ROGOWICZ Wacław

ROGOWICZ Wacław

1879-1960

Pseudonimy i kryptonimy: A.Pi.S.; R.; (R.); Wacław R.; Wł.R.; w.r.; W.R.; wr; zs.

Prozaik, dramatopisarz, tłumacz.

Urodzony 28 września 1879 w Warszawie; syn Jakuba Ignacego Rogowicza, lekarza, uczestnika powstania 1863, społecznika, filantropa, redaktora pism medycznych, i Marii z Zawadzkich; brat Jana Antoniego Rogowicza, przemysłowca, polityka i Stefana Rogowicza, architekta ogrodnictwa, publicysty naukowego. Ukończył rosyjskie V Rządowe Gimnazjum Filologiczne w Warszawie. W 1898 rozpoczął studia medyczne na Uniwersytecie Warszawskim (UW) (Uniwersytet Warszawski), po roku zamienił je na prawnicze, które porzucił po pół roku. Za swój właściwy debiut literacki uważał opowiadanie pt. De mortuis nil nisi bene. Szkic z teki podróżnej, zamieszczone w 1900 w tygodniku Wędrowiec (nr 32), choć w piśmie tym już rok wcześniej ogłaszał utwory prozatorskie (nr 46). W 1900-01 podróżował po Kaukazie i przebywał w Tyflisie. W 1906-09 był słuchaczem Faculté des Lettres na Sorbonie w Paryżu, skąd nadsyłał korespondencje do „Tygodnika Ilustrowanego” (Tygodnik Ilustrowany). We Francji poznał wielu francuskich i rosyjskich artystów i literatów (m.in. Auguste'a Rodina, Maksymiliana Wołoszyna, Aleksego Tołstoja, Konstantina Balmonta). W 1907 zgłosił gotowość wstąpienia do wolnomularstwa w loży „Les Rénovateurs” (Wielki Wschód Francji) w Paryżu. Po powrocie do Warszawy został recenzentem teatralnym i sekretarzem redakcji „Prawdy” (Prawda) (1910). Ożenił się z Wandą Fukierówną; miał z nią córkę Krystynę (po mężu Milewska) i syna Henryka (zmarł w młodym wieku). Współpracował z „Nową Gazetą” (Nowa Gazeta) (1908-14), w której dodatku „Literatura i Sztuka” zamieszczał szkice o literaturze rosyjskiej, i „Tygodnikiem Ilustrowanym” (1910-13). Działalność przekładową rozpoczął w 1911 tłumaczeniem Tragedii florenckiej Oskara Wilde’a, opublikowanym w „Miesięczniku Literackim i Artystycznym” (Miesięcznik Literacki i Artystyczny) (nr 4). W następnych latach dokonywał licznych przekładów głównie z literatury francuskiej, a także rosyjskiej. Były to przede wszystkim opowiadania, powieści, także pamiętniki, listy, eseje, monografie historyczne. Sporadycznie tłumaczenia ogłaszał w czasopismach, m.in. w „Bluszczu” (Bluszcz) (1913). W 1913-16 redagował miesięcznik Wieś i Dwór. W 1916-19 pracował jako urzędnik na UW, a następnie do 1922 był sekretarzem generalnym Teatrów Miejskich w Warszawie (Teatry Miejskie w Warszawie). W tym czasie zaczął pisać utwory dramatyczne. W 1920 wstąpił ochotniczo do Wojska Polskiego (Wojsko Polskie). Był członkiem Związku Zawodowego Literatów Polskich (Związek Zawodowy Literatów Polskich) (ZZLP; od 1920) oraz Polskiego PEN Clubu (Polski PEN Club). Współpracował z Polskim Radiem (Polskie Radio) jako prelegent i autor słuchowisk. W 1924-28 był referentem spraw literackich w Departamencie Sztuki Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego (Departament Sztuki Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego). Podróżował po Francji (1925-26, 1930), Jugosławii i Grecji (1931). W 1936 został członkiem prezydium Komisji Literackiej przy Lidze Obrony Praw Człowieka i Obywatela w Polsce (Komisja Literacka przy Lidze Obrony Praw Człowieka i Obywatela w Polsce). W 1937 współzakładał i był działaczem warszawskiego Klubu Demokratycznego (Klub Demokratyczny),  należał do jego zarządu. Pełnił funkcję sekretarza Warszawskiej Kasy Przezorności i Pomocy dla Literatów i Dziennikarzy (Warszawska Kasa Przezorności i Pomocy dla Literatów i Dziennikarzy) (tzw. Kasa Literacka). W 1939 wszedł do zarządu Oddziału Warszawskiego ZZLP (Związek Zawodowy Literatów Polskich (Warszawa)). Poślubił Stefanię primo voto Gajdzińską (zmarła ca 1946). Po wybuchu II wojny światowej wyjechał z Warszawy do Wilna i przebywał tam do 1940. Następnie wrócił do Warszawy, gdzie współpracował z prasą podziemną. Wstąpił do Armii Krajowej (Armia Krajowa). Po wojnie, w 1945 osiedlił się na krótko w Matejkowicach na Dolnym Śląsku, ale wkrótce znów zamieszkał w Warszawie. Był działaczem Stronnictwa Demokratycznego (Stronnictwo Demokratyczne) i w jego organie Kurier Codzienny redagował kolumnę pt. „Kurier literacki”. Brał aktywny udział w pracach Oddziału Warszawskiego ZZLP (od 1949 Związku Literatów Polskich); przewodniczył warszawskiej Sekcji Tłumaczy Związku. W 1946 był delegatem Polski na kongres PEN Clubów w Sztokholmie; następnie podróżował przez trzy miesiące po Szwecji. Wówczas także został wiceprezesem zarządu głównego Towarzystwa Polsko-Szwedzkiego (Towarzystwo Polsko-Szwedzkie). Był członkiem Rady Naczelnej Ogólnopolskiej Ligi do Walki z Rasizmem (Rada Naczelna Ogólnopolskiej Ligi do Walki z Rasizmem). Kontynuował prace przekładowe, spisywał wspomnienia. Tłumaczenia publikował m.in. w takich czasopismach jak: Nowa Epoka (1945), Odrodzenie (1947-49), Radio i Świat (1947-49), Przekrój (1948), Dziennik Polski (1949), Echo Krakowa (1949), Kuźnica (1949), Na Straży (1949),  Rzeczpospolita (1949),  Dziś i Jutro (1950), Twórczość (1951), Moda i Życie (1952), Świat i Życie (1952), Nowa Kultura (1953), Życie Warszawy (1953). W 1951 otrzymał nagrodę Polskiego PEN Clubu za całokształt pracy przekładowej. Został obrany honorowym prezesem sekcji tłumaczy PEN Clubu. Ożenił się z Wandą Grzegorzewską primo voto Drozdowską (zmarła 1986). Odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi (1946), Krzyżem Oficerskim (1952) i Krzyżem Komandorskim (1955) Orderu Odrodzenia Polski, Medalem 10-lecia Polski Ludowej (1955). Zmarł 8 marca 1960 w Warszawie; pochowany tamże na Cmentarzu Powązkowskim.

Archiwum tłumacza znajduje się w Archiwum PAN w Krakowie, Bibliotece Donacji Pisarzy Polskich w Warszawie, w Bibliotece Narodowej w Warszawie oraz w Zakładzie Narodowym im. Ossolińskich we Wrocławiu.

TWÓRCZOŚĆ PRZEKŁADOWA

1. O. Wilde: Tragedia florencka. [Obraz sceniczny]. Przełożył W. Rogowicz. „Miesięcznik Literacki i Artystyczny” 1911 nr 4 s. 323-345. Wystawienie: Warszawa, Teatr Rozmaitości 1920. Wydanie osobne z posłowiem W. Rogowicza. Warszawa: Ignis 1922, 54 s.

Tytuł oryginału: Florentine tragedy.

Maszynopis w Archiwum Teatru im. J. Słowackiego w Krakowie.

Wystawienia następne zob. na stronie internetowej: https://www.encyklopediateatru.pl/

Adaptacja radiowa pt. Starość zwycięska (na podstawie Tragedii florenckiej O. Wilde'a i Miłości Don Perlimplina do Belisy w jego ogrodzie F. Garcii Lorki): Przekład: T. Jakubowicz, A. Leonhard, W. Rogowicz. Adaptacja i reżyseria: Z. Kopałko. Polskie Radio 1964.

2. A. Villiers de l’Isle: Wybór nowel. Przekład i wstęp W. Rogowicz.  Warszawa: S. Orgelbrand Synowie [1913], XX + 368 s. Muzy. Biblioteka literacko-artystyczna, 2. 

Tytuły oryginałów: Sagacité d’Aspasie; Les amants de Tolède; Les brigands; L’héroïsme du docteur Hallidonhill; Le navigateur sauvage; La reine Ysabeau; Le jeu des grâces; Les fantasmes de M. Redoux; Le secret de la belle Ardiane; Le tueur de cygnes; Catalina  L'Aventure de Tsë-I-la; L’inconnue; La Torture par l'espérance; Véra; Duke of Portland;  Virginie et Paul; La maison du bonheur; Sentimentalisme; Akëdysséril.

Zawartość: Przenikliwość Aspazji; Kochankowie z Toledo; Bandyci; Bohaterstwo Doktora Hallidonhila; Mąciwoda; Królowa Izabella; Stawka; Zachcianki Pana Redoux; Tajemnica Pięknej Ariadny; Morderca łabędzi; Catalina; Przygoda Tse-I-La; Nieznajoma; Tortura nadziei; Wera; Duke of Portland; Wirginia i Paweł; Dom szczęścia; Uczuciowość; Akedysseril. 

Tu także wstęp Villiers de l’Isle-Adam.

3. G. Flaubert: Trzy opowieści. Przekład i wstęp: W. Rogowicz. Warszawa: S. Orgelbrand [1914], XIX, 180 s.

Tytuły oryginałów: La Légende de Saint-Julien L'hospitalier; Un coeur simple; Hérodiade.

Zawartość: Legenda o św. Julianie Miłosiernym; Proste serce; Herodiada.

Tu także wstęp Gustawa Flauberta . 

4. B. Constant: Adolf. [Powieść]. Przełożył W. Rogowicz. „Bluszcz” 1917 nr 10-19, 21, 23-31, 33.

Tytuł oryginału: Adolphe.

5. Siedem opowieści miłosnych. Wybór, przekład i wstęp: W. Rogowicz. Warszawa: J. Sowicz 1918, 288 s. Wydanie następne tamże 1922.

Tytuły oryginałów: A. France: Le Leçon bien apprise; P. Gauguin: Noa Noa; R. de Gourmont: Nouvelles des iles infortunées; K. van Lerberghe: Mademoiselle Faucheux ou l'araignée bleue; H. de Régnier: Le Heurtoir vivant; M. Schwob: Les Milesiennes; O. Wilde: The woman covered with jewels.

Zawartość: A. France: Nauka nie poszła w las; P. Gauguin: Tehura; R. de Gourmont: Wieści z wysp niedoli; K. van Lerberghe: Niebieski pająk; H. de Régnier: Żywa kołatka; M. Schwob: Dziewice Miletu; O. Wilde: Święta kurtyzana.

Tu także wstęp W. Rogowicza pt. Siedem opowieści miłosnych s. 5-8.

Recenzja: 

A. LANGE. „Nowa Gazeta” 1918 nr 170.

6. D. Mereżkowski: Carewicz Aleksy. Tragedia w 5 aktach. Przekład [aktu IV] z rękopisu: W. Rogowicz. „Nowy Przegląd Literatury i Sztuki” 1920 t. 1 nr 3 s. 335-345. Wydanie osobne: Warszawa: Biblioteka Polska 1921, 122 s. Wystawienie: Reżyseria: S. Wysocka. Warszawa, Teatr Rozmaitości 1921.

Tytuł oryginału: Carevič Aleksej.  

Wystawienia następne zob. na stronie internetowej: https://www.encyklopediateatru.pl/

Recenzje: 

1. W. Zaw.: Dookoła teatru. „Kurier Polski” 1921 nr 104.

2. W. ROGOWICZ: Drastyczna rozmowa z Mereżkowskim. „Odrodzenie” 1948 nr 15 [dot. spotkania z D. Mereżkowskim m.in. w sprawie przekładu jego tragedii].

7. D. Mereżkowski: Józef Piłsudski. [Esej]. Z upoważnienia autora przełożył [W. Rogowicz] W.R. Warszawa: Biblioteka Żołnierza Polskiego 1920, 11 s. Przedruk z notą Z. Fedeckiego pt. Mereżkowski i Fiłosofow. „Twórczość” 1996 nr 4.

Tytuł oryginału: Iosif Pilsudskij. 

8. A. Villiers de l’Isle: Akedysseril. Przełożył W. Rogowicz. [Warszawa:] Ignis 1922, 95 s. Książki Ignisa, 3. Zob. poz. 2.

Tytuł oryginału: Akëdysséril. 

9. H. Bławatska: Dziwy Indii. Opracowanie i przekład: W. Rogowicz. Warszawa: Biblioteka Dzieł Wyborowych [1924], 173 s. Wydanie następne South Bendi, Indie 1961, 94 s., powielone.

Tytuł oryginału: Iz peŝer i debrej Indostana.

10. P. Gauguin: Noa Noa. [Pamiętnik]. Przełożył W. Rogowicz. Warszawa: Biblioteka Dzieł Wyborowych 1925, 118 s. Biblioteka Dzieł Wyborowych, 2, t. 44 (ogólnego zbioru seria 2, tom 59).  Kronikę życia i twórczości P. Gauguina opracowała A. Kotula. Obwolutę i okładkę projektowała Z. Darowska. Kraków: Literackie 1959, 148 s.

Tytuł oryginału: Noa Noa.

11. R.A. Wilton: Ostatnie dni Romanowów. [Opowieść]. Przełożył W. Rogowicz. Warszawa: Biblioteka Dzieł Wyborowych [1925], 146 s. Biblioteka Dzieł Wyborowych, 4. Wydanie następne: Wersja uwspółcześniona. Przedmowa: W. Modzelewski. Wrocław: Wektory 2016. 

Tytuł oryginału: The last days of the Romanovs.

12. [G.] J. Courteline: Rajskie żywoty. Powieść. Przełożył W. Rogowicz. Warszawa: Wesoła Biblioteka 1926, 174 s.

Tytuł oryginału: Messieurs les ronds-de-cuir.

13. H. Duvernois: Serce na uwięzi. [Powieść]. Przełożył W. Rogowicz. Warszawa: W. Jakowicki 1926, 267 s.

Tytuł oryginału: Crapotte.

14. A. France: Powiastki Kuby Kręcirożna. Przełożył W. Rogowicz. [Opowiadania]. Warszawa: Życie [1926], 107 s. Przedruk w: A. France: Opowiadania. [Wybór:] J. Adamski. Warszawa 1957 s. 523-583. 

Tytuł oryginału: Les Contes de Jacques Tournebroche: Les Étrennes de mademoiselle de Doucine; Le Pâté de langues; Frère Joconde; La Picarde, La Poitevine, La Tourangelle, La Lyonnaise et La Parisienne; Le  Miracle de la pie; Le Gab d'Olivier; La Leçon bien apprise; Mademoiselle Roxane.

Zawartość: Podarunek noworoczny; Pasztet dla diabła; Brat Jukundus; Która więcej warta?; O tym, jak sroka sprawiła cud; Przechwałki Oliwiera; Nauka nie poszła w las; Panna Roksana.

Tu także wstęp W. Rogowicza: Sylweta mądrego człowieka s. 5-18.

Adaptacje radiowe: opowiadania Panna Roksana: Adaptacja: Z. Zawadzka. Reżyseria: J. Owidzki. Polskie Radio 1961; adaptacja całości? pt. Powiastki Kuby Kręcioroga: Adaptacja: E. Stocka-Kalinowska. Reżyseria A. Zakrzewski. Polskie Radio 1994.

Adaptacje następne zob. na stronie internetowej: https://pbl.ibl.poznan.pl/

15. A. Villiers de l’Isle: Przygoda Tse-I-La. [Powieść]. Przełożył W. Rogowicz. Warszawa: Biblioteka Groszowa [1927], 159 s. Biblioteka Groszowa, 213. Zob. poz. 2.

16. P. Morand: Magia czarnych. [Powieść]. Przekład i wstęp: W. Rogowicz. Warszawa: Rój 1929, 209 s.

Tytuł oryginału: Magie noire.

17. A. Maurois: Klimaty. Powieść. Przełożył W. Rogowicz. Warszawa: Rój 1930, 236 s. Wydania następne: Warszawa: Wiedza 1947; Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1957, wydanie 3 [!] tamże 1973; wydanie 5 (1 w tej edycji) Warszawa: Artes 1992.

Tytuł oryginału: Climats.

Adaptacja telewizyjna: Scenariusz: M. Łazarkiewicz, K. Domagalik. Reżyseria: M. Łazarkiewicz. Telewizja Polska 1996. 

18. Sz. Asz: Warszawa. Powieść. Przełożył W. Rogowicz. Warszawa: Rój 1931, 373 s.

Tytuł oryginału: Gorodok.

19. L. Bauer: Jutro znowu wojna. Badanie teraźniejszości – rzut oka w przyszłość. [Studium]. Przekład autoryzowany: W. Rogowicz. Warszawa: Alfa [1932], 238 s.

Tytuł oryginału: Morgen wieder Krieg. 

20. L.F. Céline: Podróż do kresu nocy. Powieść. Przełożył W. Rogowicz. Warszawa: J. Przeworski 1933, 659 s. Wydania następne: wydanie 2 T. 1-2 tamże 1934; przekład przejrzał i poprawił [K. Kamyszew] K. Flohr. Warszawa:  Krąg 1983, Przekład przejrzał i poprawił K. Kamyszew tamże 1990.

Tytuł oryginału: Voyage au bout de la nuit.

Recenzja:

Z. CZERNY: „Rocznik Literacki 1933” wyd. 1934.

Adaptacje: radiowa: Adaptacja: D. Jagła. Polskie Radio 1993, - teatralna: Podróż do kresu nocy - trzydzieści obrazów według Celine’a. Reżyseria: R. Nyczka. Łódź, Teatr Studyjny '83 im. J. Tuwima 1994. 

21. I. Bunin: Pan z San Francisco. [Opowiadania]. Przełożył W. Rogowicz. Warszawa: J. Przeworski 1934, 291 s.

Tytuły oryginałów: Bernard; Blagosklonnoe učastie; Gospodin iz San-Francisko; Grammatika lûbvi; Gribok; Ida; K rodu otcov svoih; Klaša; Legkoe dyhanie; Molodost'. (Student); O Tolstom. Očerk; Pervaâ lûbov'; Miniatûra; Pingviny; Podsnežnik; Podstoâlec; Roman gorbuna; Solnečnyj udar; Staryj port. (Sputnik); Stranstviâ; Strašnyj rasskaz; Syn.       

Zawartość: Bernard; Z łaskawym udziałem; Pan z San-Francisco; Gramatyka miłości; Grzyb; Ida; Do pokolenia ojców swoich; Klaudynka; Lekki oddech; Student; Tołstoj; Pierwsza miłość; Pingwiny; Pierwiosnek; Lokator; Romans garbusa; Porażenie słoneczne; Stary port; Wędrówki; Straszna opowieść; Syn.

Przedruk przekładu opowiadania Lekki oddech w antologii: Królowa pocałunków. Opowiadania o miłości. Warszawa: Czytelnik 1975 s. 377-384; wydanie następne Warszawa: Sz. Szymański 1992 s. 150-155.

Przedruk wybranych przekładów opowiadań W. Rogowicza w: 

I. Bunin: Czara życia i inne opowiadania. Warszawa 1957.

Tu w przekładzie W. Rogowicza: Pan z San-Francisco; Lekki oddech; Porażenie słoneczne; Pierwiosnek s. 254-302, 325-339.

I. Bunin: Gramatyka miłości i inne opowiadania. Warszawa 1972. Wydanie 2 skrócone tamże 1976. 

Tu w przekładzie W. Rogowicza: Gramatyka miłości; Bernard s. 265-275, 546-549.

I. Bunin: Ciemne aleje i inne opowiadania. Wyboru dokonała M. Leśniewska. Warszawa 1980 [i.e. 1981]

Tu w przekładzie W. Rogowicza: Gramatyka miłości; Lekki oddech; Syn; Porażenie słoneczne; Ida; Romans garbusa s. 112-139, 235-250, 298-299.

I. Bunin: Pamiętny bal i inne opowiadania. Wyboru dokonała M. Leśniewska. Kraków 1992. O miłości.

Tu w przekładzie W. Rogowicza: Lekki oddech; Syn; Porażenie słoneczne s. 66-82, 117-123.

22. E. Kisch: Oblicze Azji Sowieckiej. Przekład i słowo wstępne: W. Rogowicz. Warszawa: Księgarnia M. Fruchtman 1934, 255 s. Wydania następne: tamże 1935; pt. Azja odmieniona. Przełożył W. Rogowicz. Warszawa: Ministerstwo Obrony Narodowej 1959.

Tytuł oryginału: Asien gründlich veränert.

23. M. Szołochow: Cichy Don. [Powieść]. Przekład: W. Rogowicz, A. Stawar. T. 1-7. Warszawa: Rój 1934-1938, 278 + 292 + 262 + 307 + 238 + 238 + 223 s. Wydania następne: wydanie 2 tamże 1935; Warszawa: Czytelnik 1946-1947, tamże: wydanie 2 [!] 1948-1950, wydanie 3 1949, wydanie 4 1951, wydanie 5 1953, wydanie 6 1955, wydanie 7 poprawione 1958, wydanie 8 1959, wydanie 9 1962, wydanie 10 1966; wydanie 11 Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1967. Powieści XX wieku; wydanie 13 Warszawa: Czytelnik 1967, tamże: wydanie 14 1969, wydanie 15 1972, wydanie 16 1973, wydanie 17 1977; wydanie 18 Warszawa: Książka i Wiedza 1982, wydanie 19 tamże 1984; wydanie 20 Warszawa: Towarzystwo Przyjaźni Polsko-Radzieckiej „Współpraca”; [Moskwa:] Wniesztorgizdat 1984; Warszawa: Interart 1994; Warszawa: Porozumienie Wydawców 2001. Kanon na koniec wieku.

Tytuł oryginału: Tihij Don. 

W wydaniu 1 w przekładzie W. Rogowicza t. 2, 5; od wydania 2 (t. 1-2 lub t. 1-4) brak informacji o autorstwie przekładów poszczególnych tomów.

Recenzje:

1. jas.: Ścisłość przekładu. „Tygodnik Powszechny” 1948 nr 44 [o błędach w przekładzie Cichego Donu].

2. M. SOŁOWICZ: O pervom perevodie „Tihowo Dona” na polskij âzyk. „Przegląd Rusycystyczny” 1982 nr 1/4 [dot. pierwszego przekładu A. Tołstoja: Cichy Don].

24. J. Romains: Donogoo-Tonka, czyli cuda wiedzy. Opowieść filmowa. Przełożył W. Rogowicz. Warszawa: Wesoła Biblioteka [ca 1935], 138 s.

Tytuł oryginału: Donogoo-tonka ou les miracles de la science.

25. A. Malraux: Czas pogardy. Powieść. Przełożył W. Rogowicz. „Skamander” 1935 z. 63-65; 1936 z. 66. Wydanie osobne: Warszawa: Rój 1936, 176 s.

Tytuł oryginału: Le temps du mépris. 

Recenzje:

1. J. DOBRACZYŃSKI: Malraux i jego „czerwona” twórczość. „Prosto z Mostu” 1936 nr 44.

2. H. ELZENBERG. W: H. ELZENBERG. Próby kontaktu. Kraków 1966 s. 84-97.

26. A. Tołstoj: Czarne złoto. Powieść. Przełożył W. Rogowicz. Warszawa: Rój 1935, 384 s. Wydanie następne Łódź: Książka 1947.

Tytuł oryginału: Èmigranty. Čёrnoe zoloto.  

27. L. Aragon: Dzwony Bazylei. Powieść. Przełożył W. Rogowicz. Warszawa: J. Przeworski 1936 [antydat. 1935], 413 s. Wydania następne: Warszawa: Wiedza 1947; wydanie 2 Warszawa: Czytelnik 1955; Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1958. Powieści XX wieku, tamże: wydanie 4 1964 [i.e. 1963]. Świat rzeczywisty, 1, wydanie 5 1966. Świat rzeczywisty. Biblioteka Powszechna, wydanie 6 1975.

Wydanie elektroniczne: 

Audiobook: Czyta K. Kaczmarczyk. [Warszawa]: [Stowarzyszenie Larix] 2022, 1 karta pamięci SDHC. 

Tytuł oryginału: Les cloches de Bâle.

Adaptacja radiowa: Adaptacja: S. Kubicki. Reżyseria: J. Owidzki. Polskie Radio 1982.  

Recenzja: 

J. KOTT: Aragon. „Pion” 1936 nr 16. 

28. Listy Napoleona do Marii Ludwiki. Przełożył W. Rogowicz. Komentarz opracował Ch. de la Roncière. Warszawa: J. Przeworski 1936, 275 s.

Tytuł oryginału: Les Lettres de Napoléon à Marie-Louise.

29. G. Bernanos: Pamiętnik wiejskiego proboszcza. [Powieść]. [Przełożył z języka francuskiego W. Rogowicz]. Warszawa: Rój 1937, 307 s. Wydania następne: Przedmowa: S. Stomma. Warszawa: Pax 1950, tamże: wydanie 2 1961, wydanie 3 1970, wydanie 4 1991. Biblioteka Dzieł Wyborowych Instytutu Wydawniczego „Pax”; Warszawa: Fronda PL 2011. Pan Cogito czyta. 

Tytuł oryginału: Journal d’un curé de campagne.

Recenzja:

J. DOBRACZYŃSKI: Przekłady z francuskiego. „Prosto z Mostu” 1937 nr 14.

30. Ch. Braibant: Marliza. [Powieść]. Z upoważnienia autora przełożył W. Rogowicz. Warszawa: Rój 1937, 318 s.

Tytuł oryginału: Le roi dort. 

Recenzja:

J. DOBRACZYŃSKI: Pranie brudów. „Prosto z Mostu” 1937 nr 36.

31. H. Montherlant: Dziewczęta. Powieść. Z upoważnienia autora przełożył W. Rogowicz. T. 1-3. Warszawa: Rój1937 (t. 1-2)-1938 (t. 3), 284 + 239 + 261 s. 

Tytuł oryginału: Les jeunes filles.

T. 1. Dziewczęta.

Tytuł oryginału: Les jeunes filles.

T. 2. Litujmy się nad kobietami.

Tytuł oryginału: Pitié pour les femmes.T. 3. Demon dobra.

Tytuł oryginału: Le Démon du bien.

Recenzje:

1. J. DOBRACZYŃSKI: Dziewczęta. „Prosto z Mostu” 1937 nr 23.

2. J. DOBRACZYŃSKI: Litujmy się nad kobietami... „Prosto z Mostu” 1937 nr 43.

32. A. Maurois: Dzieje Anglii. [Monografia historyczna]. Przełożył W. Rogowicz. Warszawa: J. Przeworski 1938, 641 s. Wydania następne: Londyn: M.I. Kolin 1940; wydanie 2 Londyn: The Strand Publishing Co. for all Circle 1947; wydanie 2 [!] T. 1-2. Warszawa: Galster, Lauter, Rutkowski 1946; wydanie 3 Warszawa: Książka i Wiedza 1957; wyd. 3 [!] Komorów: Antyk – M. Dybowski 2010. 

Tytuł oryginału: Histoire d’Angleterre. 

33. J. Romains: Ludzie dobrej woli. [Powieść]. Cz. 3-4. Warszawa: Rój  1938-1939, 323 + 241 s. 

Tytuł oryginału: Les hommes de bonne volontéÉros de Paris. 

Cz. 3. Miłość chłopięca.

Tytuł oryginału: Les amours enfantines.  

Cz. 4. Eros paryski.

Tytuł oryginału: Éros de Paris. 

Cz. 1-2 przełożyła [S. Łazarska] S. Olgierd. 

34. H. Montherland: Życie bez kobiet. [Powieść]. Z upoważnienia autora przełożył W. Rogowicz. Warszawa: Rój 1939, 285 s.

Tytuł oryginału: Les célibataires.

35. Podpalacze świata. [Eseje]. Praca zbiorowa ze wstępem W. Rogowicza. Przełożyli H. Kowalska, S. Pollak, W. Rogowicz. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1946, XII, 380 s.

Tytuły oryginałów tekstów tłumaczonych przez W. Rogowicza: R.J. Bloch: Petain. Die Geschichte eines gewissen Verrats; I. Erenburg: Pierre Laval; I. Leżniew: „Fuhrer”; P. Wieden: Herman Goering. 

Tu w przekładzie W. Rogowicza artykuły: R.J. Bloch: Petain. Dzieje pewnej zdrady; I. Erenburg: Pierre Laval; I. Leżniew: „Fuhrer”; P. Wieden: Herman Goering s. 1-142, 301-330.

Tu też wstęp W. Rogowicza: Rozum i sumienie świata s. V-XII.

36. A. Tołstoj: Droga przez mękę. [Powieść]. Cz. 3. Pochmurny ranek. Przekład: W. Rogowicz. Wydanie 2 [Warszawa:] Czytelnik 1949, 494 s. Wydanie następne: tamże: 1952, 1957, 1962, 1965, 1967, 1971, 1974, 1977. Kolekcja Literatury Radzieckiej; Warszawa: Książka i Wiedza 1983, tamże [wyd. 14] 1984; Warszawa: Towarzystwo Przyjaźni Polsko-Radzieckiej „Współpraca” 1985.

Tytuł oryginału: Hoždenie po mukam. Trologiâ. Č. 3. Hmurnoe utro. 

Cz. 1-2 w przekładzie W. Broniewskiego.

Adaptacja teatralna: Przekład: W. Broniewski i W. Rogowicz. Adaptacja: J. Adamski. Reżyseria: J. Rakowiecki. Warszawa, Teatr Ludowy 1967.

37. G. Flaubert: Bouvard i Pecuchet. [Powieść]. Przekład i słowo wstępne: W. Rogowicz. Warszawa: Książka i Wiedza 1950, VIII, 327 s. Wydania następne: Wstępem i przypisami opatrzył Z. Ryłko. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1955; Z dodatkiem eseju A. Sygietyńskiego. Warszawa: Sic! 2012. 

Tytuł oryginału: Bouvard et Pecuchet.

38. G. Flaubert: Salambo. [Powieść]. Przełożył W. Rogowicz. Wydanie Warszawa: Książka i Wiedza 1950, 364 s. Wydania następne: Wstępem opatrzył A. Sandauer. Przypisy opracował L. Kossobudzki. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1954, wydanie 2 tamże 1978. Biblioteka Klasyki Polskiej i Obcej; Wstęp: W. Sadkowski. Wrocław: Siedmioróg 1992. Klasycy.

Tytuł oryginału: Salammbô.

Wydanie elektroniczne: 

Audiobook: Czyta K. Plewako-Szczerbiński. [b.m.]: Potop 2021, plik w formacie mp3.

39. L. Tołstoj: Zmartwychwstanie. Powieść. Przełożył W. Rogowicz. Cz. 1-2/3. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy [1950]-1951, 287+367 s. Wydania następne tamże:  1954. Z Pism Lwa Tołstoja,  1957. Dzieła, t. 13, 1963, wydanie 5 1976. Biblioteka Klasyki Polskiej i Obcej, 1979. Dzieła Wybrane, t. 4; Warszawa: Książka i Wiedza 1986; Posłowie i przypisy: M. Kwietniewska-Talarczyk. Kraków: Zielona Sowa 2010. Złota seria. Literatura Obca.

Tytuł oryginału: Voskresenie.

Adaptacja teatralna: Przekład: W. Rogowicz, J. Frühling. Reżyseria: A. Hanuszkiewicz. Warszawa, Teatr Powszechny 1961, - radiowa: Adaptacja: B. Prządka Reżyseria: J. Warenycia. Polskie Radio 1990. 

Wystawienia następne zob. na stronie internetowej: https://www.encyklopediateatru.pl/, https://pbl.ibl.poznan.pl/

40. D. Diderot: Zakonnica. [Powieść]. Przełożył W. Rogowicz. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1954, 210 s. Wydania następne: wydanie 5 Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1985; Warszawa: Książka i Wiedza 1988. Koliber, 109; Warszawa: Kantor Wydawniczy SAWW 1993.

Tytuł oryginału: La religieuse.

41. M. Lermontow: Bohater naszych czasów. [Powieść]. Przełożył W. Rogowicz. Posłowie: L. Gomolicki. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1954, 188 s. Wydania następne: wydanie 2 tamże 1963. Biblioteka Powszechna; wydanie 3 Wstęp i objaśnienia: W. Jakubowski. Wrocław: Ossolineum 1966, LXII, 192 s. Biblioteka Narodowa II, 153; wydanie 3 Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1972. Biblioteka Klasyki Polskiej i Obcej, wydanie 4 tamże 1985; wydanie z posłowiem A. Drawicza Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie 1996. Biblioteka Klasyki; [Madryt]: Mediasat Group 2005. Biblioteka Gazety Wyborczej, 8 . Przedruk w: Nowela rosyjska XIX wieku. T. 1.  Warszawa 1954 s. 213-262; Opowiadania pisarzy rosyjskich dziewiętnastego wieku. T. 1. Warszawa 1967 s. 205-247.

Tytuł oryginału: Geroj našego vremeni.  

Adaptacja radiowa pt. W górach Kaukazu: Adaptacja: E. Marcinkowska. Reżyseria: M. Kulesza. Polskie Radio 1991.

Recenzja: 

J. PISARSKA: Polskie i anglosaskie przekłady „Bohatera naszych czasów” Michała Lermontowa. Katowice 2014. [Rozprawa doktorska, https://www.academia.edu/63526578/Polskie_i_anglosaskie_przek%C5%82ady_Bohatera_naszych_czas%C3%B3w_Michai%C5%82a_Lermontowa]

42. M. Ostrowski: Jak hartowała się stal. [Powieść]. Przełożył W. Rogowicz. Ilustrował A. Kobzdej. Warszawa: Nasza Księgarnia 1954, 431 s. Wydania następne: wydanie 6 Warszawa: Ministerstwo Obrony Narodowej 1956, tamże: wydanie 8 poprawione 1968 [właśc. 1967], wydanie 9 poprawione 1974; wydanie 10 Warszawa: Iskry 1977. Klasyka młodych; Warszawa: Książka i Wiedza; Moskwa: Raduga 1984. Biblioteka młodych. 

Tytuł oryginału: Kak zakalâlas' stal'. 

43. L. Tołstoj: Sonata Kreutzerowska i inne opowiadania. Przełożyli: W.  Rogowicz, J. Dmochowska, K. Truchanowski. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1954 s. 5-175. Z pism L. Tołstoja. Przedruk w: L. Tołstoj: Opowieści i opowiadania. Warszawa 1957 s. 5-102, 103-175. Dzieła, t. 12. 

Tytuły oryginałów opowiadań w przekładzie W. Rogowicza: Krejcerova sonata; D'âvol; Frasuaza. Sestry; Dorogo stoit. Byl'.  

Tu w przekładzie W. Rogowicza: Sonata Kreutzerowska; Diabeł; Franciszka; Drogo kosztuje.

Przedruk przekładu opowiadania Sonata Kreutzerowska w: L. Tołstoj: Dzieła wybrane. T. 4. Warszawa 1979 s. 515-590.

Przedruk przekładu opowiadania Diabeł w: Królowa pocałunków. Opowiadania o miłości. Warszawa 1975 s. 189-247. Wydanie następne Warszawa  1992 s. 68-116.

Adaptacja teatralna: Sonata Kreutzerowska. Adaptacja i reżyseria: M.Z. Bordowicz. Warszawa, Teatr Ateneum im. S. Jaracza, Scena 61 1968; 

Reżyseria: M. Pasieczny. Kraków, Stary Teatr im. H. Modrzejewskiej 1993. 

44. I. Gonczarow: Zwykła historia. [Powieść]. Redakcja i przypisy: Z. Fedecki. Winiety i przerywniki: M. Kościelniak. Warszawa: Książka i Wiedza 1955, 332 s.

Tytuł oryginału: Obyknovennaâ istoriâ. 

Adaptacja radiowa pt. Przepaść: Adaptacja: A. Jasińska. Reżyseria: A. Łapicki. Polskie Radio 1964, – telewizyjna: Adaptacja i reżyseria: L. Komarnicki. Telewizja Polska 1973. 

45. [J. Bruller] Vercors: Milczenie morza. Przełożył W. Rogowicz. W: Vercors: Milczenie morza i inne opowiadania. Wybór i wstęp: J. Błoński. Przekład: J. Błoński i inni. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1956 s. 11-44. Wydanie osobne pt. Milczenie morza. Ilustrowała E. Frysztak. Tamże 1966, 65 s.  Biblioteka „Jednorożca”.

Tytuł oryginału: Silence de la mer.

Adaptacja telewizyjna: Scenariusz i reżyseria: J. Antczak. Telewizja Polska 1964. 

Wystawienia następne zob. na stronie internetowej: https://www.encyklopediateatru.pl/

46. G. Flaubert: Listy. Wyboru dokonał i przełożył W. Rogowicz. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1957, 362 s.

Tytuł oryginału: Lettres. 

47. A. Villiers de l’Isle: Tortura nadziei i inne opowiadania. Przekład: Z. Przesmycki (Miriam), W. Rogowicz. Ilustrowała M. Hiszpańska-Neumann. Okładkę i obwolutę projektowała D. Staszewska. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1959, 84 s. Biblioteka Jednorożca. Wydanie następne pt. Tortura nadziei. Opowieści okrutne. Przekład: Z. Przesmycki, W. Rogowicz, M. Gawryś. Wrocław: Metrum 1993, 229 s.

Tytuły oryginałów opowiadań w przekładzie W. Rogowicza: Contes cruels: Les amants de Tolède; Le jeu des grâces; La Torture par l’espérance.

Tu w przekładzie W. Rogowicza z poz. 2: Kochankowie z Toledo; Stawka; Tortura nadziei, s. 5-42. 

Adaptacja telewizyjna opowiadania pt. Ban-ki-wa w programie 4 x reżyser: Reżyseria: J. Grządzielski, R. Nyczek, A. Hofman, W. Starostecki. Telewizja Polska 1991.

48. A. Villiers de l’Isle: Opowieści okrutne i inne utwory. Wybór i wstęp: J. Parvi. Przekład: Z. Przesmycki, W. Rogowicz, M. Gawryś. Warszawa: Czytelnik 1974, 377 s. 

Tytuły oryginałów opowiadań w przekładzie W. Rogowicza: Contes cruels: Véra; Duke of Portland; L’inconnue; Virginie et Paul; Les brigands; Catalina; L'Aventure de Tsë-I-la; Le secret de la belle Ardiane; L’héroïsme du docteur Hallidonhill; Les fantasmes de M. Redoux; La reine Ysabeau; La Torture par l'espérance; Les amants de Tolède; Le tueur de cygnes; Le navigateur sauvage.

Tu w przekładzie W. Rogowicza z poz. 2: Wera; Duke of Portland; Nieznajoma; Wirginia i Paweł; Bandyci; Catalina; Przygoda Tse I-la; Tajemnica pięknej Ariadny; Bohaterstwo doktora Hallidonhilla; Zachcianki pana Redoux; Królowa Izabella; Tortura nadziei; Kochankowie z Toledo; Morderca łabędzi; Mąciwoda s. 23-57, 130-134, 151-157, 219-265, 300-15, 329-332, 344-358.

PRACE DOTYCZĄCE LITERATUR, KTÓRYMI ZAJMOWAŁ SIĘ TŁUMACZ I KRYTYKA PRZEKŁADU

Książki

Miłość w dramatach Oskara Wilde’a. Warszawa: H. Siegenfeld 1922, 46 s.

Artykuły

1. Benedyktyn z Croisset, „Wiadomości Literackie” 1930 nr 346 [dot. twórczości  G. Flauberta].

2. Dwa oblicza antychrysta w Rosji. Lenin-Rozanow. „Kultura” 1932 nr 4 [m.in. o przygotowywanej książce W. Rogowicza o Rozanowie pt. Apis we wrotach cerkwi].

3. „Komunista” z willi Said. (W setną rocznicę urodzin Anatola France'a). „Kurier Codzienny” 1945 nr 1.

4. Niedokończone arcydzieło Aleksego Tołstoja. „Odrodzenie” 1945 nr 22.

5. Droga do siebie. (Sylweta Aleksego Tołstoja). „Życie Warszawy” 1945 nr 68.

6. Prezentacja poetów francuskich. „Nowiny Literackie” 1947 nr 19 [recenzja przekładów z „Antologii współczesnej poezji francuskiej” pod red. A. Ważyka].

7. Drastyczna rozmowa z Mereżkowskim. (Niedyskretne wspomnienia). „Odrodzenie” 1948 nr 15.

8. Fanatyk pracy literackiej. „Twórczość” 1955 nr 6 [szkic o G. Flaubercie w 75-lecie śmierci].

OPRACOWANIA OGÓLNE (wybór)

1. Ankieta dla IBL PAN ca 1953.

2. Teczka osobowa Wacława Rogowicza jako członka ZLP. Biblioteka Donacji Pisarzy Polskich w Warszawie.

TŁUMACZ O SOBIE:

1. W. ROGOWICZ: Warszawa wydarta niepamięci. Kraków 1956.

2. W. ROGOWICZ: Kolorowe wspomnienia. Warszawa 1956 [zbiór obserwacji i notatek z licznych podróży, dygresje autobiograficzne].

WYWIAD

Przekłady Rogowicza. Rozmowa ze znakomitym literatem. Rozmawia B. Si. „Ilustrowany Kurier Codzienny” 1935 nr 193.

SŁOWNIKI I BIBLIOGRAFIE

1. S. ŁOZA: Czy wiesz, kto to jest? Warszawa 1938.

2. R. SKRĘT. W: Polski Słownik Biograficzny. T. 31. Wrocław 1988; hasło uzupełnione na stronie internetowej: https://www.ipsb.nina.gov.pl/a/biografia/waclaw-jakub-rogowicz.

3. L. HASS W: Wolnomularze polscy w kraju i na świecie 1821-1999. Słownik biograficzny. Warszawa 1999.

4. [J. ZAWADZKA] J.Z. W: Słownik współczesnych pisarzy polskich. T. 7, 10 (Uzupełnienia [M. Sęczek] M.S.). Warszawa 2001, 2007.

OMÓWIENIA 

1. P. GRZEGORCZYK: Wacław Rogowicz. 1879-1960. „Znak” 1962 nr 7/8, przedruk w tegoż: Twórcy i badacze kultury zmarli w latach 1956-1967. Cz. 1. Warszawa 1986.

2. [A. BIERNACKI] Abe. „Twórczość” 1960 nr 6.

3. [T. SYGA] t.s. „Stolica” 1960 nr 13.

4. J. ZAGORSKI. „Kurier Pruski” 1960 nr 59.

5. P. ŚNIEDZIEWSKI: Gustave Flaubert w Polsce (dzieje recepcji od 1910 do 1939 roku). „Studi Slavistici” 2021 z. 2 [dot. m.in. W. Rogowicza jako tłumacza].