RYCHLIŃSKI Jerzy Bohdan

1892-1974

Pseudonimy: R. Sternica; Sternica.

Prozaik, tłumacz.

Urodzony 20 marca 1892 w Warszawie; syn Karola Rychlińskiego, lekarza psychiatry, działacza społecznego, i Ireny z Pomianowskich. Brał udział w organizacji strajku szkolnego w 1905. W 1907 podróżował na Krym. W 1910 ukończył prywatną polską Szkołę Realną w Warszawie (Szkoła Realna). W 1912 zdał maturę w rosyjskim Męskim Gimnazjum Klasycznym (Męskie Gimnazjum Klasyczne) w klasie o profilu filologicznym w Radomiu. Podjął studia prawnicze na Uniwersytecie Moskiewskim (Uniwersytet Moskiewski); w 1916 uzyskał magisterium. W tymże roku zadebiutował słowami hymnu Orły do lotu z muzyką Emila Młynarskiego, opublikowanym w Moskwie. Od lutego do czerwca 1916 pracował jako tłumacz ustny przy attaché wojskowym w ambasadzie rosyjskiej w USA (Ambasada Rosyjska USA). Następnie został zmuszony do służby wojskowej w armii carskiej; w listopadzie tego roku przyjęto go do Szkoły Chorążych Admiralicji (Szkoła Chorążych Admiralicji) w Oranienbaumie (obecnie Łomonosow). Następnie służył w rosyjskiej marynarce wojennej i odbył kampanię na Morzu Bałtyckim; był adiutantem, oficerem łącznościowym, a następnie dowódcą baterii lotniczej. Należał do Związku Wojskowych Polaków (Związek Wojskowych Polaków). Kontuzjowany w bitwie morskiej z Niemcami w cieśninie Moonsund, w 1917 dostał się do niewoli i przebywał w obozach w Stralsundzie i Neustadt (w górach Harz). Zwolniony w marcu 1918, od maja był aplikantem w Ministerstwie Sprawiedliwości Rady Regencyjnej w Warszawie (Ministerstwo Sprawiedliwości Rady Regencyjnej), a następnie podsekretarzem Sądu Apelacyjnego (Sąd Apelacyjny). W styczniu 1919 wstąpił jako ochotnik do Wojska Polskiego (Wojsko Polskie); pełnił służbę w Dowództwie Wojsk Lotniczych. Następnie pracował w Sekcji Marynarki Ministerstwa Spraw Wojskowych (Sekcja Marynarki Ministerstwa Spraw Wojskowych), jako referent prawny w Departamencie dla Spraw Morskich (Departament dla Spraw Morskich), a od września 1920 jako oficer sądowy w Kadrze Marynarki Wojennej w Toruniu (Katedra Marynarki Wojennej). W 1922 przeszedł do rezerwy. Jednocześnie od 1918 rozwijał własną twórczość literacką oraz działalność przekładową z języka angielskiego. W 1922 zadebiutował przekładem powieści Wilk morski Jacka Londona. Wiersze, opowiadania, artykuły i recenzje publikował m.in. na łamach „Tygodnika Ilustrowanego” (Tygodnik Ilustrowany 1918-31, z przerwami), „Wiadomości Literackich” (Wiadomości Literackie 1921, 1924), „Kuriera Warszawskiego” (Kurier Warszawski 1922-23, 1928-38), „Naokoło Świata” (Naokoło Świata 1924, 1928-29), „Morza” (Morze 1925-26, 1932-33), „Echa Tygodnia” (Echo Tygodnia 1929). W 1921 ożenił się z Wandą Nabrocką, z którą miał córkę Jolantę (ur. 1924). W 1922-25 pełnił funkcję referenta prawnego w Departamencie Spraw Morskich Ministerstwa Przemysłu i Handlu (Departament Spraw Morskich Ministerstwa Przemysłu i Handlu). Był radcą prawnym w Komitecie Kodyfikacji Prawa Morskiego (Komitet Kodyfikacji Prawa Morskiego). Od 1924 należał do Ligi Morskiej i Rzecznej (Liga Morska i Rzeczna). W 1924 podjął praktykę prawniczą i rozpoczął aplikację przy Sądzie Najwyższym (Sąd Najwyższy). W 1925 zadebiutował jako pisarz opowiadaniem Mah-jong oraz odbył podróż do Ameryki Północnej, m.in. do Nowego Jorku; publikował relacje z podróży na łamach „Morza” ( Morze 1925) i „Tygodnika Ilustrowanego” (Tygodnik Ilustrowany 1926). Zwiedził również północną, zachodnią i południową Europę (w tym Austrię, Danię, Finlandię, Niemcy, Norwegię, Rumunię, Szwajcarię, Turcję, Węgry i Włochy). W 1927 zdał egzamin sędziowski i podjął pracę sekretarza w Biurze Orzecznictwa Sądu Najwyższego w Warszawie; (Sąd Najwyższy) w 1927-39 był współredaktorem Zbioru Orzeczeń Sądu Najwyższego. Pisał powieści i opowiadania marynistyczne oraz kontynuował działalność przekładową. W 1931 pracował w Konsulacie RP w Paryżu (Konsulat RP) jako referent prawny. Od 1932 był sędzią Sądu Apelacyjnego (Sąd Apelacyjny), a od 1935 – sędzią Sądu Grodzkiego w Warszawie. Należał do Związku Zawodowego Literatów Polskich (Związek Zawodowy Literatów Polskich ZZLP; od 1948 Związku Literatów Polskich, ZLP), Polskiego PEN Clubu (Polski PEN Club od 1930), a także do Polskiego Towarzystwa Teozoficznego oraz Zrzeszenia Beletrystów Polskich (Polskie Towarzystwo Teozoficzne, Zrzeszenie Beletrystów Polskich). Publikował opowiadania i artykuły w „Przeglądzie Oświatowym” (Przegląd Oświatowy 1936), „Radiu” (Radio 1936-37), „Polsce Zbrojnej” (Polska Zbrojna 1937), „Dzienniku Bałtyckim” (Dziennik Bałtycki 1938) i „Tygodniu Literackim Polski Zbrojnej” (Tygodnik Literacki Polski Zbrojnej 1938). W 1939 został mianowany sędzią Sądu Apelacyjnego w Krakowie (Sąd Apelacyjny), a w kwietniu delegowany do Biura Orzecznictwa Sądu Najwyższego w Warszawie (Sąd Najwyższy). Tuż przed wybuchem II wojny światowej otrzymał funkcję Sędziego Sądu Najwyższego. W czasie okupacji niemieckiej przebywał w Warszawie; do 1 sierpnia 1944 był sędzią Sądu Apelacyjnego. Potajemnie zajmował się twórczością literacką i przekładową. Wykonywał również tłumaczenia aktów notarialnych na niemiecki. W czasie powstania warszawskiego brał udział w ratowaniu osiedla Zdobycz Robotnicza na Bielanach. W październiku 1944 przebywał w Siedlcach. W listopadzie 1944 wyjechał służbowo do Sądu Apelacyjnego w Krakowie; mieszkał w Chęcinach, gdzie znalazł się pod opieką Polskiego Komitetu Opiekuńczego w Krakowie (Polski Komitet Opiekuńczy). Opracowywał przypisy do wydania Makbeta Williama Shakespeare’a dla krakowskiego wydawcy. W czerwcu 1945 został delegowany do Biura Popularyzacji Prawa Ministerstwa Sprawiedliwości w Łodzi (Biuro Popularyzacji Prawa Ministerstwa Sprawiedliwości). We wrześniu 1945 wrócił do Warszawy. Po wojnie, od 1945 pracował kolejno jako urzędnik w Ministerstwie Sprawiedliwości (Ministerstwo Sprawiedliwości), sędzia Sądu Najwyższego, a w 1947-48 jako kierownik referatu obsługi placówek zagranicznych w Ministerstwie Kultury i Sztuki (Ministerstwo Kultury i Sztuki). Planował wydać serię przekładów i utworów własnych w ramach serii „Biblioteka Siedmiu Mórz” w wydawnictwie Stefana Szpingera (1946-47). Z powodu złego stanu zdrowia zrezygnował z pracy zawodowej. W 1952 został przeniesiony w stan spoczynku przez Ministra Sprawiedliwości. Kontynuował twórczość literacką i przekładową; poprawiał także swoje przedwojenne przekłady z myślą o ponownym wydaniu. Zamieszczał opowiadania, artykuły i tłumaczenia m.in. w „Echu Krakowskim” (Echo Krakowskie 1945) „Warszawie” (Warszawa 1946-47), „Dzienniku Bałtyckim” (Dziennik Bałtycki 1946, 1958), „Nowinach Literackich” (Nowiny Literackie 1946-48), „Expressie Wieczornym” (Express Wieczorny 1948-49, 1952, 1955), „Tygodniku Warszawskim” (Tygodnik Warszawski 1948-49), „Tygodniku Wybrzeża” (Tygodnik Wybrzeża 1948) i „Głosie Robotniczym” (Głos Robotniczy 1949). W 1949-50 opracowywał audycje o tematyce literackiej i marynistycznej dla Polskiego Radia na Pomorzu (Polskie Radio). W 1951 współpracował jako redaktor z wydawnictwem „Prasa Wojskowa”) oraz z Wydawnictwem Ministerstwa Obrony Narodowej. (Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej). Na przełomie lat 40. i 50. zawarł umowy wydawnicze na przekład utworów m.in. Rudyarda Kiplinga, Selmy Lagerlöf, Artura Barei, Alexandre’a Dumasa, Jacka Londona, Jamesa Fenimore Coopera, ale prac tych nie zrealizował. Od 1957 zmagał się z coraz poważniejszymi problemami zdrowotnymi. Publikował artykuły i opowiadania m.in. na łamach „Kierunków” (Kierunki 1956-57, 1960), „Tygodnika Morskiego” (Tygodnik Morski 1957, 1973), „Dziennika Bałtyckiego” (Dziennik Bałtycki 1958), „Żołnierza Polskiego” (Żołnierz Polski 1958-64) i „Więzi” ( Więzi 1962, 1966, 1971-73). W 1958 i ponownie w 1972 otrzymał marynistyczną nagrodę literacką im. M. Zaruskiego, a w 1964 nagrodę literacką Ministra Obrony Narodowej II stopnia. Odznaczony m.in. Krzyżem Oficerskim (1956) i Krzyżem Komandorskim (1973) Orderu Odrodzenia Polski, złotą odznaką „Zasłużony Pracownik Morza” (1958), Srebrnym (1966) i Brązowym Medalem (1967) za zasługi dla obronności kraju. Zmarł 22 marca 1974 w Warszawie; pochowany tamże na Cmentarzu Powązkowskim.

Archiwum tłumacza znajduje się Bibliotece Polskiej Akademii Nauk w Gdańsku oraz w Bibliotece Donacji Pisarzy Polskich w Warszawie.

TWÓRCZOŚĆ PRZEKŁADOWA

1. J. London: Wilk morski. [Powieść]. Tłumaczył z angielskiego J.B. Rychliński. T. 1-2. Toruń: Ignis 1922, 259 + 243 s. Wydania następne: wydanie 2 T. 1-2. Warszawa: Ignis 1924; wydanie 3 Warszawa: E. Kuthan 1947, 428 s.; wydanie 4 Posłowie J.S. Pański. Warszawa: Iskry 1955, tamże: Posłowie J.S. Pański 1956, 1957. Dzieła wybrane, 7, wydanie 3 [!] 1989; Gliwice: Tekop 1991. Dzieła Wybrane, 8; Poznań: Podsiedlik-Raniowski i Sp. 1995. Biblioteka Przygody, tamże 1997. Biblioteka Klasyki Światowej.

Tytuł oryginału: The sea wolf.

Wydania elektroniczne:

Audiobook: Czyta J. Duriasz. Warszawa: Zakład Wydawnictw i Nagrań Polskiego Związku Niewidomych 1986, 15 kaset dźwiękowych.

2. J. London: Opowieści mórz południowych. [Opowiadania]. Przekład z angielskiego J.B. Rychlińskiego. Warszawa: Ignis 1923, 244 s. Wydania następne: wydanie 2 Warszawa: S. Wende i S-ka 1925. Biblioteka Groszowa, t. 2; wydanie 3 Warszawa: E. Kuthan 1947.

Tytuł oryginału: South Sea tales.

Tytuły oryginałów opowiadań: The house of Mapuhi; The whale tooth; Mauki; “Yah! Yah! Yah!”; The heathen; The terrible Solomons; The inevitable white man; The seed of McCoy.

Zawiera: Dom czarnego Mapuhi; Ząb wielorybi; Mauki; Yah! Yah! Yah!; Poganin; Straszliwy archipelag; Niezwyciężony biały człowiek; Prawnuk Mcoy’a.

3. J. Conrad: Ukryty sojusznik, epizod z wybrzeża. [Opowiadanie]. Tłumaczył z angielskiego J.B. Rychliński. W: J. Conrad: Między lądem a morzem = Twixt land and sea tales. Tłumaczyli z angielskiego: J. Lemański, J.B. Rychliński, A. Zagórska. Warszawa: Ignis 1924 s. 107-166. Pisma wybrane, t. 13. Wydania następne: wydanie 2 tamże 1925; wydanie 2 [!] poprawione Warszawa: Dom Książki Polskiej 1929. Pisma zbiorowe, t. 15 [i.e. 14]; Warszawa: Dom Książki Polskiej 1938, Pisma zbiorowe, t. 12; Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1962. Z pism Josepha Conrada; Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1987. Dzieła wybrane, t. 8; Szczecin: Glob 1988. Wydanie osobne pt. Ukryty sojusznik. Przekład autoryzowany J. Rychlińskiego. Rzym: Polski Dom Wydawniczy 1946, 62 s. 

Tytuł oryginału: The secret sharer.

4. J. London: Syn słońca. [Opowiadania]. Przekład z angielskiego J.B. Rychlińskiego. Warszawa: Ignis 1924, 261 s. Wydania następne: wydanie 2 Warszawa: E. Wende i S-ka 1925; Warszawa: E. Kuthan 1945, tamże 1947.

Tytuł oryginału: A son of the sun.

Tytuły oryginałów opowiadań: A son of the sun; The proud goat of Aloysius Pankburn; The devils of Fuatino; The jokers of New Gibbon; A little account with Swithin Hall; A Goboto night; The feathers of the sun; The pearls of Parlay.

Zawiera: Syn słońca; O honor Alojzego Pankburn’a; Diabli na Fuatino; Figle na New Gibbon; Rachunki ze Swithin Hall’em; Noc na Goboto; Pióra słońca; Perły Parlay’a.   

Wydania osobne (na podstawie wydania z 1925) poszczególnych opowiadań: zob. poz. 24-27.

5. J. Conrad: Korsarz. [Powieść]. Tłumaczył z angielskiego J.B. Rychliński. Warszawa: W. Czarski i S-ka 1925, 274 s. Biblioteka Angielska, t. 1. Wydania następne: wydanie 2 poprawione Warszawa: Dom Książki Polskiej 1929. Pisma zbiorowe, t. 23; wydanie nowe poprawione Warszawa: Biblioteka Polska; Łódź: S. Jamiołkowski, T.J. Evert 1947; wydanie 1 [!] Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1958. Z pism Josepha Conrada, tamże: 1960. Z pism Josepha Conrada, wydanie 3 1963, wydanie 5 [!] 1966, wydanie 6 1969. Z pism Josepha Conrada.

Tytuł oryginału: The rover.

6. J. London: Przygody w zatoce San Francisco. [Opowiadania]. Tłumaczył z angielskiego J.B. Rychliński. Warszawa: E. Wende 1925, 149 s. Biblioteka Groszowa, nr 41. Wydanie następne: Warszawa: E. Kuthan 1948.

Tytuł oryginału: Tales of the fish patrol.

Tytuły oryginałów opowiadań: White and yellow; The king of the Greeks; A raid on the oyster pirates; The siege of the “Lancashire Queen”; Charley’s coup; Demetrios Contos; Yellow Handkerchief. 

Zawiera: Żółte „niebezpieczeństwo; Król Greków; Wyprawa na piratów ostrygowych; Oblężenie Lancashire Queen; „Coup” Charleya; Demetrios Contos; Żółty Zawój.

7. J. Conrad: Tajfun. [Powieść]. Tłumaczył J.B. Rychliński. Warszawa: Towarzystwo Księgarzy Polskich na Kresach 1926, 128 s. Wydania następne: wydanie 2 tamże [1926]; wydanie 2 poprawione Warszawa: Dom Książki Polskiej 1928. Pisma zbiorowe, t. 7, wydanie 3 tamże 1936 [antydatowane 1935]. Pisma zbiorowe, t. 7; Rzym: Oddział Kultury i Prasy 2 Korpusu 1945. Biblioteka Orła Białego; wydanie 4 Warszawa: Biblioteka Polska; Łódź: S. Jamiołkowski i T.J. Evert [1947]; wydanie 1 masowe Warszawa: Książka i Wiedza 1968. Koliber; wydanie 4 Warszawa; Łódź: Biblioteka Polska 1978.

Przedruk w tomach zbiorowych J. Conrada: Tajfun i inne opowiadania. Tłumaczenie: J.B. Rychliński i A. Zagórska. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1957. Z pism Josepha Conrada, tamże: wydanie 2 1966, wydanie 3 1968, wydanie 4 1971. Seria Kieszonkowa PIW, wydanie 5 Tłumaczenie: H. Carroll-Najder, A. Zagórska, J.B. Rychliński 1973. Biblioteka Szkolna, 1986. Seria Kieszonkowa PIW, 1987. Dzieła wybrane, t. 7. Biblioteka Klasyków; Tajfun i inne opowiadania. Przełożyli J.B. Rychliński i A. Zagórska. Wrocław: Siedmioróg 2000. Lektury dla Każdego.

Tytuł oryginału: Typhoon. 

Omówienia:

1. A. ADAMOWICZ-POŚPIECH: Polskie przekłady „Tajfunu” Josepha Conrada. W: Sztuka przekładu – interpretacje. Katowice 2009.

2. A. ADAMOWICZ-POŚPIECH: Językowe zmagania z żywiołem (języka) czyli o przekładzie żargonów i dialektów w „Tajfunie” Josepha Conrada. „Zbliżenia Interkulturowe” 2010 nr 7.

3. A. ADAMOWICZ-POŚPIECH: Pidgin English and sailors’ jargon in Polish translations of Joseph Conrad’s Typhoon. „Yearbook of Conrad Studies” 2012 nr VII.

4. A. ADAMOWICZ-POŚPIECH: Tłumaczenie jako interpretacja na przykładzie serii przekładowej Tajfunu. W: Seria w przekładzie. Polskie warianty prozy Josepha Conrada. Katowice 2013.

8. J. London: Bunt na „Elsynorze”. Powieść. Przekład autoryzowany J.B. Rychlińskiego. T. 1-3. Warszawa: W. Jakowicki 1927, 144 + 143 + 178 s. Wydanie 2 poprawione Warszawa: Rój 1939 [1938], 404 s.

Tytuł oryginału: The mutiny of the Elsinore.

9. J. London: Żegluga na jachcie „Snark”. [Powieść]. Przekład autoryzowany J.B. Rychlińskiego. T. 1-2. Warszawa: Wydawnictwo Tania Książka [1927], 135 + 140 s. Wydania następne: tamże [1939]; Warszawa: E. Kuthan 1949.

Tytuł oryginału: The cruise of the Snark.

10. F.A. Mitchell-Hedges: Polowanie na potwory morskie. [Wspomnienia]. Przekład autoryzowany J. Rychlińskiego. Poznań: Wydawnictwo Polskie 1927, 240 s. Wydanie następne: Warszawa: Wydawnictwo Polskie R. Wegner 1949.

Tytuł oryginału: Battling with sea monsters.

11. Ph. Dunnig, G. Abbot: Broadway. Sztuka w 3 aktach. Wystawienie: Reżyseria: L. Schiller. Warszawa, Teatr Polski 1928. 

Tytuł oryginału: Broadway.

Wystawienia następne lub adaptacje przekładu zob. na stronie internetowej: https://www.encyklopediateatru.pl.

Rękopis przekładu pt. Klub rajskich nocy. Sztuka w 3 aktach znajduje się w Bibliotece Gdańskiej Polskiej Akademii Nauk.

12. F. Lonsdale: Kokoty z towarzystwa. Komedia w 3 aktach. Wystawienie: Reżyseria: E. Chaberski. Warszawa, Teatr Letni 1928.

Tytuł oryginału: Spring cleaning.

13. J.F. Cooper: Pilot. Powieść. Przełożył z angielskiego J.B. Rychliński. Poznań: Wydawnictwo Polskie R. Wegner 1929, 381 s. Świat Podróży i Przygód. Wydania następne: Motta przełożył W. Lewik. Warszawa: Iskry 1958, wydanie 2 tamże Ilustrował J. Stanny. 1962, wydanie 3 1968, wydanie 4 1972; wydanie 5 Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie 1990.

Tytuł oryginału: The pilot. A tale of the sea.

14. J. Krishnamurti: Jezioro mądrości. Przemówienia w Ommen, sierpień 1926. Tłumaczył J.B. Rychliński. Warszawa: F. Hoesick 1929, 83 s.

Tytuł oryginału: The pool of wisdom.

15. J. Krishnamurti: Życie wyzwolone. Przemówienia w Ommen, sierpień 1926. Tłumaczył J.B. Rychliński. Warszawa: F. Hoesick 1929, 109 s.

Tytuł oryginału: Life in freedom.

16. J. Galsworthy: Saga rodu Forsytów. T. 2. Babie lato ostatniego Forsyta. [Powieść]. Przekład J.B. Rychlińskiego. Warszawa: Rój 1930, 415 s. Dzieła XX Wieku. Wydania następne: pt. Babie lato ostatniego Forsyta. Bankructwo. Warszawa: Wiedza 1948. Saga rodu Forsytów, 2; pt. Babie lato jednego z Forsytów. W jarzmie. Warszawa: Książka i Wiedza 1951. Saga rodu Forsytów, 2; pt. Babie lato jednego z Forsytów. W matni. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1956, tamże: wydanie 2, przekład przejrzany i poprawiony 1956. Saga rodu Forsytów, 2, wydanie 3 1960, wydanie 4 1962, wydanie 5 1971, wydanie 6 1972; wydanie 6 [!] Warszawa: Książka i Wiedza 1987; Tekst w redakcji A. Frybesowej i E. Krasnowolskiej. Warszawa: Da Capo 1992; wydanie 7 Warszawa: Książka i Wiedza 1998; Warszawa: Prószyński i S-ka 1999, 295 s. Biblioteka Noblistów; wydanie 9 Katowice: Videograf II 2009. Saga rodu Forsyte’ów, 2; Chorzów: Videograf II 2012. Saga rodu Forsyte’ów, 3; Warszawa: Prószyński i S-ka 2019. Saga rodu Forsyte’ów, 2.

Tytuł oryginału: Indian Summer of a Forsyte; In chancery.

Wydania elektroniczne:

Audiobook: Czyta K. Biel. Piaseczno: StoryBox.pl 2020, 1 płyta CD. Saga rodu Forsyte’ów, 2.

Recenzja:

T.J. GRZEBIENIOWSKI: Saga rodu Forsytów. „Droga” 1930 nr 11.

17. J. Krishnamurti: Droga. [Rozważania filozoficzno-religijne]. Tłumaczył J.B. Rychliński. Warszawa: F. Hoesick 1930 [antydatowane 1929], 93 s.

Tytuł oryginału: The path.

18. M.M. Taylor: Wśród ludożerców. [Opowieść reportażowa]. Przekład autoryzowany J.B. Rychlińskiego. Poznań: Wydawnictwo Polskie R. Wegner 1930, 196 s. Wydanie następne jako reprint: Rzeszów: Wydawnictwo Libra PL 2016. Podróże do Bezkresu.

Tytuł oryginału: The heart of black Papua.

19. E. Orczy: Marivosa. Powieść. Przełożył z angielskiego J.B. Rychliński. Warszawa: Biblioteka Tygodnika Ilustrowanego 1933, 318 s. Biblioteka Tygodnika Ilustrowanego. Wydania następne: Warszawa: Płomień, Gebethner i Wolff 1933; Gdańsk: Graf 1991, 168 s.

Tytuł oryginału: Marivosa.

20. R. Landau: Paderewski. [Monografia]. Przełożył z angielskiego J.B. Rychliński. Warszawa: J. Przeworski 1935 [antydat. 1934], 377 s.

Tytuł oryginału: Paderewski.

21. F.B. Harte: Więźniowie kanionu. [Powieść]. Przekład J.B. Rychlińskiego. Warszawa: Rój 1937, 260 s.

Tytuł oryginału: Snow-bound at Eagle’s.

22. R. Campbell: W dolinie tygrysa. Powieść. Przekład J.B. Rychlińskiego. Warszawa: W. Michalak 1938, 335 s.

Tytuł oryginału: Death in Tiger Valley. A novel of the jungle.

23. Ø. Olsen: Podbój ziemi. Dzieje odkryć i podróży od najdawniejszych czasów do ostatnich. Przełożył J.B. Rychliński. Rewizję przekładu terminów historycznych i geograficznych przeprowadził L. Widersza T. 1 z 48 ilustracjami i 18 mapami. Warszawa: W. Michalak 1939, 291 s. Nauka i Wiedza. Biblioteka Historyczna.

Tytuł oryginału: De store opdagelser.

24. J. London: Diabli na Fuatino. [Opowiadanie]. Przekład autoryzowany J.B. Rychlińskiego. Rzym: Polski Dom Wydawniczy 1947, 64 s. Zob. poz. 4.

25. J. London: Noc na Goboto. [Opowiadanie]. Przekład autoryzowany J.B. Rychlińskiego. Rzym: Polski Dom Wydawniczy 1947, 60 s. Zob. poz. 4.

26. J. London: Perły Parlay’a. [Opowiadanie]. Przekład autoryzowany J.B. Rychlińskiego. Rzym: Polski Dom Wydawniczy 1947, 68 s. Zob. poz. 4.

27. J. London: Syn słońca. [Opowiadanie]. Przekład autoryzowany z angielskiego J.B. Rychlińskiego. Rzym: Polski Dom Wydawniczy 1947, 64 s. Zob. poz. 4.

28. C.S. Forester: Z podniesioną banderą. [Powieść]. Tłumaczenie: [J.B. Rychliński] R. Sternica. Warszawa: Trzaska, Evert i Michalski 1948, 256 s.

Tytuł oryginału: Flying colours.

29. G. Kublicki: Kolumbowie Antarktyki; W. Akkuratow: Tragedia de Longa. [Opowiadania]. [Tłumaczył J.B. Rychliński]. Warszawa: Książka i Wiedza 1949, 35 s. Biblioteka Morska, 3.

Tytuł oryginału: Kolumby Antarktiki; Tragediâ D.V. de Longa.

30. A. Nowikow-Priboj: Kapitan pierwszej rangi. [Opowiadania]. Przełożył z języka rosyjskiego J. Rychliński. Warszawa: Książka i Wiedza 1950, 393 s. Wydania następne: wyd. 2 tamże 1952; pt. Opowiadania o morzu. Kapitan pierwszej rangi i inne nowele. Warszawa: Książka i Wiedza 1952. Biblioteka Głosu Wybrzeża, nr 20; Warszawa: Ministerstwo Obrony Narodowej 1954, 570 s., tamże: wydanie masowe T. 1-3. 1955.

Tytuł oryginału: Rasskazy izbrannoe; Kapitan pervogo ranga.

Zawiera: w wydaniu z 1950: Opowiadanie bosmanmata; Morze wzywa; Załoga łodzi podwodnej; W zatoce Otrada; Wyprawa „Komunisty”; Kapitan pierwszej rangi [Powieść]. – W wydaniach z 1954 i 1955 nadto: Rzeź; Zaaprobowana rebelia; Na ślepo; Podarunek; Śpiewacy; Los. 

Rękopis przekładu opowiadań, które weszły do pierwszego wydania znajduje się w Bibliotece Gdańskiej Polskiej Akademii Nauk.

31. L. Płatow: Archipelag znikających wysp. Powieść. Przełożył z języka rosyjskiego J.B. Rychliński. Warszawa: Nasza Księgarnia 1950, 183 s. Wydania następne tamże: wydanie 2 poprawione Posłowie: W. Nazarow 1952, wydanie 3 poprawione 1953. Biblioteka Ruch.

Tytuł oryginału: Arhipelag izčezaûŝih ostrovov.

Rękopis przekładu znajduje się w Bibliotece Gdańskiej Polskiej Akademii Nauk.

32. M. Jachontowa: Okręty wychodzą na morze. [Powieść]. Z rosyjskiego tłumaczył J.B. Rychliński. Warszawa: Ministerstwo Obrony Narodowej 1952, 457 s. Wydanie 2 tamże 1955.

Tytuł oryginału: Korabli vychodât v more.

Rękopis w Bibliotece Gdańskiej Polskiej Akademii Nauk.

33. E. Junga: Śladami marynarzy. Z dziennika korespondenta specjalnego. Tłumaczył z rosyjskiego J. Rychliński. Wiersze przełożył J. Ficowski. Warszawa: Ministerstwo Obrony Narodowej 1953, 225 s.

Tytuł oryginału: Po sledam morâkov.

34. N. Nikitin: Północna Aurora. Powieść. Tłumaczył z rosyjskiego J. Rychliński. Warszawa: Ministerstwo Obrony Narodowej 1953, 469 s. Wydanie 2 T. 1-2 tamże 1954. Biblioteka „Prasy”.

Tytuł oryginału: Severnaâ Avrora.

Rękopis przekładu znajduje się w Bibliotece Gdańskiej Polskiej Akademii Nauk.

35. N. Trubłaini: Szkuner „Kolumb”. [Powieść]. Tłumaczył z rosyjskiego J.B. Rychliński. Warszawa: Ministerstwo Obrony Narodowej 1953, 372 s. Wydania następne tamże: wydanie 2 1954, wydanie 3 Wstęp: J. Grimajło. 1955.

Tytuł oryginału: Šhuna „Kolumb”.

36. A. Gonczarow: Nasz korespondent. [Powieść]. Tłumaczył z rosyjskiego J. Rychliński. Warszawa: Ministerstwo Obrony Narodowej 1954, 366 s.

Tytuł oryginału: Naš korrespondent.

37. J. Iosseliani: Z pamiętnika marynarza okrętu podwodnego. Tłumaczył J. Rychliński. Warszawa: Ministerstwo Obrony Narodowej 1954, 274 s. Wydanie 2 tamże 1954.

Tytuł oryginału: Zapiski podvodnika.

38. K. Staniukowicz: Nowele morskie. Tłumaczył z rosyjskiego J.B. Rychliński. Opracowanie graficzne T. Bogdańskiego. Warszawa: Ministerstwo Obrony Narodowej 1956, 736 s.

Tytuł oryginału: Izbrannye proizvedeniâ.

Zawiera: nowele: Człowiek za burtą; Na głazach; Sztorm; Wśród swoich; Zemsta; Straszny dzień; Kusy; Kiryłłycz; Maksymka; Dwaj oficerowie marynarki; Marynarzyk; Niezrozumiały sygnał; Zatonięcie „Jastrieba”; Odmiana; Niańka; Świetny dowódca; „Zuchwały”; Koledzy; Dobry; Za „Chudziaczka”, – powieści: „Niespokojny admirał”; Żona marynarza; Sewastopolski chłopiec.Rękopis przekładu znajduje się w Bibliotece Gdańskiej Polskiej Akademii Nauk.

39. W. Treniew: Marynarze z „Księżniczki Anny”. [Powieść]. Tłumaczył z rosyjskiego J.B. Rychliński. Warszawa: Ministerstwo Obrony Narodowej 1957, 437 s.

Tytuł oryginału: Russkie morâki.

40. A. van Schendel: Fregata Johanna Maria. [Powieść]. Przełożył J.B. Rychliński. Opracowanie graficzne: A. Heidrich. Warszawa: Czytelnik 1959, 201 s.

Tytuł oryginału: Het fregatschip Johanna Maria.

Rękopis przekładu znajduje się w Bibliotece Gdańskiej Polskiej Akademii Nauk.

41. J. Conrad: Oczekiwanie. [Powieść]. Przełożył J.B. Rychliński. Słowo wstępne: R. Curle. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1960, 292 s. Z Pism Josepha Conrada. 

Tytuł oryginału: Suspense. A Napoleonic novel.

Rękopis i maszynopis przekładu pt. Zawieszenie znajdują się w Bibliotece Gdańskiej Polskiej Akademii Nauk.

42. Ch. Johnson: Historia najsłynniejszych piratów, ich zbrodnicze wyczyny i rabunki. Przełożyli J.B. Rychliński, H. Dunin. Skrótów dokonał J. Bocheński. Warszawa: Czytelnik 1968, 261 s.

Tytuł oryginału: General history of the robberies and murders of the most notorious pirates.

Tekst do str. 80 oparto na tłumaczeniu H. Dunin.

Maszynopis przekładu znajduje się w Bibliotece Gdańskiej Polskiej Akademii Nauk.

PRZEKŁADY NIEOPUBLIKOWANE WRAZ Z LOKALIZACJĄ

1. Ch.A. Beard: Walka partii amerykańskich. [Esej polityczny].

Tytuł oryginału: The American party battle.

Niedatowane maszynopisy przekładu znajdują się w Bibliotece Gdańskiej Polskiej Akademii Nauk.

2. R. Hughes: Oko cyklonu. [Fragment powieści].

Tytuł oryginału: In hazard.

Niedatowany rękopis przekładu znajduje się w Bibliotece Gdańskiej Polskiej Akademii Nauk. 

3. W. Konecki: Kiedy towarzysz wzywa.

Tytuł oryginału: Esli pozovёt tovariŝ.

Niedatowany maszynopis przekładu [70 kart] znajduje się w Bibliotece Gdańskiej Polskiej Akademii Nauk. 

4. J. London: Martin Eden. [Powieść].

Tytuł oryginału: Martin Eden.

Niedatowany rękopis przekładu i maszynopis z uwagami tłumacza znajdują się w Bibliotece Gdańskiej Polskiej Akademii Nauk.

5. W. MacLeod Raine: [The fighting tenderfoot]. [Fragment powieści]. Powstanie przekładu post 1929.

Rękopis przekładu znajduje się w Bibliotece Gdańskiej Polskiej Akademii Nauk.

6. M. Tichonow: Opowiadania o sobie.

Zawiera: Świat cudów; Dzieci szczęśliwych krajów.

Tytuł oryginału: Rasskazy o sebe.

Niedatowany rękopis przekładu znajduje się w Bibliotece Gdańskiej Polskiej Akademii Nauk.

7. Ch. Vaud: Demokracja amerykańska. [Esej].

Skrót książki La Démocratie au Nouveau Monde. 

Niedatowany maszynopis przekładu znajduje się w Bibliotece Gdańskiej Polskiej Akademii Nauk.

8. [b.a.]: [Tłumaczenie amerykańskiej książki dla młodzieży]. [Literatura popularnonaukowa]. Powstanie przekładu post 1945.

Tytułu oryginału nie udało się ustalić.

Przekład dla wydawnictwa Książka i Wiedza.

Rękopis przekładu znajduje się w Bibliotece Gdańskiej Polskiej Akademii Nauk.

OPRACOWANIA OGÓLNE (wybór)

1. Archiwum J.B. Rychlińskiego w Bibliotece Gdańskiej PAN.

2. Teczka J.B. Rychlińskiego jako członka Związku Literatów Polskich. Biblioteka Donacji Pisarzy Polskich w Warszawie.

3. Ankieta dla IBL PAN ca 1951, 1957, 1961, 1966.

SŁOWNIKI I BIBLIOGRAFIE

1. Słownik współczesnych pisarzy polskich. T. 1. Warszawa 1963.

2. J. CHUDEK. „Rocznik Literacki 1974” wyd. 1977.

3. S. TELEGA. W: Polski Słownik Biograficzny. T. 33. Wrocław-Warszawa-Kraków 1991-1992.

4. Literatura polska XX wieku. Przewodnik encyklopedyczny. T. 2. Warszawa 2000.

5. [K. BATORA] K.B. W: Współcześni polscy pisarze i badacze literatury. Słownik biobibliograficzny T. 7, 10 (Uzupełnienia). Warszawa 2001, 2007. 

WYWIADY

1. Rozmowy z polskimi marynistami. Rozmawiał S. Telega. „Odra” 1948 nr 35 s. 4.

2. Jerzy Bohdan Rychliński laureatem Nagrody Klubu Marynistów. Rozmawiał J. Wolniewicz. „Morze” 1958 nr 7. 

3. O admirale Arciszewskim, Latającym Szkocie, powieści marynistycznej. Rozmawiał R. Pietrzak. „Żołnierz Wolności” 1972 nr 89.

4. Widziane z Mewiego Dworu. Rozmawiał M.A. Kowalski. „Argumenty” 1974 nr 2.

OMÓWIENIA 

1. L. PROROK: Pożegnanie marynisty. „Życie Literackie” 1974 nr 15.

1892-1974

Pseudonyms: R. Sternica; Sternica.

Prose writer, translator.

Born on 20 March 1892 in Russian-ruled Warsaw; son of the psychiatrist and social activist Karol Rychliński and Irena, née Pomianowska. He was involved in organizing the school strikes of 1905. He travelled to Crimea in 1907. In 1910, he completed his education at the private Polish-language Secondary School (Szkoła Realna) in Warsaw. In 1912, he graduated with a formal qualification from the Russian-language Classical Boys’ Grammar School in Radom, specializing in philological subjects. He studied law at the University of Moscow, graduating with a master’s degree in 1916. He made his debut as a writer the same year, publishing in Moscow the lyrics to the song Orły do lotu [Eagles take flight], with the music composed by Emil Młynarski. Between February and June 1916, he worked as an interpreter for the military attaché at the Russian embassy in the USA. He was subsequently conscripted into the Tsarist army. In November of the same year, he was accepted to the School of Standard Bearers of the Admiralty in Oranienbaum (now Lomonosov). He then served in the Russian Navy in the Baltic campaign. He was an aide-de-camp, a communications officer and then captain of an air battery. He was a member of the Polish Soldiers’ Union (Związek Wojskowych Polaków). He was injured in combat against German forces at the Battle of Moon Sound while in 1917 he was captured and held in camps in Stralsund and Neustadt (in the Harz Mountains). Following his release in March 1918, he was a trainee lawyer at the Ministry of Justice at the Regent Council in Warsaw before serving as a subsecretary at the Appeals Court. In January 1919, he joined the Polish Army as a volunteer, serving in the Air Force Command. He was then employed as a legal officer at the Department of Naval Affairs in the Navy Section of the Ministry of Military Affairs. From September 1920, he worked as a court officer in the Navy Office in Torun. He joined the reserves in 1922. During this period, he also took up writing his own literary works and became active as a translator of English-language literature, making his debut in this field in 1922 with a Polish version of Jack London’s The Sea Wolf  [Polish: Wilk morski]. His poems, short stories, articles and reviews appeared in publications including “Tygodnik Ilustrowany” (intermittently 1918-31), “Wiadomości Literackie” (1921 and 1924), “Kurier Warszawski” (1922-23 and 1928-38), “Naokoło Świata” (1924 and 1928-29), “Morze” (1925-26 and 1932-33), and “Echo Tygodnia” (1929). In 1921, he married Wanda Nabrocka. They had a daughter, Jolanta (b. 1924). Between 1922 and 1925, he was a legal officer at the Department of Maritime Affairs at the Ministry of Industry and Trade. He was a legal advisor to the Committee for Codifying Maritime Law. He joined the Maritime and River League (Liga Morska i Rzeczna) in 1924. The same year, he started a legal apprenticeship and became a trainee at the Polish Supreme Court. He made his debut as a writer in 1925 with the short story Mah-jong. That year he also travelled to North America, visiting, among other places, New York. Writings from his travels appeared in the periodicals “Morze” (1925) and “Tygodnik Ilustrowany” (1926). He also travelled around northern, western and southern Europe, including Austria, Denmark, Finland, Germany, Hungary, Italy, Norway, Romania, Switzerland and Turkey). In 1927, he qualified as a judge and took up a position as a secretary in the Jurisdiction (Orzecznictwo) Office of the Supreme Court in Warsaw. Between 1927 and 1939, he was co-editor of the Collection of Judgements of the Supreme Court. He also wrote maritime-themed novels and short stories, while also remaining active as a translator. In 1931, he was employed at the Consulate of the Republic of Poland in Paris as a legal officer. From 1932, he was a judge at the Appeals Court and then from 1935 a judge of the Municipal (Grodzki) Court in Warsaw. He was a member of the Trade Union of Polish Writers (ZZLP; which in 1948 became the Polish Writers’ Union, ZLP), the Polish PEN Club (from 1930), the Polish Theosophical Association and the Union of Polish Prose Writers. He published short stories and articles in the periodicals “Przegląd Oświatowy” (1936), “Radio” (1936-37), “Polska Zbrojna” (1937), “Dziennik Bałtycki” (1938), and “Tydzień Literacki Polski Zbrojnej” (1938). In 1939, he was appointed as a judge at the Appeals Court in Krakow, while in April that year he was delegated to the Jurisdiction Office of the Supreme Court in Warsaw. Shortly before the outbreak of World War II, he was appointed a Supreme Court judge. He spent the German occupation in Warsaw, serving until 1 August 1944 as a judge at the Appeals Court. He secretly remained active as a literary writer and translator. He also translated legal documents into German. During the 1944 Warsaw Uprising, he was involved in rescue operations at the Zdobycz Robotnicza housing estate in the Bielany district. In October 1944, he was in Siedlce. In November 1944, he travelled on business to the Appeals Court in Krakow. He lived in Chęciny, where he received support from the Polish Aid Commiteee in Krakow. He wrote footnotes for an edition of Shakespeare’s Macbeth that was to appear with a Krakow-based publisher. In June 1945, he was delegated to the Office for Popularizing Law at the Ministry of Justice in Lodz. He returned to Warsaw in September 1945, working initially as an official at the Ministry of Justice, then as a Supreme Court judge before serving in 1947/48 as head of the department for supporting the international offices of the Ministry of Culture and Arts. He planned to publish in 1946/47 with Stefan Szpringer’s publishing house a series of translations alongside his own works as part of the publication series “Biblioteka Siedmiu Mórz” (Seven Seas Library). He retired for health reasons, being awarded a pension by the Ministry of Justice from 1952. He remained active as a writer and translator. He also produced revised editions of his prewar translations in preparation for new editions. He also published short stories, articles and translations in periodicals including “Echo Krakowskie” (1945) “Warszawa” (1946-47), “Dziennik Bałtycki” (1946 and 1958), “Nowiny Literackie” (1946-48), “Express Wieczorny” (1948-49, 1952, and 1955), “Tygodnik Warszawski” (1948-49), “Tygodnik Wybrzeża” (1948), and “Głos Robotniczy” (1949). In 1949/50, he developed scripts for literary and maritime-themed programmes for Polish Radio in Pomerania. In 1951, he worked as an editor with the “Prasa Wojskowa” publishing house and with the publishing arm of the Ministry of Defence. In the late 1940s and early 1950s, he signed contracts for translations of works by authors including Rudyard Kipling, Selma Lagerlöf, Artur Bareja, Alexandre Dumas, Jack London, and James Fenimore Cooper, although he did not complete any of these texts. He suffered from increasingly serious health problems from 1957. He published articles and short stories in periodicals including “Kierunki” (1956-57 and 1960), “Tygodnik Morski” (1957 and 1973), “Dziennik Bałtycki” (1958), “Żołnierz Polski” (1958-64), and “Więź” (1962, 1966, and 1971-73). In 1958 and again in 1972, he was awarded the M. Zaruski Literary Prize, while in 1964 he received the literary award of the Ministry of Defence, 2nd class. He was awarded the Officer’s Cross (1956) and Commander’s Cross (1973) of the Order of Polonia Restituta, as well as the gold award as a Meritorious Maritime Worker (1958) and the Silver (1966) and Bronze Medal (1967) in recognition of his contributions to the defence of the country. He died on 22 March 1974 in Warsaw, where he is buried at the Powązki Cemetery.

His archive is located in the library of the Polish Academy of Sciences (PAN) in Gdansk and in the Donations Library of Polish Writers (Donacja Pisarzy Polskich) in Warsaw. 

РЫХЛИНСКИЙ Ежи Богдан RYCHLIŃSKI Jerzy Bohdan

1892-1974

Псевдонимы: R. Sternica; Sternica.

Прозаик, переводчик.

Родился 20 марта 1892 в Варшаве; сын Кароля Рыхлинского [Karol Rychliński], психиатра и общественного деятеля, и Ирены, урожденной Помяновской [Irena z Pomianowskich]. Принимал участие в организации школьной забастовки в 1905. В 1907 съездил в Крым. В 1910 окончил частное польское реальное училище [Szkoła Realna] в Варшаве. В 1912 сдал экзамены на аттестат зрелости в русской мужской классической гимназии [Męskie Gimnazjum Klasyczne] с филологическим уклоном в городе Радом [Radom]. Поступил на юридический факультет Московского университета; в 1916 получил степень магистра. В том же году дебютировал текстом гимна Orły do lotu [Орлы – на взлет] на музыку Эмиля Млынарского [Emil Młynarski], изданным в Москве. С февраля по июнь 1916 работал устным переводчиком при военном атташе в посольстве США. Затем был вынужден пойти на военную службу в царскую армию; в ноябре того же года был принят в Школу прапорщиков при Адмиралтействе [Szkoła Chorążych Admiralicji] в Ораниенбауме (ныне Ломоносов). Затем служил в российском военно-морском флоте и прошел кампанию на Балтийском море; был адъютантом, офицером связи, а затем командиром воздушной батареи. Состоял в Союзе военных поляков [Związek Wojskowych Polaków]. Раненный в морском сражении с немцами в проливе Моонзунд [Moonsund; совр. Вяйнамери], попал в плен в 1917 и содержался в лагерях в Штральзунде [Stralsund] и Нойштадте (в горах Гарц). Освобожденный в марте 1918, с мая был стажером в Министерстве юстиции [Ministerstwo Sprawiedliwości] Регентского Cовета [Rada Regencyjna] в Варшаве, а затем заместителем секретаря Апелляционного суда [Sąd Apelacyjny]. В январе 1919 вступил добровольцем в польскую армию; служил в командовании Военно-воздушных сил [Dowództwo Wojsk Lotniczych]. Затем работал в Управлении Военно-морского флота (ВМФ) Министерства военных дел [Sekcja Marynarki Ministerstwa Spraw Wojskowych], юрисконсультом в Департаменте по ВМФ [Departament dla Spraw Morskich], а с сентября 1920 – судебным офицером в Училище ВМФ [Kadra Marynarki Wojennej] в Торуни [Toruń]. В 1922 году ушел в запас. Одновременно с 1918 развивал собственное литературное творчество и занимался переводами с английского. В 1922 дебютировал переводом романа Джека Лондона [Jack London] Морской волк [англ. The Sea-Wolf; польск. Wilk morski]. Публиковал стихи, рассказы, статьи и рецензии в том числе на страницах изданий „Tygodnik Ilustrowany” (1918-31, с перерывами), „Wiadomości Literackie” (1921, 1924), „Kurier Warszawski” (1922-23, 1928-38), „Naokoło Świata” (1924, 1928-29), „Morze” (1925-26, 1932-33), „Echo Tygodnia” (1929). В 1921 женился на Ванде Наброцкой [Wanda Nabrocka], от которой у него родилась дочь Иоланта [Jolanta] (род. 1924). В 1922-25 служил юристом в Департаменте морских дел Министерства промышленности и торговли [Departament Spraw Morskich Ministerstwa Przemysłu i Handlu]. Был юридическим советником Комитета по кодификации морского права [Komitet Kodyfikacji Prawa Morskiego]. С 1924 состоял в Морской и речной лиге [Liga Morska i Rzeczna]. В 1924 занялся юридической практикой и начал стажировку в Верховном суде [Sąd Najwyższy]. В 1925 дебютировал как писатель рассказом Mah-jong [Маджонг] и совершил путешествие по Северной Америке, включая Нью-Йорк; опубликовал репортажи о поездке на страницах изданий „Morze” (1925) и „Tygodnik Ilustrowany” (1926). Также посетил Северную, Западную и Южную Европу (включая Австрию, Данию, Финляндию, Германию, Норвегию, Румынию, Швейцарию, Турцию, Венгрию и Италию). В 1927 сдал судебный экзамен и поступил на работу секретарем в  Бюро судебной практики Верховного суда [Biuro Orzecznictwa Sądu Najwyższego] в Варшаве; в 1927-39 был соредактором сборника постановлений Верховного суда. Писал морские романы и рассказы, продолжал заниматься переводами. В 1931 работал в польском консульстве в Париже в качестве референта по правовым вопросам. С 1932 был судьей Апелляционного суда [Sąd Apelacyjny], а с 1935 – судьей Варшавского городского суда [Sąd Grodzki w Warszawie]. Был членом Профессионального союза польских писателей [Związek Zawodowy Literatów Polskich] (ZZLP; с 1948 - Союз польских писателей [Związek Literatów Polskich], ZLP), Польского ПЕН-клуба [Polski PEN Club] (с 1930), а также Польского теософского общества [Polskie Towarzystwo Teozoficzne] и Ассоциации польских писателей-беллетристов [Zrzeszenie Beletrystów Polskich]. Публиковал рассказы и статьи в журналах „Przegląd Oświatowy” (1936), „Radio” (1936-37), „Polska Zbrojna” (1937), „Dziennik Bałtycki” (1938) и „Tygodnik Literacki Polski Zbrojnej” (1938). В 1939 был назначен судьей Апелляционного суда [Sąd Apelacyjny] в Кракове, а в апреле его делегировали в Бюро судебной практики Верховного суда [Biuro Orzecznictwa Sądu Najwyższego] в Варшаве. Перед самым началом Второй мировой войны был назначен судьей Верховного суда. Во время немецкой оккупации оставался в Варшаве; до 1 августа 1944 был судьей Апелляционного суда. Тайно занимался литературной и переводческой деятельностью. Он также выполнял переводы нотариальных актов на немецкий язык. Во время Варшавского восстания участвовал в спасении жилого района Здобыч Роботнича [Zdobycz Robotnicza] в Белянах [Bielany]. В октябре 1944 находился в городе Седльце [Siedlce]. В ноябре 1944 уехал по служебным делам в Апелляционный суд в Кракове; жил в городе Хенцины [Chęciny], где находился под опекой Польского комитета по опеке в Кракове [Polski Komitet Opiekuńczy w Krakowie]. Подготовил сноски к изданию Макбета [англ. Macbeth; польск. Makbet] Уильяма Шекспира [William Shakespear] для краковского издателя. В июне 1945 был направлен в Управление по популяризации права Министерства юстиции [Biuro Popularyzacji Prawa Ministerstwa Sprawiedliwości] в Лодзи [Łódź]. В сентябре 1945 вернулся в Варшаву. После войны, начиная с 1945, работал последовательно чиновником в Министерстве юстиции, судьей Верховного суда, а в 1947-48 – заведующим отделом обслуживания заграничных учреждений в Министерстве культуры и искусства [Ministerstwo Kultury i Sztuki]. Планировал опубликовать серию переводов и собственных произведений в рамках серии „Biblioteka Siedmiu Mórz” [«Библиотека семи морей»] в издательстве Стефана Шпингера [Stefan Szpinger] (1946-47). Отказался от продолжения работы по состоянию здоровья, в 1952 был официально отправлен министром юстиции в отставку. Продолжал литературную и переводческую деятельность, а также поправлял свои довоенные переводы с целью их переиздания. Публиковал рассказы, статьи и переводы, в частности, в изданиях „Echo Krakowskie” (1945) „Warszawa” (1946-47), „Dziennik Bałtycki” (1946, 1958), „Nowiny Literackie” (1946-48), „Express Wieczorny” (1948-49, 1952, 1955), „Tygodnik Warszawski” (1948-49), „Tygodnik Wybrzeża” (1948) и „Głos Robotniczy” (1949). В 1949-50 готовил передачи на литературные и морские темы для Польского радио на Поморье [Polskie Radio na Pomorzu]. В 1951 сотрудничал в качестве редактора с издательством „Prasa Wojskowa” («Военная пресса») и Издательством Министерства национальной обороны [Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej]. В конце 1940-х - начале 1950-х заключил договоры с издательствами на перевод произведений, в частности, Редьярда Киплинга [Rudyard Kipling], Сельмы Лагерлёф [Selma Lagerlöf], Артуро Бареа [Arturo Barea], Александра Дюма [Alexandre Dumas], Джека Лондона [Jack London], Джеймса Фенимора Купера [James Fenimore Cooper], но не реализовал их. С 1957 боролся со все более серьезными проблемами со здоровьем. Публиковал статьи и рассказы, в том числе на страницах изданий „Kierunki” (1956-57, 1960), „Tygodnik Morski” (1957, 1973), „Dziennik Bałtycki” (1958), „Żołnierz Polski” (1958-64) и „Więź” (1962, 1966, 1971-73). В 1958 и еще раз в 1972 получил морскую литературную премию им. М. Заруского [M. Zaruski], а в 1964 - литературную премию министра национальной обороны второй степени. Награжден, в частности, Офицерским крестом [Krzyż Oficerski] (1956) и Командорским крестом [Krzyż Komandorski] (1973) ордена Возрождения Польши [Order Odrodzenia Polski], золотым знаком «Заслуженный работник моря» [„Zasłużony Pracownik Morza”] (1958), Серебряной (1966) и Бронзовой медалями (1967) за заслуги в области национальной обороны. Умер 22 марта 1974 в Варшаве; похоронен там же на кладбище Повонзки [Cmentarz Powązkowski].

Архив переводчика хранится в Гданьской библиотеке Польской академии наук [Biblioteka Polskiej Akademii Nauk w Gdańsku] и в Библиотеке даров польских писателей [Biblioteka Donacji Pisarzy Polskich] в Варшаве.