne; Na pasterce; Z cyklu „Kroniki”: U drzwi sekretnych Luwru; Z cyklu „Hiszpania i Włochy”: Cela; Henriquez; Z „Poezji ulotnych”: Chèvremorte, Do p. Sainte-Beuve’a.

48. Eurypides: Medea. [Tragedia]. [Przełożył J. Kasprowicz]. Powstanie przekładu 1912. Pierwodruk: „Sfinks” 1914 nr [1] s. 17-40, nr [2] s. 59-88. Wystawienie: Reżyseria: S. Wysocka. Kraków, Teatr im. J. Słowackiego 1924. Wystawienia następne lub adaptacje przekładu – zob. na stronie internetowej https://www.encyklopediateatru.pl/. Wydanie osobne: Opracowała M. Stęplewska. Kraków: Zielona Sowa 2003, 62 s. Arcydzieła Literatury Światowej. Zob. poz. 54, 70.

Wydanie elektroniczne: 

E-book: m.in. Warszawa: Fundacja Nowoczesna Polska [2014], pliki tekstowe w formacie PDF, EPUB, MOBI.

Tytuł oryginału: Mēdeia.

49. H. Ibsen: Brand. Poemat dramatyczny w 5 aktach. Przekład J. Kasprowicza. Wystawienie: Lwów, Teatr Miejski 1912. Wydanie: Warszawa: Biblioteka Polska [1922], 232 s. Wielka Biblioteka. Wydanie następne: tamże [1923]. Biblioteczka Uniwersytetów Ludowych, 278.

Tytuł oryginału: Brand. Ein dramatisches Gedicht.

50. M. Hussowski: Pieśń o żubrze, jego postaci, dzikości i o polowaniu na niego. Powstanie przekładu 1913. Wydanie pt. Mikołaja Hussowskiego pieśń o żubrze, jego postaci, dzikości i o polowaniu na niego. W przekładzie J. Kasprowicza. Przekład listu do Królowej Bony M. Wiśniowolski. Przedmowy: A. Sujecki, Cz. Okołów. Przygotowanie do druku E. Jabłońska. Białowieża: Białowieski Park Narodowy – Dział wydawnictw 1994, 101 s. Reprint: Pieśń o żubrze, jego postaci, dzikości i o polowaniu na niego = Carmen. Carmen de statura feritate ac venatione bisontis = Pes’nâ pra ablìčča, dzìkas’c’ zubra ì palâvan’ne na âgo = Giesmė apie stumbro išvaizdą žiaurumą ir medžioklę = Pesn’ o zubre = A poem on bison (fragments). Przekład N. Arseniewa et al. Supraśl: Uroczysko 2007, 336 s.

W wydaniu z 1994 tekst polski i łaciński.

W wydaniu z 2007 przekłady na polski, białoruski, angielski, litewski i rosyjski.

Fragmenty: „Kurier Warszawski” 1913 nr 313 s. 2-3, nr 314 s. 2, nr 315 s. 2-4, nr 316 s. 3-5; „Słowo Polskie” 1913 nr 530 s. 1-2, nr 532 s. 1-2, nr 534 s. 1-2, nr 536 s. 1-3; „Dzieła 1930” XX s. 83-108. Nadto: Polowanie. […]. (Wiersze 515-657). „Łowiec Polski” 1933 nr 25 s. 296-297; Dedykacja „Pieśni o żubrze”. „Myśl Narodowa” 1933 nr 10 s. 119-120; „Przegląd Klasyczny” 1935 nr 3 s. 163-168; Najstarsza poezja polsko-łacińska. (Do połowy XVI wieku). Opracował M. Plezia. Wrocław: Ossolineum 1952 s. 66-77. Biblioteka Narodowa, I, 141; Antologia poezji polsko-łacińskiej 1470-1543. Opracował A. Jelicz. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1956 s. 139-146 i przedruk w wydaniu 2 Szczecin: Glob 1985; „Katolik” 1956 nr 8; Poeci polscy od średniowiecza do baroku. Opracowała K. Żukowska. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1977 s. 76-80.

Omówienia:

1. J. BIRKENMAJER: Pieśń o żubrze. „Kurier Poznański” 1927 nr 56.

2. J. STARNAWSKI: Jak poznawaliśmy kasprowiczowy przekład Hussowskiego poematu o żubrze? „Rocznik Przemyski” 2011 t. 47, z. 2 s. 3–10.

51. H. Macfall: Historia malarstwa. Dzieło zbiorowe z 300 barwnymi tablicami. Pod redakcją T. Piniego. Z oryginału angielskiego przełożył J. Kasprowicz [et al.]. T. 1–10. Lwów: Administracja „Światła”; Warszawa: S. Sadowski 1912–17.

Tytuł oryginału: A history of painting.

Tu w przekładzie J. Kasprowicza: 

T. 1. Odrodzenie we Włoszech środkowych. [1912], 265 s. 

T. 3. Malarstwo hiszpańskie. [1913], 269 s. 

T. 5. Malarstwo holenderskie. [1913], 263 s. 

T. 6. Malarstwo francuskie. [1913], 335 s. 

T. 8–9. Malarstwo XIX w. Cz. 1–2. [1913], 222 + 224 s. 

52. M. Maeterlinck: Błękitny ptak. Baśń w 6 aktach a 12 obrazach. Z francuskiego przełożył J. Kasprowicz. Lwów: Skarbnica Polska [1913], 22 s. Skarbnica Polska. Ilustrowany Tygodnik Arcydzieł, nr 2. Wystawienie: Łódź, Teatr Miejski 1926.

Tytuł oryginału: L’oiseau bleu.

Wystawienia następne lub adaptacje przekładu – zob. na stronie internetowej https://www.encyklopediateatru.pl/.

53. R. Tagore: Gitanjali. [Proza poetycka]. Powstanie przekładu 1914. Wydanie: Z angielskiego przekładu autora spolszczył J. Kasprowicz. Poznań: Ostoja 1918, 254 s. Wydanie następne: wydanie pierwsze powojenne pt. Gitanjali. Pieśni ofiarne. Poznań: Rebis 1996. Spotkania z Mistrzem. 

Wydania bibliofilskie fragmentów pt. Ogrodnik. Poznań: Wydawnictwo Bibliofilijne 1923, 104 s.; Rysunki L. Gałązka. Warszawa: Visage 1993, 32 s. Biblioteka Poetycka Studia Projektowego „Visage”.

Tytuł oryginału: Gitanjali.

Zawiera cykle: Księżyc przybierający; Ogrodnik; Gitanjali (Pieśni ofiarne).

Omówienie:

M. SOSNOWSKI: Bogom śpiewać i ludziom. Jan Kasprowicz – Rabindranath Tagore. Bliskie i dalekie związki. Toruń 2002, 238 s.

54. Eurypides: Tragedie. W przekładzie J. Kasprowicza. Wstęp T. Sinko. T. 1–3. Kraków: Akademia Umiejętności 1918, 429 + 440 + 570 s. Biblioteka Przekładów z Literatury Starożytnej, nr 5. Przedruk zob. poz. 66, 70, 74.

Wydania elektroniczne poszczególnych dramatów: 

E-book: Bachantki. Warszawa: Fundacja Nowoczesna Polska [2012], pliki tekstowe w formacie PDF, EPUB oraz MOBI; Hippolytos uwieńczony. Warszawa: Fundacja Nowoczesna Polska [2016], pliki tekstowe w formacie PDF, EPUB oraz MOBI.

Tytuły oryginałów: Alkēstis; Mēdeia; Hippolytos; Hekabē; Īphigéneia en Aulídi; Iphigeneia en Taurois; Hērakleidai; Andromache; Hiketides; Iōn; Trōiades; Phoinissai; Ēlektra; Helenē; Kyklops; Hēraklēs Mainomenos; Orestēs; Bakchai; Rhēsos.

T. 1: Alkestis; Medea [poz. 48]; Fedra (Hippolitos); Hekabe; Ifigenia w Aulidzie; Ifigenia w Taurii. 

T. 2: Heraklidzi; Andromache; Błagalnice; Ion; Trojanki; Fenicjanki. 

T. 3: Elektra; Helena; Cyklop [poz. 18]; Herakles szalejący; Orestes; Bachantki; Rhezos [dodatek]. 

Wystawienia poszczególnych utworów: Bachantki: Reżyseria: W. Radulski. Lwów, Teatr Wielki 1933; Ifigenia w Aulidzie: Kraków 1932. 

Wystawienia następne lub adaptacje przekładu zob. na stronie internetowej: https://www.encyklopediateatru.pl/.

55. W. Shakespeare: Juliusz Cezar. Dramat. Spolszczył J. Kasprowicz. Powstanie przekładu 1918. Wydanie: Warszawa: Biblioteka Polska 1924, 114 s. Wielka Biblioteka, nr 76. Wydanie następne: Opracował S. Helsztyński. Cz. 1–2 tamże 1929. Wielka Biblioteka, nr 76.

Tytuł oryginału: Julius Caesar. 

Wystawienie: Reżyseria: K. Korecki. Bydgoszcz, Teatr Miejski im. K. Rostworowskiego 1930. Wystawienia następne lub adaptacje przekładu zob. na stronie internetowej: https://www.encyklopediateatru.pl/.

56. W. Shakespeare: Makbet. Tragedia. Powstanie przekładu 1918. Wystawienie: Łódź, Teatr Miejski 1923. Wydanie: Spolszczył J. Kasprowicz. Warszawa: Biblioteka Polska [1924], 107 s. Wielka Biblioteka, nr 7. Wydania następne: Opracowanie S. Helsztyński. Cz. 1–2. Warszawa: Biblioteka Polska 1929. Wielka Biblioteka, nr 97; Warszawa: Gebethner i Wolff 1950. Biblioteczka Uniwersytetów Ludowych, 172; tamże 1951. Przedr. zob. poz. 69.

Tytuł oryginału: The tragedy of Macbeth.

Omówienie:

A. PIETRZYKOWSKA: Lady Macbeth’s second soliloquy in Polish translations. „Studia Anglica Resoviensia” 2000 z. 1 s. 93-104.

57. W. Shakespeare: Venus i Adonis. [Poemat]. Powstanie przekładu: 1918. Pierwodruk: Z angielskiego przełożył J. Kasprowicz. „Nowy Przegląd Literatury i Sztuki” 1921 nr 4 s. 29-44, nr 5 s. 158-171, nr 6 s. 285-296. Wydanie osobne: Warszawa: Biblioteka Polska 1923, 52 s. 

Tytuł oryginału: Venus and Adonis.

58. P.B. Shelley: Prometeusz rozpętany. Dramat liryczny w 4 aktach. Powstanie przekładu 1918. Pierwodruk fragmentów [akt 1] „Przegląd Warszawski” 1921 t. 1 nr 2 s. 203-222, nr 3 s. 344-357. Przedruk fragmentów drugiej redakcji przekładu pt. Prometeusz niespętany zob. poz. 69. 

Tytuł oryginału: Prometheus unbound.

Omówienia:

1. J. BIRKENMAJER: Jeszcze jeden przekład J. Kasprowicza. „Kurier Poznański” 1927 nr 58.

[nawiązania i uzupełnienia:]

2. (st.): Odnalezione lub poszukiwane rękopisy. „Gazeta Warszawska Poranna” 1927 nr 43.

3. W. BOROWY: W sprawie Kasprowiczowskiego przekładu „Prometeusza” Shelleya. „Gazeta Warszawska Poranna” 1927 nr 63.

4. J. BIRKENMAJER: Jeszcze o Kasprowiczowskim przekładzie Shelleya. „Gazeta Warszawska Poranna” 1927 nr 69.

5. J. BIRKENMAJER: Na tropie przekładu. „Kurier Poznański” 1927 nr 30.

59. W. Shakespeare: Romeo i Julia. Tragedia. Powstanie przekładu 1919. Wydanie: Spolszczył J. Kasprowicz. Warszawa: Biblioteka Polska [1924], 131 s. Wielka Biblioteka, nr 77. Wystawienie: Reżyseria: A. Szyfman. Warszawa, Teatr Polski 1931. Wystawienia następne lub adaptacje przekładu – zob. na stronie internetowej https://www.encyklopediateatru.pl/. Zob. poz. 31.

Tytuł oryginału: The tragedy of Romeo and Juliet.

Omówienie:

A. BUDREWICZ-BERATAN: Serce pod kwiatów powłoką. Kasprowicza przekład „Romea i Julii”. W: Jego świat. 150-lecie urodzin Jana Kasprowicza. Olsztyn 2011.

60. [R. Aungerville] R. de Bury: O miłości do ksiąg to jest Philobiblon. Traktat łaciński. Spolszczył [i komentarzem opatrzył] J. Kasprowicz. Lwów: Ossolineum 1921, 112 s. Wydanie fragmentów: Katowice: Oddział Śląski Towarzystwa Przyjaciół Książki 1977, 8 k. Reprint wydania z 1921 pt. Philobiblon czyli O miłości ksiąg. Wstęp: Z. Nowak. Gdańsk: Towarzystwo Przyjaciół Książki. Oddział Gdański 1992.

Tytuł oryginału: Philobiblon sive de amore librorum.

W wydaniu z 1977 fragmenty rycin L. Becka i A. Dürera.

61. R.H. Lord: Polska. [Rozprawa]. Przetłumaczył J. Kasprowicz. Zaopatrzył wstępem H. Arctowski. Lwów-Warszawa: Książnica Polska Towarzystwa Nauczycieli Szkół Wyższych 1921, 43 s.

Tytuł oryginału: Poland. 

62. W. Shakespeare: Król Lir. Tragedia w 5 aktach. Spolszczył J. Kasprowicz. Warszawa: Biblioteka Polska [1922], 144 s. Wielka Biblioteka, nr 12. Zob. poz. 69.

Tytuł oryginału: King Lear.

Omówienie:

1. Z. SZWEYKOWSKI: Wydawnictwo tekstów. „Scena Polska” 1924 z. 1 s. 38-44.

2. A. BUDREWICZ-BERATAN: Szekspir Kasprowicza. W: Szekspir wśród znaków kultury polskiej. Red. E. Łubieniewskiej, K. Latawiec, J. Waligóry. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego 2012.

63. W. Shakespeare: Lukrecja. [Poemat]. Z angielskiego przełożył J. Kasprowicz. Warszawa: Biblioteka Polska 1922, 82 s. Wydanie następne pt. Gwałt na Lukrecji. Warszawa: Hachette Polska 2017, 187 s. Dzieła wszystkie, 30.

Tytuł oryginału: The rape of Lucrece.

Wydanie z 2017 w języku polskim i angielskim.

Adaptacja teatralna: pt. #Gwałt na Lukrecji. Dramaturgia: M. Wawrzyniak. Reżyseria: M. Liber. Kraków: Akademia Sztuk Teatralnych im. S. Wyspiańskiego 2018.

64. Ch. de Coster: Podróż poślubna. Powieść. Spolszczył [i przedmową opatrzył] J. Kasprowicz. Lwów: Oświata 1923, 156 s.

Tytuł oryginału: Le Voyage de noce.

65. O. Wilde: Ballada o więzieniu w Reading. (The Ballad of Reading Gaol). [Poemat]. Pierwodruk: „Słowo Polskie” 1922 nr 258–263. Wydanie osobne: Z oryginału angielskiego tłumaczył J. Kasprowicz. Warszawa: Hulewicz i Paszkowski 1923, 66 s. Miniatury, nr 8.

66. Eurypides: Ifigenia w Aulidzie. [Dramat]. Przełożył J. Kasprowicz. Warszawa: Biblioteka Polska [1924], 86 s. Wielka Biblioteka, nr 88. Zob. poz. 54. Przedruk zob. poz. 70.

Wydanie elektroniczne: 

E-book: m.in. Warszawa: Fundacja Nowoczesna Polska [2014], pliki tekstowe w formacie PDF, EPUB oraz MOBI.

67. J. Keats: Hyperion. [Poemat]. Przełożył J. Kasprowicz. Warszawa: Biblioteka Polska [1924], 39 s. Wielka Biblioteka, nr 84. Wydanie następne: tamże [1924]. Biblioteczka Uniwersytetów Ludowych, 298. Zob. poz. 31. Przedruk zob. poz. 69.

Tytuł oryginału: Hyperion.

68. O. Wilde: Poezje. Tłumaczenie J. Kasprowicz. Z przedmową J. Parandowskiego. Lwów: H. Altenberg, Warszawa: Książnica Polska 1924, 210 s.

Omówienie:

W. HAHN: J. Kasprowicz jako tłumacz O. Wilde’a. „Ruch Literacki” 1930 nr 8 s. 262, nr 9 s. 296.

69. Obraz poezji angielskiej. Z orygin[ałów] angielskich zebrał, przełożył i notatkami biograficznymi opatrzył J. Kasprowicz. Wydał z rękopisu W. Meisels [przy współpracy K. Giebułtowskiego]. T. 1–5. Kraków: W. Meisels 1931, 169 + 82 + 109 + 63 + 97 s. 

T. 1 zawiera: Staroangielskie ballady, legendy i pieśni twórców bezimiennych; Staroangielskie ballady, legendy i pieśni wzmiankowane lub parafrazowane w dramatach Szekspira.

T. 2 zawiera: Layamon: Z poematu „Brul”: I. Piewca o sobie, II. Śmierć króla Artura. – T. Wyatt: Zbudź się, ma lutnio; Cóż mówić mam?; Czyż to być może? – Jakub V, król: Wesoły żebrak. – G. Turbervile: Damie, która mi kazała nosić rozmaryn przy kołpaku na znak przywiązania do niej. – G. Gascoigne: Dzień dobry; Kołysanka. (The Lullaby of a Lover). – R. Barnfield: Słowik; Gazdostwo pasterza. – P. Sidney: Zasadzka Kupidyna; Do snu; Astrofel i Stella. – T. Lodge: Rozalina; Filis. – F. Davison: Figle Kupidyna. – W. Ralegh: Kłam; Odpowiedź nimfy. (Na wiersz Marlowe’a). – S. Daniel: Z sonetów I-II; Ulisses i syrena. – W. Shakespeare: [z „Hamleta”:] Śpiew Ofelii, Śpiew grabarza [poz. 5]; [z „Otella”:] Śpiew Desdemony, Więc dzwońmy w puchary!; [z „Antoniusza i Kleopatry”:] Królu wina, chodź, uroczy!; [z „Makbeta”:] Pieśń czarownic [poz. 56]; [z „Cymbelina”:] Pieśń pogrzebowa, Suplikarze widm; [z „Troilusa i Kresydy”:] Miłość i miłość!; [z „Wieczoru Trzech Króli”:] Gdym jeszcze małym chłopakiem był, Chodź ku mnie, śmierci, O pani moja, gdzież w te pędy?, Piosnka błazna; [z „Jak wam się podoba”:] Kto chciałby razem ze mną, Zimowa dmiej wichuro!, O Rozalinie, O luby Oliwerze!, Rogi, Czy w pasterza Bóg się schował?, Był chłopiec i jego kochanie, Zaślubiny; [ z „Wszystko dobre co się dobrze kończy”:] Chcę wam powtórzyć dawną pieśń; [ze „Straconych zachodów miłosnych”:] W pewnym dniu — o biada! biada!, Gdy tłum fijołków, Jeżeli róż i biel jest w twarzy, Nie scałowuje słońca blask uroczy, Czyż ócz twych boska retoryki siła; [ze „Snu nocy letniej”:] Szalony zwał, Pieśń elfów, Kołysanka, Kołysanka, Pyram i Tyzbe; [z „Burzy”:] Pieśń; [z „Dwóch panów z Werony”:] Sylwia; [z „Zimowej opowieści”:] Pieśń Autolika; [z „Króla Lira”:] Z pieśni błazeńskich [poz. 62]. – [Noty biograficzne].

T. 3 zawiera: T. 3: B. Jonson: Pamięci ukochanego mistrza mojego, Williama Szekspira i o tym, co nam pozostawił. – J. Milton: Szatan [fragm. „Raju utraconego”]; L’allegro; II penseroso. – J. Dryden: Uczta Aleksandra czyli potęga pieśni. (Na dzień świętej Cecylii). – J. Thomson: [z „ Pór roku”:] Wschód słońca w lecie, Mgły jesienne, Burza zimowa. – O. Goldsmith: Zabawy wiejskie (Z poematu „Wieś opuszczona”); Edwin i Augelina. (Ballada). –T. Gray: Elegia pisana na cmentarzu wiejskim. – J. Macpherson: Gaul i Ojtona. (Z poematu „Oitteona”); Z pieśni Ossjana: Bitwa [fragmenty poematu „Fingal”], Pieśni selmskie. – A. Pope: List Eloizy do Abelarda. – W. Cowper: Miłość Anglii. (Z poematu „Sofa”); Boadicea; Do Marii. – R. Burns: Tam o’Shanter. – [Noty biograficzne].

T. 4 zawiera: W. Scott: Kołysanka rycerska; Pieśń wojenna Donalda Dhu; [z „Pieśni ostatniego minstrela”:] Miłość całym rządzi światem, Ojczyzna, Rozabella. – W. Wordsworth: Marzec; Do kukułki; Samotna żniwiarka; Stanowczość i niezawisłość (Zbieracz pijawek). – R. Southey: Noc. (Z poematu „Thalaba”); Me dni mijały w zmarłych gronie; Do pszczoły; Krzew dziędzierzawy; Skała Dzwonu. (The Inchcape Rock). – S. Taylor Coleridge: Z sonetów: I, II, III; Hymn przed wschodem słońca w dolinie Charaouni. – W. Butler Yeats: Śpiew. – T. Campbell: Śpiew. (Do gwiazdy wieczornej); Sen żołnierza; O, marynarze Anglii; Ostatni człowiek; Do Polski. – G.G. Byron: Z melodyj hebrajskich. 1-3; Stance pod muzykę; Do Tyrzy; Niech już me serce bić przestanie; Mrok; Prometeusz. – [Noty biograficzne].

T. 5 zawiera: P. B. Shelley: [z „Królowej wróżek:] Henriecie Shelley, Królowa wróżek; [z „Prometeusza niespętanego”:] O życie, życie!, Mój duch to statek jest zaklęty, Chóry duchów: I, II, III, IV, Ziemia i Księżyc czyli wizja nowego świata [poz. 58]; Śpiew Beatryczy. (Z dramatu „Rodzina Cencich”) [poz. 1]; Słowa pod melodię indyjską; Do skowronka; Obłok; Aretuza; Mimoza; Widzenie na morzu. – J. Keats: La belle dame sans merci; Z sonetów: I. Kto nazbyt długo w mieście był więziony, II. Do samotności, III. Do Kościuszki; Oda do urny greckiej; Hymn do Pana. (Z poematu „Endymion”); Hyperion. Księga II [fragment] [poz. 31]. – B. Cornwall: Los dębu; Morze; Londyn. – T. Hood: Pieśń o koszuli. – R. Browning: Z poematu „Pippa przechodzi” [poz. 41]. – A. Tennyson: Pyta kochanek, gdzie jest miła. (Z cyklu „In memoriam”); Pieśń pogrzebowa; Mariana; Królowa maja; Pani Klara Were de Were. – A.Ch. Swinburne: Chóry z dramatu „Atalanta z Kalydonu” [poz. 33]. – [Noty biograficzne]. – [Nota wydawcy].

Omówienia:

1. K. CZACHOWSKI. „Czas” 1931 nr 171.

2. J. BIRKENMAJER. „Polonista” 1932 nr 5.

3. J. BIRKENMAJER: Dwa obrazy literatury angielskiej. (Kasprowicz – Dyboski – Tarnawski). „Myśl Narodowa” 1932 nr 16. 

4. J. BIRKENMAJER. „Pamiętnik Literacki” 1936 z. 4.

70. Przekłady. Przełożył J. Kasprowicz. T. 1–15. Kraków: W. Meisels 1931. 

T. 1. Ajschylos: Dzieje Orestesa: Agamemnon [poz. 34]. 93 s.

Tytuły oryginałów: Oresteia: Agamémnōn.

T. 2. Ajschylos: Dzieje Orestesa: Ofiary (Choefory); Święto pojednania (Eumenidy) [poz. 34]. 124 s.

Tytuły oryginałów: Choēphóroi; Eumenídes.

T. 3. Ajschylos: Prometeusz skowany [poz. 37]; Persowie [poz. 44]. 111 s.

Tytuły oryginałów: Promētheús Desmṓtēs; Persai.

T. 4. Ajschylos: Siedmiu przeciw Tebom [poz. 44]; Błagalnice [poz. 44]. 125 s.

Tytuły oryginałów: Hepta epi Thēbas; Hiketides.

T. 5. Eurypides: Alkestis [poz. 54]; Medea [poz. 48]. 140 s.

Tytuły oryginałów: Alkēstis; Mēdeia.

T. 6. Eurypides: Hippolytos uwieńczony [poz. 54]; Hekabe [poz. 54]. 151 s.

Tytuły oryginałów: Hippolytos; Hekabē.

T. 7. Eurypides: Ifigenia w Aulidzie [poz. 54]. 101 s.

Tytuł oryginału: Īphigéneia en Aulídi.

T. 8. Eurypides: Ifigenia w Taurii [poz. 54]. 91 s.

Tytuł oryginału: Iphigeneia en Taurois.

T. 9. Eurypides: Heraklidzi [poz. 54]; Andromache [poz. 54]. 127 s.

Tytuły oryginałów: Hērakleidai; Andromache.

T. 10. Eurypides: Błagalnice [poz. 44]; Ion [poz. 54]. 175 s.

Tytuły oryginałów: Hiketides; Iōn.

T. 11. Eurypides: Trojanki [poz. 54]; Fenicjanki [poz. 54]. 183 s.

Tytuły oryginałów: Trōiades; Phoinissai.

T. 12. Eurypides: Elektra [poz. 54]; Helena [poz. 54]. 183 s.

Tytuły oryginałów: Ēlektra; Helenē.

T. 13. Eurypides: Cyklop [poz. 18]; Herakles szalejący [poz. 54]. 125 s.

Tytuły oryginałów: Kyklops; Hēraklēs Mainomenos.

T. 14. Eurypides: Orestes [poz. 54]. 111 s.

Tytuł oryginału: Orestēs.

T. 15. Eurypides: Bachantki [poz. 54]; Rhesos [poz. 54]. 143 s.

Tytuły oryginałów: Bakchai; Rhēsos.

71. Antologia tragedii greckiej. [Przekład: K. Morawski, J. Kasprowicz. Autorzy opracowania: A. Popławska, W. Rzehak. Ilustracje: J. Adamus-Ludwikowska. Kraków: Greg 2004, 378 s. Wydanie następne: tamże 2009. Lektura z opracowaniem. 

Tu w przekładzie J. Kasprowicza: Ajschylos: Prometeusz skowany [poz. 37]; Oresteja [poz. 34].

72. P.B. Shelley: Alastor, czyli Duch samotności. Książka w dwóch wersjach językowych: polskiej i angielskiej = Alastor, or The spirit of solitude. A dual Polish-English language edition. [Poemat]. Na język polski przełożył J. Kasprowicz. Sandomierz: Armoryka 2019, 74 s. Zob. poz. 31.

Przekład poprawiony.

73. Szekspir o miłości. Wybór tekstów i obrazów H. Exley. Tłumaczenia S. Barańczaka, J. Kasprowicza, L. Ulricha. [Wydanie 2]. Częstochowa: Edycja Świętego Pawła; New York: „Exley” 2001, 122 s.

Tytuł oryginału: Shakespeare on love.

Tu w przekładzie J. Kasprowicza: Wenus i Adonis (LXV, CXXXIV); Sonety 18, 25, 23 (fragment), 29, 43, 46, 47 (fragment), 55, 57, 97 (fragment), 98, 109, 112, 116.

74. Eurypides: Elektra. [Dramat]. Tłumaczenie J. Kasprowicz. Opracowała M. Stęplewska. Kraków: Zielona Sowa 2003, 74 s. Arcydzieła Literatury Światowej. Zob. poz. 54.

PRZEKŁADY NIEOPUBLIKOWANE WRAZ Z LOKALIZACJĄ

1. J.K. Rodbertus-Jagetzow: [Przyczynek do oświetlenia kwestii społecznej]. Powstanie przekładu ca 1885. 

Tytuł oryginału: Zur Beleuchtung der sozialen Frage.

Przekład zaginiony. Tytułu przekładu nie udało się ustalić. 

2. F. Jacobsen: Burza. Sztuka w 4 aktach. Powstanie przekładu ca 1898.

Tytuł oryginału: Sturm.

Autograf przekładu w Bibliotece Śląskiej w Katowicach, zespół byłego Teatru Miejskiego we Lwowie sygn. 462.

3. C. Karlweis: Zgrzebna koszula. Komedia w 4 aktach. Powstanie przekładu ca 1901.

Tytuł oryginału: Das grobe Hemd.

Egzemplarz teatralny przekładu w Bibliotece Teatru Lwowskiego (obecnie Biblioteka Śląska).

4. M. Maeterlinck: Ariana i Sinobrody. Opowieść w 3 aktach. Powstanie przekładu ca 1912.

Tytuł oryginału: Ariane et Barbe-bleue.

Rękopis przekładu w Ossolineum sygn. 12624 II.

5. F. Schiller: Dymitr Samozwaniec czyli krwawe wesele w Moskwie. Powstanie przekładu ca 1913. 

Tytuł oryginału: Demetrius.

Tekst zaginiony.

6. M. Maeterlinck: Spokój rodzinny. Fantazja dramatyczna w 1 akcie.

Tytuł oryginału: Intérieur.

Egzemplarz teatralny w Bibliotece Teatru Lwowskiego (obecnie Biblioteka Śląska).

LISTY W SPRAWACH PRZEKŁADOWYCH

1. Wrocławska korespondencja Jana Kasprowicza 1885-1888. Zebrał i do druku przygotował T. Mikulski. Komentarz opracowała Z. Sypulanka. „Pamiętnik Literacki” 1961 z. 2; s. 427-522, nadbitka. 

Listy Kasprowicza do następujących: E. Piltz (12 II 1885, 11 IX 1885, 2 II 1886), Redakcja „Przeglądu Tygodniowego” (18 VI 1885), A. Wiślicki (10 VIII 1885, IX 1885, 9 IX 1885, 6 X 1885, 27 X, 29 XII 1885, 4 IV 1886, 8 XII 1886, 29 XII 1886, 18 VI 1887, 27 VIII 1887, 8 IX 1888, 19 XI 1888, 30 XI 1888), B. Wysłouch (31 III 1888, 24 V 1888).

Listy do Kasprowicza od następujących: P. Chmielowski (11 IX 1885), A. Wiślicki (29 X 1885, 13 XII 1886), Z. Przesmycki (4 VIII 1887), S. Suchocki (24 XI 1887), B. Hirszfeld (13 VII 1888), B. Wysłouch (2 XI 1888), T. Paprocki (23 VI 1888).

OPRACOWANIA OGÓLNE (wybór)

WYWIAD OGÓLNY:

U Jana Kasprowicza na Harendzie. Rozmawiał S. Alberti. „Kurier Literacko-Naukowy” 1926 nr 24 s. IV.

SŁOWNIKI I BIBLIOGRAFIE

1. L. BERNACKI: Bibliografia. W: J. Kasprowicz: Dzieła poetyckie. T. 1. Lwów 1912.

2. K. CZACHOWSKI: Jan Kasprowicz. Próba bibliografii. Kraków: Towarzystwo Miłośników Książki 1929, 62 s.

3. S. WASZAK: Zapiski bibliograficzne. „Rocznik Kasprowiczowski”, Poznań 1936, 1938.

4. R. LOTH. Polski Słownik Biograficzny. T. 12. Wrocław 1966-1967.

5. R. LOTH: Bibliografia [wspomnień]. W: Wspomnienia o Janie Kasprowiczu. Zebrał i opracował R. Loth. Warszawa 1967.

6. R. LOTH: W: Słownik badaczy literatury polskiej. Zeszyt próbny. [Łódź 1989].

7. T. LINKNER: Szkic bibliografii Jana Kasprowicza lat 1945-1980. „Rocznik Kasprowiczowski” 1990.

8. R. LOTH: Jan Kasprowicz. (Bibliografia Literatury Polskiej „Nowy Korbut” 18 vol. 2). Wrocław: Ossolineum 1994, 361 s. [tu m.in. rejestr listów]

9. [R. LOTH] R.L. W: Dawni pisarze polscy. Od początków piśmiennictwa do Młodej Polski. T. 2. Warszawa 2001.

OMÓWIENIA

1. W. Pr. [W. PROKESCH]: Przekłady poetyckie Kasprowicza. „Nowa Reforma” 1907 nr 210.

2. A. NOWACZYŃSKI: Angielskie przekłady J. Kasprowicza. „Świat” 1908 nr 9-10. Przedruk w: tegoż: Szkice literackie. Poznań: Ostoja 1918 s. 147-159.

3. Z. WASILEWSKI: Jan Kasprowicz. Zarys wizerunku. Warszawa: Gebethner i Wolff 1923, 399 s.

4. J. BIRKENMAJER: Kasprowicz jako tłumacz tragików greckich. „Myśl Narodowa” 1925 nr 13; errata: tamże 1926 nr 3.

5. J.B. [J. BIRKENMAJER]: Kasprowicz jako tłumacz. „Kurier Poznański” 1926 nr 490.

6. W. BOROWY: Jan Kasprowicz. „Przegląd Współczesny” 1926 nr 53 [sprost. nr 54] i odb., przedruk w tegoż: Dziś i wczoraj. Warszawa: Rój 1934; Studia i szkice literackie. T. 1. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1983.

7. Z. DĘBICKI: Jan Kasprowicz. W tegoż: Portrety. [Seria I]. Warszawa: Gebethner i Wolff 1927.

8. J. PARANDOWSKI: Przekłady klasyczne J. Kasprowicza. „Kwartalnik Klasyczny 1927 nr 1 s. 33-35.

9. W. TARNAWSKI: Szekspir Kasprowicza. „Gazeta Warszawska” 1929 nr 372.

10. Z. ZALESKI: Biblioteka Jana Kasprowicza w Muzeum Miejskim w Poznaniu. Poznań: Magistrat stoł. m. Poznania 1930, 22 s.

11. W. HAHN: O przekładach Kasprowicza. „ABC Literacko-Artystyczne” 1934 nr 21.

12. J. BERGER: Kasprowicz jako tłumacz. „Kultura” 1937 nr 30; „Nowy Kurier” 1937 nr 128.

13. J. BERGER: Przekłady Kasprowicza. Cz. 1. Poezja niemiecka. Poznań: Towarzystwo Przyjaciół Nauk 1948, 246 s.

14. S. SZUMAN: O kunszcie i istocie poezji lirycznej. Toruń: Poligrafika 1948 [o technice przekładowej Kasprowicza s. 147-148, o przekładach: z Byrona s. 184-185, 187-188, 233-238, z Keatsa s. 227-229, z Shelleya s. 248-253].

15. R. LOTH: Młodość Jana Kasprowicza. Szkic biograficzny. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie 1962, 187 s.

16. J.J. LIPSKI: Twórczość Jana Kasprowicza. [Cz. 1.] W latach 1878-1891. [Cz. 2.] W latach 1891-1906. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1967-1975, 360 + 518 s.

17. Wspomnienia o Janie Kasprowiczu. Zebrał i opracował R. Loth. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1967, 462 s.

18. J.J. LIPSKI: Jan Kasprowicz. W: Obraz literatury polskiej. Seria 5. Literatura okresu Młodej Polski. T. 1. Redaktor naczelny: K. Wyka. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1968.

19. A. NIEMIRYCZ: Od Chaucera do Yeatsa. Translatorskie wybory Jana Kasprowicza jako tłumacza literatury angielskiej. W: Jego świat. 150-lecie urodzin Jana Kasprowicza. Redakcja: G. Igliński. Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego 2011.

20. T. KOWALCZUK: J. Kasprowicz’s Translations from English Literature. Praca magisterska. Muzeum J. Kasprowicza w Inowrocławiu.

1860-1926

Pseudonyme und Kryptonyme: Autor książeczki „Moskwa wobec Unii i Polski”; Franciszek Szyba; Goplanicz, J.; (j.k.); (j.k); J.K.; Ja. Ka.; Jan K.; (Jan Ka.); (Jan Kas.); (jan-ka.); (Jan-Ka.); jk; jk.; (jk); (jk.); (Jk.); (JK); (JK.); (jot-ka); (jot-ka.); (Jot-ka.); (k.); KASJAN; M. Lechita; Omikron; -Omikron-; Piotr Huta; W. Goplanicz (§).

Dichter, Dramatiker, Literaturkritiker, Übersetzer.

Geboren am 12. Dezember 1860 in Szymborze bei Inowrocław; Sohn von Piotr Kasprowicz, einem armen Bauern, und Józefa Klofta. Anfangs besuchte er die örtliche Volksschule, anschließend (1870-80) ein Gymnasium in Inowrocław, das er vor dem Abitur verließ. Im Gymnasium begann er zu schreiben (das frühest datierte Werk stammt von Mai 1877). 1878 debütierte er mit dem Sonett Morgen [Poranek] in der Posener Zeitschrift „Lech“ (Nr. 5). Er besuchte Schulen in Poznań (1880-81), Opole (1881), Racibórz (1882-83) und wieder in Poznań; hier legte er 1884 am Maria-Magdalena-Gymnasium die Abiturprüfung ab. In seiner Schulzeit war er aktives Mitglied illegaler polnischer Bildungszirkel (am längsten im Wincenty-Pol-Zirkel in Inowrocław) und agitierte in Großpolen und Schlesien für die nationale Unabhängigkeit. Er studierte Philosophie, Geschichte und Literatur an der Universität Leipzig (1884) und an der Universität Breslau (1884-87). Während seines Studiums war er politisch und gesellschaftlich in polnischen Studentenorganisationen tätig: in der Wissenschaftlichen Gesellschaft Polnischer Akademiker [Towarzystwo Naukowe Akademików Polaków] in Leipzig und in der Literarisch-Slawischen Gesellschaft [Towarzystwo Literacko-Słowiańskie] in Breslau sowie in sozialistischen Jugendgruppen – in Leipzig gehörte er zum Kreis um Ludwik Krzywicki (und war u. a. an der Herausgabe der ersten polnischen Übersetzung des Kapitals von Karl Marx beteiligt), in Breslau war er Mitglied des illegalen deutschen Vereins „Pacific“. Er veröffentlichte drei Gedichte in den sozialistischen Zeitschriften „Walka Klas“ und „Przedświt“. In dieser Zeit publizierte er als Dichter und Autor von Korrespondenzen aus Schlesien und dem Posener Land in den Zeitschriften: „Kraj“ (1885-92), „Przegląd Tygodniowy“ (1885-97), „Przegląd Społeczny“ (1886), „Głos“ (1887-99), „Życie“ (1888-90), „Wolne Polskie Słowo“ (1888-89) und „Ateneum“ (1889-94). 1886 heiratete er Teodozja Szymańska; mehrere Monate später verließ er seine Frau. 1887 hielt er sich kurze Zeit in Lemberg (heute Lviv, Ukraine) auf. Nach seiner Rückkehr nach Breslau wurde er aufgrund seiner sozialistischen Aktivitäten verhaftet und nach einer zweimonatigen Untersuchungshaft zu einem halben Jahr Gefängnis verurteilt. Im Mai 1888 wurde er freigelassen, verließ im September Breslau und zog nach einem kurzen Zwischenaufenthalt in Szymborze im Dezember 1888 nach Lemberg. Hier arbeitete er von Januar 1889 bis Oktober 1900 als Journalist und Theaterrezensent für den radikal-bäuerlichen „Kurier Lwowski“. In dieser Tageszeitung und dessen Beilage „Tydzień“ veröffentlichte er zahlreiche literarische Werke. 1893 heiratete er Jadwiga Gąsowska. In Lemberg verstärkte er sein gesellschaftliches Engagement: Er war u. a. aktives Mitglied des Literarisch-Künstlerischen Kreises [Koło Literacko-Artystyczne], Vorstandsmitglied des Wissenschaftlich-Literarischen Vereins [Związek Naukowo-Literacki] (1894) und später einer der Neugründer des Vereins (1898), dessen stellvertretender Vorsitzender (1898-1902, 1906-14) und Vorsitzender (1903-05). 1898-1914 war er Redaktionsmitglied der vereinseigenen Publikationsreihe Wissen und Leben [Wiedza i Życie]. Auch gehörte er (zwischenzeitlich als Vorstandsmitglied) der in der Bildungsarbeit aktiven Stanisław-Staszic-Gesellschaft [Towarzystwo im. Stanisława Staszica] an. Er reiste mehrmals in die Schweiz und nach Italien (das erste Mal 1895). Er publizierte in der Krakauer Wochenzeitschrift „Życie“ (1897-99) und in der Warschauer Monatszeitschrift „Chimera“ (1901-07). Nachdem ihn seine Frau verlassen hatte (1901), war er viele Jahre alleinerziehender Vater seiner beiden Töchter Janina und Anna. Von März 1902 bis 1906 arbeitete er in der nationaldemokratischen Zeitung „Słowo Polskie“, u. a. als fester Theaterrezensent sowie als Redakteur des literarisch-künstlerischen Teils, der 1902-03 in die Sonntagsbeilage der Zeitung, „Tygodnik Słowa Polskiego“, umgewandelt wurde. 1904 promovierte er an der Universität Lemberg [Uniwersytet Lwowski] mit seiner Arbeit Teofil Lenartowiczs Lyrik [Liryka Teofila Lenartowicza]. Im Sommer 1906 zog er nach Poronin, Anfang 1909 kehrte er nach Lemberg zurück. Obwohl er sich nicht habilitiert hatte, übernahm er 1909 den eigens für ihn geschaffenen Lehrstuhl für allgemeine vergleichende Literatur an der Universität Lemberg als außerordentlicher Professor, ab 1912 als ordentlicher Professor. Er war eng verbunden mit Poronin und Podhale, wo er sich häufig aufhielt. 1909 wurde er (für einige Jahre) Vorsitzender der Gesellschaft der Polnischen Schriftsteller [Towarzystwo Pisarzy Polskich] in Zakopane. 1911 heiratete er die Russin Maria Bunin. Das erste Kriegsjahr (1914-15) verbrachte er in Poronin – aufgrund der Front von Lemberg isoliert. In dieser Zeit gehörte er zu einer geheimen, ententefreundlichen Unabhängigkeitsorganisation in Zakopane, die der Nationaldemokratie nahestand. Im November 1915 kehrte er nach Lemberg zurück und hielt Vorlesungen an der Universität. Er war in der Lehrerbewegung aktiv: Mitglied in der Lehrergesellschaft für Gymnasien und Hochschulen [Towarzystwo Nauczycieli Szkół Średnich i Wyższych] und von Mai 1918 bis November 1919 deren Vorsitzender; er organisierte damals den Bund der Polnischen Lehrergesellschaften [Związek Polskich Towarzystw Nauczycielskich], den er bis August 1919 leitete. 1919 wurde er zum korrespondierenden Mitglied der Philologischen Fakultät der Polnischen Akademie der Gelehrsamkeit [Polska Akademia Umiejętności] gewählt – wahrscheinlich nahm er diese Wahl jedoch nicht an. 1920 wurde er zum aktiven Mitglied der Wissenschaftlichen Gesellschaft [Towarzystwo Naukowe] in Lemberg berufen. Er gehörte zum Ehrenpräsidium des ersten Kongresses der Polnischen Literaten in Warschau [Wszechdzielnicowy Zjazd Literatów Polskich] (12.-13. Mai 1920). Im Mai und Juni desselben Jahres reiste er zusammen mit Stefan Żeromski und Władysław Kozicki durch die Volksabstimmungsgebiete im Ermland und Masuren und agitierte für deren künftige staatliche Zugehörigkeit zu Polen. 1921 erhielt er die Ehrendoktorwürde der Universität Warschau [Uniwersytet Warszawski]. Im selben Jahr wurde er mit dem Komturkreuz des Ordens Polonia Restituta [Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski] und 1922 mit dem Offizierskreuz der französischen Ehrenlegion ausgezeichnet. 1921-22 war er Rektor der Universität Lemberg. Er leitete den Aufsichtsrat des Verlagsinstituts „Polnische Bibliothek“ [Instytut Wydawniczy „Biblioteka Polska“] in Warschau. Ab Februar 1923 hielt er sich in Poronin auf; im Herbst dieses Jahres ließ er sich in der Villa „Harenda“ nieder (zwischen Poronin und Zakopane). Er wurde Ehrenmitglied des polnischen (1925) und des Londoner PEN-Clubs (1926) sowie des Journalisten-Syndikats [Syndykat Dziennikarzy] in Lemberg (1926). 1926 wurde er für sein Gesamtwerk von der Polnischen Akademie der Gelehrsamkeit ausgezeichnet. Er starb am 1. August 1926 in der Villa „Harenda“; auf dem Friedhof der Verdienten [Cmentarz Zasłużonych] in Zakopane begraben. 1933 wurde sein Sarg ins Mausoleum neben der Villa „Harenda“ umgebettet. Ihm gewidmete Museen: im Haus des Dichters (Villa „Harenda“) sowie eine Abteilung im Jan-Kasprowicz-Museum [Muzeum im. Jana Kasprowicza] in Inowrocław mit Niederlassung in Szymborze. Seit 1964 betreut der Verein der Freunde des Werkes von Jan Kasprowicz [Stowarzyszenie Przyjaciół Twórczości Jana Kasprowicza] die Villa „Harenda“.

[Biogramm: Roman Loth. In: Dawni pisarze polscy. Od początków piśmiennictwa do Młodej Polski [Alte polnische Schriftsteller. Von den Anfängen des polnischen Schrifttums bis zu den Dichtern des Jungen Polens], Bd. 2, Warschau 2001]

1884 debütierte er als Übersetzer mit der Übertragung der „Pieśń Dymitra Lizoguba“ in „Walka Klas“ (Genf). Zur selben Zeit erschienen seine Übersetzungen in „Przedświt“. Er veröffentlichte Übersetzungen in den Zeitschriften „Kraj“ (1885), „Życie“ (1888), „Prawda“ (1891), „Świat“ (1892), „Ateneum“ (1893), „Przegląd Poznański“ (1894), „Tydzień“ (1894-97), „Przewodnik Naukowo-Literacki“ (1899), „Eos“ (1900), „Chimera“ (1901, 1904-05), „Słowo Polskie“ (1902, 1905-07, 1910-11, 1913-14, 1920-23), „Tygodnik Słowa Polskiego“ (1903), „Wędrowiec“ (1903), „Nasz Kraj“ (1906), „Krytyka“ (1906), „Lamus“ (1908-10), „Sfinks“ (1909), „Museion“ (1911-12), „Skarbnica Polska“ (1913-14), „Kurier Poznański“ (1916-17) „Zdrój“ (1917-18), „Rzeczpospolita“ (1920-21, 1923-24), „Przegląd Warszawski“ (1921), „Tygodnik Ilustrowany“ (1921-22), „Gazeta Warszawska“ (1923-24) und „Wiadomości Literackie“ (1924).

Das Archiv des Übersetzers befindet sich in der Nationalbibliothek [Biblioteka Narodowa] und im Jan-Kasprowicz-Museum [Muzeum Jana Kasprowicza] in Zakopane. Die Manuskripte der Übersetzungen befinden sich in der Nationalbibliothek, in der Schlesischen Bibliothek [Biblioteka Śląska] in Katowice und in der Bibliothek des Juliusz-Słowacki-Theaters [Biblioteka Teatru im. Juliusza Słowackiego] in Krakau.