POLLAK Seweryn

1907-1987

Pseudonimy i kryptonimy: Adam Pawlicki; Jerzy Pawlicki; p.; Pawlicki; pol; pol.; S.P.; sp; Sp; Sp.; Swen; – wspólnie z Wandą Grodzieńską: A. Poleski; Andrzej Poleski; wspólnie z Mieczysławem Jastrunem: Wiesław Karczewski.

Poeta, tłumacz, eseista, krytyk literacki.

Urodzony 10 stycznia 1907 w Warszawie w rodzinie o pochodzeniu żydowskim; syn Grzegorza Pollaka, wykształconego w Rosji artysty malarza, i Marii z Sobolów; ojciec Joanny Wandy Pollakówny, poetki, historyczki sztuki. Znajomość języka rosyjskiego i upodobanie do literatury rosyjskiej zawdzięczał ojcu. W 1919 rozpoczął naukę w Państwowym Gimnazjum Męskim im. T. Rejtana w Warszawie (Państwowe Gimnazjum Męskie im. T. Rejtana) o profilu filologicznym. W 1920 przeniósł się do Gimnazjum Państwowego im. J. Lelewela (Gimnazjum im. J. Lelewela), a w 1925 do Gimnazjum Władysława IV (Gimnazjum Władysława IV), gdzie zdał maturę. Od 1924 należał do Związku Polskiej Młodzieży Socjalistycznej (Związek Polskiej Młodzieży Socjalistycznej (ZPMS)). W 1927 rozpoczął studia polonistyczne na Wydziale Historyczno-Filologicznym Uniwersytetu Warszawskiego (Wydział Historyczno-Filologiczny Uniwersytetu Warszawskiego, UW). Brał aktywny udział w pracach Koła Polonistów Studentów Uniwersytetu Józefa Piłsudskiego (potocznie zwanym Warszawskim Kołem Polonistów, Koło Polonistów Studentów Uniwersytetu Józefa Piłsudskiego (Warszawskie Koło Polonistów) ), gdzie blisko współpracował z Franciszkiem Siedleckim, teoretykiem literatury zajmującym się poezją rosyjską. W czasie studiów należał do Organizacji Młodzieży Socjalistycznej (Organizacja Młodzieży Socjalistycznej, OMS), potem do OMS „Życie” (Organizacja Młodzieży Socjalistycznej "Życie") oraz do Międzynarodowej Organizacji Pomocy Rewolucjonistom (Międzynarodowa Organizacja Pomocy Rewolucjonistom (MOPR). Debiutował jako poeta w 1928 wierszem pt. Miasto, ogłoszonym w tygodniku „Pobudka” (Pobudka, nr 16). Od lutego do lipca 1929 pracował w dziale spedycji w Bibliotece Narodowej (Biblioteka Narodowa), po czym od maja 1930 do września 1932 w Zarządzie m. Warszawy (Zarząd m. Warszawy). Jednocześnie od 1929 był sekretarzem i bibliotekarzem Stefana Napierskiego, a w 1938 sekretarzem redakcji wydawanego przez tego poetę i krytyka czasopisma „Ateneum” (Ateneum). W 1930 ożenił się z Wandą Grodzieńską, autorką książek dla dzieci i tłumaczką, z którą pod wspólnym pseudonimem Andrzej Poleski tworzyli wiersze i opowiadania dla dzieci (zmarła w 1966). W 1932 debiutował jako tłumacz przekładem powieści Borysa Pilniaka Ou’kej. Romans amerykański. W latach trzydziestych opublikował kilka tomów tłumaczeń najnowszej prozy i poezji radzieckiej. W 1934-37 był członkiem Ligi Obrony Praw Człowieka i Obywatela (Liga Obrony Praw Człowieka i Obywatela). W 1934 uzyskał magisterium. W 1936 został członkiem Zawodowego Związku Literatów Polskich (Związek Zawodowy Literatów Polskich, ZZLP). Jako redaktor odpowiedzialny i jeden z kierowników literackich lewicowego „Dziennika Popularnego” (Dziennik Popularny od 1936) został aresztowany przy jego likwidacji w 1937 i pozostawał pod nadzorem policji. Publikował wiersze i recenzje w „Szpilkach” (Szpilki 1937-38, pod pseudonimem Swen) oraz w „Czarno na Białem” (Czarno na Białym 1938-39, pod pseudonimami: Adam Pawlicki, Jerzy Pawlicki). Od stycznia do marca 1939 pracował w Izbie Skarbowej Okręgowej w Warszawie (Izba Skarbowa Okręgowa w Warszawie). W czasie okupacji niemieckiej przebywał w Warszawie i Zalesiu. Brał udział w konspiracyjnym życiu kulturalnym. Po zakończeniu II wojny światowej mieszkał w Łodzi. W 1945 został członkiem PPR (Polska Partia Robotnicza (PPR), od 1948 Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, Polska Zjednoczona Partia Robotnicza (PZPR), PZPR). W 1945 był wiceprezesem Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej (Towarzystwo Przyjaźni Polsko-Radzieckiej). Kontynuował intensywną działalność przekładową i krytycznoliteracką. Tłumaczył głównie literaturę rosyjską i radziecką. Publikował wiele artykułów, esejów i recenzji dotyczących historii literatury rosyjskiej, jej polskiej recepcji, polsko-rosyjskich związków literackich i kulturalnych, a także tekstów z teorii i metodologii przekładu. Ogłaszał je w takich czasopismach jak: „Głos Ludu” (Głos Ludu), a następnie „Głos Robotniczy” (Głos Robotniczy, 1945-48) (był również redaktorem działów literackich obu dzienników), „Trybuna Robotnicza” (Trybuna Robotnicza, 1945), „Twórczość” 1945-48 (Twórczość, tu wraz z Mieczysławem Jastrunem prowadził „Kolumnę poezji rosyjskiej”), „Kuźnica” (Kuźnica, 1946-47), „Odrodzenie” (Odrodzenie, 1946-48), „Łódź Teatralna” (Łódź Teatralna, 1947/48), „Płomień” (Płomień, 1947-49). Jednocześnie był kierownikiem działu przekładów w Spółdzielni Wydawniczej „Czytelnik” (Spółdzielnia Wydawnicza Czytelnik); w 1945-50 należał do zespołu tygodnika „Kuźnica”, w którym prowadził dział literatury rosyjskiej i narodów ZSRR. Od 1945 działał aktywnie w ZZLP (od 1949 Związku Literatów Polskich, Związek Literatów Polskich, ZLP), kolejno jako członek zarządu, sekretarz, prezes Oddziału Łódzkiego (Związek Zawodowy Literatów Polskich (Łódź), 1946-49); członek Komisji Kwalifikacyjnej przy Zarządzie Głównym (Komisja Kwalifikacyjna przy Zarządzie Głównym Związku Literatów Polskich, 1949-50) i wiceprzewodniczący Klubu Poetów (Klub Poetów Związku Literatów Polskich). Jako delegat ZLP i Ministerstwa Kultury i Sztuki (Ministerstwo Kultury i Sztuki) podróżował po ZSRR (1947), Bułgarii, Rumunii, Węgrzech (1948-50). Od 1948 był członkiem zarządu Sekcji Tłumaczy Polskiego PEN Clubu (Sekcja Tłumaczy Polskiego PEN Clubu), wygłaszał odczyty w Studium Przekładowym PEN Clubu (1950). W 1950 otrzymał Nagrodę Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej (TPPR) za przekład poetycki. Po przeniesieniu się do Warszawy pełnił funkcję kierownika redakcji i redaktora działu kultury radzieckiej w tygodniku „Nowa Kultura” (Nowa Kultura, 1949-51); z pismem tym współpracował do 1963. W 1951-54 był konsultantem poetyckim Spółdzielni Wydawniczej „Czytelnik”. Za osiągnięcia w dziedzinie literatury i działalność przekładową otrzymał Nagrodę Państwową III stopnia (1955). W 1956-66 i 1971-75 współpracował z „Rocznikiem Literackim” (Rocznik Literacki), omawiając literatury ZSRR: abchaską, azerbejdżańską, białoruską, czukocką, estońską, gruzińską, kazachską, litewską, ormiańską, rosyjską, ukraińską. W 1957 był redaktorem naczelnym kwartalnika „Opinie” (Opinie), poświęconego kulturze radzieckiej (zamknięte przez władze po dwóch numerach), w którym ogłosił wiele swoich tłumaczeń poetyckich i prozatorskich. Przekłady, głównie z literatury rosyjskiej, ale też bułgarskiej, oraz wiersze i artykuły publikował w licznych czasopismach, m.in. w „Przeglądzie Kulturalnym” (Przegląd Kulturalny, do 1962), „Współczesności” (Współczesność, do 1967), „Literaturze Radzieckiej” (Literatura Radziecka, do 1976), „Życiu Literackim” (Życie Literackie, stale do 1979), „Twórczości” (stale do 1985), a także w „Argumentach” (Argumenty, 1958-66), „Polityce” (Polityka, 1958-67), „Dialogu” (Dialog, od 1959), „Odrze” (Odra, od 1959), „Poezji” (Poezja, 1966-71). Podróżował kilkakrotnie do Bułgarii, Czechosłowacji, Rumunii, na Węgry, do ZSRR, a także do Włoch i Francji, gdzie na uniwersytetach w Paryżu i Tuluzie wygłaszał prelekcje o literaturze rosyjskiej. W 1966 otrzymał nagrodę Polskiego PEN Clubu za przekłady z poezji rosyjskiej. W 1967 wystąpił z PZPR w proteście przeciw usunięciu z partii Leszka Kołakowskiego. W 1969 ożenił się z Eugenią Siemaszkiewicz, powieściopisarką i tłumaczką. Od 1973 należał do zarządu Polskiego PEN Clubu (Polski PEN Club). W latach siedemdziesiątych prowadził dla tłumaczy literackich organizowane przez Klub Tłumaczy przy ZLP oraz redakcję „Literatury na Świecie” seminarium rusycystyczne. W 1976 należał do sygnatariuszy „Memoriału 101”, wyrażającego protest przeciw projektowanym zmianom w Konstytucji PRL. Przekłady i artykuły zamieszczał w następnych latach m.in. w „Literaturze na Świecie” (Literatura na Świecie, od 1976) i „Więzi” (Więzi,1981). W 1984 otrzymał nagrodę ZAiKS-u dla tłumaczy literatury pięknej. Odznaczony m.in. Srebrnym Krzyżem Zasługi (1946), Złotym Krzyżem Zasługi (1952), Medalem 10-lecia Polski Ludowej (1955) oraz Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1974). Zmarł 23 grudnia 1987 w Sopocie; pochowany w Warszawie na Cmentarzu Powązkowskim.

Archiwum tłumacza znajduje się w Bibliotece Donacji Pisarzy Polskich w Warszawie, w Bibliotece Narodowej w Warszawie, w Gabinecie Rękopisów Biblioteki Uniwersytetu Warszawskiego, Muzeum Literatury im. A. Mickiewicza w Warszawie, Muzeum Literackim im. J. Czechowicza w Lublinie, w Archiwum Instytutu Hoovera na Uniwersytecie Stanforda (USA).

TWÓRCZOŚĆ PRZEKŁADOWA

1. B. Pilniak: Ou’kej. Romans amerykański. [Powieść]. Przełożył S. Pollak. Warszawa: Mewa 1933 [i.e. 1934], 222 s.
Tytuł oryginału: O'kei.

2. W. Katajew: Czasie, naprzód! Powieść – kronika. Przekład: S. Pollak i W. Grodzieńska. Warszawa: Mewa [1934], 285 s. Wydanie następne z posłowiem S. Pollaka. Warszawa: Iskry 1955.
Tytuł oryginału: Vremâ, vperëd! Hronika.
W wydaniu 1 część nakładu ukazała się pt. Naprzód czasie!

3. B. Pilniak: Korzenie japońskiego słońca. [Reportaże]. Przełożył z oryginału S. Pollak. Okładkę projektował W. Leski. Warszawa: Mewa [1934], 206 s.
Tytuł oryginału: Korni âpons'kogo solnca. Roman.

Zawiera: Dziennik z Sinsiu, Wulkany; Bez tytułu. Notatka; Dwie dusze zasady „na odwrót”, Harakiri; Josziwara, Orjan, gejsze; Wieczór na Chinoko-Tjo; O hieroglifach; Ludzie „skonstruowani”; Klekot getów; Odgłos getów i wulkanów; O geometrycznej formie kuli; Teatr i malarstwo – jako elementy formy kuli; Japonia dla – Europejczyka; Japonia – dla mnie: policja; Japonia dla mnie: społeczeństwo; Japonia – dla nas: społeczeństwo; Japonia dla świata; Listy jako ilustracja formuł; Japonia z aeroplanu; Japonia przed wojną. Korzeń słońca; Japonia – dla mnie.

Tu także w przekładzie S. Pollaka: R. Kim: Nogi węża. Glossy s. 143-206.

4. Z nowej liryki rosyjskiej: Gumiliow, Chliebnikow, Pastiernak. [Przełożył S. Pollak]. [Antologia wierszy]. Warszawa: Towarzystwo Wydawnicze 1936, 46 s. Przekłady, 1.

5. Podpalacze świata. [Eseje]. Praca zbiorowa ze wstępem W. Rogowicza. Przełożyli H. Kowalska, S. Pollak, W. Rogowicz. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1946, XII, 380 s
Tytuły oryginałów: D. Zasławskij: Vidkun Kisling; -  G. Konstantinowskij: Džon Antonescu.
Tu także w przekładzie S. Pollaka: D. Zasławskij: Widkun Quisling; G. Konstantinowskij: Jon Antonescu i jego kilka s. 331-380.

6. A. Puszkin: Borys Godunow. [Utwór dramatyczny]. [Przełożył S. Pollak]. W: A. Puszkin: Dramaty. Łódź 1947 s. 47-160. Wydanie 2 Warszawa 1950. Zob. poz. 7. Przedruk w: A. Puszkin: Utwory wybrane Warszawa 1950 s. 257-359; Antologia dramatu rosyjskiego. [T.] 2. Warszawa 1954 s. 116-151; A. Puszkin: Utwory dramatyczne. Warszawa 1954 s. 5-110. Dzieła wybrane, t. 4, wydanie następne tamże 1956; A. Puszkin: Utwory dramatyczne. Opowieści. Warszawa 1967 s. 7-96. Dzieła, t. 3.
Tytuł oryginału: Boris Godunov.

Wystawienia: teatralne: Reżyseria: J. Wyszomirski. Sosnowiec, Teatr Zagłębia 1962, – telewizyjne: Reżyseria: L. Adamik. Telewizja Polska 1981.
Wystawienia następne zob. na stronie internetowej: https://www.encyklopediateatru.pl/

7. A. Puszkin: Dramaty. Przełożył S. Pollak. Wstępem opatrzył L. Gomolicki. Przerywniki rysował M. Piotrowski. Okładkę projektował: S. Bernaciński. Łódź: Książka 1947, 251 s. Wydanie 2 Warszawa: Książka i Wiedza 1950.

Zawiera:  Borys Godunow [poz. 6]; Gość kamienny [poz. 8]; Mozart i Salieri [poz. 9]; Skąpy rycerz [poz. 10]; Uczta podczas dżumy [poz. 11].

Recenzje:
1. [B. DUDZIŃSKI] B.D.: Al. Puszkin. Dramaty w przekładzie Seweryna Pollaka. „Głos Ludu” 1947 nr 253.
2. L. GOMOLICKI: O dramatach Puszkina. W: A. Puszkin: Dramaty. Łódź 1947.
3. W. NATANSON: „Ty także będziesz Szekspirem...”. „Twórczość” 1947 nr 9.
4. M. PIECHAL: Dramaty Puszkina. „Dziennik Literacki” 1947 nr 2.
5. G. TIMOFIEJEW: Dramaty Puszkina. „Robotnik” 1947 nr 258.
6. K.W. ZAWODZIŃSKI: Dramaturgia Puszkina w polskiej szacie. „Kuźnica” 1947 nr 44.

8. A. Puszkin: Gość kamienny. [Utwór dramatyczny]. Przełożył S. Pollak. W: A. Puszkin: Dramaty. Łódź 1947 s. 199-240. Wydanie 2 Warszawa 1950 s. 157-198. Zob. poz. 7. Przedruk w: A. Puszkin: Utwory wybrane. Warszawa 1950 s. 217-256; A. Puszkin: Utwory dramatyczne. Warszawa 1954 s. 147-184. Dzieła wybrane, t. 4, wydanie następne tamże 1956; A. Puszkin: Dzieła. T. 3. Warszawa 1967 s. 131-166.
Tytuł oryginału: Kamennyj gost'. 

Wystawienia: telewizyjne: Reżyseria: A. Szafiański. Telewizja Polska 1968.

9. A. Puszkin: Mozart i Salieri. [Utwór dramatyczny]. Przełożył S. Pollak. W: A. Puszkin: Dramaty. Łódź 1947 s. 163-198. Wydanie następne: Warszawa 1950 s. 143-156. Zob. poz. 7. Przedruk w: A. Puszkin: Utwory dramatyczne. Warszawa 1954 s. 133-146. Dzieła wybrane, t. 4, wydanie następne tamże 1956; A. Puszkin: Dzieła. T. 3. Warszawa 1967 s. 119-130.
Tytuł oryginału: Mocart i Sal'eri.

Wystawienia: teatralne: Reżyseria: Cz. Strzelecki. Lublin, Teatr Miejski 1947, – radiowe łącznie ze Skąpy rycerz [poz. 10] oraz Rusałka w przekładzie A. Sterna pt. Skąpy rycerz; Mozart i Salieri; Rusałka. Cz. 1-9: Adaptacja i reżyseria: Z. Kopalko. Polskie Radio 1990; Adaptacja i reżyseria: I. Gorzkowski. Polskie Radio 2017. 

10. A. Puszkin: Skąpy rycerz. [Utwór dramatyczny]. Przełożył S. Pollak. W: A. Puszkin: Dramaty. Łódź 1947 s. 163-198. Wydanie następne: Warszawa 1950 s. 121-142. Zob. poz. 7. Przedruk w: A. Puszkin: Utwory dramatyczne. Warszawa 1954 s. 111-132. Dzieła wybrane, t. 4, wydanie następne tamże 1956; A. Puszkin: Dzieła. T. 3. Warszawa 1967 s. 97-118.
Tytuł oryginału: Skupoj rycar'.

Wystawienia: teatralne: Łódź, Teatr Wojska Polskiego 1949, – radiowe łącznie ze Mozart i Salieri [poz. 9] oraz Rusałka w przekładzie A. Sterna pt. Skąpy rycerz; Mozart i Salieri; Rusałka. Cz. 1-9. Adaptacja i reżyseria: Z. Kopalko. Polskie Radio 1990.

11. A. Puszkin: Uczta podczas dżumy. [Utwór dramatyczny]. Przełożył S. Pollak. W: A. Puszkin: Dramaty. Łódź 1947 s. 241-252. Wydanie następne: Warszawa 1950 s. 199-210. Zob. poz. 7. Przedruk w: A. Puszkin: Utwory dramatyczne. Warszawa 1954, wydanie następne tamże 1956; A. Puszkin: Dzieła. T. 3. Warszawa 1967 s. 167-178.|
Tytuł oryginału: Pir vo vremâ čumy.

Pierwsze fragmenty przekładu drukowane w: „Dziennik Polski” 1946 nr 114.  

12. A. Puszkin: Opowieści. Przekład: S. Pollak i S. Strumph-Wojtkiewicz. Okładkę projektował: S. Bernaciński. Warszawa: Książka i Wiedza 1949, 416 s. Wydanie 2 tamże 1949.
Tytuły oryginałów przekładów S. Pollaka: Arap Petra Velikogo; Povesti pokojnogo Ivana Petroviča Belkina [Vystrel; Grobovŝik]; Istoriâ  sela Gorûhina; Dubrovskij; Pikovaâ Dama; Kirdžali. 

Tu w przekładzie S. Pollaka: Murzyn Piotra Wielkiego; Opowieści świętej pamięci Iwana Pietrowicza Biełkina [Wystrzał; Trumniarz; Historia wsi Goriuchino; Dubrowski; Dama Pikowa; Kirdżali s. 5-278.

Przedruk przekładów S. Pollaka w: A. Puszkin: Utwory dramatyczne; Opowieści. Warszawa 1967. Dzieła, t. 3. Biblioteka Poezji i Prozy. 

13. A. Puszkin: Dama pikowa. [Opowiadanie]. Przełożył S. Pollak. W: A. Puszkin: Opowieści. Warszawa 1949 s. 235-268. Wydanie 2 tamże 1949. Zob. poz. 13. Wydanie osobne: Ilustrował A. Kurkowski. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1966, 53 s. Biblioteka „Jednorożca”; Przełożył i posłowiem opatrzył S. Pollak. Ilustrował J. Czerniawski. Warszawa: Wydawnictwo Polskiego Towarzystwa Wydawców Książek 1988. Przedruk zob. poz. 63 oraz w: A. Puszkin: Utwory wybrane. Warszawa 1950 s. 363-393; Nowela rosyjska XIX wieku. T. 1. Warszawa 1954 s. 46-76; A. Puszkin: Utwory dramatyczne; Opowieści. Warszawa 1967. Dzieła, t. 3. Biblioteka Poezji i Prozy;  Opowiadania pisarzy rosyjskich dziewiętnastego wieku. T. 1. Warszawa 1967 s. 54-80; Opowieści niesamowite. Groza i niesamowitość w prozie rosyjskiej XIX i początku XX w. Warszawa 1975, wydanie następne tamże: 1977, 1990; Opowieści niesamowite. T. 2. Literatura rosyjska. Wydanie 2. Warszawa 2019. 

Wydanie elektroniczne:
E-book: Warszawa: W.A.B 2020, plik tekstowy w formacie EPUB, MOBI.

Wydanie łącznie z A. Puszkin: Córka kapitana pt. Córka kapitana; Dama pikowa. Tłumaczyli: T. Stępniewski, S. Pollak. Warszawa: Książka i Wiedza 1989, 223 s. Koliber.

Tytuł oryginału: Pikovaâ dama.

14. A. Puszkin: Dubrowski. Powieść. Przełożył S. Pollak. W: A. Puszkin: Opowieści. Przełożyli S. Pollak, S. Strumph-Wojtkiewicz. Warszawa 1949 s. 145-234. Wydania 2 tamże 1949; Zob. poz. 24 Wydanie osobne: Przełożył S. Pollak. Drzeworytami ozdobił W. Waśkowski. Warszawa: Książka i Wiedza 1950, 133 s. Wydania następne: Przekład i posłowie S. Pollak. Ilustrował A. Heidrich. Warszawa: Czytelnik 1956, 167 s. Książka Nowego Czytelnika. Przedruk w: A. Puszkin: Utwory wybrane. Warszawa 1950 s. 394-482; A. Puszkin: Utwory dramatyczne; Opowieści. Warszawa 1967 s. 413-498. Dzieła, t. 3.
Tytuł oryginału: Dubrovskij.

Adaptacja telewizyjna: Adaptacja i reżyseria: L. Zamkow. Telewizja Polska 1970.

15. G. Markow: W tajdze nadjuksańskiej. [Powieść]. „Głos Szczeciński” 1949 nr 235-270; pt. W tajdze. „Nowiny Rzeszowskie” 1949 nr 87-106. Wydanie osobne pod tytułem Nad Juksą: T. 1-2. Warszawa: Prasa Wojskowa 1950, 345 + 438 s. Wydania następne: wydanie 2. T. 1-3. Warszawa: Ministerstwo Obrony Narodowej 1952. Biblioteka „Prasy”, 27; wydanie 3 Ilustrował S. Styczyński. T. 1-2 tamże 1955.  Złota Biblioteka. Wydanie fragmentów pt. Świt nad Juksą. Z powieści „Nad Juksą” wybrał i przełożył S. Pollak. Ilustrował M. Walentynowicz. Warszawa: Prasa Wojskowa 1950, 131 s. Biblioteka Żołnierza. Seria 1, Popularne Wypisy Literackie, 29.
Tytuł oryginału: Strogovy.

16. [Przekłady wierszy w:] Wieczornica poezji radzieckiej. [Opracował:] S. Pollak. Objaśnienia inscenizacyjne: B. Hajdukowicz. Okładkę projektował: R. Nowicki. Warszawa: Sztuka, 111 s. Biblioteka Świetlicowa „Sztuki“, t. 5. Wydanie następne tamże 1949. 

Zawiera przekłady S. Pollaka wierszy następujących autorów: W. Briusow, A. Błok, S. Gorodecki, W. Chlebnikow, W. Majakowski, M. Asiejew, B. Pasternak, M. Swietłow, M. Tichonow, I. Erenburg, A. Twardowski, K. Simonow, S. Gudzenko, M. Matusowski, L. Tatianiczewa.

Tu także S. Pollak: O poezji i poetach Rosji Radzieckiej. [Zob. Prace redakcyjne (dotyczące literatur, którymi zajmował się tłumacz) poz. 2].

17. M. Sałtykow-Szczedrin: Kukły i ludzie. [Bajki i opowiadania]. Przełożył z języka rosyjskiego S. Pollak. Warszawa: Książka i Wiedza 1950, 251 s.

Tytuły oryginałów: Baran-nepomnâŝij; Bednyj volk; Bogatyr'; Vernyj Trezor; Voron-čelobitčik; Giena; Derevenskij požar; Dikij pomeŝik; Durak; Zdravomyslennyj zaâc; Igrušečnogo dela lûdiški; Karas'-idealist; Kisel'; Konâga; Liberal; Medved' na voevodstve; Nedremannoe oko; Obmanŝik-gazetčik i legkovernyj čitatel'; Orel-mecenat; Povest' o tom, kak odin mužik dvuh generalov prokormil; Prazdnyj razgovor; Premudryj piskar'; Priklûčenie s Kramol'nikovym; Putёm-dorogoû; Samootveržennyj zaâc; Sosedi; Čižikovo gore.

Zawiera: Niepamiętliwy baran; Biedny wilk; Bohater; Wierny Trezor; Gawron suplikant; Hiena; Pożar wiejski; Dziki dziedzic; Głupiec; Roztropny zając; Kukły i ludzie; Karaś idealista; Kisiel; Konisko; Liberał; Niedźwiedź wojewodą ; Niedrzemiące oko; Żurnalista oszust i łatwowierny czytelnik; Orzeł mecenasem; Opowieść o tym, jak jeden chłop nakarmił dwóch generałów; Próżna rozmowa; Przemądrzały kiełb [poz. 17]; Przygoda Kramolnikowa; W drodze; Ofiarny zając; Sąsiedzi; Zmartwienie czyżyka.

18. Wesołe opowiadania. Opowiadania klasyków rosyjskich. Przekład: S. Pollak i E. Mendelson. Ilustrował K. Henisz. Warszawa: Książka i Wiedza 1950, 70 s.

Tytuł oryginału przekładu S. Pollaka: M. Sałtykow-Szczedrin: Premudryj piskar'.

Tu w przekładzie S. Pollaka opowiadanie M. Sałtykowa-Szczedrina: Przemądrzały kiełb s. 40-49 [zob. poz. 16].

19. D. Błagoj: Aleksander Puszkin. [Monografia historycznoliteracka]. Przekład autoryzowany: S. Pollak. [Warszawa]: Państwowy Instytut Wydawniczy 1951, 135 s.
Tytuł oryginału: A.S. Puškin.

20. [L. i P. Tur] Bracia Tur: Pałacyk w zaułku. Sztuka w 4 aktach, 9 odsłonach. Przełożył z języka rosyjskiego S. Pollak. Warszawa: Czytelnik 1951, 105 s. Wystawienie: Reżyseria: J. Walden. Gdańsk, Teatr Wybrzeże 1951.
Tytuł oryginału: Osobnâk v pereulke.

Wystawienia następne zob. na stronie internetowej https://www.encyklopediateatru.pl/

21. M. Gorki: Mieszczanie. Sztuka w 4 aktach. Przekład: S. Pollak i P. Hertz. [Warszawa:] Państwowy Instytut Wydawniczy 1951, 208 s.   Wystawienia: teatralne: Reżyseria: E. Axer. Warszawa, Teatr Współczesny 1951, – telewizyjne: Reżyseria: J. Maciejowski. Telewizja Polska 1969, – radiowe: Adaptacja: M. Dąbkowska. Reżyseria: Z. Dąbrowski. Polskie Radio 1981.  Przedruk w: Antologia dramatu rosyjskiego. T. 2. Turgieniew, L. Tołstoj, Suchowo-Kobylin, Czechow, Gorki. Warszawa 1954 s. 413-476; M. Gorki: Pisma. Wydanie w 16 tomach. T. 4. Utwory dramatyczne 1901-1906. Warszawa: 1955 s. 5-156.
Tytuł oryginału: Meŝane.

Wystawienia następne zob. na stronie internetowej https://www.encyklopediateatru.pl/

22. A. Radiszczew: Podróż z Petersburga do Moskwy. (Wybór). [Powieść]. Przełożył S. Pollak. Opracowanie i wstęp: W. Jakubowski. Warszawa: Książka i Wiedza 1951, XXXV, 131 s. Biblioteka Pisarzy Polskich i Obcych, 57. Wydanie następne [pełne] w opracowaniu W. Jakubowskiego. Wrocław: Ossolineum 1954, CXIII, 288 s. Biblioteka Narodowa II, 87.
Tytuł oryginału: Putešestvie iz Peterburga v Moskvu.  

23. M. Sałtykow-Szczedrin: Dzieje pewnego miasta. [Powieść]. Przełożył S. Pollak. Redakcja i przedmowa: S. Fiszman. Warszawa: Książka i Wiedza 1953, XIX, 249 s.
Tytuł oryginału: Istoriâ odnogo goroda.

24. E. Tarle: Wojna krymska. [Monografia historyczna]. T. 2. Przełożyli z języka rosyjskiego: I. Piotrowska i S. Pollak. Warszawa: Ministerstwo Obrony Narodowej 1953, 615 s.
Tytuł oryginału: Krymskaâ vojna.  

T. 1 przełożył J. Hollender.

25. A. Puszkin: Opowieści. Przekład: S. Pollak i T. Stępniewski. Przypisy opracował L. Gomolicki. Portret Puszkina wg akwareli Sokołowa. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1954, 361+142 s. Dzieła wybrane, t. 5-6. Wydanie następne  tamże 1956 s. 5-362. Dzieła wybrane, t. 5.

Tu w przekładzie S. Pollaka: Murzyn Piotra Wielkiego [poz. 12]; Romans w listach; Opowieści świętej pamięci Iwana Pietrowicza Biełkina [Wystrzał; Trumniarz] [poz. 12]; Historia wsi Goriuchino [poz. 12]; Rosławlew; Dubrowski [poz. 14]; Dama Pikowa [poz. 15]; Kirdżali; Noce egipskie.

26. W. Majakowski: Pluskwa. Feeryczna komedia w 3 obrazach. Przełożył S. Pollak. Wystawienie: Reżyseria: I. Byrska. Kielce-Radom, Teatr im. S. Żeromskiego 1955. Wydanie osobne: Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1956, 82 s. Przedruk  w: W. Majakowski: Utwory sceniczne; Proza. Warszawa 1959 s. 179-247 [Zob. Prace redakcyjne (dotyczące literatur, którymi zajmował się tłumacz) poz. 15] oraz w: Teatr radziecki. Antologia. T. 1. Warszawa 1967 s. 31-76; W. Majakowski: Utwory sceniczne. Warszawa 1985 s. 5-63. 
Tytuł oryginału: Klop.

Wystawienia następne zob. na stronie internetowej https://www.encyklopediateatru.pl/

27. P. Pawlenko: Szczęście. [Powieść]. Przełożyli z języka rosyjskiego: I. Piotrowska i S. Pollak. Opracowanie graficzne: A. Rudziński. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1954, 319 s. Biblioteka Laureatów Nagrody Stalinowskiej.
Tytuł oryginału: Sčast'e. 

28. S. Pollak: Wiersze wybrane i przekłady. Warszawa: Czytelnik 1954, 219 s. 

Zawiera przekłady utworów następujących autorów: M. Asiejew, K. Batiuszkow, A. Błok, W. Briusow, W. Chlebnikow, A. Chomiakow, E. Dołmatowski, I. Erenburg, A. Fet, A. Gribojedow, S. Jesienin, W. Kuroczkin, A. Leontiew, M. Lermontow, W. Majakowski, M. Matusowski, A. Niedogonow, M. Niekrasow, A. Odojewski, B. Pasternak, A. Puszkin, K. Rylejew, I. Selwiński, A. Surkow, S. Szczipaczow, M. Zabołocki, W. Żukowski.

Recenzja:
W. SADKOWSKI: Trud poety i trud tłumacza. „Świat i Ludzie” 1955 nr 15.

29. N. Zarchi: Matka. Scenariusz filmu zrealizowanego przez W. Pudowkina. [Przełożył z języka rosyjskiego S. Pollak]. Przedmowa: R. Dreyer. Warszawa: Filmowa Agencja Wydawnicza 1956, 81 s.
Tytuł oryginału: Mat’.

30. W. Iwanow: Opowiadania wybrane. Pod redakcją S. Pollaka. Tłumaczyli: J. Brzęczkowski i inni. Okładkę projektowała A. Paszkiewicz. Warszawa: Ministerstwo Obrony Narodowej 1957, 665 s.

Tytuły oryginałów przekładów S. Pollaka: Bronepoezd 14-69; Gluhie maki.

Tu w przekładzie S. Pollaka: Pociąg pancerny 14-69; Głuche maki s. 11-116, 367-377.

31. W. Grossman: Życie i losy. [Powieść]. T. 1. Za słuszną sprawę. [Przełożyli z języka rosyjskiego: I. Piotrowska i S. Pollak]. Warszawa: Ministerstwo Obrony Narodowej 1957, 907 s. Wydanie następne tamże 1959.
Tytuł oryginału: Žizn' i sud'ba. Za pravoe delo. (Stalingrad).

Część nakładu wydania 1 bez nazwisk tłumaczy.

32. A. Grin: Piekło odzyskane. [Opowiadania]. Przekład: I. Piotrowska, S. Pollak, K. Pomorska. Wstęp: S. Pollak. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1959, XVIII, 453 s.

Tytuły oryginałów przekładów S. Pollaka: Vozvraŝennyj ad; Kapitan Dûk; Pozornyj stolb; Korabli w Lisse; Sto verst po reke; Gnev otca.

Tu w przekładzie S. Pollaka: Piekło odzyskane; Kapitan Duc; Pręgierz; Okręty w Lisie; Sto wiorst z biegiem rzeki; Gniew ojca,  s. 3-156, 182-188.

Tu także szkic wstępny S. Pollaka pt.: Geograf krajów urojonych, s. V-XIX.

33. A. Puszkin: Panna włościanka. [Utwór dramatyczny]. Adaptacja sceniczna: M. Rokoszowa. [Tekst adaptacji oparty na tłumaczeniu S. Pollaka]. Opracowanie scenograficzne: J. Gorazdowski. Warszawa: CPARA 1959, 43 s. Biblioteka Repertuarowa CPARA.
Tytuł oryginału: Baryšnâ krest'ânka.  

Sztuka nagrodzona na konkursie Związku Teatrów i Chórów Ludowych.

Wystawienie radiowe: Adaptacja: I. Malinowska. Reżyseria: Z. Dąbrowski. Polskie Radio 1998.

34. M. Rimski-Korsakow: Pieśń hinduska z op. „Sadko”. Legenda. Słowa: M. Rimski-Korsakow, W. Bielski. Przekład: S. Pollak. Do druku przygotował: O. Straszyński. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne 1959, 5 s. Opera na Estradzie, 40.
Tytuł oryginału: Sadko. Pesnâ Indijskogo gostâ.

Partytura wokalna.

35. [Przekład opowiadań w:] A. Kuprin: Bransoletka z granatów. [Przełożyli: Z. Fedecki, W. Grodzieńska, J. Litwiniuk, H. Olszewska, S. Pollak. Okładkę projektował J. Stanny]. Warszawa: Iskry 1960, 468 s.

Tytułu oryginałów przekładów S. Pollaka: Anafema; Breget; Kak â był aktёrom; Kust sireni; Nočleg; Nočnaâ smena.

Tu w przekładzie S. Pollaka: Anatema; Breget; Byłem aktorem; Krzak bzu; Nocleg; Nocna warta s. 110-121, 138-157, 241-252, 313-353, 379-386, 397-429.

Przedruk przekładów opowiadań Nocleg; Byłem aktorem w: A. Kuprin: Sulamitka i inne opowiadania. 

Warszawa 1989 s. 5-19, 108-137.

36. I. Szmelew: Kelner. [Powieść]. Przekład i posłowie: S. Pollak. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1960, 255 s.
Tytuł oryginału: Čelovek iz restorana.

37. I. Katajew: Żona i inne opowiadania. [Przełożył z języka rosyjskiego S. Pollak]. Warszawa: Czytelnik 1961, 198 s.

Tytuły oryginałów: Poet; Moloko; Žena; Leningradskoe šosse; V odnoj komnate.Zawiera: Poeta; Żona; Mleko; Szosa Leningradzka; Wspólny pokój.

Tu także Słowo wstępne S. Pollaka s. 5-9.

38. F. Dostojewski: Sobowtór i inne opowiadania. 1846-1848. Przekład: S. Pollak i G. Karski. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1962, 403 s. Z pism Dostojewskiego.

Tytuły oryginałów przekładów S. Pollaka: Dvojnik; Roman v devâti pis'mah; Gospodin Proharčin; Hozâjka.

Tu w przekładzie S. Pollaka: Sobowtór; Powieść w dziewięciu listach; Pan Procharczyn; Gospodyni s. 5-278.

Przedruk opowiadania Sobowtór w: F. Dostojewski: Dzieła wybrane. T. 3. Warszawa 1984 s. 783-938. Biblioteka Klasyków. Wydanie 2 tamże 1987 -opowiadania Gospodyni w antologii: O miłości. Kraków 1988 s. 57-134.

Adaptacje:

Adaptacje radiowe: opowiadania Sobowtór: Adaptacja i reżyseria: Z. Kopalko. Polskie Radio 1963. Wystawienia następne zob. na stronie internetowej https://www.encyklopediateatru.pl/; opowiadania Powieść w dziewięciu listach: Adaptacja i reżyseria: Z. Kopalko. Polskie Radio 1968; opowiadania Gospodyni: Adaptacja: E. Łukomska. Reżyseria: P. Łysak. Polskie Radio 1997, -  teatralna: opowiadania Powieść w dziewięciu listach pt. Przyjaciele. Przypowieść według Dostojewskiego... z Wertyńskim w tle. Adaptacja: T. Zięba. Kraków: Teatr im. J. Słowackiego 2011. 

39. W. Gilarowski: Moje wędrówki. [Powieść]. Przełożył S. Pollak. Warszawa: Czytelnik 1962, 280 s.
Tytuł oryginału: Moi skitaniâ.

40. I. Ilinski: Pamiętnik aktora. [Biografia]. Przełożył S. Pollak. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe 1962, 381 s.
Tytuł oryginału: Sam o sebe.

41. W. Chlebnikow: Poezje. Wybrał i wstępem opatrzył J. Śpiewak. Przekład: A. Kamieńska, S. Pollak, J. Śpiewak. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1963, 211 s. Biblioteka Poetów.

Tu w przekładzie S. Pollaka 15 wierszy.

42. W. Szkłowski: O prozie. Rozważania i analizy. Przełożył S. Pollak. [T.] 1-2. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1964, 351 + 510 s.
Tytuł oryginału: Hudožestvennaâ proza. Razmyšleniâ i razbory.

43. A. Płatonow: Utwory wybrane. [Opowiadania]. Przekład: I. Bajkowska, S. Pollak, R. Śliwowski. Wstęp: R. Śliwowski. Projekt okładki: J.S. Miklaszewski. Warszawa: Czytelnik 1965, 286 s. Nike.

Tytuły oryginałów przekładów S. Pollaka: Takyr; Tretij syn; Fro; Iûl'skaâ groza; Staryj mehanik. Žena mašinista. 

Tu w przekładzie S. Pollaka: Takyr; Trzeci syn; Fro; Burza lipcowa; Żona maszynisty s.  59-186.

44. S. Jesienin: Kraina hultajów. [Poemat dramatyczny]. Przełożył S. Pollak. „Dialog” 1967 nr 10 s. 40-66. Wystawienie teatralne wspólnie z: S. Jesienin: Pugaczow. [Poemat dramatyczny] pt. Nam nie drewno potrzebne, lecz kamień. [Montaż]. Reżyseria: E. Bonacka. Warszawa, Teatr Polski 1967.
Tytuł oryginału: Strana negodâev.

45. A. Błok: Dwunastu. [Poemat]. [Przełożył S. Pollak]. Wystawienie wspólnie z: A. Błok: Buda jarmarczna. Przekład: J. Zagórski, S. Pollak: Będzin, Teatr Dzieci Zagłębia 1968. Wydanie osobne Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe 1987, 34, [78] s. Bibliofilska Edycja Miniatur Wydawnictw Artystycznych i Filmowych.
Tytuł oryginału: Dvenadcat'.

Wystawienia następne zob. na stronie internetowej https://encyklopediateatru.pl/przedstawienie/31075/buda-jarmarczna-dwunastu

W wydaniu z 1996 tekst w języku rosyjskim i polskim.

46. A. Błok: Róża i krzyż. [Utwór dramatyczny]. Przeł. S. Pollak. „Dialog” 1968 nr 9 s. 39-77. Wystawienie radiowe: Reżyseria: Z. Dąbrowski. Polskie Radio 1980. Przedruk. zob. poz. 62.

47. L. Grossman: Dostojewski. [Biografia]. Przełożył S. Pollak. Warszawa: Czytelnik 1968, 491 s.
Tytuł oryginału: Dostoevskij.

48. A. Płatonow: Osada Pocztyliońska. Przekład: S. Pollak i R. Śliwowski. Wstęp: R. Śliwowski. Warszawa: Czytelnik 1968, 466 s. Nike. Przedruk w: Gliniany dom i inne opowiadania. Tłumaczyli: I. Bajkowska. I. Piotrowska, S. Pollak, R. Śliwowski. Okładkę projektował S. Eidrigevicius. Warszawa 1981.

Tytuły oryginałów przekładów S. Pollaka w wydaniu z 1968: Âmskaâ  sloboda; Epifanskie šlûzy; Proishoždenie mastera, – w wydaniu z 1981 nadto: Reka Potudan'.

Tu w przekładzie S. Pollaka: w wydaniu z 1968: Osada Pocztyliońska; Epifańskie śluzy; Rodowód majstra s. 87-334, – w wydaniu z 1981 nadto: Rzeka Potudań s. 41-185, 361-391.

Przedruk tłumaczenia opowiadania pt. Rzeka Potudań w: A. Płatonow: Dżan i inne opowiadania. Warszawa 1969. Nike s. 167-220; A. Płatonow: Powrót i inne utwory. Warszawa  1975. Biblioteka Klasyki Polskiej i Obcej.

Adaptacja teatralna opowiadania Epifańskie śluzy pt. Rosyjski kontrakt: Adaptacja i reżyseria: K. Rekowski. Warszawa, Teatr Dramatyczny m. st. Warszawy. Scena Przodownik 2014.

49. M. Cwietajewa: Dom koło starego Pimena. Szkice i wspomnienia. [Wybór]. Przekład: W. Bieńkowska i S. Pollak. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1971, 437 s. 

Tytuły oryginałów przekładów S. Pollaka: Mat’ i muzyka; Iskusstvo pri svete sovesti. Èsse; Èpos i lirika sovremennoj Rossi. Stat'â; Svetovoj liven’. Poeziâ večnoj mužestvennosti; Puškin i Pugačev.

Tu w przekładzie S. Pollaka: Matka i muzyka; Sztuka w świetle sumienia [Przedruk zob. Prace dotyczące literatur, którymi zajmował się tłumacz i krytyka przekładu. Książki poz. 5; Prace redakcyjne poz. 27]; Epos i liryka współczesnej Rosji. (Włodzimierz Majakowski i Borys Pasternak); Ulewa światła. (Poezja wiecznego męstwa); Puszkin i Pugaczow s. 84-206, 403-438. Przedruk zob. poz. 70.

50. A. Grin: Opowiadania niesamowite. Przekład: Z. Dudzińska, I. Piotrowska, S. Pollak, K. Pomorska, M. Tywonek. Opracowanie graficzne: D. Mróz. Warszawa: Iskry 1971, 410 s.

Tytuły oryginałów przekładów S. Pollaka: Putešestvie v Grinlandiû; Sozdanie Aspera;  Istrebitel’; Razgovor; Gnev v otca; Seryj avtomobil'; Èlda i Angoteâ; Šest' spiček; Rene. 

Tu w przekładzie S. Pollaka: Podróż do Grinlandii; Stworzenie Aspera; Niszczyciel; Osobista rozmowa; Gniew ojca; Szary samochód; Elda i Angotea; Sześć zapałek; Renée s. 5-22, 204-213, 227-349.

51. A. Remizow: Car Maksymilian. Na podstawie zapisu W. Bakryłowa. [Misterium]. Przełożył S. Pollak. „Dialog” 1971 nr 4 s. 49-85. Wystawienie: Reżyseria: S. Szelc. Wrocław, Studencki Teatr „Kalambur” 1972.
Tytuł oryginału: Car’ Maksimilian.

Wystawienia następne zob. na stronie internetowej: https://www.encyklopediateatru.pl/

52. I. Bunin: Gramatyka miłości i inne opowiadania. Przełożyli: I. Bajkowska, S. Pollak, W. Rogowicz. Opracowanie graficzne: E. Freudenreich. Warszawa: Czytelnik 1972, 661 s. Wydanie 2 skrócone tamże 1976. Biblioteka Klasyki Polskiej i Obcej.

Tytuły oryginałów przekładów S. Pollaka: Na hutore; Na kraj sveta. Svâtaâ noč’; Učitel’ (Tarantella); V avguste; Horošaâ žizn’; Zahar Vorob'ev; Žertva. Il’â Prorok; Hudaâ trava; Pri doroge; Arhivnoe delo. Svâtočnyj rasskaz; Petlistye uši; Poslednââ vesna; Koscy; Mitina lûbov'; Pervyj klass; Duročka; Dubki; Madrid; Čistyj ponedel’nik; Mest’; Tri rublâ; Vesnoj v Iudee. 

Tu w przekładzie S. Pollaka: W chutorze; Na koniec świata; Nauczyciel; W sierpniu; Dobre życie; Zachar Worobiow; Ofiara; Kąkole; Przy gościńcu; Archiwalna sprawa; Węźlaste uszy; Ostatnia wiosna; Kosiarze; Miłość Miti; Pierwsza klasa; Głupia; Dębinka; Madryt; Poniedziałek wielkopostny; Zemsta; Trzy ruble; Wiosną w Judei s. 42-102, 131-157, 170-377, 404-406, 408-501, 507-545. 

Przedruk przekładu opowiadania Miłość Miti w: I. Bunin: Nathalie. [Opowiadania]. Wydanie 2 Warszawa 1973 s. 57-154. Koliber, 4; I. Bunin: Wieś; Miłość Miti; Suchodoły.  Warszawa 1985 s. 124-178. Biblioteka Ludowa. 

Przedruk części przekładów opowiadań S. Pollaka w: I. Bunin: Ciemne aleje i inne opowiadania. Wyboru dokonała M. Leśniewska. Warszawa 1980 [i.e. 1981]. 

Tytuły oryginałów nowych przekładów S. Pollaka: Prekrasnejšaâ solnca; Antigona. 

Tu w przekładzie S. Pollaka: W sierpniu; Przy gościńcu; Miłość Miti; Piękniejsza od słońca; Głupia; Antigona; Dębinka; „Madrid”; Poniedziałek wielkopostny; Zemsta; Trzy ruble s. 8-11, 59-83, 178-234, 306-310, 365-375, 494-505, 518-532, 547-561, 564-568.

Adaptacje: telewizyjne: opowiadania Dobre życie: Reżyseria: K. Karabasz. Telewizja Polska 1977, - radiowe: opowiadania Miłość Miti: Adaptacja: H. Bielawska. Reżyseria: W. Modestowicz. Polskie Radio 1981; opowiadania Poniedziałek wielkopostny: Adaptacja: E. Hartwig. Reżyseria: Z. Dąbrowski. Polskie Radio 1993.

53. D. Gabe: Poczekaj, słońce. [Wiersze]. Wybór: A. Kamieńska. Przekład: A. Kamieńska i S. Pollak. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1972, 62 s.
Tytuł oryginału: Poćakaj sl’nce.

54. B. Pasternak: Drogi napowietrzne i inne utwory. [Opowiadania i eseje]. Przekład i wstęp: S. Pollak. Obwolutę, oprawę i kartę tytułową projektował A. Heidrich. Warszawa: Czytelnik 1973, 613 s. Nike.

Tytuły oryginałów: Neskol’ko položenij; Apellesova čerta; Pis’ma iz Tuly; Detstvo Lûvers; Vozdušnye puti; Povest’; Ohrannaâ gramota; Posmertnoe pis'mo Raineru Marii Ril’ke; Niŝij; Tёtâ Olâ; Devât’sot pâtyj god; Bezlûb’e; Uezd v tylu.  

Zawiera: Szkic do autobiografii; Linia Apellesa; Listy z Tuły; Dzieciństwo Luvers; Drogi napowietrzne; Opowieść; List żelazny; List pośmiertny do Rainera Marii Rilkego; Dumny nędzarz; Ciocia Ola; Z nowej powieści o 1905 roku; Niemiłość; Powiat na tyłach.

Tu także Wstęp S. Pollaka s. 5-25.

55. Przybliżenia. Od Tiutczewa do współczesności. Wybór przekładów z poezji rosyjskiej. [Antologia poetycka]. Wybór, przekład i opracowanie S. Pollak. Okładkę projektowała B. Paleta. Kraków: Literackie 1973, 439 s.

Zawiera przekłady wierszy następujących autorów: B. Achmadulina; A. Achmatowa; G. Ajgi; I. Annienski; P. Antokolski; M. Asiejew; E. Bagricki; K. Balmont; A. Bieły; A. Błok; W. Briusow; J. Brodski; W. Chlebnikow; W. Chodasiewicz; M. Cwietajewa; I. Erenburg; A. Fet, M. Gumilow; W. Iwanow; R. Iwniew; E. Jewtuszenko; S. Jesienin; S. Kirsanow; M. Kuzmin; W. Majakowski; O. Mandelsztam; L. Martynow; W. Narbut; K. Niekrasowa; B. Okudżawa; B. Pasternak; G. Pietnikow; D. Samojłow; I. Selwiński; B. Słucki; F. Sołogub; W. Sołowjow;   S. Szczipaczow; M. Tichonow; F. Tiutczew; A. Twardowski; E. Winokurow; M. Wołoszyn; A. Wozniesienski; M. Zabołocki. 

Recenzja:
A. DRAWICZ: Głos epoki w księdze wierszy. „Twórczość” 1975 nr 2.

56.  A. Puszkin: Opowieści. Opowieści Biełkina; Dama Pikowa; Córka kapitana. Tłumaczyli: S. Pollak, T. Stępniewski, S. Strumph-Wojtkiewicz. Wstęp i przypisy: R. Łużny. Kraków: Ossolineum 1973, XCIX, 275 s. Biblioteka Narodowa II, 175.

Tu w przekładzie S. Pollaka: Opowieści Biełkina [Wystrzał; Trumniarz [poz. 12]; Od wydawcy; Zamieć; Poczmistrz; Panna włościanka [poz. 33] s. 3-90; Dama Pikowa [poz. 13] s. 91-126.

57. A. Bieły: Petersburg. [Powieść]. Przekład i posłowie: S. Pollak. Warszawa: Czytelnik 1974, 548 s. Nike.
Tytuł oryginału: Peterburg.

Recenzja:
A. DRAWICZ: Bieły, duch czasu podwójnie wywołany. „Nowe Książki” 1975 nr 15.

58. M. Zabołocki: Wyspa Kesatpułgów. [Opowiadanie dla dzieci]. Przełożył S. Pollak. Ilustrowała: D. Przymanowska[-Boniuk]. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza 1976, [16] s.
Tytuł oryginału: Ostrov Kocarudov.

59. A. Bieły: Srebrny gołąb. (Fragmenty). [Powieść]. Przełożył S. Pollak. „Literatura na Świecie” 1980 nr 11 s. 114-303. Wydanie osobne całości z podtytułem Opowieść w siedmiu rozdziałach. Przekład i posłowie: S. Pollak. Warszawa: Czytelnik 1987, 396 s.
Tytuł oryginału: Serebrânyj golub'.

60. S. Kaputikian: Drzewo orzechowe. [Wiersze]. Wybór i wstęp: A. Pomorski. Przekład: A. Mandalian, S. Pollak, A. Pomorski. Projekt okładki: A. Barecki. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1980, 48 s.

61. W. Szkłowski: Eisenstein. [Biografia]. Przełożył S. Pollak. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe 1980, 324 s.
Tytuł oryginału: Èjzenštejn.

62. I. Turgieniew: Rozmowa na gościńcu. [Utwór dramatyczny w 1 akcie]. Przełożył S. Pollak. W: Kto jest kto. Rosyjskie jednoaktówki komediowo-satyryczne. Wybór, przedmowa i noty o autorach: R. Śliwowski. Warszawa 1981 s. 68-98.
Tytuł oryginału: Razgovor na bol'šoj doroge. Scena.  

63. A. Błok: Utwory dramatyczne. Przekład: S. Pollak i J. Zagórski. Wybór i posłowie: S. Pollak. Kraków, Wrocław: Wydawnictwo Literackie 1985, 234 s.

Tytuły oryginałów przekładów S. Pollaka: Korol’ na ploŝadi; O lûbvi, poèzii i gosudarstvennoj službe. Dialog; Rosa i krest.

Tu w przekładzie S. Pollaka: Król na placu; O miłości, poezji i służbie państwowej. Dialog; Nieznajoma; Róża i krzyż [poz. 46], s. 19-94, 151-213.

Tu także szkic S. Pollaka pt. Błok dramaturg s. 214-235. [Prace redakcyjne poz. 28], [Prace dotyczące literatur, którymi zajmował się tłumacz i krytyka przekładu. Książki poz. 2]

Przedruk fragmentów przekładu utworu pt. Dialog o miłości, poezji i służbie państwowej: „Literatura na Świecie” 1971 nr 4 s. 130-137.

Wystawienie radiowe utworu Dialog o miłości, poezji i służbie państwowej: Adaptacja: T. Kalińska. Reżyseria: W. Modestowicz. Polskie Radio 2000.

Recenzja:
A. GALIS: Nowe polskie „błokianum”. „Nowe Książki” 1986 nr 6.

64. A. Puszkin: Opowieści. Przełożył S. Pollak. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1985, 93 s. 

Zawiera z poz. 13 Dama Pikowa; z poz. 56: Opowieści świętej pamięci Iwana Pietrowicza Biełkina.

65. I. Bunin: Niegdyś. [Opowiadania]. Wyboru dokonała M. Leśniewska. Przełożyli  rosyjskiego: I. Bajkowska, M. Leśniewska, S. Pollak. [Opracowanie graficzne]: A. Heidrich. Warszawa: Czytelnik 1986, 575 s. Nike.

Tytuły oryginałów przekładów S. Pollaka: Na čužoj storone; Lûdi iz inotkuda; Tuman; Tiŝina; Nadežda; Sila; Nočnoj razgovor; Ermil; Budni; Ličarda; Hudaâ trava; Kop'e gospodne; Pyl’; Skazka; Horoŝih krovej; Svâtye; Vesennij večer; Tretij klass; Konec; Svâtye gory; Bremâ strasti; Straŝnyj rasskaz; Čistyj ponedel’nik; V sadu; Aleksej Alekseič; Lando; Obrečennyj dom; Snežnyj byk; Krasnye fonari; Vstreča;  Petuhi; Žuravli; Polden’; V odnoj znakomoj ulice; Brodâga; Kapital; Bezumnyj hudožnik; Belaâ loŝad'; Kometa; Stropila; Letnij den’; Na kanune; Do pobednogo konca; Ostrov siren; Kavkaz; Vozvraŝâs’ v Rim; Mistral’; Alupka; Nočleg; „Un petit accident”.

Tu w przekładzie S. Pollaka: W obcych stronach; Ludzie znikąd; Mgła; Cisza; „Nadzieja”; Siła; Nocna rozmowa; Jermił; Dni powszednie; Liczarda; Nowa ruń; Włócznia Pańska; Kurz; Bajka; Dobra krew; Święci; Wiosenny wieczór; Trzecia klasa; Koniec; Arcypasterz; Brzemię; Straszna opowieść; Zbeszczeszczony Zbawiciel; W sadzie; Aleksy Aleksieicz; Lando; Naznaczony dom; Bałwan; Czerwone latarnie; Spotkanie; Koguty; Żurawie; W południe; Na Targowej; Włóczęga; Kapitał; Nawiedzeni; Koń dyszlowy; Kometa; Krokwie; Letni dzień; W przeddzień; Aż do zwycięstwa; „Wyspa Syren”; Kaukaz; W drodze powrotnej do Rzymu;  Mistral; Ałupka; Nocleg; „Un petit accident” s. 17-24, 46-66, 114-121, 122-135, 244-397, 433-436, 451- 502, 505-507, 509-510, 512-518, 520- 526, 529- 567, 571-572.

66. M. Zoszczenko: Punkt widzenia. Opowiadania i opowieści. Przekład: E. Siemaszkiewicz i S. Pollak. Wybór i posłowie: A. Drawicz. Warszawa: Czytelnik 1985, 544 s. Nike. 

Tytuły oryginałów: Viktoriâ Kazimirovna; Vory; Karusel'; Sobačij nûh; Žertva revolûcyi; Rodstvennik; Bogataâ žizn'; Foma nevernyj; Čerez sto let; Čestnyj graždanin; Rodnye lûdi; Točka zreniâ; Stoličnaâ štučka; Agitator; Ženih; Sčastie; Časy; Duševnaâ prostota; Operaciâ; Carskie sapogi; Ne vsё poterâno; Horošij znakomyj; Medicinskij slučaj; Reč, proiznesionnaâ na bankete; Imennica; Vor; Senator; Griška Žigan; Slučaj v provincii; Spi skorej; Diktofon; Priâtnaâ vstreča; Ličnaâ žizn'; Kraža; Očen' prosto; Bespokojnyj staričok; Vračevanie i psihika; Igruška; Vodnaâ feeriâ; Istoriâ bolezni; Priklûčeniâ obez'any; Vesёloe priklûčenie; Strašnaâ noč; O čёm pel solovej; Siren' cvetёt; Aristokratka; Drova; Aktёr; Banâ; Nervnye lûdi; Pacientka; Prelesti kultury; Galoši; Krizis; Telefon; Melkota; Grimasa Nep-a; Puškin; Spešnoe delo; Kl’ad; Šapka; Hamstvo; Inostrancy; Pustoe delo; Administrativnyj vostorg;  Nasčёt etiki; Ne nado spekulirovat’; Kakie u menâ byli profesii; Tragikomediâ; Zabavnoe priklučenie; Pominki; Parusinovyj portfel’; Poslednââ nepriâtnost’; Koza; Mudrost’.

Tu w przekładzie S. Pollaka: Opowiadania Nazara Iljicza Pna Siniebriuchowa: Wiktoria Kazimirowna; Złodzieje; Karuzela; Psi węch; Baba; Zdarza się; Ofiara rewolucji; Krewniak; Życie w bogactwie; Niewierny Tomasz; Za sto lat; Uczciwy obywatel; Bliscy ludzie; Punkt widzenia; Stołeczny numer; Agitator; Narzeczony; Szczęście; Zegarek; Prostota ducha; Operacja; Carskie buty; Nie wszystko stracone; Dobry znajomy; Przypadek medyczny; Mowa wygłoszona na bankiecie; Solenizantka; Złodziej; Senator; Griszka Żygan; Zdarzenie na prowincji; Śpij prędzej; Dyktafon; Miłe spotkanie; Życie osobiste; Kradzież; Całkiem zwyczajnie; Niespokojny staruszek; Leczenie i psychika; Zabawka; Wodna feeria; Dzieje choroby; Przygody małpy; Wesoła przygoda; Straszna noc; O czym śpiewał słowik; Bzy kwitną s. 24-36, 68-86, 90-98, 109-131, 147-149, 153-157, 166-168, 179-188, 192-195, 199-219, 224-230, 234-246, 251-281, 313-323, 341-353, 395-528.

Tu w przekładzie S. Pollaka razem z  E. Siemaszkiewicz: Arystokratka; Drwa; Aktor; Łaźnia; Nerwowi; Pacjentka; Uroki kultury; Kalosze; Kryzys; Telefon; Mizerota; Ironia NEP-u; Puszkin; Wskazany pośpiech; Skarb; Czapka; Chamstwo; Cudzoziemcy; Głupia sprawa Zapał administracyjny; W sprawie etyki; Nie trzeba spekulować; Jakie uprawiałem zawody; Tragikomedia; Zabawna przygoda; Stypa; Brezentowa teczka; Ostatnia przykrość; Koza; Mądrość s. 61-67, 87-89, 99-108, 132-146, 150-152, 158-165, 169-178, 189-191, 196-198, 231-233, 247-250, 282-312, 324-340, 353-394.

Adaptacja radiowa opowiadania Życie osobiste: Adaptacja i reżyseria J. Kukuła. Polskie Radio 2013.

67. A. Bestużew-Marlinski: Żeglarz Nikitin. Zdarzenie prawdziwe. [Opowiadanie]. Przełożył S. Pollak. Wstęp: J. Sałajczykowa. Gdańsk: Morskie 1987, 80 s.
Tytuł oryginału: Morehod Nikitin.

68. Z liryki rosyjskiej XX wieku. Przełożył S. Pollak. Warszawa: Młodzieżowa Agencja Wydawnicza 1987, 311 s.

Zawiera przekłady wierszy autorów: A. Achmatowa, A. Bieły, A. Błok, W. Chlebnikow, M. Cwietajewa, M. Gumilow, S. Jesienin, W. Majakowski, O. Mandelsztam, B. Pasternak.

Recenzja:
[L. STĘPNIEWSKI] (L. S.). „Poezja” 1988 nr 10.

Adaptacja radiowa pt. Złoto w lazurze (A. Bieły): Przekład. A. Kamieńska, S. Pollak, J. Tuwim. Adaptacja i reżyseria: Z. Kopalko. Polskie Radio 1987.

Adaptacja radiowa pt. Każdy wiersz miłości synem (A. Bieły, M. Cwietajewa): Przekład. A. Kamieńska, S. Pollak. Adaptacja i reżyseria: Z. Kopalko. Polskie Radio 1989.

Adaptacja teatralna pt. O miłość was proszę gorąco (M. Cwietajewa): Przekład. J. Salamon, S. Pollak. Scenariusz: K. Bartkiewicz. Reżyseria: A.M. Marczewski. Bydgoszcz: Teatr Polski im. H. Konieczki 1993.

69. I. Annienski: Poezje. Wyboru dokonał, wiersze przełożył, wstępem opatrzył S. Pollak. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1988, 122 s.

70. A. Achmatowa: Requiem. [Wiersze]. Przekład: S. Pollak i E. Siemaszkiewicz. Opracowanie graficzne: W.G. Traugot. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe 1991, 125 s. Bibliofilska Edycja Miniatur Wydawnictw Artystycznych i Filmowych.
Tytuł oryginału: Requiem.

Adaptacja teatralna: Reżyseria: E. Wójciak. Poznań: Teatr Ósmego Dnia 1992.

Fragmenty przekładu: „Literatura Radziecka” 1989 nr 6.

Omówienia: 

1. M. KISIEL: Polskie przekłady „Requiem” Anny Achmatowej. Uwagi wstępne. W:  Przekład artystyczny. T. 2: Zagadnienia serii translatorskich. Katowice 1991. Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, 1192. Przekład Artystyczny, 2 [dot. m.in. przekładu S. Pollaka i E. Siemaszkiewicz]. 

2. M. SEMCZUK-JURSKA: Przekład - interpretacja czy praca rzemieślnicza? O dwóch tłumaczeniach „Requiem” Anny Achmatowej. „Recepcja. Transfer. Przekład” 2002 [t.] 1 [porównanie przekładów G. Gieysztor, E. Siemaszkiewicz i S. Pollaka].

71. M. Cwietajewa: Duch w potrzasku. Przekład: W. Bieńkowska, S. Pollak, A. Pomorski. Teksty przejrzał i uzupełnił A. Pomorski. Warszawa: Twój Styl 2001, 247 s.

Tu w przekładzie S. Pollaka opowiadania z poz. 49.

72. B. Pasternak: Szkice. Wybór i tłumaczenie: S. Pollak. Redakcja: K. Gędas, P. Mitzner, Ż. Nalewajk. Warszawa: Uniwersytet Warszawski 2021, 164 s. Poza Granicami: porównanie, kontekst, metoda.

Tytuły oryginałów: Vassermanovskaâ reakciâ; Čёrnyj bakal; Nikolaj Aseev; Vladimir Maâkovskij: Prostoe kak myčanie; Neskol'ko položenij; Kručonyh; Naši sovremennye pisateli o klasikah; Sovetskie pisateli o pisatelâh i čitatelâh; Vystuplenie na Pervom Vsesojuznom Sjezde Sovetskih Pisatelej; Vystuplenie na Kongrese v zaŝitu kul'tury; O skromnosti i smelosti. Vystuplenie na III plenume Pravleniâ Soûza Pisatelej SSSR; Henryk Kleist; O Šekspire; Novyj sbornik Anny Ahmatovoj; Paul-Marie Verlaine; „Izbrannoe” Anny Ahmatovoj; Afinogenov. K trёhletiû so dnâ smerti; Zametki perevodčika (v porâdke obsuždeniâ); Šopen; Zamečaniâ k perevodam iz  Šekspira; V redakciû gazety „Tribuna lûdu”; Fridrih Šiller. Tragediâ „Mariâ Stûart” (Predislovie perevodčika); Čto takoe čelovek.

Zawiera: Odczyn Wassermana; Czarny kielich; Mikołaj Asiejew. Oksana. Wiersze z lat 1912-1916; Włodzimierz Majakowski. „Proste jak ryk”; Kilka uwag; Kruczonych; O klasykach; Czytelnik i pisarz; Przemówienie na Pierwszym Wszechzwiązkowym Zjeździe Pisarzy Radzieckich 29 sierpnia 1934 roku;  Przemówienie na Międzynarodowym Kongresie Pisarzy w obronie kultury, w Paryżu w czerwcu 1935; O skromności i odwadze.  Przemówienie; Henryk Kleist; Uwagi o przekładzie; Nowy wybór wierszy Anny Achmatowej; Paul Marie Verlaine; Recenzja z  wyboru wierszy Anny Achmatowej; Afinogenow; Uwagi tłumacza; Szopen;  Uwagi o przekładach tragedii Szekspira; Do redakcji „Trybuny Ludu”; Dramat [Fryderyka] Schillera Maria Stuart (przedmowa tłumacza); Odpowiedź na pytanie czasopisma „Magnym”: „Czym jest człowiek?”. 

Edycja zawiera przekłady zachowane w maszynopisach, ale nieopublikowane za życia tłumacza.

Tu także S. Pollak: O korespondencji Borysa Pasternaka. Listy, ludzie, losy, s. 21-38.Zob. też Prace redakcyjne poz. 25. 

MONTAŻE PRZEKŁADÓW

Teatralne:

1. W. Chlebnikow: Głody. Wybór: W. Dąbrowski. Reżyseria: W. Siemion. Przekład: A. Drawicz, A. Kamieńska, S. Pollak, J. Śpiewak, W. Woroszylski. Telewizja Polska 1973.

2. A. Achmatowa: Kwitnący głóg. Reżyseria: T. Piotrowski. Teatr Telewizji 1978.3. M. Cwietajewa: Po ludziach błądzę. [Montaż poetycki]. Przekład: W. Bieńkowska i S. Pollak. Wybór i opracowanie: M. Kościałkowska, E. Otwinowska. Wystawienie: Reżyseria: J. Gruda. Kraków, Teatr im. J. Słowackiego, Teatr Miniatura 1978.

3. M. Cwietajewa: O miłość was proszę. Przekład. J. Salamon, S. Pollak. Scenariusz: K. Bartkiewicz. Reżyseria: A.M. Marczewski. Bydgoszcz, Teatr Polski im. H. Konieczki 1993.

Radiowe:

1. W. Majakowski: Mnie nie wstrzymacie. Tłumaczyli: M. Jastrun, S. Pollak, A. Stern. Monodram. Opracowanie i wykonanie: A. Kowalczyk. Polskie Radio 1978. 

2. A. Bieły: Złoto w lazurze. Przekład. A. Kamieńska, S. Pollak, J. Tuwim. Adaptacja i reżyseria: Z. Kopalko. Polskie Radio 1987. 

3. A. Bieły, M. Cwietajewa: Każdy wiersz miłości synem. Przekład. A. Kamieńska, S. Pollak. Adaptacja i reżyseria: Z. Kopalko. Polskie Radio 1989. 

PRACE REDAKCYJNE 

1. Dwa wieki poezji rosyjskiej. Antologia w układzie i opracowaniu M. Jastruna i S. Pollaka. Posłowiem opatrzył L. Gomolicki. Warszawa: Czytelnik 1947, XI, 487 s. Wydania następne tamże: wydanie 2 poprawione i uzupełnione 1951, wydanie 3 poprawione i rozszerzone 1954. 

Tu w przekładzie S. Pollaka przekłady wierszy następujących autorów: N. Asiejew, A. Błok, J. Boratynski, W. Briusow, W. Chlebnikow, A. Fet, N. Gumilow, S. Jesienin, I. Kozlow, M. Kuzmin, A. Leontiew, O. Mandelsztam, M. Matusowski, B. Pasternak, A. Puszkin, I. Sielwinski, S. Szczipaczow, W. Żukowski.

2. Wieczornica poezji radzieckiej. Wstęp, redakcja i przekład; S. Pollak. Warszawa: Czytelnik 1949, 73 s. Wydanie 2 tamże 1949. 

[Twórczość przekładowa poz. 16] 

3. Wiersze o Stalinie. Wybór wierszy poetów radzieckich. Ułożył i opracował S. Pollak. Warszawa: Czytelnik 1949, 73 s.

4. A. Puszkin: Wybór poezji. Opracował i wstępem zaopatrzył S. Pollak. Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych 1950, 151 s. 

Tu także przekłady m.in. S. Pollaka. [Twórczość przekładowa poz. 28] [Prace redakcyjne poz. 1]

5. I. Kryłow: Bajki wybrane. Opracował i wstępem opatrzył S. Pollak. Ilustrował T. Gronowski. Warszawa: Książka i Wiedza 1951, 224 s.

6. Russkaja literatura. Wypisy. [Teksty w języku rosyjskim]. Opracowanie: W. Gałecki, L. Gomolicki, W. Jakubowski, S. Pollak. Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych. 

Dla klas VIII i IX. 1950, 397 s. Wydania następne tamże: wydania 2-10 1951-1960. 

Dla klasy X. 1950, 399 s. Wydania następne tamże: wydania 2-12 1951-1961. 

Dla klasy XI szkoły ogólnokształcącej. 1950. Wydania następne tamże: wydania 2-12 1951-1961.

7. Antologia poezji bułgarskiej. Opracował i przedsłowiem opatrzył S. Pollak. Warszawa: Czytelnik 1954, 351 s.

Tu w przekładzie S. Pollaka przekłady wierszy następujących autorów: E. Bagriana, Ch. Botew, B. Bożyłow, N. Wapcarow, I. Wazow. 

8. M. Sałtykow-Szczedrin: Szkice gubernialne. Przekład: Cz. Jastrzębiec-Kozłowski. Redakcja i wstęp: S. Pollak. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1956, 556 s.

9. A. Błok: Poezje. Opracował i wstępem opatrzył S. Pollak. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1957, 290 s. Wydanie 2 tamże 1967.

Tu także przekłady m.in. S. Pollaka. [Twórczość przekładowa poz. 55, 68] 

10. W. Iwanow: Opowiadania wybrane. Pod redakcją S. Pollaka. Warszawa: Ministerstwo Obrony Narodowej 1957, 665 s. 

Tu także przekłady m.in. S. Pollaka. [Twórczość przekładowa poz. 30]

11. W. Majakowski: Poezje. Redakcja: M. Jastrun, S. Pollak, A. Stern, A. Ważyk. Warszawa: Czytelnik 1957, 770 s. 

Tu także przekłady m.in. S. Pollaka. [Twórczość przekładowa poz. 16, 28, 55, 68]

12. M. Rylski: Arkusz poetycki. Wybrał i opracował S. Pollak. Warszawa: Towarzystwo Przyjaźni Polsko-Radzieckiej [1957], 15 s. Biblioteczka Przyjaźni, 1.

13. Stu trzydziestu poetów. Wybór poezji narodów radzieckich. Wybrał, opracował i posłowiem opatrzył S. Pollak. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1957, 746 s. 

Tu w przekładzie S. Pollaka przekłady wierszy następujących autorów: M. Asiejew; K. Balmont; A. Bieły; A. Błok; W. Chlebnikow; M. Cwietajewa; G. Emin; I. Erenburg; W. Inber; A. Isahakian; W. Iwanow; R. Iwniew; S. Jesienin; M. Kuzmin; A. Leontiew; W. Majakowski; O. Mandelsztam; L. Martynow; B. Pasternak; I. Selwiński; B. Słucki; S. Szczipaczow; M. Tichonow; M. Zabołocki. 

14. W. Majakowski: Poematy. Redakcja: M. Jastrun, S. Pollak, A. Stern, A. Ważyk. Warszawa: Czytelnik 1959, 486 s. 

Tu także przekłady m.in. S. Pollaka. [Twórczość przekładowa poz. 16, 28, 55, 68]

15. W. Majakowski: Utwory sceniczne. Proza. Redakcja: M. Jastrun, S. Pollak, A. Stern, A. Ważyk. Warszawa: Czytelnik 1959, 544 s. 

Tu także przekłady m.in. S. Pollaka. [Twórczość przekładowa poz. 26]

16. J. Tuwim: Przekłady poetyckie. Opracowanie: S. Pollak. Przypisy: J. Stradecki. Warszawa: Czytelnik 1959, 597 s. Dzieła, t. 4.

17. L. Podhorski-Okołów: Wybór poezji. Opracowanie i wstąp: S. Pollak. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1960, 241 s. 

Opracowanie m.in. przekładów z rosyjskiego.

18. Książka radziecka w przekładach polskich. Informacje i szkice. Redakcja: S. Pollak. Warszawa: Wydawnictwo Artystyczno-Graficzne RSW „Prasa”  1961, 158 s.

19. B. Pasternak: Poezje. Opracowanie i wstęp: S. Pollak. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1962, 260 s. 

Tu także przekłady m.in. S. Pollaka. [Twórczość przekładowa poz. 16, 28, 55, 68].

20. W. Majakowski: Liryka. Opracowanie i wstęp: S. Pollak, A. Stern. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1965, 164 s. 

Tu także przekłady m.in. S. Pollaka. [Twórczość przekładowa poz. 16, 28, 55, 68]

21. W. Majakowski: Wam! [Wiersze]. Wybór i wstęp: S. Pollak. Warszawa: Czytelnik 1967, 157 s. 

Tu także przekłady m.in. S. Pollaka. [Twórczość przekładowa poz. 16, 28, 55, 68]

22. M. Cwietajewa: Poezje. Opracowanie i wstęp: S. Pollak. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1968, 295 s. 

Tu także przekłady m.in. S. Pollaka. [Twórczość przekładowa poz. 55, 68] [Zob. Prace redakcyjne poz. 27]

23. Przybliżenia. Od Tiutczewa do współczesności. Wybór przekładów z poezji rosyjskiej. [Antologia poetycka]. Wybór, przekład i opracowanie S. Pollak. Okładkę projektowała B. Paleta. Kraków: Literackie 1973, 439 s.

[Twórczość przekładowa poz. 55]

24. A. Bieły: Poezje. Opracował i słowem wstępnym opatrzył S. Pollak. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1975, 292 s. 

Tu także przekłady m.in. S. Pollaka [Twórczość przekładowa poz. 54, 67] oraz jego wstęp pt. Nieprzypisany [Prace naukowe dotyczące literatur, którymi zajmował się tłumacz i krytyka przekładu. Książki poz. 5]  

25. Pięciu poetów: Aleksander Błok. Anna Achmatowa. Borys Pasternak. Włodzimierz Majakowski. Sergiusz Jesienin. Wstęp: S. Pollak. Poezje Błoka, Achmatowej, Pasternaka i Majakowskiego opracował S. Pollak. Poezje Jesienina opracował Z. Fedecki. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1975, 601 s. 

Tu także przekłady m.in. S. Pollaka. [Twórczość przekładowa poz. 16, 28, 55, 68] 

26. Przekład artystyczny. O sztuce tłumaczenia księga druga. Praca zbiorowa pod redakcją S. Pollaka. Wrocław: Ossolineum 1975, 407 s. 

Tu także szkic S. Pollaka: Granice swobód, przedruk zob. Prace naukowe dotyczące literatur, którymi zajmował się tłumacz i krytyka przekładu. Książki poz. 5.

27. A. Błok: Poezje. Wybór i posłowie: S. Pollak. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1981, 433 s. 

Tu także przekłady m.in. S. Pollaka. [Twórczość przekładowa poz. 28, 55, 68] [Prace redakcyjne 1, 9, 25, 26]

28. M. Cwietajewa: Poezje wybrane. Wybór i opracowanie: S. Pollak. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1983, 178 s. 

Tu także przekłady m.in. S. Pollaka [Twórczość przekładowa poz. 55, 68] [Prace redakcyjne 22] oraz wstęp S. Pollaka pt. Sztuka w świetle sumienia [Twórczość przekłądowa poz. 49] [Prace dotyczące literatur, którymi zajmował się tłumacz i krytyka przekładu. Książki poz. 5]. 

29. A. Błok: Utwory dramatyczne. Przekład: S. Pollak i J. Zagórski. Wybór i posłowie: S. Pollak. Kraków, Wrocław: Wydawnictwo Literackie 1985, 234 s. 

Tu także przekłady m.in. S. Pollaka. [Twórczość przekładowa poz. 63]

[Zob. Prace dotyczące literatur, którymi zajmował się tłumacz i krytyka przekładu. Książki  poz. 2].

30. W. Iwanow: Poezje. Opracowanie i wstęp: S. Pollak. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1985, 314 s. 

Tu także przekłady m.in. S. Pollaka. [Twórczość przekładowa poz. 55]

PRACE DOTYCZĄCE LITERATUR, KTÓRYMI ZAJMOWAŁ SIĘ TŁUMACZ I KRYTYKA PRZEKŁADU

Książki

1. Z zagadnień teorii przekładu poetyckiego. Łódź 1949. Przedruk zob. poz. 2.

Zawiera: O twórczości przekładowej Juliana Tuwima; Nad „Onieginem” (w przekładzie A. Ważyka); Mickiewicz w przekładach rosyjskich; Słowacki w przekładach rosyjskich. 

Informacja autora.

2. Wyprawy za trzy morza. Szkice o literaturze rosyjskiej. Warszawa: Czytelnik 1962, 306 s. 

Zawiera: I. Anioł burzy [dotyczy A. Błoka]; Błok dramaturg [Twórczość przekładowa poz. 63]; Jesienin i jego dramaty poetyckie; Majakowski w naszych oczach; Wakans dla poety. Notatki o poezji Borysa Pasternaka; Muzyka w poezji Borysa Pasternaka; „Izmy” i „schizmy” [dot. symbolizmu, akmeizmu, futuryzmu, imażynizmu i konstruktywizmu]; Dwa nurty Wołgi [dot. grupy Serapionowi Bracia]; Izaak Babel, czyli patos sceptyczny; Iwan Katajew, czyli utopia dobroci; Geograf krajów urojonych [dotyczy A. Grina]; Obsesje moralisty [dot. L. Leonowa]. - II. [z poz. 1:] Z zagadnień teorii przekładu poetyckiego; O twórczości przekładowej Juliana Tuwima; Nad „Onieginem” (w przekładzie A. Ważyka); Mickiewicz w przekładach rosyjskich; Słowacki w przekładach rosyjskich.

3. Srebrny wiek i później. Szkice o literaturze rosyjskiej. Warszawa: Czytelnik 1971, 349 s. 

Zawiera: O poezji A. Achmatowej; O A. Achmatowej wspomnienie; Portret poetki [M. Cwietajewej]; Relacje [dot. B. Pasternaka]; Futuryści: Trzynasty Apostoł. Majakowski i teatr Meyerholda. Malarze – futuryści i Lef [Levyj Front Isskustv]; Utopia teatralna [dot. P. Kierżencewa (i.e. P. Lebiediew)]; Fizjologia rewolucji [dotyczy: W. Iwanow: Serapionowi Bracia]; Dwie powieści – dwa dramaty [W. Iwanow: Pociąg pancerny; M. Bułhakow: Biała Gwardia. (Dni Turbinów)]; Od literatury faktu do epopei współczesności [M. Szołochow: Cichy Don]; W poszukiwaniu mitu bohatera. (Pierwsze dziesięciolecie twórczości Tichonowa); Rozpoznawanie czasu, czyli o nowatorstwie [dot. symbolizmu; Wejście na scenę [dot. A. Wozniesienskiego]; Niektóre problemy symbolizmu rosyjskiego a wiersze rosyjskie Leśmiana; Grand bal, czyli konsekwencje tradycji (Benediktow – Zabłocki – Tuwim); Kształt poetyckich przyjaźni [o W. Broniewskim jako tłumaczu poezji A. Błoka, S. Jesienina, W. Majakowskiego, B. Pasternaka, B. Brechta, B. Pilniaka]; Obrona niemożliwości, czyli o tłumaczeniu poezji [dot. przekładów utworu W. Majakowskiego „Obłok w spodniach”, dokonanych przez J. Tuwima i M. Jastruna]; Tekst listu Borysa Pilniaka do Władysława Broniewskiego z r. 1935 w przekładzie polskim.

4. Niepokoje poetów. O poezji rosyjskiej XX wieku. Kraków: Literackie 1972, 255 s. 

Zawiera: Słowo wstępne; Niepokoje poetów. - Aneks: O przekładach poezji XX wieku.

5. Ruchome granice. [Studia i szkice literackie]. Kraków: Literackie 1988, 331 s. 

Zawiera: I. O Wiaczesławie Iwanowie: Między mitem a symbolem. – O Aleksandrze Błoku: Uwagi o Błoku; Przeistoczenie Pięknej Damy; Błok symbolista i jego „Buda jarmarczna”; Błok o Polsce; – O Andrzeju Biełym: Nieprzypisany; W zamęcie („Srebrny gołąb”); „Petersburg” Andrzeja Biełego; – O Annie Achmatowej: Męstwo; – O Borysie Pasternaku: O poezji Borysa Pasternaka; Wokół wierszy Jurija Żywago; O poglądach etycznych Borysa Pasternaka; O wczesnej prozie Borysa Pasternaka; O korespondencji Pasternaka. (Listy, ludzie, losy); Muzyka w poezji Pasternaka; Odkształcenie w przekładzie poetyckim. Wiersze polskie w przekładach Borysa Pasternaka; Relacja. – O Marynie Cwietajewej: Sztuka w świetle sumienia [Twórczość przekładowa poz. 50; Prace redakcyjne poz. 28; Wysławiania Maryny Cwietajewej. (Wiersze do Błoka i Achmatowej). – II. O przekładzie poetyckim: Tekst autora a tekst tłumacza; Granice swobód [Prace redakcyjne poz. 5]; Ruchome granice; Broniewski w kręgu poezji rosyjskiej.

Artykuły

1. Sztuka przekładów w ZSRR. „Głos Ludu” 1945 nr 129 [dot. przekładów na język rosyjski utworów z języków innych narodów ZSRR].

2. Z ognia rewolucji powstała poezja radziecka. „Pobudka” 1945 nr l [dot. m. in. W. Majakowskiego i W. Chlebnikowa].

3. Maksym Gorkij. „Głos Ludu” 1945 nr 77 [artykuł na 77-lecie urodzin; dot. życia i twórczości M. Gorkiego].

4. Maksym Gorkij. „Trybuna Robotnicza” 1945 nr 38.

5. Aleksy Tołstoj. „Głos Ludu” 1945 nr 73 [dot. twórczości A. Tołstoja].

6. Aleksy Tołstoj. „Trybuna Robotnicza” 1945 nr 40.

7. Godzina przekładu. „Kuźnica” 1946 nr 2 [dot. warunków dobrego przekładu; szczegółowo o pracy tłumacza z języka rosyjskiego].

8. [Sto] 100 wierszy o wierszach. „Pobudka” 1946 nr 1 [recenzja przekładu A. Sandauera poematu „Dobrze” W. Majakowskiego, Łódź: Książka 1946].

9. Aleksander Puszkin. „Robotnik” 1946 nr 40.

10. Nad Tuwimowskim przekładem Puszkina. „Rzeczpospolita” 1946 nr 177.

11. Polonica poetyckie po rosyjsku. „Kuźnica” 1947 nr 2.

12. Życie i dzieło Samuela. Marszaka. „Łódź Teatralna” 1946/47 nr 4.

13. O tzw. „doborze naturalnym” przekładów. „Odrodzenie” 1947 nr 14/15.

14. Polsko-rosyjskie stosunki kulturalne. „Robotnik” 1947 nr 279.

15. Z. Petersowa, S. Pollak: O sztuce przekładu. „Tydzień” 1947 nr 2.

16. Klasycy rosyjskiego dramatu realistycznego. „Łódź Teatralna” 1947/48 nr 2 [dot. twórczości A. Gribojedowa i A. Ostrowskiego].

17. Syn proletariusza z Niżnego Nowogrodu. „Świat Młodych” 1947 nr 34 [dot. M. Gorkiego].

18. „Otello“ po rosyjsku w przekładzie Borysa Pasternaka. „Łódź Teatralna” 1947/48 nr 8 [dot. tłumaczeń utworów Szekspira na język rosyjski]. 

19. O przekładach z literatury pięknej. „Płomień” 1948 nr 18.

20. Z zagadnień teorii przekładu poetyckiego. „Prace Polonistyczne” Seria 6: 1948.

21. O życiu i twórczości Aleksandra Puszkina. „Kultura i Życie” 1948 nr 23. 

22. O Franciszku Siedleckim. „Kuźnica” 1949 nr 3 s. 8 [dot. F. Siedleckiego jako tłumacza].

23. Sprawy rosyjskie w poezji Słowackiego. „Kuźnica” 1948 nr 13.

24. O nowej literaturze bułgarskiej. „Kuźnica” 1948 nr 21.

25. Aleksander Radiszczew. „Kuźnica” 1948 nr 35.

26. Mickiewicz w przekładach rosyjskich. „Kuźnica” 1948 nr 46.

27. O tym, który śmiał wysławiać wolność. „Nasza Myśl” 1948 nr 7/8 [dot. A. Puszkina].

28. O Aleksandrze Puszkinie. „Płomień” 1948/49 nr 20.

29. Majakowski w Polsce. „Nowa Kultura” 1950 nr 3 [dot. przekładów polskich].

30. Tłumacze Majakowskiego o Majakowskim. „Przyjaciółka” 1950 nr 14  [wypowiedzi A. Ważyka, L. Pasternaka, S. Pollaka].

31. Poezja radziecka w Polsce. „Życie Warszawy” 1951 nr 131 [dot. przekładów polskich].

32. Iwan Kryłow - klasyk bajkopisarstwa. „Nowa Kultura” 1951 nr 39.

33. Przedmowa do: W. Majakowski: Dobrze! Poemat październikowy. Tłumaczył A. Sandauer. Warszawa 1952.

34. Przedmowa do: A. Czechow: Wieczór literacki. Drobne utwory dramatyczne, inscenizacje, opowiadania. Warszawa 1954. Biblioteka Świetlicowa „Czytelnika”.

35. Przedmowa do: O. Forsz: Radiszczew. Tłumaczyła N. Drucka. Warszawa 1954.

36. O poezji Puszkina w Polsce. „Świat” 1954 nr 25 [dot. przekładów polskich].

37. Przedmowa do: J. Tuwim: Z rosyjskiego. [Przekłady poezji i prozy]. T. 1 -3. Warszawa 1954.

38. „Pan Tadeusz” w przekładach rosyjskich. „Twórczość” 1955 nr 11 [dot.  m.in. przekładów N. Berga, Ż. Mar i M. Pawiowej].

39. Przedmowa do: Z Lermontowa. Tłumaczył J. Zagórski. Warszawa 1955.

40. Słowo wstępne w: I. Turgieniew: Ojcowie i dzieci. Tłumaczyła J. Guze. Warszawa 1957.

41. Proza rosyjska w przekładach polskich. „Nowa Kultura” 1958 nr 48, 49 [dot. przekładów polskich w r. 1957].

42. Nowe spojrzenie na literaturę radziecką. „Życie Warszawy” 1958 nr 106,

43. Dwa nurty Wołgi. „Nowa Kultura” 1959 nr 28 [o grupie literackiej ,,Serapionowi Bracia”].

44. Wstęp w: B. Pilniak: Sobowtóry. Przełożył W. Broniewski. Wstępem opatrzył S. Pollak. Warszawa 1959 s.

45. Ilia Erenburg i jego dramaty. „Dialog” 1960 nr 9.

46. Majakowski w naszych oczach. „Nowa Kultura” 1960 nr 16.

47. B. Pasternak nie żyje. „Nowa Kultura” 1960 nr 23 [wspomnienie pośmiertne].

48. O rzeczowości recenzji. „Polityka” 1961 nr 65 [dot. krytyki przekładu].

49. Wstęp do: S. Kłyczkow: Bajarz z Czertuchina. Przełożyła I. Piotrowska. Słowem wstępnym opatrzył S. Pollak. Zdobiła według starych drzeworytów rosyjskich D. Staszewska. Warszawa 1961.

50. Apostołowie (O rożnych formach i rożnym pojmowaniu nowatorstwa w poezji rosyjskiej). „Osnowa” 1966 nr z XII [związki poezji współczesnej z symbolizmem].

51. Nowe przekłady z poezji radzieckiej. „Współczesność” 1966 nr 9, 13.

52. Proza i krytyka rosyjska w przekładach polskich. „Wiatraki” 1966 nr 13, 14, 16.

53. O miejsce tłumacza w literaturze. „Wiatraki” 1966 nr 17.

54. Nowe przekłady. „Wiatraki” 1966 nr 21 [dot. przekładów poezji rosyjskiej w 1965].

55. Wspomnienia i podsumowania (Nowości prozy radzieckiej). „Życie Literackie” 1966 nr 45.

56. To, co dostrzega tłumacz. „Za i Przeciw” 1967 nr 45.

57. Trzy portrety poetyckie. „Kamena” 1970 nr 20 [Lenin w poezji M. Klujewa, S. Jesienina i W. Majakowskiego]. 

58. W oczach Rosjan. „Odra” 1972 nr 12 [dot. współczesnych przekładów poezji polskiej na język rosyjski].

59. Rosyjska poezja dla dzieci w przekładach polskich. W: Poezja i dziecko. Materiały sesji literacko-naukowej, Poznań styczeń 1973. Poznań 1973. 

60. Z nie publikowanych wariantów „Wojny i pokoju”. „Twórczość” 1978 nr 9 [dot. przekładów].

61. Tekst autora a tekst tłumacza. „Twórczość” 1979 nr 4 [m.in. na przykładzie przekładów B. Pasternaka].

Nieopublikowane maszynopisy

1. Dwie recepcje poezji rosyjskiej. [Maszynopis]. Archiwum S. Pollaka. Muzeum Literatury im. A. Mickiewicza w Warszawie. Dział Rękopisów, 22 inw. 4887. 

Szkice z teorii i praktyki przekładu. 

2. O przekładach poetyckich Włodzimierza Słobodnika. [Maszynopis przemówienia wygłoszonego w Polskim PEN-Clubie w 1981 roku z okazji wręczenia W. Słobodnikowi nagrody za przekłady poetyckie za rok 1980]. Archiwum S. Pollaka. Muzeum Literatury im. A. Mickiewicza w Warszawie.  Dział Rękopisów, 22 inw. 4887 [dot. teorii i praktyki przekładu]. 

3. O rzeczowość recenzji. [Maszynopis]. Archiwum S. Pollaka. Muzeum Literatury im. A. Mickiewicza w Warszawie. Dział Rękopisów, 22 inw. 4887.Szkic z teorii i praktyki przekładu. 

4. O sytuacji tłumacza. [Maszynopis]. Archiwum S. Pollaka. Muzeum Literatury im. A. Mickiewicza w Warszawie. Dział Rękopisów, 22 inw. 4887. 

Szkic z teorii i praktyki przekładu.

OPRACOWANIA OGÓLNE (wybór)

1. Ankieta dla IBL PAN 1978.

2. Teczka osobowa S. Pollaka jako członka ZLP. Biblioteka Donacji Pisarzy Polskich w Warszawie.

.

TŁUMACZ O SOBIE

1. W pracowniach pisarzy i uczonych. „Odrodzenie” 1946 nr 18 s. 13. Ankieta „Odrodzenia” [wypowiedź S.P. o przekładach utraconych podczas wojny i o planach przekładowych].

2. „Życie Warszawy” 1953 nr 128 [wypowiedź o planach przekładowych].

3. Kryzys, ale w krytyce. „Życie Warszawy” 1955 nr 136 [odpowiedź na ankietę: W pracowniach pisarzy; wypowiedź o wydanych przekładach i planach].

4. S. POLLAK: Odpowiedzi na kwestionariusz biograficzny do niewydanego dzieła „Ludzie Polski Odrodzonej”. Magazyn Rękopisów Biblioteki Narodowej w Warszawie, rkps akc. 14705.

WYWIADY

1. S. Pollak o przekładach z poezji rosyjskiej. Rozmawiała M. Szczepańska. „Dziennik Literacki” 1947 nr 30.

2. J. Podoski: Dzieło literackie najlepszym czynnikiem zbliżenia. (Rozmowa z J. Iwaszkiewiczem i S. Pollakiem). „Dziennik Polski” 1948 nr 109.

3. Rozmowy z tłumaczami. „Przyjaźń” 1954 nr 22.

4. S. Pollak o poezji rosyjskiej. Rozmawiała [E. Boniecka] (EBON). „Kurier Polski” 1961 nr 43.

6. Tłumaczenie to sprawa wyboru. Rozmawiała A. Sobecka. „Nadodrze” 1975 nr 22.

SŁOWNIKI I BIBLIOGRAFIE

1. Słownik współczesnych pisarzy polskich. T. 1. Warszawa 1964.

2. [E. GŁĘBICKA] E.G. W: Współcześni polscy pisarze i badacze literatury. T. 6, 10 (Uzupełnienia). Warszawa 1999, 2007.

OMÓWIENIA

1. K. WYSOCZYŃSKA: Polskie przekłady poezji rosyjskich słowianofilów. „Zeszyty Naukowe WSP w Opolu. Filologia Rosyjska” 1983 nr 23 [tu m.in. porównanie przekładu S. Pollaka utworu A. Chomiakowa pt. Oda (Na polski bunt) i przekładu T. Motylskiego].

2. R. MATUSZEWSKI: Seweryn Pollak. Wspomnienie. W dziesiątą rocznicę śmierci. „Gazeta Wyborcza” 1987 nr 297.

3. A. DRAWICZ: O Sewerynie Pollaku (1907-1987). „Zeszyty Literackie”, Paryż 1988 nr 24.

4. L. ENGELKING: Seweryn Pollak. 1907-1987. „Literatura na Świecie” 1988 nr 3.

5. R. MATUSZEWSKI: Pożegnanie Seweryna Pollaka. „Twórczość” 1988 nr 4. Z. DMITROCA: Z czułością i dziękczynieniem... „Kresy” 1990 nr 4/5.

6. B. MUSIALIK: Seweryna Pollaka immanentna a sformułowana poetyka przekładu. W: Przekład artystyczny. T. 5. Strategie translatorskie. Katowice 1993. Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, 1405. Przekład Artystyczny, 

7. E. TYSZKOWSKA-KASPRZAK: Rosyjska poezja pokolenia „odwilżowego” w Polsce. Wrocław 1997 [dot. m.in. przekładów S. Pollaka].

8. A. POMORSKI: O Sewerynie Pollaku (1906-1988) w dziesiątą rocznicę śmierci. „Zeszyty Literackie” 1998 nr 64.

9. T. BRZOSTOWSKA: Mandelstam and the revolution. Translation as the manipulation of literature. „Folio” 1999 nr 5/6 [dot. m.in. przekładów S. Pollaka z O. Mandelsztama].

10. A. POMORSKI: O Severine Pollâke (1906-1988). „Novaâ Pol'ša” 2001 nr 

11. Z. DMITROCA: O Sewerynie Pollaku i jego kręgu. „Kresy” 2008 nr 1-2.

12. Z. ZBYROWSKI: Twórczość Borysa Pasternaka w Polsce (1963-1988). W: Istoriâ  i sovremennost' v russkoj literature. Rzeszów 2009.

13. M. WÓJCIAK: Enklawy wolności. Literatura rosyjska w Pole 1956-1989. Kraków 2010 [m.in. o działalności translatorskiej S. Pollaka].

14. A. SZULC-WOŹNIAK: Wydobywając (żydowskość) Seweryna Pollaka. „Narracje o Zagładzie” 2019 nr 5.

15. Ż. NALEWAJK: Seweryn Pollak jako tłumacz Borysa Pasternaka. Z historii przekładów z języka rosyjskiego na język polski. W: Borys Pasternak. Szkice. Wybór i tłumaczenie S. Pollak. Warszawa 2021.